Zdzisław Gębołyś

1. Zdzisław Gębołyś Sponsoring i fundraising w bibliotekach akademickich – z doświadczeń krajowych i zagranicznych

2. Plan • Wstęp • Problemy terminologiczne • Biblioteki akademickie w Polsce i zagranicą w świetle ankiety - ogólne wyniki ankiety • Biblioteki akademickie w Polsce i zagranicą w świetle ankiety - szczegółowe wyniki ankiety • Typy sponsoringu i fundraisingu bibliotecznego • Wnioski

3. Wstęp • Z historycznej perspektywy • Przedmiot • Cel

4. Sponsorzy dawniej Sponsorzy dawniej Josuha Bates – 50000 $ na rzecz Public Library w Bostonie Andrew Carnegie, na różne cele, wydał ponad 350 milionów dolarów. M.in. pieniądze te zostały spożytkowane na założenie około 2 500 bibliotek publicznych na całym świecie Carnegie libraries

5. Sponsorzy dziś Znani sponsorzy dziś Andrew Mellon Billy Gates

6. Przedmiot ankiety Biblioteki akademickie w Polsce i za granicą, w szczególności: • Czy bibliotece udało się pozyskać w ostatnich 2 latach wsparcie materialne/finansowe od podmiotów gospodarczych/fundacji/osób fizycznych na działalność biblioteczną /także dla osób pracujących w bibliotece? • Nazwy sponsora/fundraisera • kwoty przekazana • rodzaj wsparcia rzeczowego, np. regały biblioteczne, komputery itd. • forma odwzajemnienia w przypadku sponsoringu, np. reklama na froncie biblioteki

7. Cel rekonesansu badawczego Ustalenie: • Zakresu działań sponsoringowych/fundraisinowych • Zasięgu działań sponsoringowych/fundraisinowych • Zainteresowania rzeczywistego sponsoringiem i fundraisingiem ze strony polskich biblioteki akademickich

8. Problemy terminologiczne Definicja sponsoringu Sponsoring biblioteczny Wsparcie majątkowe dla biblioteki, wyrażające się w rzeczach, usłudze i/lub środkach finansowych, udzielone jej przez podmiot gospodarczy bądź inny (sponsora), obliczone na wzajemność, tj. zbudowane na zasadzie świadczenia i udzielonej za nie rekompensaty, mające postać umowy prawnej.

9. Problemy terminologiczne Definicja fundraisingu Fundraising biblioteczny Z angielskiego: fund(fundusz); raising (zdobywanie) – udostępnienie przez ofiarodawcę bibliotece zasobów (pieniądze, czas, usługi rzeczowe, materiały, know-how) na określony cel (książki; Internet itd.), mające jednokierunkową postać, tzn. bez oczekiwania wzajemności (poza wdzięcznością), niekiedy przybierające formę umowy prawnej.

10. Problemy terminologiczne Definicja fundraisingu Fundraising biblioteczny Do głównych odmian fundraisingu zaliczymy: • Kwestę (datki pieniężne na rzecz biblioteki), • Fundację (środki finansowe pochodzące ze środków organizacji powołanej do pomocy bibliotekom, np. Fundacja Pomocy Bibliotekom Polskim), • donacja: akt darowizny, albo darowizna (pieniądze, majątek ziemski) nadana za zasługi, w nagrodę,

11. Biblioteki akademickie w PolsceZasięg ankiety Biblioteki akademickie w Polsce Rozesłano: • Ogółem – 85 ankiet /do wszystkich publicznych uczelni/ 2. W podziale na biblioteki: • Uniwersytety – 17 • Politechniki – 17 • Szkoły medyczne – 9 • Szkoły wychowania fizycznego – 6 • Szkoły sztuk pięknych – 5 • Akademie pedagogiczne – 5 • Akademie muzyczne – 7 • Szkoły ekonomiczne – 5 • Szkoły rolnicze - 6

12. Biblioteki akademickie w PolsceWyniki ankiety Biblioteki akademickie w Polsce Otrzymano: 23 odpowiedzi 3. W podziale na odpowiedzi pozytywne i negatywne: • Odpowiedzi pozytywne – 7 • Odpowiedzi negatywne - 16 4. Odpowiedzi pozytywne według typów uczelnia. • Uniwersytety - 18 • Szkoły medyczne – 1 • Politechniki – 2 • Inne - 2

13. Biblioteki zagraniczne Zasięg ankiety Rozesłano: • Ogółem – 82 ankiety 2. W podziale na kraje: Anglia – 11 Skandynawia - 9 Irlandia – 3 Beneluks – 7 Francja – 5 Włochy – 16 Portugalia – 5 Hiszpania – 6 Austria – 6 Niemcy – 5 Grecja - 4

14. Biblioteki zagraniczne Wyniki ankiety Otrzymano: • Ogółem – 3 • W podziale na biblioteki: • Belgia – 1 • Szwajcaria – 1 • Wlk. Brytania – 1

15. Biblioteki akademickie w Polsce i zagranicą w świetle ankiety - szczegółowe /ankieta i strony internetowe/ • Formy/przedmiot • Pochodzenie • Wartość

16. Biblioteki akademickie w Polsce i zagranicą w świetle ankiety - szczegółowe /ankieta i strony internetowe/ Formy pomocy: Pomoc finansowa BUAM; UN. Med.. Pozn.; UW-M; BUB; BUŁ; BG PO Kolekcje książek BUAM; AON; BG PŁ; BG PO’ Manchester; Gent Sprzęt biblioteczny AON; BUB; UL Reklama BUŁ Wyjazdy konferencyjne BUŁ; BUM; BUW-M

17. Biblioteki akademickie w Polsce i zagranicą w świetle ankiety - szczegółowe /ankieta i strony internetowe/ Formy pomocy: Katalogowanie i digitalizacja Manchester; BUW-M Granty Manchester Materiał budowlany KUL Prenumerata zagraniczna BUM-P Sprzęt komputerowy BUW-M

18. Biblioteki akademickie w Polsce i zagranicą w świetle ankiety - szczegółowe /ankieta i strony internetowe/ Kim są sponsorzy : Firmy komputerowe, np. 3M Polska BUAM; BUM-P Firmy dystrybucji książek, np.. EBSCO BUAM Osoby prywatne BUAM Fundacje BUM-P

19. Biblioteki akademickie w Polsce i zagranicą w świetle ankiety - szczegółowe /ankieta i strony internetowe/ Kim są sponsorzy : Unia Europejska BUW-M Ambasada USA AON Różne

20. Wartość sponsoringu/fundraisingu bibliotecznego /2007-2008/ • BUAM – 52 270,- • Uniwersytet Medyczny, Poznań – 202 zlp • Biblioteka Główna Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego – 12 mln zł z funduszu UE ZPORR na wyposażenie nowego gmachu /komputery; meble; sprzęt do digitalizacji/; Inst. PAN – ok. 30 tys. zlp • Akademia Obrony Narodowej, Warszawa – 2000 $; 965 896 zlp • Biblioteka Uniwersytecka w Białymstoku – 36 000 zlp

21. Wartość sponsoringu/fundraisingu bibliotecznego /2007-2008/ 6. Biblioteka Politechniki Łódzkiej – 61285/2006/; 1093/2007/; 69858/2008/ 7. Biblioteka Główna Politechniki Opolskiej – 200 Euro

22. Formy „rewanżu” ze strony bibliotek 1. Logo sponsorów na stronie internetowej biblioteki BUAM; BUB 2. Informacja do prasy o wyjątkowych darach BUAM 3. Pisemne podziękowania dla osób prywatnych i firm BUAM 4. Reklama na froncie biblioteki AON 5. Wystąpienia przedstawiciela firmy podczas konferencji BPŁ 6. Rozprowadzenie materiałów reklamowych BUB; BPŁ

23. Sposoby pozyskiwania/prezentowania sponsorów i fundraiserów • List do sponsora BG AŚw. 2. Lista darczyńców na stronie internetowej biblioteki BUKW; UKW 3. Wykaz sponsorów BUB

24. Sposoby pozyskiwania/prezentowania sponsorów i fundraiserów 4. Sponsor krzesła bibliotecznego Uniwersytet Lecister 5. Koła przyjaciół bibliotek

25. Koła przyjaciół bibliotek Przyjaciele Biblioteki Uniwersyteckiej w Cambridge Cel • Zdobywanie funduszy na uzupełnianie i konserwację kolekcji bibliotecznych oraz wspomaganie biblioteki w zdobyciu tych przedmiotów przez dar lub zapis.

26. Koła przyjaciół bibliotek Przyjaciele Biblioteki Uniwersyteckiej w Cambridge Zostań przyjacielem • Minimalny roczny abonament wynosi: Rocznie: £ 25 ($ 50) • Wspólny roczny abonament (dla pary mieszkających pod tym samym adresem): £ 40 ($ 80) • Life: £ 400 ($ 800) • Abonament „Wspólne Życie”(dla par mieszkających pod tym samym adresem): £ 600 ($ 1200) • Abonament „Wspólne życie” (dla pary mieszkających pod tym samym adresem): £ 375 ($ 750) • Studenci: £ 10 • Szczegóły specjalnych stawek korporacyjnych i instytucjonalnych dla członkostwa są dostępne na wniosek. Potencjalnych dawców opieki mogą zwrócić uwagę, że status charytatywnej

27. Koła przyjaciół bibliotek Biblioteki Uniwersyteckiej w Cambridge • Członkostwo W lipcu 2007 było około 600 członków Towarzystwa Przyjaciół. • Wolontariusze • "Biuletyn”

28. Przyjaciele Biblioteki Uniwersyteckiej w CambridgeDziałania Działania - przykłady 16 lipiec 2007 pisarza i prezentera telewizyjnego Mikołaja Crane otworzył wystawę "Przez całą wyspę: Wycieczki po Wielkiej Brytanii„ W dniu 7 czerwca 2007 odbyło się w Bibliotece przyjęcie wspólnie z Przyjaciółmi Biblioteki Narodowej; było krótkie rozmowy przez przewodniczącego Przyjaciół Biblioteki Narodowej i prezesa Towarzystwa Przyjaciół i wyświetlanie książki, mapy i rękopisy które zostały nabyte przez Bibliotekę z pomocą tych grup 15. listopada 2006, Stephen Walton, archiwista z Imperial War Museum w Duxford, dał wykład na temat archiwów Imperial War Museum

29. Wybrane typy sponsoringu/fundraisingu bibliotecznego Sponsoring (fundraising) instytucjonalny Na przykład Festiwal „Jazz w bibliotece” Sponsoring (fundraising) pieniężny, rzeczowy i usługowy Sponsoring (fundraising) imienny i emblematowy Na przykład: nazwisko/emblemat sponsora na ruchomych i nieruchomych obiektach bibliotecznych

30. Posumowanie/Wnioski • Niewielkie zainteresowanie sponsoringiem wśród polskich bibliotek akademickich • Przewaga działań o charakterze fundraisingowym • Akcje sponsoringowe podejmowane w sposób sporadyczny • Nieprzygotowanie polskich bibliotekarzy akademickich do akcji sponsoringowych (kwalifikacje; brak odpowiednich komórek organizacyjnych)

31. Dziękuję Państwu za uwagę!