ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑ ΣΤΗΝ ΕΡΓΑΣΙΑ

1. ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑ ΣΤΗΝ ΕΡΓΑΣΙΑ Κυριακή Γεωργάκη Επιθεωρήτρια Εργασίας www.mlsi.gov.cy/dli

2. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ • Πρόνοιες της νομοθεσίας • Υποχρεώσεις εργοδότη - εργοδοτουμένων • Σύστημα Διαχείρισης της Α&Υ • Διαδικασία Εκτίμησης των Κινδύνων (Ε.Κ.) • Επιτροπές Ασφάλειας • Οδηγός Διαχείρισης της Α&Υ στη Δημόσια Υπηρεσία • Εργαλείο OiRA www.mlsi.gov.cy/dli

3. ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ • Οι περί Ασφάλειας και Υγείας στην Εργασία Νόμοι του 1996 - 2011 (Ν.89(Ι)/96-2011) • Οι περί Διαχείρισης Θεμάτων Ασφάλειας και Υγείας στην Εργασία Κανονισμοί του 2002 • Οι περί Επιτροπών Ασφάλειας στους τόπους εργασίας Κανονισμοί του 1997 www.mlsi.gov.cy/dli

4. ΟΙ ΠΕΡΙ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΡΓΑΣΙΑ ΝΟΜΟΙ ΤΟΥ 1996 - 2011 (Ν.89(Ι)/96-2011) Αντικειμενικός σκοπός του Νόμου: Εφαρμογή μέτρων για την προαγωγή της ασφάλειας και της υγείας των προσώπων στην εργασία καθώς και άλλων προσώπων που μπορεί να επηρεαστούν από τις δραστηριότητες στην εργασία. www.mlsi.gov.cy/dli

5. ΕΦΑΡΜΟΓΗ • Σε χώρους εργασίας • Οικίες όπου εργοδοτούνται πρόσωπα • Υποστατικά, επιχειρήσεις, εγκαταστάσεις • Δημόσιους και ιδιωτικούς τομείς δραστηριοτήτων • Σε οποιαδήποτε άλλη περίπτωση όπου διεξάγεται επιχείρηση ή άλλη δραστηριότητα για σκοπούς κέρδους • Περιλαμβάνει εκτέλεση εργασιών από ή εκ μέρους της Κυπριακής Δημοκρατίας • Ένοπλες δυνάμεις, εκτός όπου δεν το επιτρέπουν εγγενείς δραστηριότητες www.mlsi.gov.cy/dli

6. Α) ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΩΝ ΤΜΗΜΑΤΩΝ ΠΟΥ ΕΚΠΡΟΣΩΠΟΥΝ ΤΟΝ ΕΡΓΟΔΟΤΗ ΓΕΝΙΚΗ ΥΠΟΧΡΕΩΣΗ Να διασφαλίζουν την ασφάλεια, υγεία και ευημερία των εργοδοτουμένων τουςκαθώς και τρίτων προσώπων που πιθανώς να επηρεάζονται από τις δραστηριότητες του Τμήματος/Υπηρεσίας. www.mlsi.gov.cy/dli www.mlsi.gov.cy/dli 6

7. ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΩΝ ΤΜΗΜΑΤΩΝ ΠΟΥ ΕΚΠΡΟΣΩΠΟΥΝ ΤΟΝ ΕΡΓΟΔΟΤΗ (συν) • H εφαρμογή κατάλληλου Συστήματος Διαχείρισης των θεμάτων ασφάλειας και υγείας. • H ετοιμασία γραπτών εκτιμήσεων των κινδύνων που θα καθορίζουν τα προληπτικά και προστατευτικά μέτρα για αντιμετώπιση των κινδύνων που εντοπίστηκαν. • H επίβλεψη της ορθής εφαρμογής των μέτρων Α&Υ. • O καθορισμός εργοδοτούμενων για να ασχολούνται με τις δραστηριότητες προστασίας και πρόληψης των κινδύνων στην εργασία. www.mlsi.gov.cy/dli

8. ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΩΝ ΤΜΗΜΑΤΩΝ ΠΟΥ ΕΚΠΡΟΣΩΠΟΥΝ ΤΟΝ ΕΡΓΟΔΟΤΗ (συν) • O ορισμός Λειτουργού Ασφάλειας ή Υπεύθυνου Ασφάλειας και αναπληρωτή Λειτουργού / Υπεύθυνου Ασφάλειας που πρέπει να ασχολούνται με τα θέματα ασφάλειας και υγείας σε κάθε Τμήμα / Ανεξάρτητη Υπηρεσία. • H διαβούλευση και η συμμετοχή των εργοδοτουμένων σε θέματα ασφάλειας και υγείας με την εκλογή αντιπροσώπων ασφάλειας και τη λειτουργία Επιτροπών Ασφάλειας. • O καθορισμός προσώπων που θα εκτελούν τα καθήκοντα των Προέδρων στις Επιτροπές Ασφάλειας. www.mlsi.gov.cy/dli

9. ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΩΝ ΤΜΗΜΑΤΩΝ ΠΟΥ ΕΚΠΡΟΣΩΠΟΥΝ ΤΟΝ ΕΡΓΟΔΟΤΗ (συν) • H παροχή στους εκπροσώπους των εργοδοτουμένων διευκολύνσεων για να εκπληρώνουν τα καθήκοντα και τις υποχρεώσεις τους που απορρέουν από τη νομοθεσία. • H παροχή κατάλληλης και επαρκούς ενημέρωσης/ εκπαίδευσης/ κατάρτισης στους εργοδοτουμένους σε θέματα ασφάλειας και υγείας. • H ασφάλεια των υποστατικών, εγκαταστάσεων, συστημάτων και μεθόδων εργασίας. www.mlsi.gov.cy/dli

10. ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΩΝ ΤΜΗΜΑΤΩΝ ΠΟΥ ΕΚΠΡΟΣΩΠΟΥΝ ΤΟΝ ΕΡΓΟΔΟΤΗ (συν) • H ασφαλής χρήση, αποθήκευση και μεταφορά αντικειμένων και ουσιών. • H εξασφάλιση των αναγκαίων πιστώσεων, για να εφαρμοστούν οι απαιτήσεις της νομοθεσίας για την ασφάλεια και υγεία στην εργασία, με τη συμπερίληψη των σχετικών κονδυλίων στους Προϋπολογισμούς των Τμημάτων / Ανεξάρτητων Υπηρεσιών. www.mlsi.gov.cy/dli

11. ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΕΡΓΟΔΟΤΟΥΜΕΝΩΝ • Να φροντίζουν για την ασφάλεια και υγεία των ιδίων και άλλων προσώπων. • Να συνεργάζονται με τον εργοδότη για συμμόρφωση με το Νόμο. • Να χρησιμοποιούν τον προστατευτικό εξοπλισμό και ιματισμό. • Να αποφεύγουν την κακή χρήση ή επέμβαση σε εξοπλισμό που παρέχεται για την ασφάλεια, υγεία και ευημερία του ιδίου και άλλων προσώπων κατά την εργασία. • Να αναφέρουν αμέσως τυχόν καταστάσεις που εγκυμονούν κινδύνους. www.mlsi.gov.cy/dli

12. ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΤΩΝ ΕΡΓΟΔΟΤΟΥΜΕΝΩΝ(συν) • Να συντρέχουν τον εργοδότη, για όσο καιρό χρειαστεί, ώστε να εκπληρωθούν όλες οι υποχρεώσεις του και να καταστεί ασφαλές το περιβάλλον εργασίας. • Να συνεργάζονται με τις εσωτερικές / εξωτερικές υπηρεσίες. • Να παρακολουθούν επιμορφωτικά προγράμματα εκπαίδευσης / κατάρτισης για Α&Υ. www.mlsi.gov.cy/dli

13. Γ) ΕΥΘΥΝΕΣ ΕΧΟΥΝ ΕΠΙΣΗΣ: • Πρόσωπα που έχουν οποιουδήποτε βαθμού έλεγχο πάνω σε μη οικιακά υποστατικά που διατίθενται ως χώροι εργασίας σε μη εργοδοτούμενα τους πρόσωπα. • Σχεδιαστές, Εισαγωγείς, Προμηθευτές, Εκθέτες κ.ά. www.mlsi.gov.cy/dli

14. ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΤΗΣ Α&Υ Εκτίμηση Κινδύνων Σύστημα Διαχείρισης Κινδύνων προβαίνοντας σε κατάλληλες διευθετήσεις για τον αποτελεσματικό προγραμματισμό, την οργάνωση, τον έλεγχο καθώς και την παρακολούθηση και αναθεώρηση των προληπτικών και προστατευτικών μέτρων που καθορίστηκαν με βάση την Εκτίμηση των Κινδύνων Διορισμός εργοδοτουμένων – Εσωτερικές Υπηρεσίες Προστασίας και Πρόληψης Συνεργασία με Εξωτερικές Υπηρεσίες Προστασίας και Πρόληψης 15/6/2010 www.mlsi.gov.cy/dli 14

15. ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΤΗΣ (συν) Τήρηση Αρχείου Ασφάλειας και Υγείας Μέτρα για Πρώτες Βοήθειες, πυρασφάλεια, πυρόσβεση, εκκένωση χώρων Ενημέρωση/εκπαίδευση προσώπων για κινδύνους, μέτρα προστασίας, νομοθεσία κ.ά. Τήρηση αρχείου για εργατικά ατυχήματα και επικίνδυνα συμβάντα Διαβούλευση και συμμετοχή των εργοδοτουμένων Επίβλεψη της υγείας 15/6/2010 www.mlsi.gov.cy/dli 15

16. ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΤΩΝ ΚΙΝΔΥΝΩΝ Η Εκτίμηση του Κινδύνων είναι η προσεκτική διερεύνηση και εντοπισμός όλων των πηγών κινδύνου στον εργασιακό χώρο οι οποίες θα μπορούσαν να προκαλέσουν σωματική βλάβη ή βλάβη στην υγεία τόσο σε πρόσωπα στην εργασία όσο και σε τρίτα πρόσωπα. Στόχος: Να διασφαλισθεί ότι έχουν ληφθεί όλα τα κατάλληλα μέτρα ώστε κανένα πρόσωπο να μην κινδυνεύει να τραυματιστεί ή να ασθενήσει εξ αιτίας της εργασίας του. www.mlsi.gov.cy/dli www.mlsi.gov.cy/dli 16

17. ΕΣΩΤΕΡΙΚΕΣ ΥΠΠ • Ο Εργοδότης ορίζει έναν ή περισσότερους εργοδοτουμένους για να ασχολούνται με τις δραστηριότητες αυτές. (Ο Λειτουργός Ασφάλειας ή ο Συντονοστής Ασφάλειας θα είναι ο ένας ή ένας από τα οριζόμενα πρόσωπα). • Οι oριζόμενοι εργοδοτούμενοι προστατεύονται από δυσμενή διάκριση ή μεταχείριση από τον εργοδότη τους. www.mlsi.gov.cy/dli

18. ΕΞΩΤΕΡΙΚΕΣ ΥΠΠ • Ο εργοδότης απευθύνεται σε κατάλληλες Εξωτερικές Υπηρεσίες (ΕΞΥΠΠ) εφόσον οι δυνατότητες μέσα στον Οργανισμό δεν είναι επαρκείς για την οργάνωση των δραστηριοτήτων προστασίας και πρόληψης. • Οι ΕΞΥΠΠ πρέπει να είναι εγκεκριμένες από τον Αρχιεπιθεωρητή. (Μητρώο ΕΞΥΠΠ και ελάχιστα απαιτούμενα προσόντα στην ιστοσελίδα του ΤΕΕ) Ο εργοδότης δεν απαλλάσσεται από τις νομικές υποχρεώσεις του. www.mlsi.gov.cy/dli

19. ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΕΡΓΟΔΟΤΗ ΠΥΡΑΣΦΑΛΕΙΑ – ΠΡΩΤΕΣ ΒΟΗΘΕΙΕΣ Ο εργοδότης: • ορίζει τους εργοδοτούμενους που είναι υπεύθυνοι και οι οποίοι πρέπει να είναι καταρτισμένοι, επαρκείς σε αριθμό και εφοδιασμένοι με κατάλληλο εξοπλισμό, • καταρτίζει Σχέδιο Δράσης αντιμετώπισης έκτακτων καταστάσεων, το οποίο πρέπει να δοκιμάζεται τακτικά, • ενημερώνει τους εργοδοτούμενους και άλλα επηρεαζόμενα πρόσωπα σχετικά με τους κινδύνους και τα μέτρα που έχουν ληφθεί, • ελέγχει τις εγκαταστάσεις και τα μέσα διαφυγής και παροχής πρώτων βοηθειών τακτικά, όσον αφορά την πληρότητα και την ικανότητα χρησιμοποίησής τους. www.mlsi.gov.cy/dli

20. ΕΙΔΙΚΟ ΑΡΧΕΙΟ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑΣ Πρέπει να τηρείται ειδικό Αρχείο Ασφάλειας και Υγείας στο οποίο καταχωρούνται στοιχεία για: • Τις γραπτές εκτιμήσειςτων κινδύνωνκαι τα πρόσωπα που τις διεξήγαγαν. • Τα προληπτικά και προστατευτικά μέτρα που καθορίστηκαν από τις εκτιμήσεις αυτές. • Τους εργοδοτούμενους και τα τρίτα πρόσωπα που εκτίθενται σε κίνδυνο. www.mlsi.gov.cy/dli

21. ΕΙΔΙΚΟ ΑΡΧΕΙΟ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑΣ (συν.) • Τα ονόματα των προσώπων που ορίστηκαν να ασχολούνται με τις δραστηριότητες προστασίας και πρόληψης και τη σχετική εκπαίδευση και πείρα τους. • Το μητρώο των εκθέσεων και το κατάλογο περιστατικών ατυχημάτων και επικινδύνων συμβάντων. www.mlsi.gov.cy/dli

22. ΟΔΗΓΟΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΘΕΜΑΤΩΝ Α&Υ ΣΤΗ ΔΗΜΟΣΙΑ ΥΠΗΡΕΣΙΑ • Ετοιμασία Οδηγού από το ΤΕΕ: • Υποχρεώσεις προϊσταμένων Τμημάτων • Πρόσωπα που θα συμβάλλουν στην οργάνωση Α&Υ • Οργάνωση και λειτουργία Ε.Α. • Καθήκοντα και αρμοδιότητες προσώπων που θα ασχολούνται με τα θέματα Α&Υ • Σύστημα Διαχείρισης (καθορισμός Πολιτικής, Οργάνωση, Αξιολόγηση) • Απόφαση Υπουργικού (72.704) και ημερ. 18/10/2011 για υποχρεωτική εφαρμογή του. www.mlsi.gov.cy/dli

23. ΟΔΗΓΟΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΘΕΜΑΤΩΝ Α&Υ ΣΤΗ ΔΗΜΟΣΙΑ ΥΠΗΡΕΣΙΑ • Ενημέρωση Γενικών Διευθυντών Υπουργείων και Διευθυντών Τμημάτων σε συνάντηση στις 4/4/2011. • Ενημέρωση 149 εκπροσώπων Υπουργείων-/ Τμημάτων / Υπηρεσιών σε 3 Ημερίδες (1/6-3/6/2011). • Αποστολή εγκυκλίων σε προϊσταμένους Υπουργείων/Τμημάτων. • Δωρεάν συμμετοχή Λ.Α. / ΕΣΥΠΠ της Δημόσιας Υπηρεσίας σε ειδικά προγράμματα εκπαίδευσης που σχεδιάστηκαν από το ΤΕΕ και το ΚΕΠΑ. • Εκπαίδευση μελών Επιτροπών ασφάλειας σε 6ωρο εργαστήρι που διοργανώνεται από την ΚΑΔΔ και το ΤΕΕ. www.mlsi.gov.cy/dli

24. ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΟ ΔΙΑΔΡΑΣΤΙΚΟ ΕΡΓΑΛΕΙΟ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΚΙΝΔΥΝΩΝ (OiRA) • Αναπτύχθηκε από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό για την Α&Υ. • Εύχρηστο και δωρεάν. • Σταδιακή Εκτίμηση των Κινδύνων. • Το ΤΕΕ ανέπτυξε το εργαλείο για τις «Εργασίες Γραφείου». • Διεύθυνση: http://client.oiraproject.eu www.mlsi.gov.cy/dli

25. Σας ευχαριστώ www.mlsi.gov.cy/dli