خصوصیات آمیبها

1. خصوصیات آمیبها آمیب ها موجودات تک یاخته اي یوکاریوت هستند که بصورت یک مجموعه پروتوپلاسمی متشکل از هسته وسیتوپلاسم می باشند. آنها عمدتا به دو شکل ترفوزوئیت وکیست مشاهده می شوند. ویژگی مرحله ترفوزوئیت،حرکت است که بوسیله پاهاي کاذب صورت می گیرد.

2. کیست مرحله مقاوم این تک یاخته است که باعث حفظ آمیب درشرایط نامساعد محیطی می شود. مرحله ترفوزوئیت فاقد غشا حقیقی بوده اما مرحله کیستی واجد یک غشا مقاوم وحقیقی به قطر 0/5 میکرون است که آمیب را درمقابل شرایط نامساعد محیطی و شیره گوارشی معده حفظ می کند لذا کیست درانتقال آمیب هاي همزیست ازمیزبانی به میزبان دیگر نقش دارد ومرحله انتقالی یا آلوده کننده اغلب آنها را تشکیل می دهد.

3. هسته درترفوزوئیت معمولا یک عدد است ولی در بعضی آمیب ها تا چند عدد هم مشاهده می شود. هسته حبابی ومحتوي هستک (آندوزوم یا کاریوزوم ) می باشد روي سطح داخلی غشا هسته ممکن است شبکه اي از ترکیبات هسته اي و کروماتین محیطی با آرایش هاي مختلف وجود داشته باشد. هسته درتکثیر و همچنین کنترل اعمال حیاتی آمیب نقش دارد

4. سیتوپلاسم در آمیب ها معمولا ازدو قسمت اکتوپلاسم (قسمت خارجی وشفاف ) و اندوپلاسم (قسمت داخلی ومتراکم) تشکیل شده است . اکتوپلاسم حالت ژل دارد لذا پلاسماژل هم نامیده شده است. اکتوپلاسم دربرگیرنده اندوپلاسم بوده ونقش یک پرده نیمه تراوا را ایفا می کند. اکتوپلاسم همچنین درحرکت،جذب غذا،تنفس وحفاظت آمیب نقش دارد .

5. اندوپلاسم حالت سول دارد و به نام پلاسماسول نیز خوانده شده،دربرگیرنده هسته واندامک هاي درونی،واکوئل هاي غذایی،واکوئل هاي دفعی و آنزیم هاي مختلف است و در تنظیم فشاراسمزي و تغذیه نیزنقش دارد.

7. آمیب ها ازنظرطبقه بندي درسلسله آغازیان و تحت سلسله تک یاخته ها و شاخه سارکوماستیگوفورا قرار می گیرند. سارکوماستیگوفورا تک یاخته هایی هستند که داراي یک نوع هسته می باشند،حرکت آنها با استفاده از پاهاي کاذب یا تا ژك و یا هردوي آنها صورت می گیرد.

8. تکثیرعمدتا به صورت غیرجنسی است ولی تکثیرجنسی هم دربعضی اعضا این شاخه ممکن است صورت بگیرد که دراین صورت اساسا به طریقه سینگامی خواهد بود. این شاخه شامل سه تحت شاخه سارکودینا،ماستیگوفورا و اوپالیناتا می باشد. ماستیگوفورا دربرگیرنده تک یاخته هایی است که حرکت آنها توسط یک یا چند عضوشلاق مانند بنام تاژك تامین می شود (تاژکداران).

9. سارکودینا شامل تک یاخته هایی است که بااستفاده از پاهاي کاذب حرکت می کنند،بعضی از اعضا این گروه ممکن است درمرحله اي از زندگی به طورموقت تاژکدارشوند اکثر سارکودیناها داراي ترفوزوئیت هاي تک هسته اي هستند این تحت شاخه ساده ترین موجودات تک یاخته اي هستند زیرا تعداد اندامک هاي درون یاخته اي آنها ابتدایی و ناچیز است. در چرخه زندگی سارکودینا تولید کیست امري شناخته شده است با این حال بعضی از جنس ها در این شاخه فاقد مرحله کیست می باشند

10. زیرشاخه سارکودینا داراي چهارگروه مشخص می باشد 1- روزن داران Foraminiferan 2- خورشیدیها (Heliozoa ) 3- شعاعیان (Radiolaria) یا (Radiozoa) 4- آمیب (Amoeba) گونه هاي داراي زندگی انگلی بیشتر در این گروه هستند

11. انتاموبا ژنژیوالیس انتاموبا ژنژیوالیسغالبا در کیسه های چرکی بین دندانهای پوسیده، لثه ها و داخل پرزهای لوزه وجوددارد. انتاموبا ژنژیوالیس فاقد کیست است و تنها به شکل تروفوزوئیت دیده می شود. با وجود آنکه احتمال مشاهده باکتری و گلبول قرمز در سیتوپلاسیم آن وجود دارد اما اغلب به وسیله گلبول های سفید پر می شود.

12. آنتامبا ژینژیوالیس یک آمیب غیر بیماریزای ساکن دهان بوده و به ویژه در جرم دندانها و شیارهای لثه زندگی می کند. جالب ترین خصوصیت این آمیب تعداد زیاد و اکوئل های غذایی آن و اجسام مشتق از هسته ی سلول های تخریب شده است که در سیتوپلاسم آمیب دیده شده و در رنگ آمیزی به صورت تیره در می آیند.

13. اندازه ترفوزوئیت بین 35-5 میکرون متغیر و غالبا 20-10 میکرون است. در این آمیب دو الگوي حرکتی مشاهده می شود شامل حرکت تند و پیشرونده با استفاده از پاهاي کاذب بلند و شفاف و نیز گاهی حرکتی کند با استفاده از پاهاي کاذب کوتاه. درهنگام حرکت اکتوپلاسم و اندوپلاسم ازهمدیگر واضح هستند اما در حالت سکون اکتوپلاسم واضح و قابل مشاهده 2میکرون قطر دارد و هسته داراي کاریوزوم ظریف و مرکزي و گاه کناری می باشد.

14. کروماتین محیطی روي غشا هسته درشت و منظم است و گاهی شبکه اي رشته اي بین هسته و غشا هسته دیده می شود . از خصوصیات مهم تشخیصی این آمیب وجود واکوئل هاي غذایی زیاد در اندوپلاسم است که محتوي اجسام سیاه رنگ می باشند،این اجسام مشتق ازهسته سلولهاي تجزیه شده در سیتوپلاسم،خصوصا گلبولهاي سفید بلعیده شده است.

15. این آمیب تنها آمیبی است که ازلکوسیت ها تغذیه می کند،بندرت ممکن است باکتري و گلبول قرمز نیز توسط این آمیب بلعیده شده و در سیتوپلاسم مشاهده گردد. تعداد کروموزوم ها در این آمیب 5 عدد بوده و تکثیراز طریق تقسیم دوتایی ساده صورت می پذیرد.

16. اهمیت انتامبا ژنژیوالیس بدین خاطراست که ممکن است در تشخیص با انتامبا هیستولیتیکا که یک آمیب بیماریزا است و در انسان می تواند آبسه آمیبی كبد و ریه ایجاد کند اشتباه شود. میزان شیوع آلودگی به انتامبا ژنژیوالیس در افراد سالم حداکثر 10 % و در افراد داراي دندان پوسیده و یا مبتلا به لثه هاي چرکی بیش از 50 % بوده و ممکن است به %90 نیز برسد.

17. موارد نادر آلودگی به این تک یاخته از مري،ریه و کریپت هاي لوزه شناسایی و گزارش شده است. همچنین این آمیب را در گسترش هاي تهیه شده از ترشحات واژن و سرویکس در زنانی که از IUD براي یشگیري از حاملگی استفاده کرده بودند نشان داده اند. در واژن نیز این انگل غیربیماریزا بوده وهیچگونه علائمی. ،ایجاد نمی کند.معمولا با برداشتن IUD آمیب هم از بین می رود.

18. تشخیص آلودگی با برداشت مواد و ترشحات از کناره دندان هاي پوسیده و نیز از نواحی ملتهب و چرکی لثه و رقیق کردن آن با سرم فیزیولوژي و مشاهده میکروسکپی صورت می گیرد. رنگ آمیزي تري کروم براي گسترش هاي تهیه شده و نیز کشت مواد برداشت شده درمحیط هاي کشت سرم منعقده اسب و محیط دیاموند از ر وش هاي دیگر تشخیص می باشد.

19. چون این آمیب غیربیماریزا است لذا احتیاج به درمان ندارد اما با رعایت موازین بهداشت دهان و دندان خصوصا با مسواك کردن مرتب و درمان آبسه هاي چرکی لثه می توان میزان آلودگی را در جامعه کاهش داد.

20. انتامبا ژنژیوالیس تحت عناوین: Amoeba gingivalis, Amoeba buccalis Amoeba dentalis , Amoeba kartulis, EntamoebabuccalisEntamoebamaxillaris, Amoeba pyogenes, Endamoebagingivalis , Endamoebabuccalis, Entamoebacanibuccalis, Endamoeba confuse هم نامیده شده است.