DYNAMIT

1. DYNAMIT Czyli wybuchowa prezentacja!

2. Spis treści: • Co to jest Dynamit? • Budowa Dynamitu. • Krótka historia wynalazku. • Alfred Nobel twórca Dynamitu. • Testament Alfreda Nobla. • Nagroda Nobla. • Zastosowanie Dynamitu. • Bibliografia.

3. Co to jest Dynamit? • Dynamit – materiał wybuchowy wynaleziony przez Alfreda Nobla (opatentowany w 1867 roku). Początkowo zawierał 75% nitrogliceryny i 25% ziemi okrzemkowej. Wykorzystanie tego ostatniego składnika i wytworzenie dynamitu było właściwie dziełem przypadku - ziemia okrzemkowa zwykle służyła do uszczelniania metalowych naczyń, w których przechowywano alkoholowy roztwór nitrogliceryny. Ziemia okrzemkowa nasycona nitrogliceryną ma ciastowatą konsystencję i można ją rolować w laski bez ryzyka przedwczesnego wybuchu. Nowoczesny dynamit zawiera ok. 10% nitrogliceryny, a pozostałymi składnikami użytymi w jego produkcji mogą być: materiał porowaty (ziemia okrzemkowa lub węglan magnezu), materiał palny (np. mączka drzewna) oraz substancje wybuchowe (nitroceluloza i azotan amonu). • Materiał wybuchowy typowo owinięty jest osłonką warstwową, posiada spłonkę, lont, a dodatkowe laski dynamitu przymocowane są taśmami. • Dynamit jest materiałem, który podczas wybuchu wydziela mniej energii niż czysta nitrogliceryna, jednakże jest znacznie odporniejszy na wstrząsy i uderzenia. Został rozpowszechniony bardzo szybko we wszystkich częściach świata, ze względu na bezpieczeństwo i łatwe użycie. W pierwszym roku wytworzono około 11 ton dynamitu, a już po pięciu latach produkcja wzrosła aż do 1 350 ton rocznie. Dynamit jest stosowany głównie do kruszenia tworów geologicznych oraz budynków; ma też zastosowania militarne.

4. Budowa Dynamitu. • A. Materiał porowaty, nitrogliceryna, materiał palny, nitroceluloza i azotan amonuB. Ochronna warstwa otaczająca materiał wybuchowyC. SpłonkaD. LontE. Paski metalu utrzymujące laski dynamitu

5. Krótka historia wynalazku. • Nitrogliceryna została odkryta w roku 1846 przez włoskiego profesora chemii w Turynie AscanioSobrero. Wynalazek ten był rewelacyjny na ówczesne czasy i zapoczątkował wytwarzanie w skali przemysłowej większość nitrozwiązków organicznych.Sobrero nie wykorzystał w skali technicznej swego odkrycia. Dopiero Emanuel i Alfred Nobel podjęli produkcję nitrogliceryny na skalę półtechniczna a następnie na skalę fabryczną. Zapotrzebowanie na "olej wybuchowy" - nitroglicerynę w latach sześćdziesiątych ubiegłego stulecia wzrastało z tak zawrotną szybkości, że Alfred Nobel mógł założyć fabryki w całym szeregu krajów. Do roku 1873 uruchomiono 18 fabryk nitrogliceryny. W roku 1873 Alfred Nobel wyprodukował nowy materiał wybuchowy zawierający 75 % nitrogliceryny i 25 % ziemi okrzemkowej, który nazwano dynamitem okrzemkowym. Materiał ten o konsystencji ciasta był stosowany w postaci cylindrycznych ładunków owiniętych w papier nasycony parafina. Okazał się on lepszym niż ciekła nitrogliceryna. Miał też jednak pewne wady. Ziemia okrzemkowa będąc materiałem niepalnym obniżała siłę wybuchu nitrogliceryny a poza tym woda wypierała z niej nitroglicerynę. Te względy sprawiły, że dynamit okrzemkowy odegrał tylko przejściowa rolę. Został on wyparty przez żelatynę wybuchowe składające się z 93 % nitrogliceryny i 7 % nitrocelulozy (o zawartości 12 % azotu). Wynalezienie w roku 1888 prochu nitroglicerynowego jeszcze bardziej zwiększyło zapotrzebowanie na nitroglicerynę.

6. Alfred Nobel.

7. Alfred Nobel twórca Dynamitu. • …chemik szwedzki - Alfred Bernhard Nobel.  Jednak wynalazek został odkryty dzięki ojcu Alfreda  - Immanuelowi Noblowi.  • Jego rodzina (Alfreda) pochodziła od Olofa Rudbecka, XVII-wiecznego szwedzkiego anatoma, lekarza, przyrodnika i pisarza, profesora uniwersytetu w Uppsali. Jego ojciec Immanuel Nobel był inżynierem i wynalazcą, który budował mosty i budynki w Sztokholmie. W związku ze swoją pracą konstruktorską Immanuel Nobel eksperymentował także z różnymi technikami wysadzania w powietrze skał.  • Ojciec Alfreda, który chciał, by jego synowie dołączyli do jego przedsięwzięcia jako inżynierowie, nie podzielał zainteresowania Alfreda poezją i odkrył, że ten jest człowiekiem raczej zamkniętym w sobie. By poszerzyć horyzonty Alfreda ojciec posłał go za granicę na studia inżynierii chemicznej. Podczas dwóch lat Alfred Nobel odwiedził Szwecję, Niemcy, Francję i USA. W Paryżu, mieście, które stało się jego ulubionym, pracował w prywatnym laboratorium profesora T. J. Pelouze’a, sławnego chemika. Tutaj spotkał młodego włoskiego chemika AscanioSobrero, który - 3 lata później - wynalazł nitroglicerynę, środek wybuchowy o znacznie większej mocy od wszystkich dotąd znanych. Nitrogliceryna była jednak zbyt niebezpieczna do praktycznych zastosowań.

8. Testament Alfreda Nobla. • 10.12.1896 - zmarł Alfred Bernhard Nobel, szwedzki chemik i przemysłowiec. Wynalazł dynamit (1866), żelatynę wybuchową (1875), balistyt (1888; rodzaj prochu bezdymnego) i inne środki wybuchowe. Swój majątek przeznaczył w testamencie na utworzenie funduszu, z którego dochody "mają być każdego roku dzielone w formie pięciu nagród pomiędzy tych, którzy przysporzyli ludzkości największych korzyści" osiągnięciami w zakresie fizyki, chemii, fizjologii lub medycyny, literatury oraz na polu zbliżenia między narodami, rozbrojenia i krzewienia idei pokojowych. Fundację Nobla założono w 1900 r. w celu realizowania testamentu Nobla; jest to fundacja szwedzko-norweska z siedzibą w Sztokholmie. Nagrody wręczane są w Oslo i w Sztokholmie w rocznicę śmierci fundatora.

9. Nagroda Nobla. • Pierwsza uroczystość wręczenia tej nagrody miała miejsce w Królewskiej Akademii Muzycznej w Sztokholmie w 1901 r., pokojową nagrodę Nobla otrzymali wtedy Jean Henri Dunant, założyciel Czerwonego Krzyża i Frédéric Passy. Poczynając od 1902 r. nagrody są formalnie przyznawane przez króla Szwecji.Każdy z laureatów otrzymuje złoty medal i dyplom honorowy. Nagroda Nobla ma także wymiar finansowy. Laureat otrzymuje znaczną sumę pieniędzy, obecnie 10 milionów koron szwedzkich, aby mógł kontynuować swoje badania lub prace, bez konieczności zabiegania o fundusze.Corocznie, od 1901 r., są przyznawane Nagrody Nobla w następujących dziedzinach:- Nagroda Nobla w dziedzinie fizyki - Nagroda Nobla w dziedzinie chemii - Nagroda Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny - Nagroda Nobla w dziedzinie literatury - Pokojowa Nagroda Nobla Od 1968 r. Bank Szwecji przyznaje w dziedzinie ekonomii nagrodę, imienia Alfreda Nobla:Nagroda Banku Szwecji im. Alfreda Nobla w dziedzinie ekonomii Wtedy też zadecydowano, że nie będzie się zwiększać ilości dziedzin, w których są przyznawane te nagrody. Nagrody Nobla są wręczane w słynnej Złotej Sali sztokholmskiego ratusza. Jej ściany o powierzchni 1400 metrów kwadratowych wyłożono 19 milionami złotych płytek.

10. Zastosowanie Dynamitu. • . Dynamit jest stosowany głównie do kruszenia tworów geologicznych oraz budynków; ma też zastosowania militarne.

11. Bibliografia: • Wikipedia wolna encyklopedia. • www.first-coming.com editize/dynamit.png • Odkrył dynamit, oddał fortunę. Anglia Interia.pl 2005 • Encyklopedia Konpon. Listopad 2006. • www.luteranie.pl/ewangelik/daty/Nobel.jpg • ww.zgapa.pl • www.atociekawe.com/.../alfrednobel

12. Opracował: • Kamil Tokarski