WMO

1. Presentatie les zeven De wet maatschappelijke ondersteuning h.e.konings@hro.nl WMO

2. INHOUD PROGRAMMA • De Rotterdamse WMO • De implicaties van de WMO voor hulpverleners • De ‘nieuwe professional’

3. De Rotterdamse WMO • In 2005 is men begonnen met de voorbereidingen op de invoering van de WMO door middel van het formuleren van een gemeenschappelijke visie. • Aan de hand van discussies met betrokkenen en belanghebbende is men tot een visienota gekomen. • In 2007 is men gestart met een meerjarenplan geschreven door een projectteam, bestaande uit medewerkers van deelgemeenten en van stedelijke diensten.

4. Burgerparticipatie • Het plan van aanpak is besproken en getoetst bij een aantal maatschappelijke instellingen en organisaties/klankbordgroep • Beleggen van een WMO- werkconferentie (70 vragers en aanbieders) • Formele adviesprocedure in acht genomen bij organisaties en via het internet • Bestuurlijk adviestraject doorlopen • WMO-adviesraad is momenteel de (tijdelijke) klankbordgroep

5. WMO beleid in Rotterdam • Het gemeentelijke beleid bevatte al veel van de doelstelling van het WMO beleid, b.v. WVG – veranderingen zijn de eigen bijdrage, vouchers en PGB • Het aanbieden van de thuiszorg sinds 2006 al ingezet • In de jaren negentig introduceerde Rotterdam de sociale vernieuwing en o.a. het opzoomeren

6. De Rotterdamse WMO • Dat Rotterdammers zichzelf kunnen redden en zich zorgzaam opstellen voor mensen in hun sociale netwerk. • Dat Rotterdammers zich uitspreken over wat beter kan. In hun directe omgeving, maar ook in de wijk en de gemeente. • Dat de gemeente ondersteuning biedt aan mensen die er niet naar vragen. Dit heet ook wel bemoeizorg. • Dat er meer contact is tussen mensen die zichzelf prima redden en mensen die hulp nodig hebben. Meer onderlinge betrokkenheid dus. • Dat pleinen en gebouwen zo ingericht worden dat het voor mensen makkelijker wordt om elkaar te ontmoeten.

7. Ambitie; verhoging van de sociale kwaliteit • Meer Rotterdammers die de Nederlandse taal beheersen • Een hoger gemiddeld opleidingsniveau • Meer Rotterdammers die maatschappelijk actief zijn • Meer Rotterdammers met betaald werk • Een hoger gemiddeld inkomen • Centrale rol vormen WAPS (wijkactie plannen sociaal)

8. Prestatieveld 1,2,3,4 1 Samenhang en leefbaarheid: buurtprojecten, stimulering laag geletterdheid, talentontwikkeling 2 Preventieve ondersteuning jeugd: centra voor jeugd en gezin, begeleid wonen 3 Informatie, advies en cliëntondersteuning: digitaal en fysiek vraagwijzerloketten 4 Mantelzorg en vrijwilligers: mantelzorgondersteuning b.v. parkeerontheffingen

9. Prestatievelden 5,6,7,8,9 5 Bevorderen deelname: maatschappelijk kwetsbare groepen. 6 Verlenen van individuele voorzieningen; bijv.; indicatie aanvragen 7,8,9, Maatschappelijke opvang, huiselijk geweld,OGGZ, verslavingsbeleid: dak- en thuislozenzorg, uitvoeringsprogramma,

10. Het ‘slagen’ van de WMO Als er een goed inclusief beleid wordt gevoerd en als de samenleving als geheel de verantwoordelijkheid neemt om zelfredzaamheid en participatie te bevorderen van (potentieel) kwetsbare mensen, dan zijn er minder individuele en specifieke voorzieningen nodig.

11. De Praktijk • Samenspel tussen formele en informele zorg: • Nieuwe organisatievormen: zelfsturende teams met weinig overheid. • Voorbeeld; buddynetwerk • De praktijk: focus op ketensamenwerking • Centra voor Jeugd en Gezin, Preventie, Zorg advies teams, Elektronisch kinddossier en Verwijsindex Risicojeugd. Gemeente is verantwoordelijk voor preventief jeugdbeleid. • WMO als katalysator daar waar het gaat om dwarsverbanden leggen tussen de instellingen onderling. • Voorbeeld: Burenhulpcentrale, Vraagwijzer, Een loket functie etc. Anders toch een scherpere indicatiestelling?

12. Dilemma’s en Uitdagingen • Gaan burgers eerst in eigen kring ondersteuning zoeken • Komt de agogische professional pas in actie als burgers niet meer in staat zijn om aan de samenleving deel te nemen • Richt de WMO professional zich minder op de ondersteuning van de individuele hulpvrager maar bovenal op de toerusting van het sociale net werk om ondersteuning te bieden. • De gelijkstelling van ‘burgers’ in de WMO prestatievelden zijn risicovol, denk aan jonge mantelzorgers en vraagontkenners (zij vragen aandacht ivm complexe problematiek) • De Rotterdamse professional houdt zich bezig met activerende participatie en burgerlijke verantwoordelijkheid.

13. Vervagende grenzen tussen beroepen? • Komst van de Social Worker? • Een werker die gedrag beïnvloedt (geen therapie), verhoudingen beïnvloedt (mediation), ontwikkeling en opvoeding stimuleert, en ook ingrijpt of optreedt (taakstraffen en intensieve trainingen) • Werkzaam in Zorg en Welzijn en positie als frontlijnwerker, sociaal ondernemer of specialist.

14. De ‘nieuwe’ professional: • Streeft doelmatigheid na middels vraag verheldering en activerende methoden • Rechtvaardiging van het eigen optreden en legitimatie van de (moraliserende interventie) vraagt bezinning van de beroepsethiek. • Hernieuwde positionering t.o.v. de vrijwilliger • Het veranderen en begeleiden in de richting van zelfredzaamheid • De professional wordt geacht over de (beroeps) grenzen te kijken • Het initiëren van nieuwe organisatievormen, markt gericht denken • De professional moet kunnen onderhandelen en samenwerken met organisaties en instellingen in de sector

15. Integraal werken? Professionals en vrijwilligers achter een WMO loket? Bijv.; Bij complexe problemen zijn veel acties tegelijk nodig, vanuit verschillende disciplines.. hulpverlening, arbeidstoeleiding, uitkering en huisvesting. Alles keer op keer anders en onoverzichtelijk. Bijv.; Ouderen – wonen, woonaanpassingen, aangepast vervoer, huishoudelijk hulp, persoonlijke verzorging, ouderenadviseur.

16. Vraagstukken rondom integraal werken. • Soort problematiek • Doelstellingen • Organisatie • Positionering

17. Wmo VraagWijzerloket Rotterdam • Digitaal • Telefonisch • Digitaal sociaal • Fysiek Registratiesysteem gemeente en frontoffice en vraagwijzerloket in deelgemeente. Frontoffice gaat casussen toetsen. Daarna aan de hand van casus naar een of meerdere partijen.

18. Vraagwijzer loket Charlois ONDERWERPEN: Leven met lichamelijke beperking. Omgaan met ziekte in het gezin, op het werk. Omgaan met geld. Rouwverwerking, Huiselijk geweld Relatieproblemen Kinderen en opvoeding Vrijwilligerswerk Sportieve of recreatieve activiteiten

19. Frontoffice

20. Specialiteitenkaart • Specialiteitenkaart • Opbouwwerk: • ogen en oren van de wijk • vertrouwenspersoon van en in de wijk • brede aanpak (niet individueel) • organiseren van buurt- en wijkgerichte activiteiten. • De Nieuwe Unie/ corporatie: • huizenbestand technisch in orde, aanpak veiligheid en bewonersproblematiek • hier experiment “brede”herhuisvesting.

21. CIHA • directe hulp • ambulante hulpverlening • crisisinterventie • Intensieve gezinsbegeleiding • Vraagwijzer (VW) • vraagverheldering • actuele kennis sociale kaart • korte lijnen met backoffice • Ouderenwerk • psychosociale hulpverlening • ouderdomgerelateerde problematiek

22. Bewonersorganisatie Pendrecht (BOP) • spreekuren • belastingspreekuur • sociaaljuridisch spreekuur. • SoZaWe • Serviceverlening belastingformulieren, bijzondere uitkering • Aanvraag schuldhulpverlening • Radar • Integratietrajecten. • St Welzijn Antillianen • Hulpverlening aan Antillianen.

23. Opdracht les acht Presenteer in de al samengestelde groepjes de volgende opdracht; Welk project zou jij in het licht van de WMO willen ontwikkelen. Welke kansen en bedreigingen zie je. Geef vooral in dit project aan hoe jij jezelf als de nieuwe professional ziet en/of zou willen presenteren. • Maak hiervan een presentatie van maximaal 45 minuten. • Zorg voor onderlinge afstemming met de andere groepjes. Veel succes.

24. Veel gebruikte afkortingen • VWS – Ministerie van volksgezondheid, welzijn en sport • WWB – Wet werk en bijstand • VNG – Vereniging Nederlandse gemeenten • WSW – Wet sociale werkvoorziening • CAK – Centraal administratie kantoor • WVG – Wet voorzieningen gehandicapten • WMG – Wet marktordening gezondheidszorg • CIZ – Centrum indicatiestelling zorg • PGB – Persoonsgebonden budget • HKZ norm – harmonisatie kwaliteitsbeoordeling in de zorg

25. Literatuur • De praktijk van de WMO – Onderzoeksresultaten lectoraten social work – Rick Kwekkeboom en Marja Jager-Vreugdenhil • Basisboek Geschiedenis Sociaal Werk in Nederland – Maarten van de Linde

26. Enkele site’s • http://wmo.startpagina.nl • www.rotterdam/nl/wmo • www.bureaujeugdzorg.info.nl • www..josvdlans.nl • www.scienceguide.nl • www.steyaert.org.nl • www.ijsselwijs.nl