Download
1 / 52
520 likes | 633 Views
SÖÏ THAØNH LAÄP BOÄ RAÊNG SÖÕA & BOÄ RAÊNG VÓNH VIEÃN. Ngöôøi giaûng : ThS Nguyeãn Höõu Nhaân PCN Boä moân Söùc Khoeû Raêng Mieäng TTÑTBDCBYT. Muïc tieâu :. Phaùt bieåu ñöôïc ñònh nghóa veà söï moïc raêng. Trình baøy ñöôïc thöù töï vaø thôøi gian moïc raêng.
E N D
SÖÏ THAØNH LAÄP BOÄ RAÊNG SÖÕA & BOÄ RAÊNG VÓNH VIEÃN Ngöôøi giaûng : ThS Nguyeãn Höõu Nhaân PCN Boä moân Söùc Khoeû Raêng Mieäng TTÑTBDCBYT
Muïc tieâu : • Phaùt bieåu ñöôïc ñònh nghóa veà söï moïc raêng. • Trình baøy ñöôïc thöù töï vaø thôøi gian moïc raêng. • Trình baøy ñöôïc caùc chuù yù laâm saøng vaø caùc roái loaïn coù theå coù trong quaù trình phaùt trieån cuûa boä raêng.
1. Caùc giai ñoaïn phaùt trieån cuûa raêng • 1.Giai ñoaïn taêng tröôûng (growth): Hình thaønh maàm raêng, xuaát hieän caùc taïo men baøo (ameloblasts) vaø taïo ngaø baøo (odontoblasts), laéng ñoïng caùc chaát caên baûn cuûa men vaø ngaø. • 2.Giai ñoaïn voâi hoùa (calcification) : Traàm hieän caùc muoái calcium laøm cho caùc chaát caên baûn trôû neân cöùng hôn. • 3.Giai ñoaïn moïc raêng (eruption) : Chính laø söï di chuyeån cuûa raêng vaøo trong hoác mieäng.
1. Caùc giai ñoaïn phaùt trieån cuûa raêng • 4. Giai ñoaïn moøn raêng (attrition) : Do aên nhai. • 5. Giai ñoaïn tieâu ngoùt (resorption) chaân raêng (ñoái vôùi raêng söõa) hay giai ñoaïn boài ñaép xeâmaêng chaân raêng (ñoái vôùi raêng vónh vieãn) ñeå buø cho söï moøn men. • Xaùo troän moät trong caùc giai ñoaïn treân seõ ñöa ñeán caùc baát thöôøng hoaëc caùc tröôøng hôïp beänh lyù nhö : thöøa hoaëc thieáu raêng, nang raêng hay böôùu raêng, thieåu saûn men, raêng moïc ngaàm...
2. Söï moïc raêng • Ñònh nghóa Moïc raêng laø moät quaù trình trong ñoù moät raêng ñang phaùt trieån di chuyeån töø vò trí ban ñaàu cuûa noù trong xöông haøm ñeán moät vò trí chöùc naêng trong mieäng vaø tieáp tuïc söï dòch chuyeån chöùc naêng trong suoát thôøi gian toàn taïi cuûa raêng .
2. Söï moïc raêng • Quaù trình moïc raêng • 1.Pha dòch chuyeån tröôùc khi moïc. • 2.Pha dòch chuyeån tieàn chöùc naêng (giai ñoaïn moïc laâm saøng). • 3.Pha dòch chuyeån sau khi moïc hay pha chöùc naêng.
2. Söï moïc raêng • Nhaän xeùt • Raêng moïc daàn daàn vaø xen keû coù nhöõng kyø giaùn ñoaïn,vaän ñoäng moïc dieãn ra chuû yeáu veà ñeâm. • Raêng haøm treân ñöôïc baét ñaàu taïo tröôùc nhöng laïi thöôøng moïc sau raêng haøm döôùi. • Tuoåi moïc Rsöõa nhö nhau, nhöng Nöõ thay R sôùm hôn Nam khoaûng 1 naêm. • Treû gaày moïc sôùm hôn treû maäp. • Moïc sôùm, chaäm vaøi thaùng (Rsöõa), 1,2 naêm (RVV) ñöôïc xem laø bình thöôøng.
2. Söï moïc raêng • Nhaän xeùt • Treû coù theå bò soát nheï, nguû khoâng yeân, chaûy nöôùc mieáng vaø khoâng coù lieân quan gì ñeán soát co giaät, tieâu chaûy hay vieâm hoïng. • Toác ñoä moïc raêng trung bình laø 1mm/thaùng, (khi chen chuùc coù theå 1mm/6 thaùng). • Thôøi gian moïc trung bình laø töø 4 ñeán 7 thaùng.
2. Söï moïc raêng • Nhaän xeùt • Khi moät raêng chuaån bò moïc, lôùp xöông phuû beân treân seõ bò tieâu huûy vaø moâ meàm treân ñoù cuõng coù nhöõng thay ñoåi ñeå chuaån bò cho vieäc moïc raêng. • ÔÛ raêng vónh vieãn, chaân raêng söõa phaûi bò tieâu ñi ñeå coù choã cho maàm raêng vónh vieãn (RVV) moïc • Raêng söõa chaäm ruïng roái loaïn söï hình thaønh RVV hay RVV moïc sai vò trí.
3. Tuoåi moïc raêng • Raêng söõa: Thaùng tuoåi 6 7 89 12 14 16 18 20 24 Raêng treân III IV III V Raêng döôùi I II IV III V Thaùng tuoåi 6 7 8 9 12 14 16 18 20 24
3. Tuoåi moïc raêng • Raêng söõa • Chuù yù : • Raêng IV moïc tröôùc raêng III coù leõ lieân quan ñeán vieäc thieát laäp caén khôùp giöõa cung raêng treân vaø döôùi. • Chaân raêng söõa hình thaønh ñaày ñuû sau khi moïc khoaûng töø 1 ñeán 1 naêm röôõi. • Söï hình thaønh 1 raêng söõa maát khoaûng 2 - 4 naêm töø khi xuaát hieän maàm raêng cho ñeán khi chaân raêng hoaøn thaønh. • Ñôn giaûn hoaù: coâng thöùc 6-4
3. Tuoåi moïc raêng • Raêng vónh vieãn • Tuoåi moïc vaø thay raêng(ñôn giaûn hoaù): Tuoåi 7 8 11 9 10 6 12 18 Raêng treân 1 2 3 4 5 6 7 8 Raêng döôùi 1 2 3 4 5 6 7 8 Tuoåi 7 8 10 9 11 6 12 18
3. Tuoåi moïc raêng • Raêng vónh vieãn • Chuù yù : • Trong khi caùc raêng söõa moïc vaø hoaït ñoäng chöùc naêng, thì caùc raêng vónh vieãn ñaõ baét ñaàu Calci hoùa vaø thaønh laäp thaân raêng ( R6 -luùc sanh; R7- luùc 3 tuoåi; R8-luùc 9 tuoåi). • Trung bình quaù trình hình thaønh cuûa moät raêng vónh vieãn chieám khoaûng 12 naêm. • Chaân cuûa caùc raêng vónh vieãn ñöôïc hoaøn thaønh sau khi raêng moïc ñöôïc 2-3 naêm. • Thôøi gian moïc raêng ôû caùc raêng 3, raêng 5 vaø nhaát laø raêng 8 bò bieán ñoåi nhieàu nhaát
3. Tuoåi moïc raêng • Raêng vónh vieãn • Chuù yù : • Caùc raêng 6 ñoùng vai troø quyeát ñònh trong vieäc thieát laäp vaø duy trì khôùp caén trong quaù trình thay raêng cuûa caùc raêng phía tröôùc noù. • Neáu nhoå raêng söõa khoâng ñuùng thôøi ñieåâm, nhaát laø nhoå sôùm seõ aûnh höôûng ñeán söï moïc vaø ñònh vò caùc RVV. • Caùc maàm raêng coù theå bò toån thöông : • Töø trong baøo thai. • Khi sanh. • Sau khi sanh cho ñeán 12 – 16 tuoåi.
3. Tuoåi moïc raêng • Raêng vónh vieãn • Söï thay ñoåi caáu truùc cuûa raêng theo tuoåi • Men raêng môùi moïc coøn xoáp : deã saâu nhöng cuõng deã ngaám Fluor, caøng veà sau chaát höõu cô caøng giaûm, laøm raêng trôû neân gioøn vaø saãm maøu hôn. • Ngaø : thaønh laäp daàn ngaø thöù caáp laøm buoàng tuyû heïp laïi. • Xeâ maêng môùi boài ñaép lieân tuïc (buø tröø söï moøn raêng)
4.Caùc roái loaïn trong quaù trình phaùt trieån cuûa boä raêng • Baát thöôøng veà soá löôïng • Thieáu raêng toaøn boä (raát hieám) • Thieáu moät phaàn (R2,R5,R8). • Thöøa raêng (Mesiodens, caän R6) • Baát thöôøng veà kích thöôùc(hình daùng vaãn bình thöôøng). Microdontia hay Macrodontia. • Baát thöôøng veà hình thaùi : Dò daïng, chaân raêng gaáp khuùc, sinh ñoâi, dính nhau, nhieàu chaân… • Baát thöôøng veà thôøi gian, trình töï moïc
4.Caùc roái loaïn trong quaù trình phaùt trieån cuûa boä raêng • Baát thöôøng veà caáu truùc men ngaø baát toaøn, thieåu saûn men… • Do chaán thöông (sai khôùp caén raêng söõa laøm ngaên caûn söï taïo men RVV). • Do beänh toaøn thaân (sôûi, giang mai, tuyeán giaùp, caän giaùp, thieáu HCl dòch vò…), thuoác (Tetra…), hoaù chaát (Fluor…). • Thieáu Vit.C,D,Ca,P aûnh höôûng ctaïo men ngaø • Do di truyeàn (thöôøng bò ôû caû hai haøm vaø ôû caû hai boä raêng) • Thôøi ñieåm taùc ñoäng seõ quyeát ñònh vò trí loaïn saûn, ngöôïc laïi töø vò trí loaïn saûn seõ suy ñoaùn ñöôïc thôøi ñieåm taùc ñoäng.
