400 likes | 778 Views
Τοποθέτηση κεντρικών γραμμών: επιλογή της κατάλληλης θέσης και του κατάλληλου υλικού. Ιωάννης Φλώρος Διευθυντής ΜΕΘ 10 ο ΘΕΜΑΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΕΝΤΑΤΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ & ΕΠΕΙΓΟΥΣΑ ΙΑΤΡΙΚΗ: ΕΠΕΜΒΑΣΕΙΣ-ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ 23 & 24-11-2007 ΑΜΦΙΘΈΑΤΡΟ 251 ΓΕΝΙΚΟΥ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ ΑΕΡΟΠΟΡΙΑΣ.
E N D
Τοποθέτηση κεντρικών γραμμών: επιλογή της κατάλληλης θέσης και του κατάλληλου υλικού Ιωάννης Φλώρος Διευθυντής ΜΕΘ 10ο ΘΕΜΑΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΕΝΤΑΤΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ & ΕΠΕΙΓΟΥΣΑ ΙΑΤΡΙΚΗ: ΕΠΕΜΒΑΣΕΙΣ-ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ 23 & 24-11-2007 ΑΜΦΙΘΈΑΤΡΟ 251 ΓΕΝΙΚΟΥ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ ΑΕΡΟΠΟΡΙΑΣ
Ιστορική εξέλιξη:Κεντρικών Φλεβικών Καθετήρων (ΚΦΚ) • 1949. Duffy: 43 ασθενείς, επιτυχής τοποθέτηση σε μηριαία και έξω σφαγίτιδα • 1952. Authaniac: χρήση υποκλειδίου φλέβας για εισαγωγή ΚΦΚ • 1960. Scribner: μακράς διαρκείας φλεβική προσπέλαση για χρόνια αιμοκάθαρση • 1966. Brecsia : ΚΦΚ αιμοκάθαρσης. • 1968. Dudrick & Scribner: χρήση ΚΦΚ για ΟΠΔ
Βραχείας διάρκειας: χρήση < 10 ημέρες Non cuffed and non tunnelled CVC • Multilumen CVC • PA Swan Ganz • Dual lumen hemodialysis catheter Arterial catheter Peripheral venous catheter
Μακράς διαρκείας: χρήση > 10 ημέρες Peripheral inserted CC-PICC Cuffed and tunneled CVCs Hickman/Broviac Implantable devices
Παράγοντες κινδύνου για μηχανικές επιπλοκές από ΚΦΚ • η πράξη θα πρέπει να επιβλέπεται από έμπειρο γιατρό >50 καθετηριασμούς • μετά 3 αποτυχημένες προσπάθειες αναζήτηση βοήθειας • όλοι οι ασθενείς θα πρέπει να ελέγχονται για παράγοντες που αυξάνουν τη δυσκολία τοποθέτησης ΚΦΚ • Ιστορικό αποτυχιών • Σκελετική ανωμαλία (πχ βαριά σκολίωση) • Ουλές • Παχυσαρκία • Θέση προηγούμενου ΚΦΚ, ή χειρουργείου • Αδυναμία συνεργασίας Sznajder JI, et al. Arch Intern Med. 1986;146:259-61; Mansfield PF, et al. N Engl J Med. 1994;331:1735-8.
Επιλογή θέσης για ΚΦΚ: Έσω σφαγίτιδα
Επιλογή θέσης για ΚΦΚ: Υποκλείδιος φλέβα
Έξω σφαγίτιδα φλέβα • εύκολη πρόσβαση • ελατ. συχνότητα επιπλοκών • μη συνήθης θέση • Ασφαλής επιλογή για σοβαρή διαταραχή πήξης
Επιλογή θέσης για ΚΦΚ Irwin &Rippe’s intensive care medicine 6th edition
Δυνητικές επιπλοκές τοποθέτησης ΚΦΚ • Μηχανικές • Πνευμοθώρακας • Αιμοθώρακας • Αρτηριακή παρακέντηση • Αιμάτωμα • Διάτρηση φλέβας &εξαγγείωση ουσιών • Ανεπάρκεια τριγλώχινας • Αρρυθμία • Κακή ανατομική θέση • Θραύση ΚΦΚ • Καρδιακός επιπωματισμός • Λοίμωξη • Θρόμβωση-εμβολή
Θρόμβωση • Συσχετιζόμενη με ΚΦΚ θρόμβωση • μηριαία/υποκλέιδιο φλέβα σε 21.5 / 1.9 % ασθενών (P<0.001). JAMA 2001;286:700-707 • Η υποκλείδιος φλέβα έχει το μικρότερο κίνδυνο ανάπτυξης θρόμβωσης • Σφαγίτιδα/υποκλείδιος φλέβα: 4/1 • Παθογένεια: • Στοιβάδα ινικής γύρω από τον ΚΦΚ (πλειονότητα των ΚΦΚ) • Τοιχωματικός θρόμβος φλέβας (10-30% των ΚΦΚ) • Αποφρακτικός θρόμβος (1-10%)
Διάτρηση-διάβρωση αγγείου • 1-7 ημέρες μετά τον καθετηριασμό • Δύσπνοια & νέα πλευριτική συλλογή • Αίτια: • Δύσκαμπτος ΚΦΚ • Κορυφή στο φλεβικό τοίχωμα • Μη παράλληλη ενδοαυλική πορεία • Ανατομική πλευρά καθετηριασμού • Αρ. έσω σφαγίτιδα • Αρ. έξω σφαγίτιδα • Υπεροσμωτικά διαλύματα
Υπέρηχοι για εισαγωγή ΚΦΚ • Αύξηση κατά 10% του επιτυχούς καθετηριασμού στην έσω σφαγίτιδα • Η εντόπιση της υποκλειδίου φλέβας είναι δυσχερέστερη • Ελάττωση από 8.3% σε 1.7% της παρακέντησης της αρτηρίας • Υποτετραπλασιασμός του μέσου χρόνου καθετηριασμού ??? • Ένδειξη: • Υψηλού κινδύνου ασθενείς • Μέγιστη μηχανική υποστήριξη της αναπνοής • Σοβαρή διαταραχή πήξης • Μη σαφή ανατομικά όρια • Παχυσαρκία • Οίδημα Denys BG, et al. Circulation. 1993;87:1557-62.
RIJ C 2d echo . C: carotid artery; RIJ: right internal jugular vein.
Ασφαλές βάθος εισαγωγής ΚΦΚ • Άπω ανώνυμος ή εγγύς άνω κοίλη φλέβα, 3-5 cm εγγύς της συμβολής άνω κοίλης-δεξιού κόλπου • 16-18 cm δεξιά • 19-21 cm αριστερά • Η εντόπιση του ΚΦΚ στο δεξιό κόλπο ή κοιλία πρέπει να αποφεύγεται • Η μετατόπιση του ΚΦΚ μπορεί να είναι εντυπωσιακή πχ 1-5 cm • Η δεξιά τραχειοβρογχική συμβολή είναι το πλέον αξιόπιστο ανατομικό όριο
Stylized anatomical figure dividing the great veins and upper RA into three zones (A-C), representing different areas of significance for placement of CVCs Stonelake, P. A. et al. Br. J. Anaesth. 2006 96:335-340; doi:10.1093/bja/aei310
ΚΦΚ στην καρωτίδα μετά από καθετηριασμό της υποκλειδίου
Attributable mortality 17.000 deaths (35%) directly related to catheter associated infection Total (crude) mortality 24.300 deaths (50%) among patients with a catheter related BI 48.600 patients in ICUs have catheter related bloodstream infection (CRBI) (5 infections per 1000 catheter days) 9.7 million catheter days in ICUs (54% of ICU days) 18 million ICU days (11% of total hospital days) 36 million patients admitted to acute care US hospitals (164 million hospital days) National Center of Health Statistics, 2005 NNIS. Am J Infect Control 2004;32:470
Nontunneled CVC 2.7 Highest risk Peripherally Inserted CC -PICC 2.1 Arterial peripheral catheters 1.7 Tunneled CVC 1.6 Peripheral venous catheters 0.5 Totally implantable 0.1 Per 1000 catheter days Lowest risk
ΚΦΚ λοίμωξη • Μηριαία > Εσ. Σφαγίτιδα. > Υποκλείδιος • Υποκλείδιος/μηριαία (1.2 vs. 4.5 λοιμώξεις/1000 καθετήρες-ημέρες P=0.07) • JAMA 2001;286:700-707 • Τριπλός αυλός > μονήρης αυλός • Ευρύς > στενός ΚΦΚ • Συνδετικά: • Αριθμός • Απολύμανση προ και μετά λήψη αίματος • Ο ΚΦΚ παραμένει για όσο είναι αναγκαίος • Ο Swan-Ganz & introducer αφαιρούνται μετά 96-120 ώρες • Η αλλαγή ρουτίνας χωρίς κλινική ένδειξη δεν ελαττώνει τις λοιμώξεις από ΚΦΚ • Η αλλαγή με σύρμα πρέπει να γίνεται με ειδική διαδικασία
Εξωαυλική60%: -λοίμωξη δέρματος -χέρια -επιμολ.αντισηπτικό Ενδοαυλική 20%: -επιμολυνση πώματος -χέρια -επιμολ. ορών
Within minutes in vitro attachment Coag Neg Staph to biomaterial Biofilm on Intravenous Catheter Connecter 24 hours after Insertion
Biomaterial Microorganism -Material (PVC, Teflon, silicone, polyurethane) -Electrostatic forces -Van der waals forces -Hydrophobic interactions -Biofilm -Quorum sensing Host -Fibronectin Fibrin Collagen von Willebrand -Underlying disease -Parenteral nutrition Donlan R et al. Emerg Infect Dis;7:277.
Αντισηψία ΚΦΚ 2% chlorhexidine gluconate περισσότερο δραστική απόpovidone iodine (Betadine) Maki DG et al. Lancet 1991;338:339.
Χρήση αντιμικροβιακών ΚΦΚ • Μη εξασφάλιση συνθηκών πλήρους ασηψίας-(πχ επείγουσα τοποθέτηση) • Γενική κατάσταση ασθενούς (πχ εγκαυματίας) • Συχνότητα λοιμώξεων από ΚΦΚ > 3.3 /1,000 καθετήρες-ημέρες • Παρουσία προθέσεων ή τεχνητών βαλβίδων • Πρόβλεψη παραμονής ΚΦΚ >5 ημερών
ΚΦΚ με Chlorhexidine & silver sulfadiazineArrowguard Blue, Arrow International • 1ης & 2ης γενιάς • Δρουν συνεργικά • Η χλωρεξιδίνη διασπά την κυτταροπλασματική μεμβράνη αυξάνοντας την πρόσληψη των Ag+ • Ευρεία αντιμικροβιακή δραστηριότητα κυρίως έναντι των Gram (+) και λιγότερο των (-) • Η 2ης γενιάς παραμένουν δραστικοί για ~15 ημέρες • Δεν αναφέρεται μικροβιακή αντοχή • Πιθανότητα αντιδράσεων υπερευαισθησίας
Analysis of Catheter Colonization in Trials Comparing Chlorhexidine-Silver Sulfadiazine-Impregnated Central Venous Catheters With Nonimpregnated Catheters Veenstra, D. L. et al. JAMA 1999;281:261-267.
ΚΦΚ με Minocycline-rifampicinCook Spectrum Cook Critical Care • Aντιμικροβιακή δραστηριότητα σε Gram (-) και (+) • Αντιμικροβιακή δραστηριότητα >60 ημέρες • Μικροβιακή αντοχή σε τετρακυκλίνη, ριφαμπυκίνη • Σύγκριση με 1ης γενιάς Chlorhexidine & silver sulfadiazine: • 3/πλάσια ελάττωση μικροβιακού αποικισμού • 12/πλάσια ελάττωση των μικροβιαιμιών από ΚΦΚ
Meta-analysis of trials evaluating rifampicin and minocycline-impregnated central venous catheters (CVCs) (treatment) versus CVCs without rifampicin/minocycline impregnation (control): catheter-related bloodstream infection Falagas, M. E. et al. J. Antimicrob. Chemother. 2007 0:dkl522v1-11; doi:10.1093/jac/dkl522
ΚΦΚ με ιόντα Ag+Vantex Catheter with Oligon , Edwards life sciences • Silver with platinum and carbon • Silver in a ceramic zeolite matrix • Όχι τοξικότητα για τον ασθενή • Ευρεία αντιμικροβιακή δραστηριότητα Gram (-) και (+) • Συνάρτηση της ποσότητας των ελευθέρων Ag+ • Τα Ag+ έλκονται από τα αρνητικά φορτισμένα μικρόβια • Ο Ag+ διακόπτει το μεταβολισμό των μικροβιακών κυττάρων • Συνδέεται με το μικροβιακό DNA εμποδίζοντας την κυτταρική διαίρεση • Απενεργοποιεί κυτταρικά ένζυμα
For catheters impregnated with Oligon, silver, carbon and platinum, pooling of the data would lead to a reduction in CR-BSIs (RR = 0.81; 95% CI 0.46–1.45).
Kaplan-Meier curves according to CVC type for the proportion of catheters that remained in situ and were without infection. (p = .06, exact log rank test). RM, rifampicin-minocycline;, SPC, silver-platinum-carbon. Fraenkel: Crit Care Med, Volume 34(3).March 2006.668-675
Benzalkonium chloride • Benzalkonium chloride • Benzalkonium chloride heparin bonded • Τεταρτοταγές παράγωγο αμμωνίου • Αναστολή λειτουργίας κυτ. μεμβράνης και διπλασιασμού μικροβ. DNA • Aντιμικροβιακή δραστηριότητα κυρίως έναντι των Gram (+) και λιγότερο των (-) & candida sp.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ • Στάθμιση κινδύνου και οφέλους για την επιλογή θέσης μεταξύ ελάττωσης λοιμώξεων και μηχανικών επιπλοκών • Χρήση ΚΦΚ με τον ελάχιστο αναγκαίο αριθμό αυλών • Χρήση αντιμικροβιακών ΚΦΚ σε ασθενή που η διάρκεια προβλέπεται > 5 ημερών. • Εκτέλεση ή επίβλεψη κατά την τοποθέτηση ΚΦΚ από έμπειρο προσωπικό • Ολικά εμφυτεύσιμες συσκευές πρόσβασης για μακροχρόνια παραμονή ΚΦΚ. • Σε ασθενείς με ανάγκη συχνής ή συνεχούς πρόσβασης στον ΚΦΚ προτιμάται PICC ή υποδερματικός ΚΦΚ • Χρήση cuffed ΚΦΚ για συνεδρίες αιμοκάθαρσης για περίοδο > 3 εβδομάδων