Wykład nr 7

1. Wykład nr 7 W prezentacji zostały wykorzystane slajdy pomocnicze do książki: Microeconomics, R.S.Pindyck D.L.Rubinfeld.

2. Model czystej wymiany Brak produkcji. Zasoby początkowe określają ilość dostępnych dóbr. Dodamy teraz produkcję.

3. Gospodarka Robinsona Crusoe • Robinson jest jednocześnie konsumentem i producentem. • Wyposażony jest w ustaloną ilość zasobu: 24 godziny. • Robinson może spędzić swój czas wylegując się na plaży (konsumpcja czasu wolnego) albo może zająć się zbieraniem orzechów kokosowych. • Czas pracy: L. Czas wolny 24-L. Ile czasu Robinson będzie wylegiwał się na plaży a ile będzie pracował?

4. Preferencje i zbiór produkcyjny Robinsona Orzechy kokosowe Funkcja produkcji Robinsona Zbiór produkcyjny Robinsona L* 24 Praca (godziny) Czas wolny (godziny)

5. Preferencje i zbiór produkcyjny Robinsona Krzywe obojętności Robinsona Orzechy kokosowe Funkcja produkcji Robinsona Zbiór produkcyjny Robinsona L* 24 Praca (godziny) Czas wolny (godziny)

6. Optymalny wybór Robinsona Orzechy kokosowe MRS = MPL C* L* 24 Praca (godziny) Praca Czas wolny

7. Role Robinsona • Robinson zakłada firmę, której celem jest max. zysku. Firma Robinsona jest cenobiorcą: „obserwuje” ceny orzechów i pracy poczym decyduje ile godzin pracy wykorzystać i ile orzechów wyprodukować. • Robinson jako właściciel firmy zbiera ewentualne zyski. • Robinson jako robotnik gromadzi dochód z pracy. • Robinson jako konsument decyduje ile produktu firmy (orzechów) nabyć. • Jest to gospodarka jednoczynnikowa (praca) i jednoproduktowa (orzechy).

8. Firma Robinsona • Orzechy są dobrem numeraire (cena wynosi 1 w danej walucie, np. 1 US$). • Stawka płacy za godzinę pracy wynosi w • Ilość zebranych kokosów wynosi C • Zysk:  = C - wL

9. Maksymalizacja zysku firmy Robinsona Orzechy kokosowe (C), Zysk () Linie jednakowego zysku: C =  + wL MPL = w Funkcja produkcji 3 C* 2 1* L* Praca (godziny)

10. Następnego dnia .... • Robinson budzi się z dochodem z firmy 1*. • Robinson zastanawia się ile czasu (tego dnia) chciałby pracować a ile czasu chciałby wypoczywać na plaży. • Robinson może wydać cały swój zasób początkowy () na orzechy i cały swój czas (24h) przeleżeć na plaży. • Jakiego wyboru dokona Robinson?

11. Optymalny wybór Robinsona Krzywe obojętności Robinsona Orzechy kokosowe Linia budżetu Robinsona: C= 1* + wL MRS = w C* 1* L* 24 Praca (godziny)

12. Optimum konsumpcyjne i produkcyjne Krzywe obojętności Robinsona Orzechy kokosowe C= 1* + wL MRS= w = MPL C* Funkcja produkcji 1* L* 24 Praca (godziny)

13. Możliwości produkcyjne • Dwa dobra, które Robinson może produkować: orzechy i ryby (gospodarka dwuproduktowa). • Zbiór możliwości produkcyjnych: dopuszczalny zbiór produktów, które są osiągalne przy danej technologii i funkcji produkcji.

14. Zbiór możliwości produkcyjnych Niedostępne Orzechy kokosowe Dostępne i efektywne Zbiór możliwości produkcyjnych Dostępne lecz nieefektywne F* Ryby

15. Granica możliwości produkcyjnych/ funkcja transformacji Funkcja transformacji jest funkcją zagregowanych ilości obydwu Dóbr, T (X1, X2), że: wtedy i tylko wtedy, gdy kombinacja (X1, X2) leży na granicy osiągalnego zbioru produktów. Nachylenie funkcji transformacji (krańcowa stopa transformacji, MRT), dX2/dX1. Z ilu jednostek dobra 2 musimy zrezygnować, aby wyprodukować dodatkową jednostkę dobra X1. Krańcowa stopa transformacji (MRT, marginal rate of transformation): koszt alternatywny jednego dobra wyrażony w kategoriach drugiego dobra).

16. Przewaga komparatywna • Dwa podmioty: Robinson i Piętaszek. • Robinson w ciągu godziny może uzbierać 10 kg ryb lub 20 kg orzechów. • Piętaszek w ciągu godziny może uzbierać 20 kg ryb lub 10 kg orzechów. • Zarówno Piętaszek jak i Robinson pracują przez 10 godzin.

17. Przewaga komparatywna C Robinson 20 MRTCF=-20/10=-2: za każdy kilogram ryb, z którego zrezygnuje może otrzymać 2 kg orzechów. 10 F Piętaszek C MRTCF=-10/20=-1/2: za każdy kilogram ryb, z którego zrezygnuje może otrzymać 1/2 kg orzechów. 10 Robinson ma przewagę komparatywną w produkcji orzechów. 20 F

18. Gospodarka RC-Piętaszek C 20 Zbiór możliwości produkcyjnych dla gospodarki RC-Piętaszek. C 30 20 10 F C 30 F 10 20 F

19. Gospodarka Im więcej producentów o zróżnicowanych kosztach alternatywnych w gospodarce, tym granica możliwości produkcyjnych będziebardziej wygładzona. C

20. Efektywność Pareta: produkcja i konsumpcja • Granica zbioru możliwości produkcyjnych zawiera wiele efektywnych koszyków. • - Które z nich są dla konsumentów efektywne w rozumieniu Pareta?

21. Efektywność Pareta: produkcja i konsumpcja • - Robinson i Piętaszek prowadzą wspólnie firmę produkującą orzechy (C) i ryby (F), są oni jedynymi zatrudnionymi i jedynymi klientami. • praca Robinsona (LR) i praca Piętaszka (LP). • cena kokosa pc • cena ryby pF • płaca Robinsona wR • płaca Piętaszka wP

22. Produkcja – maksymalizacja zysku Firma Robinsona i Piętaszka maksymalizuje zysk przy danych cenach i ograniczeniach technologicznych: Dla optymalnej wielkości roboczogodzin Piętaszka i Robinsona (L*) zysk można zapisać jako: Linia jednakowego zysku. Po przekształceniu: Nachylenie linii jednakowego zysku.

23. Produkcja – maksymalizacja zysku C Linie jednakowego zysku F

24. Efektywność Pareta: produkcja i konsumpcja Nachylenie: MRT Orzechy kokosowe Równowaga produkcji C Równowaga konsumpcji Nachylenie: MRS F Ryby MRS = MRT jest warunkiem koniecznym efektywności gospodarki.

25. Produkcja i konsumpcja: podsumowanie Przy spełnieniu pewnych warunków indywidualne dążenie do realizacji prywatnych celów przyniesie wynik w postaci alokacji efektywnej w rozumieniu Pareta. Każda alokacja efektywna w rozumieniu Pareta może być otrzymana w wyniku działania rynku konkurencyjnego, jeśli początkowe zasoby mogą być odpowiednio podzielone. Wielka moc rynku konkurencyjnego polega na tym, że każdy podmiot ma się martwić jedynie o swoje problemy maksymalizacji. Jedyne informacje, które muszą posiadać podmioty to ceny danych dóbr.

26. Koniec wykładu nr 7