دانشگاه آزاد اسلامي واحد كرج

1. دانشگاه آزاد اسلامي واحد كرج

3. پایان نامه های 1

4. گروه : كشاورزي

5. رشته تحصيلي : زراعت

6. بررسي نقش همزيستي ميکوريزايي در افزايش مقاومت به خشکي دو رقم سورگوم

7. نام و نام خانوادگي دانشجو : لاله رحيمي ميلاشي ، شماره دانشجويي : 84523006140

8. به راهنمايي :محمدرضا اردكاني • چكيده: • مشکل کمبود آب يکي از عوامل محدود کننده رشد ونمو گياهان زراعي به شمار مي رود که تا حد قابل توجهي ،باعث کاهش عملکرد دانه وعلوفه گياهان مي گردد.گياه سورگوم يکي از گياهاني است که نسبت به تنش خشکي مقاومت بالايي دارد،اما اثرات کم آبي بر عملکرد گياه همواره قابل توجه است.امروزه مشخص شده است که همزيستي ميکوريزايي که در نتيجه برقراري ارتباط بين قارچ هاي ميکوريزي وريشه گياهان،علي الخصوص گياهان زراعي برقرار مي گردد،نقش بسزايي در افزايش مقاومت گياه ميزبان به تنش دارد،چرا که تارهاي ميسليومي • قارچ ،همانند ريشه هاي موئين باجذب آب وعناصر غذايي ،رشد گياه ميزبان را در شرايط تنش محيطي ،مورد حمايت قرار مي دهند.لذا به منظور • بررسي اثر نقش همزيستي ميکوريزايي در افزايش مقاومت به خشکي دو رقم سورگوم دانه اي آزمايشي به صورت اسپليت فاکتوريل در قالب طرح بلوکهاي کامل تصادفي در سه تکرار در مزرعه تحقيقاتي دانشکده کشاورزي دانشگاه آزاد واحد کرج واقع در ماهدشت کرج در سال 1385به • اجرا درآمد.فاکتورتنش رطوبتي در سه سطح T1)50mm )و T2)100mm) و T3)150mm ) تبخير از سطح تشتک تبخير کلاس Aفاکتور اصلي وفاکتورهاي رقم ،در دو سطح K.G.S.W.17 ( Karaj Grain Sorghum White17) (V1) ،(V2) K.G.S.O.36 ( Karaj Grain Sorghum orange36 وميکوريز در دو سطح بدون استفاده از ميکوريز (m0) وبا استفاده از ميکوريز (m1) به صورت فاکتوريل ،به عنوان فاکتورهاي فرعي در نظر گرفته شدند.زماني که ارتفاع گياه به 50cm رسيد،تنش رطوبتي اعمال شد.نتايج نشان داد که اعمال تنش رطوبتي،اثر معني داري بر روي صفات ارتفاع ،قطر وشاخص برداشت نداشت.اما با افزايش تنش ،صفات بيومس ،وزن هزار دانه ،در صد فسفر دانه وکلونيزاسيون ريشه در سطح آماري 1 درصد وتعداد خوشه وعملکرد دانه در سطح آماري 5 درصد کاهش معني داري يافتند.استفاده از ميکوريز سبب افزايش معني داري در مقدار بيومس ،وزن هزار دانه ،در صد فسفر دانه ،عملکرددانه وتعداد خوشه گرديد (0.01>p ) اما بر روي صفات ارتفاع ،قطر وشاخص برداشت اثر معني داري مشاهده نشد.کاربرد فاکتور رقم بر روي صفات ارتفاع ،بيومس ،تعداد خوشه ،وزن هزار دانه ،عملکرد دانه و درصد فسفر دانه داراي • اثر معني دار بود (0.01>p ) .اما بر روي صفات قطر ،شاخص برداشت وکلونيزاسيون ريشه فاقد اثر معني دار گرديد.اثر متقابل تنش در ميکوريز بر روي صفات ارتفاع و وزن هزار دانه در سطح آماري 1 درصد معني دار گرديد.اما روي ساير صفات فاقد اثر معني دار بود.اثر متقابل تنش در رقم در سطح آماري 1 درصد بر روي صفات تعداد خوشه ،در صد فسفر دانه وعملکرد دانه داراي اثر معني دار بود،ولي بر روي ساير صفات اثر معني داري مشاهده نشد.اثر متقابل رقم در ميکوريز وتنش در رقم در ميکوريز نيز بر روي صفات اندازه گيري شده بي معني بودند.نتيجه اين تحقيق نشان داد که درشرايط تنش رطوبتي ،عملکرد واجزاء عملکرد دو رقم سورگوم کاهش معني داري را نشان مي دهد که مي توان با به کارگيري مايه تلقيح قارج هاي ميکوريزي بخشي از يان کاهش عملکرد را جبران نمود .