MYOMLAR

1. OP.DR.KENAN ERTOPÇU MYOMLAR

2. MYOM NEDİR? • Halk arasında kadınlarda ur olarak adlandırılan durum aslında myomdur. • Fibroid ya da leiomyoma adı da verilen myomlar, rahimin düz kas ve bağ dokusu içeren iyi huylu (kanser olmayan) kitleleridir. • Rahimi bir armut gibi düşünecek olursak ,armudun cücüklerine de myom diyebiliriz.

3. Myomların büyüklükleri toplu iğne başından karpuz büyüklüğüne kadar değişkenlik gösterir.

4. Kadın pelvisinde en sık görülen tümördür. • Doğurganlık çağındaki kadınların ¼ ünde görülür. • 40 yaş ve üzerindeki kadınların yarısında görülür. • Ergenlik döneminde görül m e s i ço k e n d e r b i r d u r u m d u r. • Birinci derece akrabalarında myom olan kişilerde ,gelişme şansı fazladır.

5. MYOMLAR KÖTÜ HUYLU MUDUR? • Myomların kötü huylu yani kanser olma ihtimali çok düşüktür. • Ancak, çok hızlı büyüme gösteren myomlarda bu olasılık göz önünde bulundurulmalıdır. • Birçok kadın myomlarının farkında olmadan ömrünü geçirmektedir.

7. Myomlar rahmin değişik yerlerinde görülebilirler. • Östrojenin myomların b üyüm e s i n e yol açtığı düşünülmektedir. • Menapoz döneminde hormon replasman tedavisi almayanlarda östrojen düzeyi azalır ve myomlarda küçülme görülür.

9. UTERUS ANATOMİSİ; • Myomlar rahmin içinde, duvarında, d ış yüzeyinde, ağzında veya rahme sapla tutunmuş şekilde karın içinde olabilirler. • Uterusun(rahim) kalın duvarı 3 tabakadan oluşur. • Bunlardan en içte olanı endometrium adını alır ve adet siklusu boyunca değişimler gösterir ve eğer gebelik olmaz ise dökülerek adet kanaması ile birlikte atılır. • Ortadaki kas tabakasına myometrium denir. Uterusun en kalın tabakasıdır ve istemsiz çalışan düz kaslardan oluşur.Bu kaslar adet kanaması esnasında rahim içinde biriken kanı, doğum esnasında ise bebek ve plasentayı rahim dışına atmak için kasılır. • Uterusu dışarıdan çevreleyen zar tabakasına ise seroza ismi verilir. Bu tabaka rahimi diğer organlardan ayırır ve yerinde tutunabilmesi için destek bağları oluşturur.

11. Gebe olmayan bir kadının rahminin büyüklüğü kişinin yaşı ve geçirmiş olduğu gebelik sayısına göre değişkenlik gösterir. • Ortalama ağırlığı doğum yapmamış kadında 60-70 gram,doğum yapmışlarda 80 gram kadardır. • Myomlar işte bu myometrium tabakasını oluşturan düz kaslardan köken alan iyi huylu tümörlerdir. • Sadece kas hücresi içermezler. Aslında myom daha gerçekçi bir tanımla bağdokusu tarafından bir arada tutulan düz kas hücreleridir.

13. MYOMDAN KORUNMA: • Bugün hala myomların nasıl geliştiği tam olarak aydınlatılamamıştır. • Durağan (sedanter) yaşam sürenlerde ,spor yapan atletiklere göre fazla karşılaşılır.

14. Doğum kontrol hapı kullananlarda myom oluşma olasılılğının % 30 daha az olduğunu gösteren çalışmalar bulunmaktadır.

15. MYOM TANISI NASIL KONULUR? • Myom tanısı koymak kolaydır. • Tipik belirtilerle gelen bir kadında yap ılan jinekolojik değerlendirme (muayene ve ultrason) % 99 doğrulukta tanı koydurur

17. MYOM BELİRTİLERİ NELERDİR? • Myomlar çok büyük olsalar bile hiç belirti vermeyebilir. • Hastaların %75'i kendilerinde myom olduğundan dahi habersizidir • Fazla kanama: Myomlu kadınların yaklaşık %30'unda adet kanamaları normalden fazla olur. • Fazla kanamaya yol açan rahim iç zarına yakın myomlardır. • Bu fazla kanamalar bir süre sonra kansızlığa yani anemiye neden olur.

18. Bazı myom türleri ise kanama fazlalığı ile birlikte ara kanamalara da yol açabilir. • Myomlu hastaları doktora gitmeye mecbur eden en önemli bulgu bu kanama bozukluklarıdır. • Myom ile birlikte kanamalar o kadar fazla olabilir ki kişi neredeyse saatte bir ped değiştirmek zorunda kalabilir.

19. Ağrı: • Myomda ağrı nadir görülen bir belirtidir. • Genelde adet kanaması sırasında kramp tarzında olur. • Burada uzun yıllar boyunca adet kanamaları ağrısız olan kadında birden bire ağrıların olması teşhiste myomu akla getirmelidir. • Sancılı adet görenlerde ise ağrının şiddetinin artması ya da şeklinin değişmesi düşündürücüdür • İleri derecede büyümüş bir myom etrafındaki dokulara ve sinirlere baskı yaparak da ağrıya yol açabilir. Burada daha çok bel ağrısı tarzında yakınmalar görülür. • Dejenere olan ya da etrafında dönerek kanlanması bozulan myom ,ani ve bıçak saplanır tarzda ağrıya yol açar. • Zaman zaman ise adet kanamalarından bağımsız ağrılar olabilir ancak bu sonderece nadirdir.

20. Karın şişliği: • Myom büyüdükçe diğer organları iter ve bu da her türlü rahatsızlığa neden olabilir. • Mesaneye bası yaparsa sık idrara çıkma, rektuma (barsağın en son kısmı) bası yaparsa kabızlığa yol açabilir. • Nadiren çok fazla büyüyen myom idrar yollarında tıkanma ve idrar yapmada güçlük problemi yaratabilir. • Yine barsaklardaki basıya bağlı olarak gaz problemi görülebilir.

21. Kısırlık: • Myomlar kadının gebe kalmasını ya da gebe kaldıktan sonra rahimin gebeliği taşımasını zorlaştırabilirler. • Tubaları iterek spermin ve yumurtanın geçişini güçleştirebilir ya da endometrium düzenini bozarak döllenmiş yumurtanın rahime yerleşmesini engelleyebilir

22. MYOM KOMPLİKASYONLARI; • Çoğu myom belirti vermemesine rağmen bazı komplikasyonların varlığında özellikle ağrı ve kanama bulguları artar. • MYOMLARIN KOMPLİKASYONLARI ŞUNLARDIR: • TORSİYON: Myomun sapı etrafında dönmesi ve sapının sıkışarak kanlanmasının bozulmasıdır. • Bu durumda önce myomdan dışarıya sıvı kaçışı olur ve bu ağrıya neden olur. • Eğer olay uzarsa myom sapından koparak batın boşluğuna düşebilir ve burada kendisine beslenecek uygun bir ortam bularak büyümeye devam edebilir (parazitik myom).

23. MYOM KOMPLİKASYONLARI;2 • ENFEKSİYON: Myomun ülsere olması ve daha sonrasında enfekte olmasıdır.Ağrı ve kanama yapar. • KANSERE DÖNÜŞÜM: Myomlu kadınlarda kafalarını kurcalayan en önemli soru hastalığın kansere dönüp dönmeyeceğidir. • Myomlu kadınların %0.5'inde ileri dönemlerde leiomyosarkom denilen kanser türü görülür. • Acak pekçok araştırmacı bunun var olan myomlardan köken almadığını, kendi başına ve diğerlerinden bağımsız olarak geliştiğini ileri sürmektedirler. • Eğer varlığı bilinen myom hızlı büyümeye başlarsa, ağrı ve ateş görülüyorsa detaylı incelenmesi gerekir.

24. MYOM KOMPLİKASYONLARI;3 • DEJENERASYON: Myomun normal hücre yapısının değişikliğe uğramasıdır. • Menopozdan sonra myom küçülür ve atrofikdejenerasyon olur. • Gebelikte rahimin hızlı büyümesine bağlı olarak myomun kanlanması hafif derecede bozulur ve hafif nekroz olur. Hastada ağrı, ateş, bulantı ve kusmalar olabilir. Myom içine hafif kanamalar olabilir. Gebelikte görülen bu değişime kırmızı dejenerasyon adı verilir. • Myomlarda en sık görülen dejenerasyon ise hyalen dejenerasyondur. Mikroskopik bir değişimdir. • Myomçekideği içerisinde kalsiyumun biriktiği kalsifik dejenerasyon da oldukça sık rastlanılan bir durumdur.Ultrasonografi veya röntgende kireçlenme bulguları görülür.

25. MYOM KOMPLİKASYONLARI;4 • Asit: Saplı subseröz myomların karın zarını irrite etmesi ile karın boşluğunda sıvı birikimi olur. • Karın içi kanama: Myomun üzerindeki damarlardan birinin yırtılması sonucu kanama olabilir. Son derece nadirdir. • İnversiyon: Saplı bir submüköz myomun çekmesine bağlı olarak rahim tersyüz olabilir ve vajenden çkar. Tehlikeli ancak nadir görülen bir durumdur.

26. GEBELİK VE MYOMLAR • Anne adayının yaşı ilerledikçe gebelikte myom görülme olasılığı da artar. • Myomu olduğu bilinen bir gebenin daha yakın takibi gerekir. • Tanı gebe olunmayan dönemde yapılan bir ultrasonda konulabileceği gibi sıklıkla birinci trimesterde yapılan rutin ultrasonda konur. Özellikle arka duvar yerleşimli miyomların gebeliğin daha ileridönemlerinde tanınması zordur. • Gebelikte myomların büyüdüğü veya küçüldüğü gözlenmiştir. • Submüköz(rahim iç zarına) veya intramural(rahim kas tabakası arasına) yerleşimli olanlar tekrarlayan düşüklere, erken doğum tehdidine, fetusun anormal bir pozisyonda yerleşmesine, plasentanın erken ayrılmasına uterusun kasılmasını engelleyerek doğum sonrası kanamaya neden olabilirler. • Bu nedenlerle myomu olan gebelerde sezaryanla doğum olasılığı artar. • Sezaryen operasyonu esnasında myom çıkarılması aşırı kanamaya neden olabilece ğinden tercih edilmez.

27. MYOMDA TEDAVİ YÖNTEMLERİ • Düzenli Takip • Tüm myomların cerrahi ile çıkarılmasına gerek yoktur . • Myomu olan bir çok kadında eğer belirgin bir şikayet yoksa tedavi gerekmez. Bu gibi durumlarda her 6 ayda bir jinekolojik muayene ve transvajinal ultrason ile hastanın izlemi yapılır. • Ağrı, basınç hissi, düzensiz ve aşırı kanama yakınmaları olmayan hastaların düzenli kontrolleri yapılarak myom boyutları takip edilir. • İleride gebelik düşünen hastalar veya menopoza girecek hastalar bu şekilde takip edilir.

28. MYOMDA TEDAVİ YÖNTEMLERİ • İLAÇ TEDAVİLERİ • Myomu küçültmek için kullanılan ilaçların ise pek fazla faydası yoktur. Bu tür ilaçlar kişilerdeki estrojen seviyesini d üşürerek geçici bir süreliğine myom hacminde küçülme yapsa da bu durum ilaç tedavisinin kesilmesini izleyen bir kaç ay içerisinde geriye d öner. • Kandaki estrojenazalmas ı kadınlarda bir takım olumsuz durumlar (erken menapozda kemik erimesi gibi)ortaya çıkabileceğinden ötürü, uzun süreli tedavide bu tür ilaçlar kullanılamamaktadır. • Myom hacminde küçülme yapan ilaçlar ancak baz ı durumlarda ameliyat öncesi dönemde, kişinin kanamasının durdurulmasında ve böylelikle kan demir seviyesinin y ükselerekkansızlığın giderilmesinde geçiciolarak kullan ılabilmektedir. Ayrıca bu şekilde myomun hacminin küçülmesi ameliyat i çin de kolaylık sağlar. • SON YILLARDA ,OPERASYONDA YAPIŞIKLIK OLASILIĞININ ARTMASI NEDENİYLE İLAÇLI TEDAVİ YAKLAŞIMI GÜNDEMDEN DÜŞMÜŞTÜR

29. Cerrahi Tedavi; • Yakınmalara yol açan ve hızla büyüyen myomlar cerrahi olarak çıkarılmalıdır. • Rahim bırakılarak sadece myomların çıkarıldığı ameliyatlara MYOMEKTOMİ denir. Myomun yeri ve büyüklüğü cerrahi işlemin tipini belirler.

30. Cerrahi Histeroskopi • Rahim boşluğuna yerleşen myomlar cerrahi histeroskopi ile çıkarılabilir. Rahime yerleştirilen histeroskop ile vajinal yoldan sadece rahim içinde yerleşen myomlar çıkarılır.

31. Cerrahi Laparoskopi • Cerrahi laparoskopi rahimin dış duvarında yerleşen myomların çıkarılması için uygulanabilir. İnce bir kesiden laporoskop ile karın içine girilir, ve myomlar çıkarılır.

32. Cerrahi Tedavi;2 • LAPARATOMİ • Myomlar çok büyük veya çok sayıda ise diğer yöntemlere göre daha büyük bir girişim olan laparatomi uygulanabilir. • Myomektomi veya rahim alınması (histerektomi) uygulanabilir. • Myomektomi geçiren hastalar ileride doğum yaparlarsa sezeryan gerekebilir

33. Myomlarındondurulmas ı (K r i o t e r a p i ) : • Son yıllardaki bazı araştırmalarda myomların artık ameliyatla alınmasının gerekli olmadığı, dondurularak tedavi edilebilecekleri gösterildi. • Bu tedavi şeklinde myoma özel bir alet ile ulaşılarak ve eksi 196 derecelik sıvı nitrojen uygulanarak myomlar dondurulabiliyor. • Dondurulan myom nüvesi canlılığını kaybettiğinden ufalıyor. • Bu tedavi sayesinde myomların ameliyatla alınmalarına gerek kalmıyor, kan kaybı ve ciddi ameliyat riskleri ve ameliyat sonrası yapışıklıkları gibi komplikasyonlardan kaçınılmış oluyor.