EMEVİLER

1. EMEVİLER EMEVİ DEVLETİNİN KURULUŞU (661-750)

2. Muaviye Dönemi • Muaviye bin Ebu Süfyan • Hariciler ve Hz. Ali Taraftarları (Irak bölg.) • Kûfe valili¤ine Mugîre b. Şube (661) • Haricilerin etkisiz hale getirilmesi (663) • Ziyad bin Ebih’in Küfe valiliği (670)

3. Fetihlerin yeniden başlaması • 662 Bizans’a seferler • İstanbul kuşatması (669) • Dört yıl muhasara ve çok sayıda şehit • Kabil, Buhara ve Semerkand’ın fethi • Berberilerin İslama girmelerinin hızlanması

4. Hilafetten Saltanata • Yezid’in veliaht tayin edilmesi • Küfe valisi Muğire’nin teklifi ve yeni kargaşaya meydan vermeme mazereti • Medine’de Hz. Hüseyin, Abdullah b. Zübeyr, Abdullah b. Ömer, Abdullah b. Ebû Bekir ve di¤er bazı önde gelen sahabeler kendisine şiddetle karşı çıkması • Muaviye’nin Medine ziyareti

5. Yezid’in Veliahtlığının Kabülü • Muaviye’nin ölümü Yezid’in saltanatı(680-683) • Yezid’in Bedevi hayatı ve kendisine karşı olumsuz düşünce (Meysun Kabilesi) • Muaviye’nin çabaları ve İstanbul kuşatması • Şam’a getirip eğitimiyle ilgilenmesi • Hz. Hüseyin ve Abdullah b. Zübeyr • Medine’den Mekke’ye geçişleri

6. Kerbela Olayı (680) • Müslim b. Akil’in Küfe’ye gönderilmesi ve faaliyetleri, vali Numan b. Beşir • Ubeydullah b. Ziyad’ın Küfe valiliği ve şiddet • Gelişmelerden habersiz Hz. Hüseyin ve Küfe’ye hareket • Ubeydullah’ın 1000 kişi ile Küfe’ye girişi • Kerbela, Ömer b. Saad ve 4000 kişilik kuvvet • Hz. Hüseyin’in teklifleri ve red • 10 Muharrem, 10 Ekim 680 ve büyük facia

7. Ömer b. Abdülaziz (717-720) • Anne tarafından Hz. Ömer’in torunu • Zorla halife seçilmesi • Hz. Ömer dönemi ile ilgili belge toplaması • Meşhur bilginlerden danışma meclisi kurması • Mesleme b. Abdülmelik’i geri (İst. Kuşt) çağırması • Sınır güvenliği bir kısım orduların geri çekilmesi • Sınır güvenliği için seferlere devam etmesi

8. Ömer b. Abdülaziz • Muaviye dönemi yönetim anlayışı yerine Dört Halife dönemi yönetim ve geleneklerine dönüş • Saraydaki lüks eşyaları Beytülmal’e devretmesi • Köle ve cariyeleri azat etmesi • Hutbede sadece halife için okunan duayı tüm halk için yaptırması • O güne kadar devlet yöneticilerinin haksız elde ettiklerini tespit edip asıl sahiplerine vermesi • Yakınları tarafından ölümle tehdit edilmesi • Önceki halifeler tarafından kendisine verilen hediye ve gayrı menkulleri Beytülmal’e devretmesi

9. Kişisel işleri için devlet eşyasını kullanmaması ve hazineden maaş almaması • Mevali anlayışını kaldırması ve gayrı müslimlerin Müslüman olması için büyük gayret sarfetmesi • Onun gayretleri ile Berberilerin Müslüman olması • Horasan ve Mısır halkının kitleler halinde Müslüman olması • Haricilerin faaliyetlerini durdurup biat etmeleri • Hutbede Hz. Ali aleyhindeki ifadeleri kaldırması • Halka zulmeden valileri görevden alması • Atamalarda nesebe değil liyakate önem vermesi

10. Valilere hediye alma, ticaret yapma yasağı • Broktarlardan şikayetçi olanları direk kendisi dinlemesi ve Cuma gününü ayırması • Mevali’den cizyeyi kaldırması • Valilere; tüm Müslümanların eşit olduğu uyarısında bulunması • Zekât verilecek Müslümanların sayısının azalması sebebiyle artan zekât ve vergi gelirlerinin bir kısmı esirleri kurtarmak, borçlulara yardım etmek, fakir bekârları evlendirmek için kurulan fonlara aktarıldı. • Hadis toplama işini başlatması • Süryanice tıbbi eserleri Arapçaya tercüme ettirmesi

11. Emevi Devletinin Yıkılış Sebepleri • İstişare, ehliyet, şura, biat sistemine dayalı hilafet sisteminin değiştirilmesi, yerine kuvvete dayalı babadan oğla geçen sisteme geçilmesi ve bunlara karşı; Şii, Zübeyri ve Harici muhalefetin Emevihanedasını sorgulaması • İslamiyetin ortadan kaldırmaya çalıştığı kabilecilik ve ayrımcılığın yeniden getirilmesi • İlk dönemlerinden itibaren Arap taassubu ve Arapçılıkla diğer milletlerin küstürülmesi • Emevi Hanedanı içindeki iç mücadele ve bölünme

12. Emeviler • Hz. Ömer döneminde oluşturulan divan kurumu geliştirilmiştir. • Devlet işleri vezirler aracılığıyla yürütülmüştür. • Devlet yöneti idari birim olarak eyaletlere ayrılmıştır • Eyaletler başken Şam’a bağlı yönetilmiştir • Arapça tek resmi dil olarak kullanılmıştır • İslam Tarihinde ilk altın para Abdülmelik (685-705) döneminde bastırılmıştır.

13. Emevi Sanatı • Emeviler özellikle mimari alanda ilerleme kaydetmişlerdir. • Emevilerden kalma bir çok cami, saray, kale vb. kalmıştır. • Şam’daki meşhur Emeviye Camisi I. Velid (705-715) döneminde yaptırılmıştır. • Kudüs’te bulunan 8 köşeli Kubbetü’s-Sahra (Ömer Camisi) Emevi mimarisinin önemli eserlerindendir. • Suriye çöllerinde köşk, saray, kale gibi yapılar günümüze kadar ulaşmıştır. • Lut Gölü kuzeyindeki KuseyrAmr Köşkü • Emevilerin duvar yüzeylerini boş bırakmayıp resimlerle süslemeleri

14. Emevilerde Askeri Yapı • Mecburi Askerlik sisteminin getirilmesi • Mürtezika: Maaşlı askerler olup düzenli ve sürekli askeri teşkilatı oluşturmaktaydı • Mütetevvia: Gönüllülerden müteşekkil olup maaş almazlardı. Cihat için orduya katılırlardı, ganimetten pay alırlardı • İlk dönemlerde sadece Araplar orduya alınırken daha sonra, Bermeki, İran ve Türk asıllı Müslümanlar da orduya alınmıştır.

15. Adli Yapı • Fakihlerden oluşturulan kadılar; davalara ve dini meselelere bakarlardı. • Hisbe Teşkilatı: Ahlaki ve asayişle ilgili durumları halleder; çarşı pazarı denetlerlerdi. • Mezalim Mahkemeleri: Nüfuzlu kişilerin haksızlık yapmalarını engellemek için kurulmuş, kadıların bakmaktan aciz kaldıkları durumlarda bir üst mahkeme hüviyetini taşımaktaydılar. Halife, umum vali veya bunlara vekalet eden kadı.

16. İlim ve Kültür • Peygamber Efendimiz döneminde başlatılan mescitlerdeki eğitime devam edildi. • Büyük camilerde ders halkaları oluşturuldu. • Mescitlerin yanında alim evleri, saraylar yapıldı. • Okuma-yazma öğretilen mektep sayısı arttırıldı • Mescitlerde genç sahabiler ders verdi. • Medine, Mekke, Küfe, Basra, Dımaşk, Fustat önemli ilim merkezleri oldu • Tıp ve kimya alanında tercüme faaliyetleri