Wrocław, 5 listopada 2009 r.

1. Pomoc publiczna w Regionalnym Programie Operacyjnym dla Województwa Dolnośląskiegona lata 2007-2013 Wrocław, 5 listopada 2009 r.

2. Art. 87 ust.1 TWE • Wszelka pomoc przyznawana przez Państwo Członkowskie lub przy użyciu zasobów państwowych w jakiejkolwiek formie, która grozi zakłóceniem konkurencji poprzez sprzyjanie niektórym przedsiębiorstwom lub produkcji niektórych towarów, jest niezgodna ze wspólnym rynkiem w zakresie, w jakim wpływa na wymianę handlową między Państwami Członkowskimi.

3. Przesłanki pomocy publicznej • Transfer środków publicznych. • Korzyść ekonomiczna. • Selektywność. • Naruszenia lub groźba naruszenia konkurencji oraz wpływ na wymianę handlową.

4. Podmiot udzielający pomocy • Administracja centralna. • Administracja samorządowa. • Agencje rządowe. • Przedsiębiorcy publiczni. • Inne jednostki (m.in. fundacje, stowarzyszenia, agencje rozwoju regionalnego).

5. Korzyść ekonomiczna • Przekazywanie wsparcia o charakterze bezzwrotnym. • Udzielanie pożyczek/kredytów o oprocentowaniu poniżej stopy rynkowej. • Dokonywanie rozłożenia na raty/odroczenia płatności po stopie niższej od stopy rynkowej. • Poziom zabezpieczenia spłaty, w przypadku pożyczki/kredytu, jest niższy od standardów przyjętych na rynku.

6. Selektywność • Konkretny podmiot gospodarczy. • Grupa podmiotów działających w konkretnym sektorze gospodarki. • Podmioty działające w konkretnym regionie kraju. • Produkcja lub obrót konkretnymi rodzajami towarów i usług.

7. Zakłócenie konkurencji • Nie występuje, gdy wsparcie jest udzielane: • podmiotowi działającemu w lokalnej skali, który • nie świadczy usług na terenach przygranicznych. • Nie występuje, gdy kwota wsparcia jest niewielka. • Przesłanka jest spełniona jeżeli beneficjent prowadzi działalność na rynku otwartym na wewnątrzwspólnotową wymianę handlową. • Pojęcie wymiany handlowej obejmuje nie tylko przepływ towarów, ale również przepływ usług. • Sektor rolnictwa i transportu są w dużym stopniu otwarte na wewnątrzwspólnotową wymianę handlową i panują na nich wysoce konkurencyjne warunki.

8. Beneficjent pomocy • Podmiot prowadzący działalność gospodarczą, do której mają zastosowanie reguły konkurencji określone w przepisach części trzeciej tytułu VI rozdziału 1 TWE (art. 2 ust. 17 ustawy o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej). • Wszelka działalność polegająca na oferowaniu towarów i usług na danym rynku jest działalnością gospodarczą (orzeczenia ETS z dnia 18 czerwca 1998 r. w sprawie C-35/96 Komisja przeciwko Włochom oraz w sprawach C-180/98–184/98 Pavlov.

9. Beneficjent pomocy • Wszystkie kategorie podmiotów prowadzących działalność gospodarczą. • Niezależnie od formy prawnej i źródeł finansowania. • Nie ma znaczenia fakt, czy są nastawione na zysk (istotny jest fakt osiągania przychodu). • Podmioty sektora publicznego, w zakresie prowadzonej działalności gospodarczej.

10. Art. 87 ust. 2 TWE • Zgodna ze wspólnym rynkiem: • pomoc o charakterze socjalnym przyznawana indywidualnym konsumentom, pod warunkiem, że jest przyznawana bez dyskryminacji związanej z pochodzeniem produktów, • pomoc mająca na celu naprawienie szkód spowodowanych klęskami żywiołowymi lub innymi zdarzeniami nadzwyczajnymi, • pomoc przyznawana gospodarce niektórych regionów Republiki Federalnej Niemiec dotkniętych podziałem Niemiec.

11. Art. 87 ust. 3 TWE • Za zgodną ze wspólnym rynkiem może być uznana: • pomoc przeznaczona na sprzyjanie rozwojowi gospodarczemu regionów, w których poziom życia jest nienormalnie niski lub regionów, w których istnieje poważny stan niedostatecznego zatrudnienia, • pomoc przeznaczona na wspieranie realizacji ważnych projektów stanowiących przedmiot wspólnego europejskiego zainteresowania lub mająca na celu zaradzenie poważnym zaburzeniom w gospodarce Państwa Członkowskiego (np. projekty infrastrukturalne polegające na budowie dróg, szlaków transeuropejskich, podlegają indywidualnej notyfikacji KE), • pomoc przeznaczona na ułatwianie rozwoju niektórych działań gospodarczych lub niektórych dziedzin gospodarczych, o ile nie zmienia warunków wymiany handlowej w zakresie sprzecznym ze wspólnym interesem (pomoc o znaczeniu horyzontalnym),

12. Art. 87 ust. 3 TWE • Za zgodną ze wspólnym rynkiem może być uznana: • pomoc przeznaczona na wspieranie kultury i zachowanie dziedzictwa kulturowego, o ile nie zmienia warunków wymiany handlowej i konkurencji we Wspólnocie w zakresie sprzecznym ze wspólnym interesem (np. Hala Ludowa we Wrocławiu), • inne kategorie pomocy, jakie Rada może określić decyzją, stanowiąc większością kwalifikowaną, na wniosek Komisji (np. sektor stoczniowy, sektor górnictwa).

13. Kategorie pomocy publicznej • Pomoc regionalna. • Pomoc horyzontalna. • Pomoc sektorowa. • Pomoc de minimis – jako osobna kategoria, nie spełniająca zdaniem KE wszystkich przesłanek art. 87 ust. 1 TWE.

14. Dzień udzielenia pomocy publicznej • Dzień nabycia prawa do otrzymania pomocy (podpisanie umowy o udzielenie pomocy, wydanie decyzji). • W przypadku, gdy nie ma obowiązku wydania decyzji będzie to dzień: • złożenia deklaracji (określa ona wartość udzielonej pomocy), • w którym upływa termin złożenia zeznania rocznego (w przypadku pomocy w formie ulgi), • dzień przysporzenia korzyści finansowej.

15. Pomoc publiczna w RPO WD 2007-2013 • Art 21 ustawy o zasadach prowadzenia polityki rozwoju: • W zakresie, w którym finansowanie projektów w ramach programów operacyjnych stanowi pomoc spełniającą przesłanki określone w art. 87 ust. 1 TWE albo pomoc de minimis, do tego finansowania mają zastosowanie szczegółowe warunki i tryb udzielania pomocy. • Podmiotami udzielającymi pomocy są IZ, IP albo IW. • Właściwy minister albo minister właściwy ds. rozwoju regionalnego, określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe przeznaczenie, warunki i tryb udzielania pomocy.

16. Program pomocowy • Akt normatywny – ustawa, rozporządzenie, uchwała podatkowa. • Można dokonać wypłat pomocy indywidualnej na rzecz generalnie i abstrakcyjnie określonych przedsiębiorców (bez konieczności stosowania dalszych środków implementujących).

17. Pomoc indywidualna • Nieprzyznawana na podstawie programu pomocowego. • Przyznawana na podstawie programu pomocowego i wymagająca indywidualnego zgłoszenia do KE.

18. Wariant 1 udzielania pomocy publ. Podmiot udzielający pomocy Instytucja organizująca konkurs Umowa o dofinansowanie projektu Beneficjent (projektodawca) Beneficjent pomocy

19. Wariant 2 udzielania pomocy publ. Instytucja organizująca konkurs IOK Umowa o dofinansowanie projektu Podmiot udzielający pomocy Beneficjent (projektodawca) Umowa na realizację np. inwestycji Beneficjent pomocy Beneficjent pomocy

20. Wariant 3 udzielania pomocy publ. Instytucja organizująca konkurs IOK Umowa o dofinansowanie projektu Podmiot udzielający pomocy Beneficjent (projektodawca) Umowa partnerstwa Beneficjent pomocy Beneficjent pomocy

21. Zakaz udzielania pomocy publicznej i jego konsekwencje • Art. 87 ust. 1 Traktatu WE wprowadza generalny zakaz udzielania pomocy publicznej o charakterze względnym. • wyłączenia spod zakazu w art. 16, art. 36, art. 73, art. 86 ust. 2, art. 87 ust. 2 i 3 Traktatu WE i prawie wtórnym, • pomoc może wymagać zatwierdzenia przez KE albo być zwolniona z obowiązku notyfikacji i zatwierdzania.

22. Zakaz udzielania pomocy publicznej i jego konsekwencje • Obowiązek notyfikacji (art. 88 ust. 3 Traktatu WE): • „Komisja jest informowana, w czasie odpowiednim do przedstawienia swych uwag, o wszelkich planach przyznania lub zmiany pomocy. (...) Dane Państwo Członkowskie nie może wprowadzać w życie projektowanych środków dopóki procedura ta nie doprowadzi do wydania decyzji końcowej”. • Klauzula zawieszająca (art. 3 rozporządzenia nr 659/1999): • „żadna nowa pomoc nie może zostać wdrożona do czasu podjęcia przez Komisję Europejską decyzji zezwalającej na taką pomoc lub do czasu uznania takiej decyzji Komisji za podjętą” – ze względu na upływ terminu do wydania decyzji przez KE.

23. Pomoc nowa a pomoc istniejąca • Pomoc istniejąca (art. 1 lit. b rozporządzenia 659/1999): • pomoc, która została dozwolona przez KE lub przez Radę lub kiedy upłynął termin na wydanie decyzji przez KE, • pomoc, jaka została wprowadzona przed wejściem w życie Traktatu WE w Państwach Członkowskich i nadal stosowana, • pomoc podlegająca zwrotowi, w odniesieniu do której upłynął 10-letni okres przedawnienia. • Pomoc nowa (art. 1 lit. c rozporządzenia 659/1999): • programy pomocowe i pomoc indywidualna, która nie jest pomocą istniejącą, w tym zmiany pomocy istniejącej.

24. postępowanie wstępne wsparcie nie jest pomocą publiczną wsparcie jest pomocą publiczną pomoc zgodna ze wspólnym rynkiem decyzja o niestosowaniu prawa pomocy publicznej decyzja o niewnoszeniu zastrzeżeń decyzja warunkowa decyzja o otwarciu formalnej procedury dochodzenia decyzja o niestosowaniu prawa pomocy publicznej decyzja pozytywna decyzja negatywna Postępowanie przed KE

25. Pomoc bezprawna • Pomoc bezprawna (art. 1 lit. f rozporządzenia nr 659/1999): nowa pomoc, wprowadzona w życie z naruszeniem art. 88 ust. 3 Traktatu WE, tzn.: • pomoc nienotyfikowana, lub • pomoc notyfikowana, ale udzielona przed uzyskaniem akceptacji KE. • Sankcje związane z udzieleniem bezprawnej pomocy publicznej (działania KE przed merytorycznym zbadaniem pomocy): • decyzja stanowiąca nakaz zawieszenia udzielania pomocy, • decyzja o tymczasowej windykacji pomocy.

26. Zwrot pomocy publicznej • Pomoc przyznana bezprawnie: pomoc nowa, wprowadzona w życie z naruszeniem procedury przewidzianej we właściwych rozporządzeniach MRR w sprawie udzielania pomocy publicznej. • Pomoc świadczona niezgodnie z przeznaczeniem: pomoc wykorzystania przez beneficjenta z naruszeniem warunków podpisanej umowy o udzieleniu pomocy.

27. Zwrot pomocy publicznej • Skutki dla podmiotów udzielających pomocy: • brak skutków, • ewentualna odpowiedzialność służbowa, • odpowiedzialność odszkodowawcza. • Skutki dla beneficjentów pomocy: • zwrot pomocy niezgodnej, • zapłata odsetek, • zakaz udzielenia nowej pomocy do czasu zwrotu.

28. Definicja MSP Kryterium niezależności Suma bilansowa Roczne jednostki robocze Roczny obrót

29. Progi i pułapy MSP Kategoria firmy RJR Roczny obrót Bilans roczny Średnie < 250 ≤ 50 mln € ≤ 43 mln € Małe < 50 ≤ 10 mln € ≤ 10 mln € Mikro < 10 ≤ 2 mln € ≤ 2 mln €

30. Przedsiębiorstwa niezależne Beneficjent pomocy posiada mniej niż 25% kapitału lub głosów w innym przedsiębiorstwie. < 25% Beneficjent pomocy Inne przedsiębiorstwo Inne przedsiębiorstwo posiada mniej niż 25% kapitału lub głosów w beneficjencie pomocy. < 25%

31. Przedsiębiorstwa partnerskie Beneficjent pomocy posiada co najmniej 25%, lecz nie więcej niż 50% kapitału lub głosów w innym przedsiębiorstwie. 25%-50% Beneficjent pomocy Inne przedsiębiorstwo Inne przedsiębiorstwo posiada co najmniej 25%, lecz nie więcej niż 50% kapitału lub głosów w beneficjencie pomocy. 25%-50%

32. Obliczanie danych przedsiębiorstw partnerskich Aby obliczyć liczbę zatrudnionych (RJR) i dane finansowe beneficjenta pomocy (A), dodajemy odpowiednie procenty danych dla przedsiębiorstw partnerskich B, C i D. Dane beneficjenta pomocy 100% A + 25% B + 33% C + 49 % D B 25% A 33% 49% C D

33. Przedsiębiorstwa związane Beneficjent pomocy posiada ponad 50% głosów udziałowców w innym przedsiębiorstwie. > 50% Beneficjent pomocy Inne przedsiębiorstwo Inne przedsiębiorstwo posiada ponad 50% głosów udziałowców w beneficjencie pomocy. > 50%

34. Obliczanie danych przedsiębiorstw związanych Ponieważ w każdym z przypadku udział wynosi powyżej 50%, przy obliczaniu liczby zatrudnionych (RJR) i pułapów finansowych beneficjenta pomocy (A) należy wziąć 100% danych z przedsiębiorstw związanych B, C, D. Dane beneficjenta pomocy 100% A + 100% B + 100% C + 100% D B 60% A 51% 95% C D

35. Progi i pułapy dla MSP • Utrata bądź uzyskanie statusu małego lub średniego przedsiębiorcy może nastąpić, jeżeli spełnione są kryteria przez co najmniej dwa okresy obrachunkowe. • W przypadku nowo powstałego przedsiębiorstwa, którego sprawozdania finansowe nie zostały jeszcze zatwierdzone, dane do badania należy wprowadzić z dokonanego w trakcie roku obrachunkowego oszacowania.

36. Wyjątki • Przedsiębiorstwo będzie uznane za niezależne nawet, gdy udziały na poziomie 25%-50% będą w nim posiadały: • publiczne korporacje inwestycyjne, spółki kapitałowe podwyższonego ryzyka, osoby fizyczne lub grupy osób prowadzące regularną działalność inwestycyjną podwyższonego ryzyka, które inwestują kapitał własny w przedsiębiorstwa nienotowane na giełdzie, • tzw. anioły biznesu („business angels”), • uniwersytety lub niedochodowe ośrodki badawcze, • inwestorzy instytucjonalni łącznie z regionalnymi funduszami rozwoju, • samorządy lokalne z rocznym budżetem nieprzekraczającym 10 milionów euro oraz liczbą mieszkańców poniżej 5000.

37. Podmiot w trudnej sytuacji ekonomicznej • Przedsiębiorstwo zagrożone: • przy pomocy środków własnych, ani środków, które mogłoby uzyskać od właścicieli (akcjonariuszy) lub wierzycieli, nie jest w stanie powstrzymać strat, które bez zewnętrznej interwencji władz publicznych prawie na pewno doprowadzą do zniknięcia z rynku przedsiębiorstwa w perspektywie krótko- lub średnioterminowej. • Sztywne przesłanki przedsiębiorstwa zagrożonego (pkt. 10): • ponad połowa kapitału spółki została utracona, w tym ponad ¼ w okresie ostatnich 12 miesięcy, • spółka spełnia przesłanki upadłości. • Miękkie przesłanki przedsiębiorstwa zagrożonego (pkt. 11): • rosnące straty, malejący obrót, zwiększanie się zapasów, nadwyżka produkcji, zmniejszający się przepływ środków finansowych, rosnące zadłużenie, rosnące kwoty odsetek, zmniejszająca się lub zerowa wartość aktywów netto.

38. Definicja podmiotu w trudnej sytuacji ekonomicznej • W przypadku spółki kapitałowej: • strata z lat ubiegłych oraz strata z bieżącego roku podatkowego łącznie wynosiła więcej niż 50% kapitału zakładowego (założycielskiego, początkowego) spółki, oraz • strata z poprzedniego roku podatkowego będzie wynosiła więcej niż 25% kapitału zakładowego (założycielskiego, początkowego) spółki. • W przypadku podmiotu nie będącego spółką kapitałową: • strata z lat ubiegłych oraz strata z bieżącego roku podatkowego łącznie wynosiła więcej niż 50% majątku przedsiębiorstwa, oraz • strata z poprzedniego roku podatkowego będzie wynosiła więcej niż 25% majątku przedsiębiorstwa. • Objęty postępowaniem upadłościowym (zgodnie z ustawą z dnia 28.02.2003 r. - Prawo upadłościowe i naprawcze). • Przedsiębiorca ubiegający się o pomoc na ratowanie i restrukturyzację.

39. Rolnictwo • Art. 32 TWE: przez produkty rolne należy rozumieć płody ziemi, produkty pochodzące z hodowli i rybołówstwa oraz produkty pierwszego przetworzenia będące w bezpośrednim związku z ww. produktami. • Lista produktów rolnych została wymieniona w Załączniku I do TWE. • Uszczegółowienie treści Załącznika I TWE zawarte jest w Rozporządzeniu Komisji nr 1214/2007 z dnia 20 września 2007 r. zmieniającego załącznik I do rozporządzenia Rady (EWG) nr 2658/87 w sprawie nomenklatury taryfowej i statystycznej oraz w sprawie Wspólnej Taryfy Celnej.

40. Pomoc publiczna w RPO WD na lata 2007-2013 Warunki udzielania pomocy de minimis

41. Podstawowe przepisy • RozporządzenieKomisji (WE) NR 1998/2006 z dnia 15 grudnia 2006 r. w sprawiestosowania art. 87 i 88 Traktatu do pomocy de minimis; • Rozporządzenie Ministra Rozwoju Regionalnego z dnia 2 października 2007 r. w sprawie udzielania pomocy de minimis w ramach regionalnych programów operacyjnych.

42. Wykluczenia z możliwości wsparcia • Produkcja podstawowa produktów rolnych wymienionych w Załączniku I do TWE. • Przetwarzanie i wprowadzanie do obrotu produktów rolnych, jeżeli: • wartość pomocy jest ustalana na podstawie ceny lub ilości produktów rolnych zakupionych od pierwotnych producentów lub wprowadzonych na rynek przez podmioty gospodarcze objęte pomocą, • udzielenie pomocy zależy od przekazania jej części lub całości producentom. • Działalność w sektorze rybołówstwa i akwakultury (definicja w Rozporządzeniu Rady (WE) 104/2000 z 17.12.1999 r. w sprawie wspólnej organizacji rynków produktów rybołówstwa i akwakultury).

43. Wykluczenia z możliwości wsparcia • Działalność w sektorze górnictwa (definicja w Rozporządzeniu Rady (WE) 1407/2002 z 23.07.2002 r. w sprawie pomocy państwa dla przemysłu węglowego). • Działalność związana z eksportem. • Przedsiębiorstwa w trudnej sytuacji ekonomicznej. • Podmioty na których ciąży obowiązek zwrotu pomocy, wynikający z decyzji wydanej przez Komisję Europejską, uznającej pomoc za niezgodną z prawem oraz z wspólnym rynkiem.

44. Wykluczenia z możliwości wsparcia • Działalność uwarunkowana użyciem towarów produkcji krajowej na niekorzyść towarów przywożonych. • Działalność w sektorze drogowego transportu towarów (PKD 49.41), tj.: • przewozy towarów realizowane środkami transportu drogowego przystosowanymi do przewozu: dłużyc, inwentarza żywego, towarów zamrożonych lub schłodzonych, towarów ciężkich, towarów masowych, włączając transport cysternami mleka z gospodarstw rolnych, samochodów, odpadów i materiałów wtórnych, z wyłączeniem ich zbierania i usuwania, • wynajem samochodów ciężarowych z kierowcą, • transport towarów pojazdami napędzanymi siłą mięśni ludzkich lub ciągnionymi przez zwierzęta, w zakresie zakupu środków transportu.

45. Pomoc de minimis w transporcie • Wykluczona jest możliwość zakupu pojazdów przeznaczonych do transportu drogowego towarów, dopuszczalny jest jednak remont lub modernizację posiadanych pojazdów. • Modernizacja posiadanego pojazdu, np. wyposażenie auta w skrzynię termoizolacyjną (chłodnię), także kwalifikuje się do uzyskania pomocy de minimis. • Zakup minibusów przystosowanych do przewozu osób, kwalifikuje się do uzyskania pomocy de minimis, o ile w PKD przedsiębiorcy nie będzie wpisu umożliwiającego równocześnie prowadzenie działalności w zakresie transportu towarów.

46. Elastyczność pomocy de minimis • Jaki jest katalog kosztów kwalifikowanych w odniesieniu do pomocy de minimis? • Jaka jest maksymalna intensywność pomocy de minimis?

47. Maksymalna wielkość pomocy de minimis • Globalna wartość pomocy de minimis uzyskanej przez beneficjenta pomocy nie może przekroczyć wysokości: • 200 tys. euro, lub • 100 tys. euro – w przypadku beneficjenta pomocy prowadzącego działalność w sektorze transportu drogowego, w okresie bieżącego roku kalendarzowego oraz dwóch lat kalendarzowych go poprzedzających. • Obowiązek ustalenia wysokości uzyskanej pomocy de minimis najpóźniej do dnia podpisania umowy z beneficjentem pomocy.

48. Szczególne zasady dotyczące spółek • Gdy o pomoc de minimis we własnym imieniu występuje wspólnik w spółce, aby zsumować uzyskaną przez niego pomoc de minimis, należy doliczyć pomoc udzieloną spółce, w której wspólnik ten ma udziały, obliczoną proporcjonalnie do wielkości jego udziału w zyskach spółki. • Gdy o pomoc de minimis występuje spółka (wspólnicy w imieniu spółki), wtedy należy zsumować pomoc de minimis udzieloną spółce (zaświadczenia de minimis na spółkę) z wszelką pomocą udzieloną bezpośrednio wspólnikom (zaświadczenia de minimis na wspólnika).

49. Zaświadczenia o pomocy de minimis • Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 20.03.2007 r. w sprawie zaświadczeń o pomocy de minimis i pomocy de minimis w rolnictwie i rybołówstwie (Dz. U. Nr 53, poz. 354). • Zawartość: • data wydania, • pieczęć podmiotu udzielającego pomocy, • nazwa, numer NIP, siedziba i adres podmiotu udzielającego pomocy, • określenie beneficjenta pomocy de minimis albo pomocy de minimis w rolnictwie i rybołówstwie, • dzień udzielenia pomocy, • wartość pomocy brutto w złotych i w euro, • stwierdzenie, że udzielona pomoc publiczna jest pomocą de minimis albo pomocy de minimis w rolnictwie i rybołówstwie, • wskazanie podstawy prawnej udzielenia pomocy, • dane osoby upoważnionej do wydania zaświadczenia.

50. Zaświadczenia o pomocy de minimis • Zaświadczenia wydawane są w dniu udzielenia pomocy: • gdy pomoc jest przyznawana na podstawie decyzji, to wraz z tą decyzją w dniu jej wydania. • gdy pomoc jest udzielana jako ulga podatkowa na podstawie aktu normatywnego bez wymogu wydania decyzji - w ciągu dwóch miesięcy od dnia udzielenia pomocy publicznej (przedsiębiorca może wystąpić o wydanie zaświadczenia o pomocy de minimis przed upływem tego terminu).