با عرض سلام و ادب و احترام خدمت تمامي حضار محترم،

1. با عرض سلام و ادب و احترام خدمت تمامي حضار محترم، عرض سلام و خسته نباشيد حضور تمامي دست‌اندركاران و مسئولان برگزاري اين کنفرانس، و تشکر از اینکه وقت خود را به اینجانب اختصاص داده‌اید.

2. ”همایش بررسی ابعاد و تحول روش های تأمین مالی در کشور با تأکید بر نقش بانک، بیمه و بازار سرمایه“ تیر 1390 عنوان: بررسی اثر گروه های تجاری بر سرمایه گذاری و کاهش محدودیت های تامین مالیدر بورس اوراق بهادار ارائه: محسن کلیچ، کارشناس ارشد اقتصاد همکاران: دکتر محمد رضا رنجبر فلاح، پدرام داودیتلفن: 09112241944 mohsenkelich@gmail.com

3. 1. مقدمه تصميمات سرمایه گذاری یکی از عوامل اصلی رقابت و تداوم بقا در دنیای کنونی بوده و باید با هدف حداکثر ساختن ارزش و رشد شرکت اتخاذ گردد. وابستگی سرمایه گذاری به منابع وجوه داخلی بدلیل پرهزینه بودن منابع وجوه خارجی، مطلوب نبوده و از تئوری بازارهای کامل فاصله دارد. شرکت ها ممکن است بدلیل نوسان در جریانهای نقدی داخلی، بعضی از فرصت های سرمایه گذاری را رد نموده و یا آن ها را به تعویق اندازند. در صورت فقدان نقص هایی مثل نقص اطلاعاتی، استدلال می شود که هیچ گونه اختلافی بین هزینه تامین مالی داخلی و خارجی وجود ندارد. به عبارتی تمام شرکتها دسترسی مساوی و نامحدود به تامین مالی خارجی داشته و از این رو می توانند تصمیمات سرمایه گذاری و تامین مالی خودشان را از هم تفکیک کنند. موضوع گروه تجاری به عنوان یک پدیده رایج می باشد شرکتهایی که دچار مشکلات اطلاعاتی و نمایندگی شدیدی هستند، دسترسی محدودی به تامین مالی خارجی داشته، بنابراین فرصت های سرمایه گذاری سود آور را به آسانی رد نموده و یا از آنها صرفنظر می کنند. این موضوع در دراز مدت به توانایی سودآوری، رشد و در نتیجه وضعیت مالی شرکتها لطمه وارد نموده و چه بسا زمینه ساز عقب ماندن از عرصه رقابت و حذف از بازار را برای شرکتها ایجاد نماید. چنین شرکتهایی را شرکتهای با محدودیت تامین مالی می نامند. بنابراین دسترسی به منابع وجوه داخلی برای شرکتهای با محدودیت تامین مالی موضوعی حیاتی و بسیار مهم تلقی می شود. از این رو در مقاله پیش رو با استفاده از الگوی اقتصاد سنجی به ارزیابی و برآورد اثر عضویت در گروه تجاری بر رفتار سرمایه گذاری شرکتها و رفع محدودیت های تامین مالی آنها پرداخته شده است.

4. 2. گروه تجاری گروهی از شرکت ها که در بازار های مختلف فعالیت کرده و از نظر مالی تحت کنترل مشترک اند و روابط اعضای آن توسط اعتماد فردی بر پایه تشابه ویژگی ها شخصی یا تجاری شکل می گیرد. از نظر قانونی گروه تجاری در استانداردهای حسابداری ایران تعريف شده است. بند 4 استاندارد شماره 18، گروه تجاری را بعنوان "واحد تجاری اصلی و واحدهای فرعی آن" تعریف می کند. در تعریف گروه تجاری از دو واژه "واحد تجاری اصلی" و "واحد تجاری فرعی" استفاده گردیده است. بند 4 استاندارد 18 و بند 9 استاندارد 19، واحد تجاری اصلی را بعنوان "یک واحد تجاری که دارای یک یا چند واحد فرعی است" و واحد تجاری فرعی را بعنوان "یک واحد تجاری که تحت کنترل واحد تجاری دیگری (واحد تجاری اصلی) است" تعریف می کند. برای مثال می توان گروه تجاری آدیداس، آیلندایر و تاتا را نام برد.

5. 3. فرضیات تحقیق با توجه به تئوريها و پيشينه موضوع، در تحقيق: 1) عضویت در گروه تجاری بر رفتار سرمایه گذاری شرکتها موثر است. 2) عضویت در گروه تجاری بر محدودیت های تامین مالی شرکتها موثر است.

6. 4. روش شناسی تحقیق این تحقیق ازنوع تجربی و در حوزه تحقیقات توصیفی است. و داده های مورد نیاز آن از اطلاعات واقعی شرکتها در بورس اوراق بهادار تهران گردآوری شده، همچنین داده های مورد نیاز بر اساس اطلاعات واقعي بازار و صورتهاي مالي شركتها انجام پذيرفته است. و آزمون فرضيات و جمع آوري اطلاعات با استفاده از معادلات مربوطه، آمار توصیفی و رگرسیونهای Panel data انجام مي گيرد.

7. 5.داده ها در این تحقیق از شركتهاي پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران از سال1381 تا 1386 استفاده شده با این شرط که شرکتها بایستی: 1) پایان سال مالی آنها29 اسفندماه باشد. 2) جزوشرکت های مالی(مثل بانک ها,موسسات بیمه) و شرکت های سرمایه گذاری نباشند. 3) قبل ازسال1381 دربورس اوراق بهادار پذیرش شده باشند و قیمت سهام آنها درپایان هر کدام از سال های1381- 1386مشخص باشد. 4) درطی دوره مورد بررسی (1381-1386) تغییر سال مالی نداشته باشند. 5) اطلاعات مالی آنها قابل دسترسی باشد. 6) درطی دوره نمونه دارای جریان های نقدی عملیاتی منفی نباشد. داده های مورد نیاز بر اساس اطلاعات واقعي بازار و صورتهاي مالي شرکت ها شامل ترازنامه، صورت جریان وجوه نقد و یادداشت های همراه صورت های مالی در پایان هر سال مالی (29 اسفند ماه) در جدول 2 آورده شده است.

8. 6. مدل تحقیق برای بررسی و تعیین اثر عضو بودن درگروه تجاری بر رفتار سرمایه گذاری و محدودیت های تامین مالی از مدل زیر استفاده شده است.

9. 7. برآورد الگو نتایج حاصل از برآورد الگو با استفاده از داده های ترکیبی 80 شرکت طی سال های 1381 الی 1386 بصورت زیر می باشد. برای برآورد الگو از روش وزنی با اثر ثابت استفاده شده است. در مجموع 480 داده در برآورد آن دخیل گشته است. نتایج حاصل از الگو بیانگر ان است که ضرائب (CF?/A?) * G? و(CF?/A?) * (1-G?) در سطح معنای 1 درصد معنی دار بوده است. بدین معنی که هر واحد افزایش در نسبت جریان نقدی عملیاتی به دارایی آغاز دوره در شرکت های عضو گروه تجاری و سایر شرکت ها بطور متوسط به ترتیب 0/046 و 0/235 واحد افزایش در نسبت خالص سرمایه گذاری به دارایی آغاز دوره ایجاد نموده است. همچنین ضریب برآورد شده برای نسبت فروش به دارایی آغاز دوره در سطح معنی 10 درصد معنی دار نبوده است. با توجه به نتایج بدست آمده نمی توان رد نمود که عضویت در گروه تجاری بر رفتار سرمایه گذاری شرکتها موثر بوده است. همچنین سرمایه گذاری شرکت های عضو گروه تجاری حساسیت کمتری به جریان نقدی شرکت داشته که نشان می دهد این شرکت ها با محدودیت کمتری در جذب سرمایه نسبت به سایر شرکتها مواجه بوده اند.

10. 8. نتیجه گیری یکی از عوامل اصلی رقابت و تداوم بقا در دنیای کنونی جذب سرمایه است. شرکت ها ممکن است بدلیل نوسان در جریانهای نقدی داخلی، مشکلات اطلاعاتی و نمایندگی شدید، دسترسی محدودی به تامین مالی خارجی داشته، بنابراین فرصت های سرمایه گذاری سود آور را به آسانی رد نموده و یا از آنها صرفنظر می کنند. در این تحقيق اثرگذاری عضویت در گروه تجاری بر رفتار سرمایه گذاری شرکتها و اثر عضویت در گروه تجاری بر رفع محدودیت تامین مالی شرکتها آزمون شده است. برای این منظور از شرکت های پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار از سال 1381 تا 1386و الگوی اقتصاد سنجی استفاده شده است. با توجه به نتایج تحقیق عضویت در گروه تجاری بر رفتار سرمایه گذاری شرکتها و رفع محدودیت جریان تامین مالی شرکتها موثر بوده است.

11. با تشـكر و سپاس فـراوان از اينكه حوصــله بخرج داده‌ايدوعرايض بنده را استـماع نموده‌ايد. پايان