Audyt energetyczny i świadectwo charakterystyki energetycznej budynku

1. Audyt energetyczny • i świadectwo charakterystyki energetycznej budynku Łukasz Polakowski

2. Audyt energetyczny • Definicja audytu • Audyt energetyczny, to analiza głównych ścieżek przepływu energii w celu znalezienia możliwości poprawy ich efektywności a co za tym idzie – obniżenia kosztów energii. • Do czego potrzebny jest audyt: • Podstawa do podjęcia decyzji o celowości termomodernizacji, • Dowód dla banku kredytującego o efektywności ekonomicznej, • Podstawa do przyznania premii termomodernizacyjnej przez BGK, • Podstawa uzyskania efektu ekologicznego przy pozyskiwaniu środków z funduszy ekologicznych, • Podstawa do zmiany taryf, mocy zamówionej

3. Audyt energetyczny. Uwarunkowania prawne • Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 17 marca 2009 r. w sprawie szczegółowego zakresu i form audytu energetycznego i części audytu remontowego, wzorów kart audytów, a także algorytmu oceny opłacalności przedsięwzięcia termomodernizacyjnego • Ustawa o wspieraniu termomodernizacji i remontów z dnia 21 listopada 2008r • Obowiązujące w Polsce normy • Rozporządzenie ministra infrastruktury z dnia 6 listopada 2008 r. w sprawie metodologii obliczania charakterystyki energetycznej budynku i lokalu mieszkalnego lub części budynku stanowiącej samodzielną całość techniczno-użytkową oraz sposobu sporządzania i wzorów świadectw ich charakterystyki energetycznej

4. Audyt energetyczny. Rodzaje audytów • Audyt energetyczny budynku • Audyt energetyczny lokalnego źródła ciepła (zlokalizowany poza budynkiem lub zasilający kilka budynków) • Audyt energetyczny lokalnej sieci ciepłowniczej • Audyt remontowy (dot. budynków wielorodzinnych oddanych do użytkowania przed 14 sierpnia 1961r.) • Audyt przemysłowy (nie określony przez Rozporządzenie)

5. Zawartość audytu energetycznego • Zawartość audytu - wybrane punkty (Źródło: Rozp. MI z 19.03.2009 r.) • Karta audytu i strona tytułowa zgodna z rozporządzeniem • Inwentaryzacja i charakterystyka budowlana oraz energetyczna • Wybór możliwych do zastosowania optymalizacji (z inwentaryzacji) • Ocena opłacalności i wybór wariantów (przegrody, stolarka, c.o., c.w.u.) • Wybór optymalnego wariantu (na podstawie obliczonych oszczędności kosztów) • Wskazanie optymalnego wariantu • Dodatkowe elementy

6. Drogi „ucieczki” ciepła z budynku • Wentylacja: 30-40% • Ściany: 25-35% • Okna: 10-15% • Dach: 8-17% • Podłoga na gruncie oraz strop nad piwnicą: 5-10%

7. Przyczyny strat ciepła • Niedostateczne zabezpieczenie (izolacja) przegród zewnętrznych przed uciekaniem ciepła • Zły stan techniczny okien oraz nadmierna infiltracja • Niska sprawność układów grzewczych (źródło, instalacja, grzejniki, regulacja) • Niska sprawność układów przygotowania ciepłej wody użytkowej (c.w.u.) • Brak indywidualnego rozliczania za ciepło pomiędzy odbiorcami

8. Termomodernizacja • Definicja termomodernizacji • Typowe usprawnienia: • ocieplenie ścian, • ocieplenie dachów i stropodachów, • ocieplenie stropów nad piwnicami • ocieplenie podług na gruncie • wymiana lub remont okien i drzwi zewnętrznych

9. Termomodernizacja • modernizacja lub wymiana źródła ciepła • modernizacja lub wymiana instalacji c.o. • modernizacja lub wymiana układu c.w.u. • usprawnienie systemu wentylacji • wprowadzenie technologii wykorzystujących OZE do celów grzewczych lub c.w.u.

10. Najważniejsze parametry opisujące przegrody zewnętrzne • Współczynnik przenikania ciepła U [W/m2K] ← im mniejsza wartość tym mniejsza strata ciepła • Opór cieplny R [m2K/W] ← odwrotność współczynnika U • Współczynnik przewodzenia ciepła λ opisuje „siłę” izolacyjności materiałów ← im niższa wartość λ tym lepszy materiał

11. R=4 m2K/W Ocena opłacalności wyboru • Spełnienie minimalnego oporu cieplnego R • Ściany zewnętrzne: R≥4 m2K/W • Dachy i stropodachy, stropy nad przejazdami, stropy nad ostatnią kondygnacją: R≥4,5 m2K/W • Stropy nad piwnicą: R ≥2 m2K/W • Najmniejsze SPBT (przy spełnieniu wymogu R)

12. Najczęstsze błędy – błędy formalne • Karta audytu i strona tytułowa niezgodna z rozporządzeniem, • Brak charakterystyki budowlanej lub energetycznej, • Brak rysunków (rzuty, przekroje lub elewacje) z naniesionymi kierunkami świata, • Brak numeracji wszystkich stron wraz z załącznikami, • Audyt spięty w sposób umożliwiający zdekompletowanie, • Brak załączników świadczących o wiarygodności obliczeń, • Obliczenia wykonane wg niewłaściwych norm i metodologii, • Brak dokumentacji potwierdzającej koszt przedsięwzięć remontowych.

13. Najczęstsze błędy – błędy merytoryczne • Niespełnienie wymogów oporu cieplnego R, • Wybór wariantu o wyższym SPBT niż inny pokazany, • Źle dobrane sprawności i nieuzasadnione zmiany, • Błędy matematyczne, • Błędy w procedurze wyboru wariantu optymalnego, • „Nadgorliwość” audytorów, • Optymalizowanie grubości izolacji co kilka cm, • Niekonsekwencja w cenach jednostkowych, • Brak kwoty deklarowanej inwestora, • Brak lub niewłaściwe obliczenie cen energii (paliwa stałe, gazowe, itd.), • inne.

14. Kiedy należy opracować audyt? • Należy rozpoznać, które budynki powinny być w pierwszej kolejności poddane modernizacji (kryteria wyboru: bezpieczeństwo użytkowania, najwyższe zużycia energii, najwyższe koszty energii) • Audyt energetyczny powinien być opracowany równolegle z projektami wykonawczymi (zbyt wcześnie wykonany – niezgodność kosztów, niezgodność zakresu usprawnień, niezgodność cen energii; audyt wykonany po projekcie – niespełnienie wymagań Rozporządzenia o audytach)

15. Kto opracowuje audyt? • Audytor niezależny od projektantów • Zagrożenia: zła współpraca z projektantami (różne koszty przedsięwzięć, różny zakres przedsięwzięć, różne rozwiązania techniczne), • Korzyści: dobra współpraca z projektantami (wymiana informacji, brak presji ze strony projektantów, różnorodność podejścia do tematu) • Audytor związany z firmą projektową: • Zagrożenia: optymalizacja ograniczona do rozwiązań standardowych • Korzyści: szybka wymiana informacji, spójność rozwiązań i dokumentów

16. Przybliżone określenie prawidłowości doboru mocy zamówionej do ogrzewania • Zapotrzebowanie na moc grzewczą budynku zależy od wielu czynników, jak: • technologia budowy, • stan techniczny budynku, • przeprowadzone prace remontowe, • przeznaczenie i sposób użytkowania budynku (wewnętrzne temperatury, ilość wymian powietrza, itp..), • lokalizacja budynku (strefa klimatyczna), • prowadzenie dobowych obniżeń temperatury • sposób ogrzewania budynku, • i inne.

17. Przybliżone określenie prawidłowości doboru mocy zamówionej do ogrzewania Weryfikacja mocy zamówionej do ogrzewania budynków może być realizowana w sposób uproszczony i złożony: • Metoda uproszona polega na wskaźnikowym oszacowaniu zapotrzebowania na moc grzewczą budynku, a następnie skonfrontowaniu z posiadanymi informacjami o budynku. • W tym celu należy pozyskać maksymalnie dużą ilość informacji, w tym: • faktury i rachunki za nośniki energii za co najmniej jeden rok kalendarzowy, • aktualną lub archiwalną dokumentację, • umowę z dostawcą nośników ciepła, • wywiad z użytkownikami obiektu (określenie komfortu cieplnego budynku, niedogrzanie lub przegrzewanie budynku, stan techniczny instalacji c.o., itp.) • kontrola urządzeń pomiarowych

18. Metoda uproszczona • Należy obliczyć wskaźnikowe zapotrzebowanie na moc grzewczą na podstawie poniższych wskaźników i porównać z faktyczną mocą zamówioną

19. Metoda uproszczona • Należy odczytać z faktur (lub obliczyć ze zużycia paliw) zużycie ciepła w przeliczeniu na 1MW mocy zamówionej. Wskaźnik taki świadczy, o tym czy moc zamówiona jest we właściwy sposób wykorzystywana. Dobrze dobrana moc zamówiona powinna „dawać” jak najwięcej ciepła w budynku, lecz co najmniej 7 000 GJ/rok na 1 MW mocy zamówionej. Realnie dobrze dobrana moc daje ok. 9000 – 10 000 GJ na 1MW mocy zamówionej. Przykład. Moc zamówiona = 245 kW, zużycie ciepła 2205 GJ/rok Obliczenie 245 kW = 0,245 MW2205 GJ/rok 1,0 MW x GJ/rok x = 1 MW x 2205 GJ / 0,245 MW = 9 000 GJ/rok

20. Metoda uproszczona • Jeżeli z przeprowadzonej analizy wynika, że : • Jednostkowy wskaźnik mocy zamówionej odniesiony do powierzchni użytkowej jest wyższy niż średnie dla podobnych budynków, • Wskaźnik wykorzystania mocy zamówionej jest mniejszy niż 7000GJ/1MW, • Jeżeli z przeprowadzonego wywiadu wynika, że w budynku zachowany jest komfort cieplny, • to: • istnieje duże prawdopodobieństwo, że zamówiona moc jest przeszacowana.

21. Metoda złożona Metoda złożona polega na przeprowadzeniu obliczeń zapotrzebowania na ciepło budynku, a więc określeniu strat ciepła przez przegrody zewnętrzne i wewnętrzne oraz strat na wentylację, pomniejszonych o zyski słoneczne i wewnętrzne (na rynku istnieje wiele darmowych programów umożliwiających wykonanie obliczeń OZC) Szerszą wersją takiej analizy jest audyt energetyczny budynku. Można również skorzystać, o ile istnieją, z opracowanych projektów i audytów, lecz należy zwrócić uwagę czy rozpatrywane w audycie i projektach rozwiązania zostały w pełni zrealizowane.

22. Certyfikacja energetycznej budynków oraz lokali. Dyrektywa 2002/91/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 16 grudnia 2002 r. w sprawie charakterystyki energetycznej budynków Prawo Budowlane Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 6 listopada 2008 r. w sprawie metodologii obliczania charakterystyki energetycznej budynku i lokalu mieszkalnego lub części budynku stanowiącej samodzielną całość techniczno-użytkową oraz sposobu sporządzania i wzorów świadectw ich charakterystyki energetycznej

23. Certyfikacja energetycznej budynków oraz lokali. • Celem świadectw charakterystyki energetycznej jest dostarczenie informacji o jakości energetycznej budynku lub lokalu: • przy wznoszeniu, • przy sprzedaży lub wynajmie budynków • (świadectwo charakterystyki energetycznej, powinno być udostępniane właścicielowi lub przez właściciela przyszłemu kupującemu lub najemcy) • przy zmianie charakterystyki energetycznej budynku (przy przebudowie) • Świadectwo posiada ważność 10 lat.

24. Certyfikacja energetycznej budynków oraz lokali. • Obowiązek sporządzania świadectw nie dotyczy budynków: • podlegających ochronie na podstawie przepisów o ochronie zabytków, • użytkowanych jako miejsca kultu i do działalności religijnej, • przeznaczonych do użytkowania w czasie nie dłuższym niż 2 lata, • niemieszkalnych służących gospodarce rolnej, • przemysłowych i gospodarczych o zapotrzebowaniu na energię nie większym niż 50 kWh/(m2 rok) • mieszkalnych przeznaczonych do użytkowania nie dłużej niż 4 miesiące w roku, • wolnostojących o powierzchni użytkowej poniżej 50m2. • W budynkach o powierzchni powyżej 1000m2, zajmowanych przez organy administracji publicznej, lub w których świadczone są usługi dla znacznej liczby osób, jak dworce, lotniska, muzea, hale wystawiennicze świadectwo powinno być umieszczone w widocznym miejscu.

25. Rozporządzenie w sprawie metodologii Najważniejsze pojęcia • Rozporządzenie wydane przez Ministra Infrastruktury określa: • zapotrzebowanie na nieodnawialną energię pierwotną w budynku, lokalu mieszkalnego lub części budynku stanowiącej samodzielną całość techniczno-użytkową – ilość energii przeliczonej na energię pierwotną i wyrażoną w kWh, dostarczoną przez systemy techniczne dla celów użytkowania energii, • cele użytkowania energii w budynku – należy przez to rozumieć • ogrzewanie i wentylację, • chłodzenie, • przygotowanie ciepłej wody użytkowej, • oświetlenie wbudowane (tylko użyteczność publiczna). • wskaźnik EK – roczne zapotrzebowanie energii końcowej na jednostkę powierzchni pomieszczeń o regulowanej temperaturze powietrza w budynku albo lokalu mieszkalnym, wyrażone w kWh/(m2rok). • wskaźnik EP – roczne zapotrzebowanie na nieodnawialną energię pierwotną na jednostkę powierzchni pomieszczeń o regulowanej temperaturze powietrza w budynku, lokalu mieszkalnym lub części budynku stanowiącej samodzielną całość techniczno-użytkową, wyrażone w kWh/(m2rok).

29. Dziękuję za uwagę