430 likes | 629 Views
Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Παθολογική Φυσιολογία Ιατρική Σχολή. Παθολογική Φυσιολογία Ιατρική Σχολή. Νεφρίτιδα του Λύκου Νεότερα θεραπευτικά δεδομένα. Χαράλαμπος Μ. Μουτσόπουλος Μέτσοβο , Ιανουάριος 2012. Περίγραμμα.
E N D
Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Παθολογική Φυσιολογία Ιατρική Σχολή Παθολογική Φυσιολογία Ιατρική Σχολή Νεφρίτιδα του ΛύκουΝεότερα θεραπευτικά δεδομένα Χαράλαμπος Μ. Μουτσόπουλος Μέτσοβο, Ιανουάριος 2012
Περίγραμμα • Εισαγωγικά στοιχεία • ΣΕΛ – Νεφρίτιδα του Λύκου – Ιστολογική ταξινόμηση • Θεραπεία εφόδου • Κλασσική • Εναλλακτική • Θεραπεία συντήρησης • Επιλογές • Θεραπευτικός αλγόριθμος
Survival Συστηματικός Ερυθηματώδης Λύκος ΑΡΘΡΩΣΕΙΣ ΔΕΡΜΑ ΚΝΣ ΣΕΛ • Πρότυπο αυτοάνοσων συστηματικών νοσημάτων • ήπια > βαριά • οργανοειδική ή συστηματική • εφιππεύοντα σύνδρομα • 25-50% → νεφρική προσβολή Doria et al, Am J Med 2006 ΑΦΣ ΑΙΜΑ ΝΕΦΡΙΚΗ ΠΡΟΣΒΟΛΗ
Συστηματικός Ερυθηματώδης ΛύκοςΝεφρικές εκδηλώσεις
Συστηματικός Ερυθηματώδης Λύκος: Νεφρικές εκδηλώσεις Ιστική Βλάβη - Νεφρίτιδα του Λύκου • Ταξινόμηση κατά WHO • Φυσιολογικό σπείραμα 4% • Βλάβες στο μεσάγγειο 17% • Εστιακή υπερπλαστική 24% • Διάχυτη υπερπλαστική 38% • Μεμβρανώδης 15% • Προχωρημένη Σκληρυντική 2% Sisó et al 2010
Συστηματικός Ερυθηματώδης Λύκος: Νεφρικές εκδηλώσεις Ιστική Βλάβη - Νεφρίτιδα του Λύκου • Ταξινόμηση κατά WHO • Φυσιολογικό σπείραμα • Βλάβες στο μεσάγγειο • Εστιακή υπερπλαστική <50% των σπειραμάτων • Διάχυτη υπερπλαστική ≥ 50% των σπειραμάτων • Μεμβρανώδης • Προχωρημένη Σκληρυντική
Συστηματικός Ερυθηματώδης Λύκος: Νεφρικές εκδηλώσεις Ιστική Βλάβη - Νεφρίτιδα του Λύκου • Ταξινόμηση κατά WHO • Φυσιολογικό σπείραμα • Βλάβες στο μεσάγγειο • Εστιακή υπερπλαστική • Διάχυτη υπερπλαστική • Μεμβρανώδης • Προχωρημένη Σκληρυντική IF EM υποενδοθηλιακές εναποθέσεις
υποενδοθηλιακές εναποθέσεις υποεπιθηλιακές εναποθέσεις Συστηματικός Ερυθηματώδης Λύκος: Νεφρικές εκδηλώσεις Ιστική Βλάβη - Νεφρίτιδα του Λύκου • Ταξινόμηση κατά WHO • Φυσιολογικό σπείραμα • Βλάβες στο μεσάγγειο • Εστιακή υπερπλαστική <50% των σπειραμάτων • Διάχυτη υπερπλαστική≥ 50% των σπειραμάτων • Μεμβρανώδης • Προχωρημένη Σκληρυντική ΕM Silver stain
νεαρή ηλικία ↑ κρεατινίνη ορού αιματοκρίτης (<26%) πρωτεϊνουρία >3g/24h μεμβρανοϋπερπλαστικές βλάβες υψηλός δείκτης χρονιότητας μηνοειδείς σχηματισμοί, σωληναριακή ατροφία, σπειραματοσκλήρυνση αποτυχία επίτευξης ύφεσης/ υποτροπές Συστηματικός Ερυθηματώδης Λύκος: Νεφρίτιδα Δυσμενείς Προγνωστικοί Παράγοντες • Austin et al. 1994; Ηuong et al. 1999; • Korbet et al. 2000; Chen et al. 2008; Moroni et al. 1996
Συστηματικός Ερυθηματώδης Λύκος: Νεφρίτιδα Θεραπεία ΣΤΟΧΟΙ • Ταχεία επίτευξη πλήρους νεφρικής ύφεσης • Αποφυγή υποτροπών • Αποφυγή τοξικότητας
Περίγραμμα • Εισαγωγικά στοιχεία • ΣΕΛ – Νεφρίτιδα του Λύκου – Ιστολογική ταξινόμηση • Θεραπεία εφόδου • Κλασσική • Εναλλακτική • Θεραπεία συντήρησης • Επιλογές • Θεραπευτικός αλγόριθμος
Νεφρίτιδα του Λύκου: Θεραπεία εφόδουΚλασσική θεραπεία • (ΕΦ) ώσεις κυκλοφωσφαμίδης: 750mg/m2 (NIH) • (ΕΦ) ώσεις κορτικοστεροειδών Therapy of lupus nephritis. Controlled trial of prednisone and cytotoxic drugs Austin et al N Engl J Med 1986 Combination Treatment with Pulse Cyclophosphamide plus Pulse Methylprednisolone Improves Long-Term Renal Outcome without Adding Toxicity in Patients with Lupus Nephritis Illei GG et al Ann Intern Med 2001
Νεφρίτιδα του Λύκου: Θεραπεία εφόδουΚυκλοφωσφαμίδη • Ερωτήματα • Ύφεση • Υποτροπή • Ύφεση μετά από υποτροπή Ioannidis JP et al, Kidney Int, 2000;57:258 Πότε ;; Προγνωστικοί παράγοντες
Νεφρίτιδα του Λύκου: Θεραπεία εφόδουΚυκλοφωσφαμίδη • Διάμεσος χρόνος για ύφεση: 10 μήνες • Αποτυχία ύφεσης μετά από 2 έτη θεραπείας: 22% • καθυστέρηση έναρξης θεραπείας >3 μήνες • πρωτεινουρία >1gr/24ωρο • Διάμεσος χρόνος για υποτροπή: >6 χρόνια • προσβολή ΚΝΣ • χρόνος για ύφεση • ιστολογική βλάβη IV κατά WHO) • Διάμεσος χρόνος για ύφεση μετά από υποτροπή: 32 μήνες Ioannidis JP et al, Kidney Int, 2000;57:258
Νεφρίτιδα του Λύκου: Θεραπεία εφόδουΕναλλακτικές θεραπείες - Γιατί; • Κυκλοφωσφαμίδη – Προβλήματα • Αποτυχία ύφεσης (30%) • Υποτροπή (20-40% σε 5 έτη) • Ανεπιθύμητες ενέργειες: δοσοεξαρτώμενες, αθροιστικές • τοξική δράση σε γονάδες • καταστολή του μυελού των οστών • αιμορραγική κυστίτιδα • καρκίνος ουροδόχου κύστεως • Ioannidis JPA et al. Kidney Int. 2000 • Katsifis GE et al. Rheumatology 2002 • Ιoannidis JPA et al. J Rheumatol 2002
Νεφρίτιδα του ΛύκουΕναλλακτική θεραπεία εφόδου από του στόματος Μυκοφαινολική μοφετίλη (mycophenolate mofetil - MMF) • Πρόδρομο μόριο του μυκοφαινολικού οξέος • Αναστρέψιμος αναστολέας της μονοφωσφορικής αφυδρογονάσης της ινοσίνης (IMPDH) • σύνθεση των πουρινών (γουανίνη) • Τ & Β λεμφοκύτταρα: αναστολή πολ/σμού
Χαρακτηριστικά της μελέτης 140 ασθενείς: Υπερπλαστική νεφρίτιδα: 98 Μεμβρανώδη: 27 Μεικτή: 15 56%: άτομα της μαύρης φυλής Θεραπευτικά σχήματα (PO) MMF: 1 g/d → 1.5 g/d (week 2) → 3 g/d (ΕΦ) CYC 0.5 - 1 g/m2 + (ΕΦ) Πρεδνιζόνη 1 mg/kg/d Αποτελέσματα Πλήρης ύφεση (p=0.005) Μερική ύφεση (p=0.51) Σοβαρές λοιμώξεις ΥΠΕΡΟΧΗ MMF Νεφρίτιδα του Λύκου: Θεραπεία εφόδουMMF ή Κυκλοφωσφαμίδη • Ginzler et al, NEJM 2005
Νεφρίτιδα του Λύκου: Θεραπεία εφόδουMMF ή Κυκλοφωσφαμίδη • ASPREVA • Μεγάλη μελέτη (ν=370) • (PO) MMF 1.5g BID (ν=184) • (ΕΦ) CYC 0.5–1 g/m2 (ν=180) • Στους 6 μήνες • Ανταπόκριση: παρόμοια αποτελέσματα • Ανεπιθύμητες ενέργειες : παρόμοια αποτελέσματα Appel G for the ALMS Group, JASN 2009
Νεφρίτιδα του Λύκου: Θεραπεία εφόδουMMF ή Κυκλοφωσφαμίδη • Συμπεράσματα • MMF: αποτελεσματική θεραπεία εφόδου • ιδίως στην εστιακή υπερπλαστική νεφρίτιδα • Δεν υπερέχει της Κυκλοφωσφαμίδης Appel G for the ALMS Group, JASN 2009
Περίγραμμα • Εισαγωγικά στοιχεία • ΣΕΛ – Νεφρίτιδα του Λύκου – Ιστολογική ταξινόμηση • Θεραπεία εφόδου • Κλασσική • Εναλλακτική • Θεραπεία συντήρησης • Επιλογές • Θεραπευτικός αλγόριθμος
Νεφρίτιδα του ΛύκουΘεραπεία Συντήρησης • (ΕΦ) Κυκλοφωσφαμίδη ή • (PO) Μυκοφαινολική μοφετίλη ή • (PO) Aζαθειοπρίνη
Νεφρίτιδα του ΛύκουΘεραπεία Συντήρησης Sequential Therapies for Proliferative Lupus Nephritis. G. Contreras et al., NEJM, March,2004 • Ασθενείς (n=59) • Θεραπεία εφόδου(κλασσική) • (ΕΦ) Κυκλοφωσφαμίδη 0.5-1.0 gr/m2 επιφάνεια σώματος • (ΕΦ) Κορτικοστεροειδή • Θεραπεία συντήρησης • (ΕΦ) Κυκλοφωσφαμίδη: 0.5 - 1.0 gr για 3 μήνες • (PO) AZA: 1 - 3 mg /Kg/ημέρα • (PO) MMF: 500 - 3000 mg /ημέρα
Νεφρίτιδα του Λύκου - Θεραπεία συντήρησης Επιβίωση • AZA, MMF > Κυκλοφωσφαμίδη Contreras et al., NEJM, March,2004
Νεφρίτιδα του Λύκου - Θεραπεία συντήρησης ΧΝΑ - Θάνατος Χρόνος χωρίς να σημειωθεί ΧΝΑ ή Θάνατος • AZA, MMF > Κυκλοφωσφαμίδη(p=0.009 και p=0.05 αντίστοιχα) Contreras et al., NEJM, March,2004
Νεφρίτιδα του Λύκου - Θεραπεία συντήρησης Υποτροπές Χρόνος χωρίς υποτροπές • MMF > Κυκλοφωσφαμίδη(p=0.02) Contreras et al., NEJM, March,2004
Νεφρίτιδα του Λύκου - Θεραπεία συντήρησης Ανεπιθύμητες ενέργειες • Μέρες νοσηλείας/ασθενή-χρόνο • Κυκλοφωσφαμίδη: 10 • AZA ή MMF: 1 • Αμηνόρροια • Κυκλοφωσφαμίδη > MMF, AZA • Λοιμώξεις και μείζονες λοιμώξεις (πνευμόνια, σήψαιμία, μηνιγγίτιδα) • Κυκλοφωσφαμίδη > MMF, AZA • Ναυτία, εμετοί • Κυκλοφωσφαμίδη > MMF, AZA • Λευκοπενία • παρόμοια αποτελέσματα Contreras et al., NEJM, March,2004
Νεφρίτιδα του ΛύκουΘεραπεία Συντήρησης Mycophenolate mofetil as maintenance therapy for proliferative lupus nephritis: a long-term observational prospective study. Arthritis Res Ther. 2010; 12(6): R208
CYC-MMF no. % pts CYC no. % pts ▫Ύφεση 73 70 P=0.022 ▫Πλήρης νεφρική ύφεση 58 37 ▫Υποτροπή 17 31 P=0.188 ▫Πλήρης ύφεση νόσου 51 30 P=0.011 Νεφρίτιδα του Λύκου - Θεραπεία Συντήρησης Μυκοφαινολική μοφετίλη -Αποτελέσματα Arthritis Res Ther. 2010; 12(6): R208
CYC-MMF no. % pts CYC no. % pts ▫ Λοιμώξεις 24 39 P=0.165 ▫ Αμηνόρροια 14 52 P=0.002 9 6 ▫ Μυελοτοξικότητα ▫ Αιμορραγική κυστίτιδα - 4 (2 ασθ) ▫ Γαστρεντερικές διαταραχές 6 15 ▫ Υπερχοληστερολαιμία 12 - Νεφρίτιδα του Λύκου - Θεραπεία Συντήρησης Μυκοφαινολική μοφετίλη -Αποτελέσματα Arthritis Res Ther. 2010; 12(6): R208
Περίγραμμα • Εισαγωγικά στοιχεία • ΣΕΛ – Νεφρίτιδα του Λύκου – Ιστολογική ταξινόμηση • Θεραπεία εφόδου • Κλασσική • Εναλλακτική • Θεραπεία συντήρησης • Επιλογές • Θεραπευτικός αλγόριθμος
Νεφρίτιδα του ΛύκουΘεραπεία Συντήρησης • (ΕΦ) Κυκλοφωσφαμίδη ή • (PO) Μυκοφαινολική μοφετίλη ή • (PO) Aζαθειοπρίνη
(ΕΦ) CYC 6 ώσεις 500 mg/15ήμερο (N=105) πολλά άτομα Καυκάσιας φυλής Θεραπεία Εφόδου 3 μήνες MMF 2g/d (N=53) AZA 2mg/kg/d (N=52) ΘεραπείαΣυντήρησης 3 χρόνια Νεφρίτιδα του ΛύκουΘεραπεία Συντήρησης Azathioprine versus mycophenolate mofetil for long-term immunosuppression in lupus nephritis: results from the MAINTAIN Nephritis Trial. Houssiauet al., Ann Rheum Dis 2010;69:2083
Νεφρίτιδα του Λύκου - Θεραπεία Συντήρησης Αζαθειοπρίνη - Μυκοφαινολική μοφετίλη • AZA vs MMF παρόμοια ανταπόκριση • ομάδα της AZA: κυτταροπενία (12 vs 2, p=0.033) MAINTAIN Nephritis Trial, Ann Rheum Dis2010;69:2083
Νεφρίτιδα του Λύκου - Θεραπεία Συντήρησης Μυκοφαινολική μοφετίλη - Αζαθειοπρίνη Mycophenolate versus azathioprine as maintenance therapy for lupus nephritis. Dooley et al., NEJM, Nov 2011 • Ασθενείς (n=227) (πολλά άτομα μαύρης φυλής) • 36-μήνες, τυχαιοποιημένη, διπλά τυφλή μελέτη • MMF (ΠΟ, 2 g/day) • AZA (ΠΟ, 2 mg/Kg/day) • Στους ασθενείς που πληρούσαν τα κριτήρια ανταπόκρισης μετά από 6μηνη θεραπεία εφόδου
Νεφρίτιδα του Λύκου - Θεραπεία Συντήρησης Μυκοφαινολική μοφετίλη - Αζαθειοπρίνη • Αποτυχία θεραπείας • MMF: 16.4% (19/116) • AZA: 32.4% (36/111) • Αλλαγή θεραπείας λόγω ανεπιθύμητων ενεργειών • AZA (39.6%) > MMF (25.2%) (p = 0.02) Dooley et al., NEJM, Nov 2011
Νεφρίτιδα του Λύκου - Θεραπεία Συντήρησης Μυκοφαινολική μοφετίλη - Αζαθειοπρίνη • Οι μελέτες παρουσιάζουν αντικρουόμενα αποτελέσματα πιθανώς λόγω • Διαφορετικού σχεδιασμού • Διαφορών στα φυλετικά χαρακτηριστικά • Αφροαμερικάνικη φυλή • Καυκάσια φυλή • Συμπεράσματα • AZA Vs MMF • Οικονομικότερη • Πιο ασφαλής στην εγκυμοσύνη
Νεφρίτιδα του Λύκου - Θεραπεία Συντήρησης Μυκοφαινολική μοφετίλη (MMF) • Για πόσο χρονικό διάστημα;;
Νεφρίτιδα του ΛύκουΘεραπεία Συντήρησης Long-term Follow up after tapering Mycophenolate Mofetil during maintenance treatment for proliferative lupus nephritis. J Rheumatol. 2011;38(7):1304 • 44 ασθενείς με υπερπλαστική νεφρίτιδα του Λύκου • Παρακολούθηση για 3 έτη • MMF ως θεραπεία συντήρησης • 18 ασθενείς: 2 gr/d 0.5-1.5 gr/d • 26 ασθενείς: Χωρίς μείωση (2-3 gr/d)
1.00 0.75 Μείωση>18 μήνες μετά την ύφεση Survival probability 0.50 0.25 Μείωση 18 μήνες μετά την ύφεση 0.00 0 20 40 60 80 Time from dose reduction to relapse Νεφρίτιδα του Λύκου - Θεραπεία Συντήρησης Μυκοφαινολική μοφετίλη (MMF) • Μακροχρόνια παρακολούθηση μετά από μείωση του MMF J Rheumatol. 2011;38(7):1304
Νεφρίτιδα του Λύκου - Θεραπεία Συντήρησης Μυκοφαινολική μοφετίλη (MMF) • Συμπεράσματα • Η μείωση της δόσης του MMF κατά τη διάρκεια της θεραπείας συντήρησης της υπερπλαστικής νεφρίτιδας του λύκου μπορεί να είναι ασφαλής • Μετά τα 3 έτη θεραπείας… J Rheumatol. 2011;38(7):1304
Περίγραμμα • Εισαγωγικά στοιχεία • ΣΕΛ – Νεφρίτιδα του Λύκου – Ιστολογική ταξινόμηση • Θεραπεία εφόδου • Κλασσική • Εναλλακτική • Θεραπεία συντήρησης • Επιλογές • Θεραπευτικός αλγόριθμος
Ευρήματα ενδεικτικά νεφρικής προσβολής Βιοψία νεφρού Υπερπλαστική Μεμβρανώδης Ινιδοειδής νέκρωση Μηνοειδείς σχηματισμοί Ήπιας-Ενδιάμεσης βαρύτητας Σοβαρή πχ Θερ. εφόδου MMF Θερ. εφόδου ivCYC+ iv MP Διάμεση ίνωση Σωληναριακή ατροφία Ύφεση Ύφεση Όχι Όχι ύφεση ή Υποτροπή Συντήρηση MMF Συντήρηση MMF Νεφρίτιδα του ΛύκουΘεραπευτικός Αλγόριθμος