Vitamins

1. Vitamins

3. วิตามินที่ละลายในไขมันวิตามินที่ละลายในไขมัน ไม่ละลายน้ำ  คงทน ไม่เสียง่าย  สะสมที่ตับ ขับถ่ายน้อยทางอุจจาระ  ถ้ามีมากเกินความต้องการ อาจแพ้ได้

4. วิตามินเอ  Retinol & ester พบใน :- เนื้อ ไข่ ตับ เครื่องใน น้ำมันตับปลา  Beta-carotene (provitamin) พบใน :- พืชสีเขียว เหลือง ส้ม - ผัก ผลไม้ - มะละกอสุก ฟักทอง แครอท มะเขือเทศ - น้ำมันพืช มะเขือเทศ

5. วิตามินเอ Retinyl ester Retinol (vitamin A) absorption

6. วิตามินเอ Beta-carotene Carotenase ( จากผนังลำไส้และจากตับ) Retinol (vitamin A) absorption

7. วิตามินเอ  ผลต่อการดูดซึม - mineral oilลดการดูดซึม - vitamin Eเพิ่มการดูดซึม  การสะสม - อยู่ในรูป retinyl ester ตับ 95% ไต ปอด เนื้อเยื่อไขมัน ** RBP = Retinol binding protein**

8. วิตามินเอ  ความต้องการของร่างกาย - 2,500 unit / day - เด็ก : 1000 unit/day  1 International unit = - retinol 0.3 microgram - retinyl acetate 0.344 microgram - Beta-carotene 0.6 microgram

9. วิตามินเอ  บทบาทหน้าที่ - การมองเห็น:- rhodopsin = retinol + opsin (protein) - การพัฒนาการของทารก • ถ้าได้รับมาก/น้อยเกินไปอวัยวะของศีรษะ แขน ขา เกิดพิการได้ - การเปลี่ยนสภาพของเซลล์ (cell differentiation) • ถ้าได้รับน้อย เกิด keratinized cellsแทน ทำให้แห้ง แตก ติดเชื้อได้ง่าย

10. วิตามินเอ  พิษ • ถ้ารับมากกว่า 50,000 unit/day ติดต่อกันนานๆ • แพ้(hypervitaminosis A) - เบื่ออาหาร กระวนกระวาย - ผิวหนังแห้ง ผมร่วง - ปวดศีรษะ ปวดกระดูก ข้อเปราะ - ตับม้ามโต

11. วิตามินเอ  การขาดเกิดจาก :- - ได้รับน้อย ขาดโปรตีน (เลี้ยงด้วยหางนม) - มีสะสมในตับน้อย

12. วิตามินเอ  ปัญหาจากการขาด • Night blindness • Keratinized skin (Toad skin)แห้ง หยาบ เป็นเกล็ด • เยื่อบุเสื่อมโทรม เหี่ยว แข็ง**ตา** - photophobia(คัน แสบ ร้อน แห้ง ขาดน้ำตา) - xerophthalmia(ตาดำแห้ง อักเสบ บวม ขุ่น ติดเชื้อ) - keratomalacia(ตาดำนุ่ม … บอด)

13. วิตามินเอ การป้องกันการขาด • รับประทาน100,000 unit - ให้เด็กก่อนวัยเรียน คุ้มกันได้ 1 ปี • ใช้ภายนอก - รูปขี้ผึ้ง-ครีม 1000-5000 unit/gram มี salicylic acid ช่วยการซึมผ่านหนังกำพร้า - โรคผิวหนังตกสะเก็ด - โรคผิวหนังจากการแพ้ เล็บเปราะ

14. วิตามินดี  พบใน :- • ไข่แดง ตับ ปลาบางชนิด นมเติมวิตามินดี  Ergocalciferol (vit D2) • ergosterol = provitamin D (พืช) มีแสงแดดจะเปลี่ยนเป็น vit D2  Cholecalciferol (vit D3) • 7-dehydrocholecalciferol = provitamin D (สัตว์) มีแสงแดดจะเปลี่ยนเป็น vit D3

15. วิตามินดี  การสะสม - ตับ - มีบ้างใน ผิวหนัง ปอด สมอง ม้าม กระดูก

16. วิตามินดี  บทบาทหน้าที่ • ควบคุมระดับ calcium และ phosphorus - การดูดซึม - การละลายจากกระดูก - การดูดกลับทางไต • ส่งเสริมการสร้างหนังกำพร้า (epidermis) • กระตุ้นการสร้างสีผิว (ทาภายนอก) - เรื้อนกวาง - โรคผิวหนังเรื้อรัง

17. การขาดวิตามินดี  Ricket • ขม่อมปิดช้า กะโหลกนุ่ม หน้าผากนูน ศีรษะแบน เหมือนหีบ • กระดูกอ่อนเปราะ ขา-อกไก่-กระดูกสันหลังโค้ง เชิงกรานแคบ • ข้อใหญ่ กล้ามเนื้อไม่มีแรง พุงป่อง • กระวนกระวาย

19. การขาดวิตามินดี  Dental caries • ฟันผุ ขึ้นผิดรูปร่าง ขึ้นช้า • ป้องกันโดยให้อาหารที่มี Ca, P, Vit. D พอเพียง

20. การขาดวิตามินดี  Osteomalacia - พบมากในหญิงมีครรภ์ ลูกอ่อน - เกิดจาก• บกพร่องในการเติม Ca เข้ากระดูก • การดูดซึมไขมันบกพร่อง • - อาการ • กระดูกไม่แข็งแกร่ง อาจโค้งงอ • ปวดกระดูกขาและหลังส่วนล่าง • อ่อนเพลีย เดินลำบาก โซเซเมื่อขึ้นบันได • กระดูกหักง่าย

21. การขาดวิตามินดี  Tetany - เกิดจากการเผาผลาญ Ca และ P บกพร่อง - ได้รับ Ca และ Vit D น้อยไป - ต่อมพาราไทรอยด์ผิดปกติ - การรักษา ให้อาหารที่มี Ca + Vit D ให้เกลือ Ca

22. วิตามินอี(Tocopherol)  พบมากใน- พืชให้น้ำมัน - ผักใบเขียวจัด - ถั่ว ไข่แดง ตับ นมมารดา ** นมวัวและเนื้อสัตว์ มีน้อยมาก **

23. วิตามินอี “antisterility vitamin” หน้าที่ :- ป้องกันไขมันไม่อิ่มตัว (antioxidant) • linoleic acid ถูกเติมออกซิเจน เกิด hemolytic anemia - ป้องกันวิตามินเอ และแคโรทีน - ป้องกันการแตกสลายของเซลล์ - ป้องกันการเกิดมะเร็ง - ช่วยในการพัฒนาของเซลล์ประสาท

24. วิตามินอี ความต้องการ : 10-30 มิลลิกรัม / วัน : รูปที่ใช้ได้ คือ alpha tocopherol  พิษ: ขนาด 800 unit/day ยังไม่พบพิษ * 1 unit เทียบเท่ากับ 1mg dl-alpha tocopherol acetate *

25. วิตามินอี การขาด • เม็ดเลือดแดงแตกง่าย (hemolytic anemia) • ในสัตว์กินหญ้า• กล้ามเนื้อแฟบ • การสืบพันธุ์บกพร่อง • เม็ดเลือดแดงอายุสั้น • โลหิตจางชนิดเม็ดเลือดใหญ่

26. วิตามินเค(Menadione derivatives)  แหล่ง - ผักใบเขียว เมล็ดธัญพืช ราก-หัวมัน - ตับหมู มีมากที่สุด - มีน้อยในไข่ นม ผลไม้ - จากแบคทีเรียในลำไส้  รูปแบบ- vit K1 phylloquinone (พืช) - vit K2 menaquinone (Bacteroids) ** พบน้อยในอาหาร **

27. วิตามินเค หน้าที่ :- ช่วยในการแข็งตัวของเลือด การขาด :- เลือดไหลไม่หยุด** อาจเกิดจาก ** - ขาดวิตามินเค (บกพร่องจากการดูดซึมหรือจากการสังเคราะห์) - การสร้าง prothrombin ที่ตับบกพร่อง ทารกมีปัญหา / คาดว่ามี - ให้วิตามินเค 1-2 mg ทันทีหลังคลอด - หรือให้ 2-5 mg กับแม่ก่อนคลอด

28. วิตามินที่ละลายน้ำ  บี1 (Thiamin)  บี2 (Riboflavin)  บี3 (Niacin)  บี6 (Pyridoxine)  บี12 (Cobalamin) Folic acid , folate  Biotin  Pantothenic acid  Vitamin C

29. Minerals  Macroelements • 0.3-1.0 g/day • Na K Mg Ca P Cl S  Microelements(Trace elements) • 0.1-15 mg/day • Fe Zn Cu Cr Co Mn F Mo Si I Se

30. วิตามินบี 1 (Thiamine)  พบใน • เนื้อสัตว์ : ตับ หัวใจ ไข่ เนื้อหมู • ถั่วเหลือง รำข้าว ข้าวซ้อมมือ จมูกข้าว ยีสต์ • ผักใบเขียว มะม่วงหิมพานต์

31. วิตามินบี 1  การขาด • เหน็บชา (beri-beri) • เรื้อรัง จะซึมเศร้า ความจำเสื่อม ชีพจรเต้นเร็ว • ถ้ารุนแรง จะท้องผูก เบื่ออาหาร

32. วิตามินบี1  สาเหตุการขาด • ได้น้อยจากอาหาร • ได้รับสารทำลาย B1 • thiaminase ในปลาน้ำจืด • tannic acid ในหมาก ใบชา และผักพื้นบ้าน

33. วิตามินบี 2 (Riboflavin) • มีมากใน*นม* เครื่องในสัตว์ • มีบ้างในเนื้อสัตว์ ไข่ ผักใบเขียว • ค่อนข้างทนความร้อน ถูกทำลายด้วยแสงแดด ความต้องการ • วันละ 0.55 mg / 1000 แคลอรี่

34. วิตามินบี 2 หน้าที่ - เกี่ยวกับ metabolism ของ คาร์โบไฮเดรต ไขมัน - ช่วยรักษาสภาพเยื่อบุผิว เยื่อเมือก

35. วิตามินบี 2  การขาด • ปากนกกระจอก • แผลมุมปาก ลิ้นแตก ริมฝีปากแตก • ระคายเคืองตา มองไม่ชัด ไม่กล้าสู้แดด • มีคราบไขมันที่ซอกจมูก - คอ - หู - อัณฑะ

36. วิตามินบี3 (Niacin) Niacin = nicotinic acid + nicotinamide  พบมากในเนื้อสัตว์ทุกชนิด ปลา  ในธัญพืช รวมกับสารอื่น (ฉะนั้น ดูดซึมไม่ได้)  ในร่างการสังเคราะห์ได้จาก Tryptophan (มีน้อยในธัญพืช)

37. วิตามินบี3  ความต้องการ 6.6 mgniacin equivalent / 1000 แคลอรี่ 1 niacin equivalent= niacin 1 g หรือ = tryptophan 60 mg

38. การขาดวิตามินบี3 (Niacin)

39. วิตามิน B6Pyridoxine Pyridoxal Pyridoxamine  ต้นกำเนิดของโคเอนไซม์ - Pyridoxal phosphat (PP) เกี่ยวข้องกับ amino acid metabolism และการสังเคราะห์ heme  พบมากในเนื้อสัตว์ ถั่ว ผลไม้ (กล้วย)

40. วิตามิน B12  ได้จากอาหารที่ได้จากสัตว์ - ตับ ไต - นม เนยแข็ง เนื้อสัตว์ ปลา - อาหารหมักดอง กะปิ น้ำปลาเต้าเจี้ยว  ในพืชไม่มี เว้นแต่หมักดอง  ในลำใส้ใหญ่ จากบักเตรี

41. วิตามิน B12  ประโยชน์ : เกี่ยวกับการสร้างกรดโฟลิค  ถ้าขาด:pernicious anemia - ระบบประสาทผิดปกติ ร่วมกับ - การสังเคราะห์เม็ดเลือดแดงผิดปกติ

42. วิตามิน B12  การขาด - เกิดจากขาด intrinsic factor ที่ช่วยในกาดูดซึม B12  ความต้องการ - วันละ 5 ไมโครกรัม (จากลำไส้)

43. วิตามิน C (Ascorbic acid)  สะสมที่ต่อมหมวกไต ต่อมใต้สมอง ตับอ่อน ม้าม ไต  ที่เหลือ ขับทางปัสสาวะ

44. วิตามิน C  เป็น freshfoodvitamin ถูกทำลายง่ายด้วย ความร้อน แสง ด่าง ชะล้าง  นมมารดา มี Vit C > นมโค 4-6 เท่า

45. วิตามิน C  ปริมาณแนะนำ วันละ 30 mg • หญิงมีครรภ์-ให้นมบุตร 50 mg/day • ทารก 1เดือน-9 ปี 20 mg/day  น้ำส้มคั้น 1 ถ้วย (250 ml) • มี Vitamin C ประมาณ 120 mg  ทารกได้จากนมมารดา 5 mg/day • ควรเพิ่มน้ำส้มคั้นวันละ 15-30

46. วิตามิน C  การขาด : Scurvy • infantile scurvy • ซีด ขาบวม แตะเจ็บ น้ำหนักลด • ท้องร่วง อาเจียน • เมื่อฟันโผล่ เหงือกบวมนุ่ม และเลือดออก

47. วิตามิน C  การขาด : Scurvy • ผู้ใหญ่ • เหงือกบวม ติดเชื้อ เลือดออก อักเสบ • กล้ามเนื้อ-กระดูกอ่อน ทรุดโทรม • โลหิตจางมีจุดเลือดออก • ฟันอาจโยก และหลุด • เจ็บขาเมื่อจับต้อง

48. Selenium  แหล่งที่พบ- ในเนื้อสัตว์ อาหารทะเล - ในพืช ขึ้นอยู่กับดินที่ปลูก  หน้าที่ : ป้องกันการทำลายเซลล์

49. Selenium  ถ้าขาด - มีปัญหาโรคหัวใจ มะเร็ง  ถ้าเกิน - ผมร่วง เล็บหลุด - ผิวหนังและฟันถูกทำลาย - มีปัญหาต่อระบบประสาท

50. Iodine  เป็นส่วนประกอบของ Thyroid hormone  ถ้าขาด • toxic goiter ( Thyroid โต ) • cretinism (เอ๋อ) • กล้ามเนื้อไม่มีแรง ผิวแห้ง • ลิ้นใหญ่ ปากหนา เตี้ย ปัญญาอ่อน  ถ้าเกิน • thyroid โต เช่นกัน