190 likes | 1.15k Views
EKOSİSTEMLERİN İŞLEYİŞİ MADDE DÖNGÜSÜ-ENERJİ AKIŞI. EKOSİSTEM. * Canlıların cansız varlıklarla ve birbirleriyle arasında olan ilişkiler bütünü. *Ekosistemi yaratan doğadaki hidrosfer, atmosfer ve litosfer arasındaki etkileşimdir. *Ekosistem durağan değil, dinamiktir. EKOSİSTEM.
E N D
EKOSİSTEM *Canlıların cansız varlıklarla ve birbirleriyle arasında olan ilişkiler bütünü. *Ekosistemi yaratan doğadaki hidrosfer, atmosfer ve litosfer arasındaki etkileşimdir. *Ekosistem durağan değil, dinamiktir.
EKOSİSTEM • En büyük ekosistem ekosferdir. • Ekosferkara, deniz ve tatlı su ekosistemi olarak üç büyük ekosisteme ayrılır. Bunların içinde de küçük ekosistemler bulunur.
BESİN ZİNCİRİNİN TEMELİ BİTKİLER VE FOTOSENTEZ • Öncelikle bitkiler, algler (yosun) ve bazı bakteriler (fitobakteri) inorganik maddeleri, organik maddelere dönüştürür. Karbondioksit+su---Güneş Işığı---= Glikoz+oksijen+su buharı
BESİN ZİNCİRİ VE ENERJİ AKIŞI • Bitkilerde depolanan enerji , besin zinciri ile diğer canlılara geçer. Canlılar birbirlerini yiyerek beslenirler.Bu şekilde enerji akışı gerçekleşir.
ENERJİ AKIŞI Güneş: Enerji kaynağı Üreticiler: Bitkiler Tüketici: Otçullar(bitki yiyenler) 2. Tüketici: Etçiller( otçulları yiyenler) 3.Tüketiciler: Etçilleri yiyen etçiller NOT: Enerjinin önemli bir kısmı bakteriler tarafından kullanılır. Örneğin bitkilerdeki enerjinin yalnızca %10 unu otçullar alır.Geri kalanı ayrıştırıcılar alır.
MADDE DÖNGÜLERİ • Ekosistemde yaşamın sürdürülebilmesi için madde döngüsü şarttır. Madde döngüsü ile inorganik maddeler, cansız ortamdan canlılar tarafından alındıktan sonra, tekrar cansız ortama geri dönmesi esasına dayanır.
Karbon Döngüsü • Doğada karbonun dört büyük kaynağı: • 1- Kara(litosfer): Kömür,petrol, • kireçtaşı,volkanlar. • 2- Hava: co2 3-Su: co2 ve bikarbonat 4- Canlılar(Biyosfer): Organik moleküller Not: Karbondioksit sıcaklıklarınaşırı yükselip düşmesini engeller ama fazlası küresel ısınmaya yol açar.
Doğada Karbondioksit Tüketimi • 1- Fotosentezde • 2- Kabuklu deniz canlılarının • kabuk oluşumunda (CaCo3) • 3- Karbonatlı kayaçların • oluşumunda; kabuklu deniz • canlıların ve bitkilerin çökelmesiyle. • Örnek: Mercan kalkeri • 4- Petrol ve kömür oluşumunda: • Ölen canlıların bünyesindeki • karbonun zamanla basınç • etkisinde kalmasıyla.
Doğada Karbondioksitin Açığa Çıkması • 1- Solunum • 2- Canlıların çürümesi ve orman yangınları,petrol kömür ve türevlerinin yakılması(sanayi vb) • 3- Karbonatlı kayaçların fiziksel ve kimyasal yollarla ayrışması sonucu havaya yayılması • 4-Deniz suyu hareketi: co2, sudan havaya, havadaki ise suya geçer.(çift yönlü)
AZOT DÖNGÜSÜ • 1- Havadaki azot , yıldırım şimşek gibi elektrik deşarjları sonucu azot oksijenle birleşerek nitrite dönüşür.Yağmurla toprağa iner. • 2- Topraktaki bakteriler nitriti nitrata dönüştürür.(Nitrifikasyon bakterileri).Bu bakteriler ölmüş canlıların bünyesindeki azotu da nitrata çevirir. • 3-Oluşan nitrat tuzlarını bitkiler besin yapmada kullanır. Bitkilerden de besin zinciri yoluyla diğer canlılara geçer. Canlıların ölümüyle tekrardan bakteriler ayrıştırma yaparak azotu nitrit ve nitratlara çevirir.