سخن امروز بنده

1. باسمه‌تعالیمقابله نرم‌افزاری با سرقت علمی،نقشۀ راه با تأکید بر علوم انسانیمهدی بهنیافرمرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی (نور)

2. سخن امروز بنده • مقولۀ سرقت علمی را صرفاً یکی از اقسام سوء رفتارهای پژوهشی می‌بیند • در میان عوامل مختلف سرقت علمی به فقر استنادی تأکید بیشتری دارد • به علوم و دانشهای زبان محور نزدیکتر است • علوم انسانی و اسلامی، نه فنی و پزشکی • بیشتر معطوف به مشکلات ایرانی است • نه خارجی‌ها • تولیدات علمی فارسی و عربی را بیشتر مدّ نظر دارد • نه زبان‌های چپ به راست • نگاهی کلان، سیاستی و بالادستی دارد تا کاربرانه و جزئی

3. حوزه‌های کلیدی سخن من • انسان • ابزار • زیرساخت • تقسیم‌کار

4. ابزارهای مورد تأکید این گفتار • انسان • ابزار • ابزارهای ایجابی (مقام پژوهش): • ابزارهای استناددهی • ابزارهای سازماندهی دانش • سامانه‌های مشابهت‌یابی • ابزارهای سلبی (مقام کشف سرقت): • سامانه‌های مشابهت‌یابی • سامانه‌های کشف تقلب • سامانه‌های مختلط (مترجم ماشینی + مشابهت‌یابی) • زیر ساخت • تقسیم کار • پایان

5. ابزارهای بومی استناددهی • انسان • ابزار وجود واقعی و مؤثر ندارند • زیر ساخت • تقسیم کار • پایان

6. ابزار استنادی بومی ابزاری که: • انسان • ابزار • کاربری آسان و رابط کاربری فهم‌پذیر داشته باشد • کلیدهای استناددهی به اقلام اطلاعاتی بومی را داشته باشد • اساساً زبان‌های راست به چپ (و خصوصاً فارسی) را پشتیبانی کند • شیوه‌نامۀ استنادی بومی را (با مشخصات خاص خود) پشتیبانی کند • زیر ساخت • تقسیم کار • پایان

7. «پژوهیار» (1392-1389)گامی در این راه • انسان • ابزار • ابزار استنادی فارسی • در مواجهه با سرقت علمی: • رویکردی ایجابی دارد نه سلبی • امکانات جانبی‌ای مانند: • مجموعه‌سازی از منابع مختلف اطلاعاتی • سازماندهی دانش • همزمان‌سازی اطلاعات کاربر اما و صد اما • زیر ساخت • تقسیم کار • پایان

8. «پژوهیار» 1. در فضای کاربری و انسانی • انسان • ابزار • از کمبودهای دو حوزه رنج می‌برد: • حوزه دانش کاربران: • فراگیری استناد به عنوان یک مفهوم پایه در پژوهش • ضرورت‌های اخلاقی و علمی منتهی به استناددهی • حوزۀ مهارت کاربران: • مهارت کار با نرم‌افزارهای این حوزه • زیر ساخت • تقسیم کار • پایان

9. دانشوران ایرانی علوم انسانی(ضرورتهای پیشانرم‌افزاری) • انسان • ابزار • در مقام تولید علم: • با کیفیات سروکار دارند تا کمیات سنجش‌پذیر • با «برهان» (به معنای ریاضی و محاسباتی) کمتر سروکار دارند • بیش از دیگر رشته‌ها با منابع پژوهشی چند زبانه سروکار دارند • در بهره‌گیری از ابزارهای مجازی: • وب، را کمتر می‌شناسند • نرم‌افزارهای پردازش متن را کمتر به خدمت می‌گیرند: • ابزارهای استناددهی • خطایاب‌های املایی و نگارشی • زیر ساخت • تقسیم کار • پایان

10. دانشوران ایرانی علوم انسانی(ضرورتهای پیشانرم‌افزاری) • انسان • ابزار • در مواجهۀ با تولید علمی «دیگران»: • گاهی به استناددهی اهمیت کمتری می‌دهند (ناخواسته) • گاهی هم برای سرقت علمی مصادیق چندانی قائل نیستند (اندیشیده و مدلّل) • حضور این نگرش در: • برخی لایه‌های سنتی فقه قدیم • برخی نگرش‌های پس از مدرن (Post-Modern) • «دیگری» بیشتر در رفتار واقعی حضور دارد نه در رفتار مجازی: • لذا: تعامل استنادی با «دیگری» جزء تعامل‌های کمتر ضروری است • زیر ساخت • تقسیم کار • پایان

11. «پژوهیار» 2. در زنجیرۀ خدمات پژوهشی فارسی • انسان • ابزار • از کمبودهای زیرساختی رنج می‌برد: • فقدان شیوه‌نامه‌های استنادی بومی تخصصی • فقدان بانک‌های فراداده‌ای قابل اتکاء • کمبود پایگاه‌های علمی استاندارد فارسی قابل درون‌برد www.pajoohyar.ir • زیر ساخت • تقسیم کار • پایان

12. شیوه‌نامه‌های بومی استنادی هم • انسان • ابزار وجود مؤثر و توزیع شده‌ای ندارند • زیر ساخت • تقسیم کار • پایان

13. شیوه‌نامۀ استنادی بومی یعنی شیوه‌نامه‌ای که افزون بر استانداردهای رایج دیگر زبان‌ها و ملل: • انسان • ابزار • مقتضیات زبان‌های راست به چپ به خصوص فارسی را پشتیبانی کند • کلیدواژه‌های استنادی فارسی در آن جانمایی شده باشد: • و دیگران • بی‌تا و... • نقش‌های خاص: کاتب و... • نحوۀ استناد به اقلام اطلاعاتی بومی ما را روشن کند: • قرآن کریم • متون حدیثی و دعایی (از جمله نهج‌البلاغه، صحیفۀسجادیه و...) • آثار فارسی بومی (دیوان‌های شعر فارسی) • آثار هنری بومی (صنایع دستی، نسخ خطی و...) • شیوۀ استناد فارسی در یک رشتۀاستنادی شامل دیگر زبان‌ها را تعیین کند • زیر ساخت • تقسیم کار • پایان

14. شیوه‌نامۀ استنادی بومی در معنایی عمیق‌تر و دورتر از دسترس ما: • انسان • ابزار • شیوه‌نامۀ تخصصی علوم: • با پوشش اقلام اطلاعاتی هر علم • اقلام اختصاصی حقوق: • لایحه • قانون • دفاعیه • استماع • اقلام اختصاصی هنر: • اثر دستی هنری • اثر مکتوب هنری • اثر هنری نوشتاری • اثر هنری چندرسانه‌ای • تئاتر: • سناریو • سیناپس • اقلام اختصاصی الهیات و فقه: • متون حدیثی و روایی • متون تاریخی • اسنادتاریخی • زیر ساخت • تقسیم کار • پایان

15. با داشتن چنین شیوه‌نامه‌ای: • انسان • ابزار • فعالان پردازش ماشینی و فناوری اطلاعات می‌توانند دست به تولید ابزارهای استناددهی بزنند • فعالان علوم انسانی می‌توانند تولیدات تخصصی و البته کیفی خود را (بدون درافتادن به وادی کمّی‌نگری حوزه فنی و پزشکی) عرضه کنند • یکی از موانع تولید علم به زبان فارسی برداشته خواهد شد • استناددهی به اقلام اطلاعاتی بومی تقویت می‌شود • زیر ساخت • تقسیم کار • پایان

16. نتیجۀ میانی • انسان • ابزار کمبودهای انسانی پیرامون ابزارهای استنادی (شامل دانش پایه و مهارت) + کمبودهای زیرساختی برای ابزارهای استنادی ↓ نازایی راهکارهای ماشینی برای مقابله با سرقت علمی • زیر ساخت • تقسیم کار • پایان

17. شبیه این کاستی‌ها برای تجربه‌ای دیگر:مشابهت‌یاب «سمیم» (1393-1389) • انسان • ابزار • مشابهت‌یاب مقالات فارسی • حوزۀ کشف تقلب در دستور کار او نیست • بانک پشتیبان نسبتاً قابل توجهی دارد www.samimnoor.ir • زیر ساخت • تقسیم کار • پایان

18. شبیه این کاستی‌ها برای تجربه‌ای دیگر:مشابهت‌یاب «سمیم» • انسان • ابزار • کاستی‌های حوزۀ بانک اطلاعاتی • کاستی‌های حوزۀ قضایی • زیر ساخت • تقسیم کار • پایان

19. شبیه این کاستی‌ها برای تجربه‌ای دیگر:مشابهت‌یاب «سمیم» • انسان • ابزار • کاستی‌های حوزۀ بانک اطلاعاتی • کاستی‌های حوزۀ قضایی • کاستی‌های حوزۀ انسانی • زیر ساخت • تقسیم کار • پایان

20. شبیه این کاستی‌ها برای تجربه‌ای دیگر:مشابهت‌یاب «سمیم» • انسان • ابزار • کاستی‌های حوزۀ انسانی در لایۀ مشابهت یابی: • کارکرد ایجابی موتورهای مشابهت‌یاب • آزمونی برای بررسی اجزاء بدون استناد متن نگارش شده • کاستی‌های حوزۀ انسانی در لایۀ تشخیص سرقت: • با ارتقاء و بهبود ایندو: • الگوریتمهای ماشینی • مهارت انسانی • سوء رفتارهای پژوهشی هم پیچیده‌تر می‌شوند: • افزایش مهارت کاربران در دور زدن ماشین • توسعۀ دستبردهای علمی از لایۀ لفظ به لایۀ معنا • زیر ساخت • تقسیم کار • پایان

21. شبیه این کاستی‌ها برای تجربه‌ای دیگر:مشابهت‌یاب «سمیم» • انسان • ابزار • کاستی‌های حوزۀ انسانی در لایۀ تشخیص سرقت: • آگاهی ضروری در باب تمایز سطوح مختلف رفتار قضایی: • تمایز میان مجرم و متهم • زیر ساخت • تقسیم کار • پایان

22. شبیه این کاستی‌ها برای تجربه‌ای دیگر:مشابهت‌یاب «سمیم» • انسان • ابزار • کاستی‌های حوزۀ قضایی: • قوانین موضوعۀ ما ماشینی نیستند: • تفکیکی میان اقسام سوء رفتارهای پژوهشی دیده نشده • لذا کشف ماشینی و تفکیک شدۀ اینها هم بار مجازاتی خاصی در پی ندارد • مکانیسم‌های ماشینی کشف تقلب، تفکیک نشده‌اند • نقش کمیته‌های دانشگاهی قضایی معلوم نیست • برخورد بسیط: مفهوم سرقت علمی صفر و یکی است • زیر ساخت • تقسیم کار • پایان

23. اقسام سوء رفتارهای پژوهشی1. دستبرد (سرقت) علمیِ در زبانی2. دستبرد به خود3. داده‌بافی4. دروغ‌پردازی5. نادرستی در نام نویسندگان6. دستبرد علمی با تغییر زبان7. سوء رفتار حرفه‌ای

24. با سپاس