340 likes | 718 Views
Een “roker” met epileptische insulten. Patiëntendemonstratie dd 30-11-05 MHME Anten. Patiënt. Dhr. S, 57 jarige man. Anamnese . RVK poli neurologie dd maart 05 Sinds enkele maanden snel progressieve gevoelsstoornis van alle ledematen, benen meer dan armen
E N D
Een “roker” met epileptische insulten Patiëntendemonstratie dd 30-11-05 MHME Anten
Patiënt • Dhr. S, 57 jarige man
Anamnese RVK poli neurologie dd maart 05 • Sinds enkele maanden snel progressieve gevoelsstoornis van alle ledematen, benen meer dan armen • December 2004 op poli neurologie gezien ivm met tintelingen linker hand wv de diagnose CTS links is gesteld • Sinds 1 maand meerdere episodes van een vreemde reuksensatie en trekkingen van de linker arm gedurende minder dan 1 minuut, bij helder bewustzijn. Frequentie 2-4 x per dag • Geen autonome klachten
Voorgeschiedenis • 04-11-04: Knieprothese rechts • 17-01-05: Carpaal tunnel syndroom links wv decompressie n. medianus (NCH) Medicatie: geen Familie-anamnese: blanco
Intoxicatie en Sociaal • Rookt 2 pakjes shag per week, 1 krat bier per week • Gehuwd, 3 kinderen, voorheen werkzaam als stratenmaker
Neurologisch onderzoek • RR 130/95; P 115 Temp 36,5 • WHO score 1 • Hersenzenuwen: ga • Kracht zowel over bovenste als onderste extremiteiten MRC graad 5 • Gnostische sensibiliteitsstoornis van alle ledematen, distaal meer dan proximaal • Spierrekkingsreflexen in beide armen en benen –4/-4; VZR bdz plantair • Coordinatie intact (TNP, KHP)
Samenvatting • 57 jarige man met blanco VG presenteerde zich met subacute snel progressieve sensibiliteitsstoornis van alle ledematen, distaal meer dan proximaal (PNP) in combinatie met anamnestisch mogelijk partieel elementair epileptische insulten
DD Subacute sensorische pnp,snel progressief (1) • Alcohol, DM, nierinsufficientie, medicatie • Vitaminedeficiëntie (vitamine B1, B12, E) • Hypothyreoidie • Leverfalen • Infectie (Herpes zoster, HIV, Lues, Lyme, Lepra, Borrelia) • Subacute GBS, CIDP • Paraproteinemie
DD Subacute sensorische pnp,snel progressief (1) • Paraneoplastisch (kleinc. Longca (anti-Hu)) • Vasculitis/ Sjogren • Systemische amyloidose • Polycytemia vera • Genetisch
Laboratorium-onderzoek • BSE, glucose, lever en nierfunctie: ga
Aanvullend onderzoek • EMG dd 23-11-04: matig CTS links • EMG dd 17-02-05: vertraging motorische geleiding n. ulnaris links over de elleboog, afwezige H-reflex rechts, n. suralis rechts geen SNAP opwekbaar • EMG dd 15-03-05: afwezige tibialis en femoralis H-reflex bdz. Normale geleidingssnelheden. Geen spontane spiervezelactiviteit
Uitgebreid laboratoriumonderzoek • Bloedbeeld, TSH, vitamines: ga • M-proteine: niet aantoonbaar • Serologie: lues negatief • Paraneoplastische antilichamen zijn ingezet
Differentiaal diagnose (2) Partieel elementair epileptische aanvallen • RIP • Ischemie/ bloeding • Metabool • Infectieus (meningitis en/of encefalitis) • Alcoholonttrekkingsinsult • Paraneoplastisch
EEG dd 09-03-2005: centro-temporo- parietaal rechts was er met name over de transversale afleidingen een solitaire piek
MRI cerebrum 10-03-2005: afwijkend gebied rechts mediotemporaal (DD encefalitis)
Liquoronderzoek • Normale openingsdruk, 22 leukocyten/ microliter, een normaal glucose (4,2 mmol/l) met daarbij een verhoogd eiwit (1,58 gr/l) • PCR HSV negatief • Paraneoplastische antilichamen zijn ingezet
Laboratorium-onderzoekserum en liquor dd 18-03 • Anti-Hu ++ • Anti-Yo - • Anti-Ri - • Anti-Tr - • Anti-amphi - • Anti-CV2 + • Anti-Ma2 -
Pathologie • Longbiopt: kleincellig longcarcinoom
Diagnose • Paraneoplastische limbische encefalitis en sensorische polyneuropathie in het kader van een anti-Hu syndroom bij een kleincellig longcarcinoom
Definitie Definitie: Auto-immuun aandoening veroor- zaakt door een afweerreaktie tegen een (occulte) tumor
Inleiding • > 90% van de pt komt bij de neuroloog op het moment dat de tumor nog niet is ontdekt • 90% van de tumoren openbaart zich binnen 2 jr na aanvang van de neurologische klachten; uitschieters tot wel 7 jr zijn in zeldzame gevallen beschreven
Kliniek • Paraneoplastische syndromen begin-nen vaak met een snel progressief beloop , wrdr de pt in wkn – mnd ernstig geinvalideerd kan raken
Diagnose De diagnose kan vaak gesteld worden op grond van kenmerkende klinische beeld Hierna kan het aantonen van een ziekte specifiek antilichaam deze diagnose bevestigen
Aanvullend onderzoek • Radiologische beeldvorming is meestal normaal • In tegenstelling tot veel andere para- neoplastische aandoeningen toont de MRI bij limbische encefalitis soms wel afwijkingen in de vorm van een hoog signaal op T2 in de mesiale temporale gebieden • Liquor laat een licht verhoogd eiwit en een nl of licht verhoogd aantal witte bloedcellen (10-20 cellen per mm3 zien) • Beeldvorming en liquor oz dienen mn ter uitsluiting van andere tumor gerelateerde aandoeningen
Behandeling en Prognose • Paraneoplastische aandoeningen van het CZS reageren meestal niet op behandeling • Paraneoplastische aandoeningen van het PZS zijn vaak goed te behandelen • Men neemt aan dat een zeer vroege behandeling van de tumor mogelijk leidt tot een iets betere prognose
Paraneoplastische neurologische syndromen • Encefalomyelitis • Cerebellaire dysfunctie • Opsoclonus-myoclonus • Stiff-person syndroom • Retinopathie • Myasthene syndromen
Paraneoplastische encefalomyelitis Multifocale aandoening van het CZS Het anti Hu syndroom is het klassieke voorbeeld hiervan Kenmerken zijn • Limbische encefalitis of epileptische aanvallen (21%) • Cerebellaire dysfunctie (13%) • Hersenstam uitval (1%) • Autonome dysfunctie (10%) • En/of motorische zwakte (14%)
Paraneoplastische encefalomyelitis • Het begint in 60% van de gevallen met klachten van het PZS, namelijk een sensorische en autonome neuronopathie • Patiënten hebben een ernstig gestoorde gnostische en vitale sensibiliteit • De autonome dysfunctie veroorzaakt niet zelden langdurige obstipatie en het beeld van een pseudo-ileus
Paraneoplastische limbische encefalitis • 50% van de pt verwardheid en geheugen- problemen • 25% presenteerde zich met psychiatrische veranderingen of epileptische insulten. Depressie en dementie worden beschreven • 2/3 van de pt maakt de limbische encefalitis deel uit een complex van meerdere symptomen zoals binnen het anti Hu syndroom
Pathogenese (1) • Onbekend • Men veronderstelt dat de tumor de pt immuniseert door een hoge expressie van het ziekte-specifiek eiwit
Pathogenese (2) • De Hu antigenen doelwit bij het anti Hu syndroom zijn overtuigend aangetoond in cellen van het kleincellig longca • Tegen het betreffende eiwit maakt de pt een immuunrespons, die resulteert in antilichamen in serum en liquor • Bij bijna alle paraneoplastische aandoeningen van het CZS gaat men ervan uit dat ze veroorzaakt worden door een cellulaire immuunreaktie tegen de neuronen. De antilichamen hebben hier geen rol in de pathogenese
Take home message Patiënten met een kleincellig longcarcinoom ontwikkelen soms een limbische encefalitis met daarbij een sensorische polyneuropathie. De neurologische verschijnselen gaan dikwijls vooraf aan de ontdekking van de longtumor