ايمني در صنعت (1)

1. ايمني در صنعت (1) دانشگاه علوم پزشكي و خدمات بهداشتي درماني شهيد صدوقي يزد دانشكده بهداشت حلواني

2. مقدمه: در سال 1999 سازمان بين المللي كار (ILO) در كنفرانس برزيل اعلام نمود كه در هر سال 250 ميليون حادثه ناشي از كار در جهان بوجود مي آيد كه يك ميليون آن منجر به مرگ مي شود. نتيجه حوادث: مرگ، از كار افتادگي دائمي يا موقتي، اتلاف روزهاي كاري، عوارض جسمي و رواني و خسارات مالي. بعد از جنگ جهاني دوم پيشرفت هاي جدي درخصوص مسائل ايمني بوجود آمد و در ايران بعد از انقلاب اسلامي حوادث شغلي در صنايع شيميايي ابعاد وسيعتري داشته لذا ايمني شغلي نيز در اين صنايع لزوم بيشتري داشته است.

3. تعاريف و اصطلاحات: ايمني (Safety): ميزان دوري از خطر – ايمني يك كميت نسبي است. خطر بالقوه (Hazard): شرايطي كه داراي پتانسيل صدمه به افراد، خسارت به تجهيزات و ساختمانها، از بين بردن مواد يا كاهش قدرت و كارآيي در اجراي يك عمل از قبل تعيين شده مي باشد. خطر بالفعل (Danger): بيان كننده قرار گرفتن نسبي در معرض يك خطر بالقوه مي باشد. حادثه (Accident): يك رويداد يا واقعه برنامه ريزي نشده و بعضاً آسيب رسان و خسارت وارد كننده است كه انجام، پيشرفت يا ادامه كار را به صورت طبيعي مختل ساخته و همواره در اثر يك عمل يا انجام كار غيرايمن يا در اثر شرايط غيرايمن و يا تركيبي از اين دو به وقوع مي پيوندد.

4. پيشگيري از حادثه (Accident prevention): اقدام به شناسايي پديد آورنده آن نيست بلكه بخش مهمي از آن بررسي حادثه يا رسيدگي به حادثه مي باشد. ريسك (Risk): امكان زيان و آسيب به انسان و دارايي نقص يا عيب (Failure): يك رويداد احتمالي است كه ممكن است در نتيجه يك ضعف و كاستي هايي مربوط به سيستم، بر اثر كار كردن و معيوب شدن سيستم و يا شرايط نامناسب فاكتورهاي داخلي باشد. سيستم ايمني: سيستم ايمني نگاهي به پيشگيري از حادثه است كه تشخيص نواقص در سيستم و اجزاي آن كه داراي پتانسيل حادثه هستند را شامل مي شود.

5. عناصر سيستم ايمني شامل: - People - Equipments - Materials - Environmental قابليت اعتماد (Reliability): يعني كاركرد بدون نقص يك دستگاه و يا يك جزء دستگاه در محدوده معين شده خود و براي يك مدت زمان معين كار.

6. ميزان نقص و قابليت اعتماد (Reliability and Failure Rate) F.Rميزان نقص دستگاه يا سيستم در طول يك دوره كاري (مثلاً يكسال) مي باشد اما Reliability به احتمال اينكه سيستم، كاري كه براي آن ساخته شده در مدت زمان معيني بدون نقص انجام دهد اطلاق مي شود. خسارات ناشي از كار: الف) خسارات قابل سنجش ب) خسارات غيرقابل سنجش

7. نظارت بر ايمني (Safety Inspection): بطور اختصاصي بر شرايط غيرايمني و اعمال غيرايمني دلالت دارد و بدنبال موارد مذكور مي گردد. اين نظارت بايد بطور منظم توسط مديريت، كميته حفاظت و ايمني و كارگران انجام شود. ثبت و گزارش (Record keeping): به كليه گزارشات و ثبت هاي بايگاني شده در هر تشكيلات اطلاق مي گردد.

8. اهداف بكارگيري (Safety Audit) 1- نظارت بر اجراي صحيح قوانين ايمني و استاندارد 2- اطمينان از اجراي روش هاي كنترل خطر موثر و اقتصادي S.A يك ابزار مديريتي است كه براي اندازه گيري تاثير برنامه ايمني و بهداشتي سازمان مورد استفاده قرار مي گيرد. الف) Comprehensive ب) Limited ج) Formal د) Informal

9. مهمترين مرحله در ارزيابي خطرات بالقوه و بالفعل تشخيص خطر مي باشد. تشخيص خطر موثر در هر پروژه به دو عامل نياز دارد: 1- ارقام و اطلاعات 2- سازماندهي

10. ارقام و اطلاعات مهم و ضروري در تشخيص خطر عبارتند از: الف) قضاوت هاي مهندسي و جزئيات مسائل وابسته به محيط كار، فرآيند توليد و دستگاهها و وسايل ب) معلوماتي از مسائل بهداشت حرفه اي و سم شناسي، مقررات ايمني، مواد قابل اشتعال و انفجار كه از طريق اطلاعات زير بتواند بدست آيد. 1- مشخصات فيزيكي و شيميايي مواد بكار رفته در فرآيند توليد 2- مشخصات فيزيكي، شيميايي و بيولوژيكي عوامل آلاينده محيط كار 3- مشخصات سميت آلاينده هاي محيط كار 4- ميل تركيبي شيميايي مواد با بدنه تجهيزات 5- محدوده هاي قابل اشتعال و قابل انفجار مخلوط هايي نظير مواد سوختني، اكسيدانها، گازهاي بي اثر، گردوغبار و گازها و بخارات 6- جزئيات دقيق پست هاي كاري و تجهيزات روشهاي توليد

11. سازماندهي: روشهاي سيستماتيك و كنترل هاي سازمان داده شده در موارد قابليت و توانايي هاي علمي شركت براي برنامه تشخيص خطر و تعريف شرايط ايمن براي عمليات و روشهاي توليد جزء فرآيند سازماندهي مديريت ايمني و بهداشت محسوب مي شوند. منابعي كه در تشخيص خطر از نظر علمي و تجربي مورد استفاده قرار مي گيرند عبارتند از: - اطلاعات و تجربيات شخص در مورد خطرات ناشي از كار - اطلاعات و تجربيات اشخاص ديگر كه خطرات را تجربه كرده اند و شناخته اند. - مقايسه وضع موجود با شرايط بالقوه پديد آورنده حادثه - مطالعه كمي و كيفي عوامل فيزيكي، شيميايي و بيولوژيكي مواد و فرآيند توليد جهت پيش بيني خطرات - استفاده از دانش فني مهندسي كنترل و روشهاي كاري استاندارد شده

12. روش هاي تشخيص خطر: 1- روش مقايسه اي : مقايسه با استاندارد و روش Walking talking through 2- روش چك ليست: (Check List) 3- روش Safety Audit برآورد احتمال وقوع حادثه و ارزيابي خطر: 1- با استفاده مستقيم از آمار و اطلاعات در مورد نقص سيستم يا صنعت (روش تاريخي) 2- تجزيه عوامل و عللي كه موجب حادثه مي شوند (روش تحليلي)

13. احتمال وقوع حادثه و ارزيابي خطر از چند روش انجام مي شود از جمله: 1- آناليز مقدماتي خطر Preliminary Hazard Analysis (P.H.A) 2- درختان خطا (F.T)Fault trees 3- درختان حادثه (E.T)Event trees 4- انواع شكست و تجزيه و تحليل اثرات (FMEA)

14. مهندسي ايمني: (Safety Engineering) مقررات يا اصولي كه براي كاهش وقوع حوادث و وقايع به كمك حذف يا كنترل خطرات بكار مي روند را مهندسي ايمني گويند و بيشتر به مسائل زير توجه دارد. 1- جلوگيري و پيشگيري از حوادث Accident prevention 2- فاكتورهاي انساني Human Factors 3- طراحي و آرايش منظم تجهيزات و دستگاهها Design and layout of equipment 4- مديريت و رهبري ايمني Management and supervision of safety 5- آموزش Training 6- مشاوره ايمني براي تمام رده هاي شغلي Being safety consultant to for men supervisors and Management

15. كنترل خطرات: (Control of Hazards) 1- از بين بردن خطر Elimination of hazard 2- محدود ساختن خطر Limitation of Hazard 3- استفاده از وسايل ايمن سازي Safety Devices الف) Fail safe ب) Locking ج) Guard

16. 4- Monitoring 5- استفاده از خبر كننده ها Warning 6- تن به ضررهاي كم دادن Minor Loss Acceptance 7- ترتيب فرار و نجات Escape and survival 8- سياستها و امكانات و برنامه ريزي جهت نجات افراد Rescue 9- جداسازي يا ايزوله كردن Isolation

17. ابعاد مختلف ايمني و بهداشت صنعتي 1- بعد فني و پزشكي 2- بعد رفتاري و روان شناسي 3- بعد فرهنگي و اجتماعي

18. براساس بررسي صنايع نظامي ارتش آمريكا علل مختلف ايجاد حوادث: - روشها يا دستورالعمل هاي ناكافي جهت انجام كار صحيح و ايمن (استاندارد) - آموزش ناكافي جهت انجام كار صحيح و ايمن - كمبود پشتيباني - كمبود نظارت - خطاي انساني - عوامل محيطي نظير هوا و ... - عوامل مادي و تجهيزاتي به دليل نقص عملكرد يا ضعف طراحي

19. بحث ايمني از لحاظ تشكيلات حقوقي: ILO بعد از جنگ جهاني اول (1913) بدليل ضايعات انساني كارگران كشورهاي صنعتي درگير جنگ در سال 1919 تشكيل شد. ILO بزرگترين و قديمي ترين سازمان جهاني است ILO اولين نشريه خود را در مورد حوادث راه آهن و كشتي ها در سال 1924 بيرون داد اوليه مصوبه در سال 1929 ارائه شد. در سال 1946 (U.N) تشكيل شد در سال 1948 WHO تشكيل شد.

20. وظايف ILO درخصوص ايمني و بهداشت كار: 1- بهبود ايمني و بهداشت كار و جلوگيري از حوادث و بيماريهاي شغلي 2- ايجاد و تقويت موسسات تخصصي مانند سازمانهاي كشوري كار – مراكز بهداشت و آزمايشگاهي 3- رسيدگي به مسائل مربوط به زمان كار (حداكثر كار قانوني، اضافه كاري، نوبت كاري) مسائل پزشكي – اقتصادي و اجتماعي 4- تعيين محتوي مشاغل

21. 5- كمك به گزينش فناوري مناسب 6- آسايش رواني يا خدمات رفاهي كارگران (مسكن – تغذيه – آموزش) 7- تهيه نشريات ايمني و بهداشتي 8- كمك مستقيم به دولتهاي عضو (اعزام كارشناس، اعطاي بورس، تهيه تجهيزات تخصصي، تدوين آئين نامه ها و ...) 9- كمك به سازمانهاي كشوري و ملي ايمني و بهداشت كار و مراكز تحقيقات و سنديكاهاي كارگري و كارفرمايي

22. متن توصيه نامه شماره 31، ILO مصوب سال 1929 به كشورهاي عضو 1- جمع آوري و تجزيه و تحليل اطلاعات آماري حوادث شغلي 2- مطالعه مخاطرات خاص هر صنعت براساس نتايج آماري و تاثير تدابير ايمني 3- مطالعه عوامل جسماني، فيزيولوژيك و روان شناسي موثر بر حوادث 4- تشويق پژوهش هاي علمي در زمينه ايمني و بهداشت كار 5- ايجاد سرويس هاي مركزي جمع آوري اطلاعات آماري و هماهنگي مربوط 6- بسط وتشويق همكاري بين كارگر و كارفرما

23. 7- ترتيب كنفرانس هاي دوره اي با شركت بازرسي كار و سازمانهاي كارگري و كارفرمايي 8- تشويق در ايجاد سازمانهاي حفاظتي در كارگاهها 9- نشريات و نمايشگاههاي دائمي 10- پيش بيني مسائل حفاظتي در دروس ابتدايي، دبيرستان و دانشگاه 11- تهيه متوني درخصوص علل حوادث توسط اداره بازرسي و در اختيار صنايع قرار گيرد. 12- تدوين آئين نامه ها و قوانين 13- بررسي نقشه هاي ساختماني 14- كوشش در جلب همكاري شركت هاي بيمه

24. قانون كار قانوني كه روابط كار واقتصاد در ان بررسي مي شود. ريشه قوانين كار كشورها از مقاوله نامه ها و توصيه نامه هاست. وظايف بازرسين كار طبق توصيه نامه مصوب سال 1923: 1- تحقيق درباره حوادث ناشي از كار و طرق پيشگيري 2- راهنمايي صنايع درخصوص حفاظ گذاري و PPE 3- توصيه درخصوص همكاري كارگر وكارفرما در زمينه ايمني و بهداشت 4- مشاركت در بهبود و تكميل تدابير حفاظتي و بهداشتي صنايع

25. فصل چهارم قانون كار، ماده 85 قانون كار، آئين نامه هاي ايمني و بهداشت ماده 93 قانون كار: (آئين نامه كميته حفاظت فني و بهداشت كار) ماده 1: الزامي بودن تشكيل كميته ها ماده 2: كارگاههاي بيشتر از 25 نفر تشكيل كميته با اعضاي زير 1- كارفرما يا نماينده تام الاختيار او 2- نماينده شوراي اسلامي كار يا نماينده كارگران 3- مدير فني و در صورت نبودن او يكي از سراستادكاران 4- مسئول حفاظت فني

26. تبصره 1: مسئول حفاظت فني ترجيحاً از فارغ التحصيلان حفاظت فني و ايمني كار تبصره 2: مسئول بهداشت حرفه اي ترجيحاً فارغ التحصيل بهداشت حرفه اي يا پزشك عمومي مورد تائيد مركز بهداشت شهرستان تبصره 3: اعضاء كميته با هزينه كارفرما در برنامه هاي آموزشي و بازآموزي شركت نمايند. تبصره 4: در كارگاههاي 25 تا 100 نفر در صورتي كه يك يا دو نفر از اعضاء نباشند جلسه با حضور سه نفر از اعضاء مذكور مشروط به حضور مسئول حفاظت فني يا بهداشت حرفه اي تشكيل مي شود.

27. ماده 3: در كارگاههاي كمتر از 25 نفر و نوع كار ايجاب نمايد با نظر مشترك و هماهنگ بازرس كار و كارشناس بهداشت حرفه اي محل، كارفرما مكلف به تشكيل كميته خواهد بود. تبصره 1: در اينگونه كارگاهها كميته با حضور سه نفر از اعضاء به شرح ذيل تشكيل مي گردد: كارفرما يا نماينده تام الاختبار او نماينده شوراي اسلامي كار يا نماينده كارگران كارگاه مسئول حفاظت فني و بهداشت حرفه اي تبصره 2: صلاحيت مسئول حفاظت فني و بهداشت حرفه اي با تاييد اداره كار و مركز بهداشت محل مي باشد. تبصره 3: در كليه كارگاههايي كه كميته حفاظت فني و بهداشت كار با سه نفر تشكيل مي گردد مسئول حفاظت فني و بهداشت حرفه اي مي تواند يك نفر باشد. مشروط بر آنكه آموزش لازم را ديده و گواهي دريافت داشته باشد.

28. ماده 4: جلسات كميته لااقل هر ماه يكبار تشكيل شود و در اولين جلسه دبير انتخاب شود. تعيين زمان تشكيل جلسات و تنظيم صورتجلسه به عهده دبير جلسه خواهد بود. تبصره 1: در مواقع ضروري يا زودتر از موعد با پيشنهاد مدير كارخانه يا مسئول حفاظت فني و يا مسئول بهداشت حرفه اي كميته تشكيل خواهد شد. تبصره 2: در صورتي كه كميته احتمال وقوع حادثه يا بيماري شغلي را در كارگاه بدهد بايد فوراً اقدام به جلسه و به اداره كار و مركز بهداشت اعلام نمايد. تبصره 3: كارفرما مكلف است صورتجلسه را به اداره كار و مركز بهداشت ارسال نمايد.

29. ماده 5: وظايف كميته حفاظتي و بهداشتي بشرح ذيل است: 1- طرح مسائل و مشكلات حفاظتي و بهداشتي و ارائه پيشنهادات به كارفرما 2- همكاري با كارشناسان بهداشت حرفه اي و بازرسان كار 3- توجه و آشناسازي كارگران به رعايت موازين حفاظتي و بهداشتي 4- همكاري با كارفرما در تهيه دستورالعمل هاي لازم 5- پيشنهاد به كارفرما جهت تشويق كارگراني كه در مسائل حفاظتي و بهداشتي علاقه و جديت دارند. 6- تهيه و ارسال صورتجلسات كميته وفرم هاي حوادث و بيماريها به ارگانهاي ذيربط 7- پيگيري در انجام معاينات قبل از استخدام و دوره اي و ارائه پيشنهاد به مراكز بهداشت

30. 8- اعلام موارد مشكوك بيماريهاي حرفه اي به كارفرما و مركز بهداشت و همكاري در تعيين شغل مناسب براي كارگران بنا به تشخيص شوراي پزشكي بيماري شغلي دارند. (تبصره 1 ماده 92 قانون كار) 9- جمع آوري آمار و اطلاعات مربوط به مسائل حفاظتي و بهداشتي و تنظيم و تكميل فرم صورت نواقص كارگاه 10- بازديد و معاينه ابزار كار، وسايل حفاظتي و بهداشتي و نظارت بر حسن استفاده آنها 11- ثبت آمار حوادث و بيماريها و تعيين ضريب تكرار و شدت حادثه 12- نظارت بر ترسيم نمودار حوادث و بيماريها و نصب پوسترهاي آموزشي، حفاظتي و بهداشتي 13- اعلام كانون هاي ايجاد خطرات حفاظتي و بهداشتي در كارگاه 14- نظارت بر نظم و ترتيب و آرايش مواد اوليه، محصولات، ماشين آلات و تطابق كار و كارگر 15- تعيين خط مشي حفاظتي و بهداشتي برحسب شرايط اختصاصي

31. ماده 6: وجود كميته حفاظت فني و بهداشت به هيچ وجه رافع مسئوليت هاي قانوني كارفرما در قبال مقررات نمي باشد. آشنايي با كميته هاي فني و بهداشت كار در اروپا: اعضاء: 1- كارفرما يا نماينده او 2- دو نفر نماينده شوراي كارگري كارخانه 3- افراد ديگري كه در رده هاي مختلف سازماني وجودشان ضرورت دارد مثل سركارگرها، مديران فني و .. 4- مهندسين ايمني يا نمايندگان معتمد آنها 5- متصديان ايمني 6- پزشك طب كار كارخانه 7- افراد متخصص و باصلاحيتي از بخش ايمني و يا نماينده صلاحيت دار آنها

32. الف) وظايف كارفرما: • سازمان دادن خدمات ايمني شغلي و كمك هاي اوليه در محيط كار • تهيه و تامين تجهيزات ايمني و وسايل حفاظت فردي موردنياز • نيروي انساني موردنياز كميته را انتخاب و دعوت نمايد • تعيين مسئوليت و شرح وظايف افراد • افراد متخصص در زمينه ايمني، متصديان خدمات كمك هاي اوليه را معين نمايد • اقدام در برگزاري كميته ايمني • تحت پوشش بيمه قرار دادن كليه شاغلين • نظارت بر كادر خدمات مهندسي ايمني – طب كار و بهداشت حرفه اي

33. ب) وظايف متخصص ايمني شغلي: 1- ارائه طريق، توصيه و ارشاد به افراد تحت پوشش و صدور مجوز براي فعاليتها 2- تهيه وسايل حفاظت فردي و آموزش 3- بررسي پست هاي كاري 4- بازرسي مستمر 5- بررسي علل حوادث

34. ج) وظايف Supervisor: 1- Using and power 2- مسئول تامين كليه وسايل ايمني و حفاظتي موردنياز در بخش نظارتي خويش مي باشد. 3- معيارهاي ايمني اختصاصي در حوزه كار خودش را به كار گيرد 4- بازرسي دوره اي 5- تشويق 6- رفع خطر به صورت بنيادي

35. د) متصديان ايمني (Safety officers) 1- بررسي و پيگيري اولويت هاي ايمني در حوزه كاري خودش از قبيل استراحت پرسنل 2- بازرسي دوره اي هـ) كارگران. در اين سيستم همه پرسنل مسئول هستند. Regulation: از نظر حقوقي يعني مقررات و ضوابط، منتهي ضوابط و مقرراتي كه جنبه قانوني دارند. Instructions: يعني دستورالعمل ها، كارگر علاوه بر ضوابطي كه جنبه عام دارد موظف است دستورالعمل هاي اختصاصي مربوط به شغل خويش را نيز انجام دهد. - لوازم حفاظت فردي مورد نياز را استفاده مي كند. - نواقص حفاظتي محدوده كاري خويش را رفع نموده و يا گزارش مي نمايد.

36. ز) نمايندگان شوراي كارگري: 1- عوامل غيرايمن محل كار را تعقيب مي نمايد. 2- بازرسي دوره اي و مشاركت در مسائل حفاظتي و حوادث 3- شركت فعال در جلسات كميته

37. وظايف حقوقي اعضاء كميته ايمني در ايران مدير عامل: • تمام مسئوليت هاي ايمني كارخانه با اوست. • مسئوليت اجرايي ايمني تمام افراد و تشكيل يك نظام مديريتي ناظر و مدون • اختيار هزينه هاي عمليات ايمني • سياست هاي ايمني توسط او تصويب و اعمال مي شود.

38. سركارگر: • مسئوليت نظارت تام و هميشگي بر اجراي دستورات ايمني در بخش تحت سرپرستي خود و منع كاركنان از كارهاي غيرايمن • مشاركت در آموزش كارگران تحت نظارت خود • احساس مسئوليت درخصوص تامين سلامت كارگران تحت پوشش • گزارش حوادث شغلي به رده هاي بالاتر • عضو كميته • تشكيل جلسات با افراد تحت سرپرستي خود • نظارت بر نظم و نظافت عمومي • انجام خدمات كمك هاي اوليه • پروژه هاي ايمني در كارخانه را رهبري و توصيه هاي لازم را ارائه مي نمايد.

39. كارگر: • كار خود را منطبق با اصول ايمني انجام دهد. • شرايط وعمليات غيرايمن را گزارش نمايد. • مقررات و آئين نامه هاي حفاظتي مربوط به حرفه خود را مطلع باشد. • به كميته ايمني نماينده مي فرستد. • براي بهبود شرايط ايمني در محيط كار خود توصيه و ارائه پيشنهاد مي كند. • عملياتي را كه مطلع نيستند انجام نمي دهند.

40. انواع كميته ايمني در صنعت: - بدليل وسعت و گستردگي امكان بهره گيري از يك كميته انحصاري مقدور نيست. - براساس دستورالعمل وزارت كار امكان چندين كميته به منظور تحت پوشش قرار دادن كل جمعيت - مديريت زمان در اوقات مديران ارشد 1- كميته حفاظتي مركزي كارخانه: هر سه يا شش ماه يكبار تشكيل شده و اموري كه خيلي مهم و كلان هستند. 2- كميته حفاظتي قسمت ها: مديران قسمت ها و سركارگران قسمت اين گونه كميته را تشكل مي دهند. 3- كميته حفاظتي كارگران: سر كارگران و كارگران و وجه اشتراك در ارتباط با فعاليت هاي ثابت و يكسان آنها مي باشد لذا تشريك مساعي جهت رفع مشكلات وجود دارد.

41. اعضاء اين كميته ها با هر جايگاهي: 1- رئيس كميته 2- منشي كميته 3- عضو كميته

42. وظايف رئيس كميته: • وقت جلسات و محل آنها را تعيين مي كند. • اعضاء را از وقوع جلسات آگاه مي كند. • برنامه كار كميته را مرتب مي كند. • صورت جلسات قبلي را آماده و در اختيار منشي قرار مي دهد. • رياست جلسات را به عهده مي گيرد.

43. وظايف منشي كميته: • از جلسات يادداشت برداري مي كند. • صورتجلسات قبل را تهيه و بين اعضاء كميته توزيع مي كند. • توصيه هاي رسيده از اعضاء و افراد غيرعضو را به اطلاع كميته مي رساند.

44. وظايف اعضاء كميته: • شرايط غيرايمن را گزارش دهند. • بطور مرتب در جلسات كميته شركت مي نمايند. • گزارش حوادث • همكاري در بررسي حوادث • براي ارتقاء ايمني دركارگاههاي مختلف، پيشنهاداتي را به كميته ايمني ارائه مي دهد. • به عنوان كارگر نمونه سعي در انطباق فعاليت توليدي خود با مقررات ايمني مي نمايد • در زمينه ايمني تاثير مثبت روي ديگران داشته باشد • به تناوب از قسمت هاي مختلف كارخانه بازديد بعمل آورد.

45. موارد عدم توفيق كميته هاي ايمني: • روشن نبودن موضوع جلسات از پيش و جريان مبهم بحث و گفتگوهاي درون جلسه اي • عدم صلاحيت وخبرگي اعضاء نسبت به مسائل ايمني • ترس از اظهارنظر توسط برخي از اعضاء • عدم پشتيباني كميته از طرف مديريت • عدم اطلاع و اشراف دقيق اعضاء نسبت به وضعيت جاري محيط كار • طرف مشورت قرار نگرفتن كميته و نداشتن حمايت اجرايي از طرف مديران • عدم اطلاعات كافي بخصوص آمار وارقام • عدم پيگيري موثر و مستمر در رابطه با تشكيل وكيفيت عملكرد كميته هاي صنايع بوسيله بازرسان ناظر و مسئول

46. حريق Fire تعريف: يك فعل و انفعال شيميايي است كه از احتراق شديد (اكسيداسيون سريع) مواد سوختني حاصل مي شود. اين احتراق همراه با دود – نور و حرارت زياد توأم است. B.T.U: مقدار حرارتي كه بتواند درجه حرارت يك پوند آب را يك درجه افزايش دهد. Flash point: درجه اي است كه در آن درجه حرارت يك ماده سوختني به اندازه كافي گاز و بخارات در سطحش جمع شده و به محض نزديك شدن يك جرقه در مجاورت هواي آن بخارات يك احتراق موقت و كوتاه بوجود آيد. Ignition point: عبارت است از كمترين درجه حرارتي كه يك ماده بايد دريافت كند تا با رسيدن منبع آتش زنه قادر به ادامه سوختن باشد. در نقطه اشتعال درجه حرارت براي يك احتراق موقتي است در صورتي كه در نقطه آتش درجه حرارت بايد آنقدر بالا باشد كه بتواند حريق ادامه يابد. اكسيداسيون: عمل تركيب شدن شيميايي اكسيژن با مواد سوختني

47. خودبخود سوزي: عبارت است از سوختن يا آتش گرفتن مواد بدون استفاده از جرقه يا هر نوع وسيله آتش زنه ديگر. احتراق خودبخود يك جسم بوسيله جمع شدن تدريجي گرما و توسعه آن به دليل تغييرات شيميايي در يك جسم بوجود مي آيد و اين عمل هنگامي اتفاق مي افتد كه يك جسم قابل احتراق با يك حمايت كننده آتش (اكسيژن) تماس پيدا كند. وقتي كه اين دو عامل در كنار هم هستند اكسيداسيون شروع مي شود. البته يكي از فرآورده هاي اكسيداسيون گرما مي باشد. بطور كلي خودبخودسوزي به سه صورت زير امكانپذير مي باشد: تركيب يا تماس فلزاتي نظير سديم يا پتاسيم با آب، فسفر با هوا، اسيد نيتريك با كاغذ يا چوب بالا بردن درجه حرارت ماده به ميزان درجه آتشگيري آن بعضي از مواد مانند كربوهيدراتها، روغن، پلاستيك و مواد قندي در شرايط خاص بدون حرارت دادن و تماس با اجسام ديگر خودبخود مي سوزند.

48. - وزن مخصوص: نسبت وزن يك جسم جامد يا مايع به وزن آب هم حجمش را وزن مخصوص مي گويند. - دانسيته بخار - نقطه جوش - فشار بخار - حالت توازن

49. شرايط بوجود آمدن حريق • آتش گيري مستقيم • تشكيل گرماي تدريجي تحت مدت زمان طولاني • واكنش هاي شيميايي • اصطكاك • تمركز اشعه • الكتريسيته • انفجار • تراكم

50. عوامل موثر در ايجاد حريق: • اكسيژن • گرما • مواد سوختني چهارضلعي آتش : (Fire tetrahedron) - درجه و ميزان حريق (Rate of combustion) • اكسيژن • ثبات شيميايي • سطوح قابل احتراق