БАЙГУУЛЛАГЫН ХҮРЭЭНД ҮР ДҮНД СУУРИЛСАН ХЯНАЛТ ШИНЖИЛГЭЭ, ҮНЭЛГЭЭНИЙ ТОГТОЛЦООГ БИЙ БОЛГОХ НЬ

1. Орхон аймгийн Эрүүл мэндийн газар www.orhon.moh.mn • БАЙГУУЛЛАГЫН ХҮРЭЭНД ҮР ДҮНД СУУРИЛСАН ХЯНАЛТ ШИНЖИЛГЭЭ, ҮНЭЛГЭЭНИЙ ТОГТОЛЦООГ • БИЙ БОЛГОХ НЬ 2013.5.10 ЗГ-аас зохион байгуулсан сургалт

2. Үр дүнд суурилсан хяналт-шинжилгээ, үнэлгээниий тогтолцоог хөгжүүлэх 10 алхам Бэлэн байдлын үнэлгээ хийх Шалгуур үзүүлэлтийг боловсруулах тодорхойлох Сайжруулахын тулд төлөвлөх- Зорилтот үр дүнгийн түвшинг сонгох Үр дүнгийн мэдээлэл ашиглах Үнэлгээ хийх ХШҮ хийх үр дагаврыг тохирох Үзүүлэлтүүдийн суурь он/түвшинг тогтоох хяналт шинжилгээ хийх Тайлагнах Байгууллагын хүрээнд хяналт үнэлгээний тогтолцоог бий болгох

3. Үр дүнд суурилсан ХШҮ-ний тогтолцоог бий болгох Засгийн газар эсвэл байгууллагын чадавхи, хүсэл сонирхлыг тодорхойлдог системтэй арга юм. • Санал санаачилгууд • Үүрэг, хариуцлагууд • Байгууллагын чадавхи • ХШҮ-нд учирах саад бэрхшээлүүд

4. Санал санаачилгууд Дараах асуултуудын хариултыг олж тогтоох. Үүнд: – ХШҮ-ний тогтолцоог бий болгоход ямар хүчин зүйл хөдөлгөх хүч болж байна вэ? – ХШҮ-ний тогтолцоог бий болгох болон хэрэглэхэд хэн манлайлагч байх вэ? – ХШҮ-ний тогтолцоог манлайлан бүрдүүлэгчдэд ямар хүчин зүйлс нөлөөлж байна? – Ийм тогтолцооноос хэн үр шим хүртэх вэ? – Хэнд ашиггүй вэ?

5. Үүрэг, хариуцлагууд Дараахийг асуух. Үүнд: танай байгууллага –Гүйцэтгэлийг үнэлэхэд эрүүл мэндийн бодлогын ба тусламж үйлчилгээний чиглэлийн ямар үүрэгтэй вэ? – Танай байгууллагын тэргүүлэх үүрэг юу вэ? – Танай байгууллага дотооддоо болон ЭМГ-тай мэдээллээ хуваалцдагуу – Тоо, мэдээг хэн боловсруулж гаргадаг вэ? – Танай байгууллагын ямар ямар түвшинд тоо, мэдээг ашигладаг вэ?

6. Байгууллагын чадавхи – техникийн ур чадвар – Удирдлагын ур чадвар – Мэдээллийн системүүд, тэдгээрийн чанар – Технологийн боломж – Төсвийн эх үүсвэрийн боломж – Байгууллагын туршлага

7. ХШҮ-нд учрах саад бэрхшээлүүд ХШҮ-ний тогтолцоог бүрдүүлэхэд дараах саад бэрхшээлийн аль нь тулгардаг болох? Үүнд: – төсвийн эх үүсвэр хангалтгүй байх – улс төрийн нөлөөлөлд автах – уг тогтолцоо нь манлайлагчгүй байх – үр дагаварт холбогдох стратеги эсвэл туршлага дутагдах • Бид эдгээр саад бэрхшээлийг хэрхэн давж гарах вэ?

8. Үр дагаврыг яагаад анхаардаг вэ? • Засгийн газраас авч буй арга хэмжээний төлөвлөсөн зорилтуудыг тодорхой болгодог • Үр дагавар гэдэг нь өгөөж юу бий болгосныг харуулдаг • Үр дагаврыг тодорхой тогтоох нь үр дүнд суурилсан ХШҮ-г төлөвлөх, бүрдүүлэхэд чухал. • Чухал! Үр дагаврыг төлөвлөх, үр дагаврыг удирдах!

9. Бодлогын нэг чиглэлээр үр дагаврыг боловсруулах нь: Эрүүл мэнд:

10. Шалгуур үзүүлэлтийг боловсруулах нь • “CREAM” – Тодорхой байх /Clear/ – Холбоо хамааралтай байх / Relevant/ – Хэмнэлттэй байх /Economic/ – Хангалттай байх /Adequate/ – Мониторинг хийх боломжтой байх /Monitorable/

11. Шалгуур үзүүлэлтүүдийг боловсруулах/хэрэглэх матриц

12. Үр дагаврын шалгуур үзүүлэлтийн багцыг Бодлогын нэг чиглэлээр боловсруулах: Эрүүл мэнд

13. Суурь үзүүлэлтийн тоо мэдээлэл ба эх сурвалж • Анхдагч эх сурвалж: – тухайн төсөлд зориулж тусгайлан цуглуулсан • Хоѐрдогч эх сурвалж: – өөр зорилгоор цуглуулсан – Мөнгөө хэмнэж болно. Гэхдээ тухайн мэдээлэл нь үнэхээр танд хэрэгтэй эсэхэд болгоомжтой хандах хэрэгтэй.

14. Албан ёсны мэдээг нягталж үзэх (Удирд. мэдээлл. систем ба захиргааны тоо мэдээ) Холбогдох хүмүүстэй ярилцах Зорилтот хэсэгтэй ярилцах Нэг-удаагийн Судалгаа Олон нийттэй ярилцлага хийх Шууд ажиглалт Тооллого Гол мэдээлэгчтэй ярилцах Газар дээр нь үзэх Санал асуулгууд Судалгаа Мэдээлэл цуглуулах аргууд Хэсэгчил- сэн санал асуулга Газар дээрх туршилт Албан бус, зохицуулалт багатай аргууд Албан ёсны, илүү зохицуулалттай аргууд

15. Бодлогын нэг чиглэл: Эрүүл мэндийн жишээг үргэлжлүүлэх болон суурь үзүүлэлтийг боловсруулах

16. Зорилтот түвшнүүд: • Өгөгдсөн хугацаанд тухайн улс эсвэл байгууллагын хүрэхийг хүсч буй үзүүлэлтийн тоогоор илэрхийлэгдсэн хэмжээ • Жишээ нь: – ходоодны шархлаа өвчний нас баралтын тоог бууруулах

17. Бодлогын нэг чиглэл: Эрүүл мэндийн жишээг үргэлжлүүлэх болон суурь үзүүлэлтийг боловсруулах

19. Хяналт шинжилгээний амжилттай тогтолцоо • Хяналт-шинжилгээний тогтолцоог амжилттай хэрэгжүүлэхэд дараах нөхцөл хэрэгтэй. Үүнд: – гардан хариуцах тал – удирдлага – байнгын ажиллагаатай байх – найдвартай байдал

20. Үнэлгээний үүрэг Үнэлгээ нь : • бид зөв юм хийж байгаа эсэх /стратеги талын/, • зөв хийж байгаа эсэх /үйл ажиллагаа талын /, • илүү сайнаар хийх арга зам байгаа эсэх /цаашид суралцах талаар мэдээллийг хэлж өгдөг.

21. Төсөл, хөтөлбөр эсвэл бодлогын явцын талаарх мэдээллээр хангах • Асуудлын цаад шалтгааныг харуулах • Өөрчлөлтийг авч үзэх боломж олгох • Хандлага ба чиглэлийн талаарх цаг хугацааны чухал мэдээллээр хангах • Өөрчлөлтийн тухай онолыг нотлох эсвэл сорьж үзэхэд дэмжлэг үзүүлэх

22. БайгууллагынхүрээндХШҮ-нийтогтолцоогтогтворжуулахБайгууллагынхүрээндХШҮ-нийтогтолцоогтогтворжуулах Тогтворжуулахад зайлшгүй чухал бүрэлдэхүүн хэсгүүд • Хэрэгцээ шаардлага • Тодорхой үүрэг, хариуцлага • Итгэж болохуйц, найдвартай мэдээлэл • Хариуцлагын тогтолцоо • Чадавхи • Хөшүүрэг

23. Яагаад үр дүнд суурилсан хяналт шинжилгээ, үнэлгээ чухал вэ? • Дотоод менежментийг сайжруулахад • Илүү сайн тайлагнах: Хөтөлбөрүүд нь хяналт шинжилгээ, үнэлгээний илүү сайн тогтолцоотой бөгөөд үр дүнд чиглэсэн тайлагналыг боловсруулах. • Маркетингийн амжилтууд • Улс төр болон олон нийтийн дэмжлэлгийг баталгаажуулах: “Хэрэв та үр дүн харуулж чадаж байвал, та олон нийтийн дэмжлэгийг авч чадна.“ • Хариуцлагыг хангах • Үр дүн нь үйл явцаас хавьгүй илүү чухал болох нь: Тухайн хөтөлбөр нь илүү урт хугацааны үр өгөөжийг бий болгоно гэсэн нотолгоог гаргах.

24. Мянганы хөгжлийн зорилтод суурилсан Үндэсний хөгжлийн цогц бодлого /2008-2021/ Дунд хугацааны төсвийн хүрээний мэдэгдэл, 3 жилийн давтамжтай Засгийн газрын үйл ажиллагааны хөтөлбөр 2008-2012 Тухайн жилийн Улсын төсвийн урсгал ба хөрөнгийн зардал, зээл тусламж • Салбарын мастер төлөвлөгөө • - Боловсролын 2006-2015 • Эрүүл мэнд • Шинжлэх ухаан, технолгийн 2007-2020 гэх мэт Орон нутгийн тухайн жилийн төсвийн зардал /Аймгуудын Засаг дарга/ Үндэсний хөтөлбөрүүд-410 /Ус, Газар, Үйлдвэрлэл гэх мэт/ • Аймгуудын Стратеги төлөвлөгөө • Орхон аймгийг хөгжүүлэх цогц бодлогын төлөвлөгөө 2009-2021 гэх мэт Жил бүрийн эдийн засаг, нийгмийг хөгжүүлэх Үндсэн чиглэл СТРАТЕГИ ЭХ ҮҮСВЭР Хөгжлийн бодлого, төлөвлөлтийн өнөөгийн байдал

25. 5. Дунд хугацааны төсвийн хүрээниймэдэгдэл-Дунд хугацааны болон жил бүрийн төсвийн үйл явцын стратеги, төсвийн хувиарлалтыг багтаана. Энэ нь макро эдийн засаг, төсвийн тогтвортой байдлыг хангах, төсвийн гүйцэтгэлийг үнэлэх төсвийн бодлогын зорилтыг зааж өгнө. • 1. Үндэсний урт хугацааны хэтийн зорилт /15-20 жил/үнэт зүйлс, хэтийн зорилт, эрхэм зорилго, зорилт, стратеги болон үр дүнгийн талаар тусгасан МХЗ-уудад суурилсан Үндэсний хөгжлийн цогц бодлого /2007-2021/ Ерөнхий сайдын ажлын алба/Үндэсний хөгжил, шинэтгэлийн хороо. 6. Дунд хугацааны төсөв-Энэ нь дунд хугацааны төсвийн хүрээний дагуу салбар тус бүрийн орлого, зардлын төсөөллийг стратеги тэргүүлэх чиглэлтэй нийцүүлэн, урсгал зардал, хөрөнгө оруулалтын зардлыг нэгтгэнэ. 2. Үндэсний дунд хугацааны стратеги төлөвлөгөө /3-5 жил/ -Үндэсний хөгжлийн цогц бодлогын урт хугацааны, дээд түвшний, тэргүүлэх чиглэлийн стратеги зорилтыг нэгтгэсэн дунд хугацааны төлөвлөгөө. 7. Улсын хөрөнгө оруулалтын хөтөлбөр /УХОХ/-нь хөрөнгө оруулалт, хөгжлийн зардалд илүү ач холбогдол өгөхийг хүсч байгаа төлөвлөгөө, төр, хувийн хэвшлийн түншлэл, хөгжлийн банкны эх үүсвэр. Засгийн газрын үйл ажиллагааны мөрийн хөтөлбөр 3. Дунд хугацааны салбарын стратеги-бүх үндэсний хөтөлбөрүүдийг оруулан Үндэсний дунд хугацааны стратеги төлөвлөлтийн дагуу, дунд хугацааны эх үүсвэрийн хүрээнд салбар бүрийн стратеги, үр дүн, үе шат бүхий тэргүүлэх чиглэлийг тодорхойлсон төлөвлөлгөө /3-5 жилийн зардлыг төсөвлөсөн/ 8. Тухайн жилийн эдийн засаг, нийгмийг хөгжүүлэх үндсэн чиглэл 9. Жил бүрийн төсөв, гүйцэтгэлийн төлөвлөгөө-бодлогын арга хэмжээг үр дүнтэй хэрэгжүүлэхэд шаардагдах жил бүрийн хөрөнгө оруулалт, урсгал зардлын төсөв, төлөвлөгөө 4. Дунд хугацааны бүс нутгийн стратеги-Үндэсний дунд хугацааны стратеги төлөвлөлтийн дагуу, дунд хугацааны эх үүсвэрийн хүрээнд аймаг бүрийн стратеги, үр дүн, үе шат бүхий тэргүүлэх чиглэлд зардал төсөвлөсөн 3-5 жилийн төлөвлөгөө 11. Хяналт шинжилгээ, үнэлгээний систем нь стратеги төлөвлөлт, эх үүсвэр төлөвлөлтийн бүхий л үе шатанд хэрэглэгдэнэ. Хөгжлийн бодлого, төлөвлөлтийн ХШҮ ЭХ ҮҮСВЭР СТРАТЕГИ

26. ШАЛГУУР ҮЗҮҮЛЭЛТ

27. Төгсгөлийн ишлэл... “Бид юуг байнга давтан хийдэг вэ. Тэгвэл өндөр ур чадвар нь үзэгдэл биш харин зуршил юм.” -- Аристотле

28. АНХААРАЛ ТАВЬСАНД БАЯРЛАЛАА.