1.36k likes | 4.49k Views
การแบ่งเซลล์ ( Cell division. ). เราเกิดมาได้อย่างไร. การแบ่งเซลล์ ( cell division ) คือ กระบวนการ ซึ่งเซลล์เพิ่มจำนวนจากหนึ่ง เซลล์ เป็น หลายเซลล์. สิ่งมีชีวิตต้องมีการแบ่งเซลล์ เพื่อ 1. เพิ่มจำนวนเซลล์เมื่อมีการเจริญเติบโต มีการเพิ่ม ปริมาณ 2. ทดแทนเซลล์เก่าที่ตายไป
E N D
การแบ่งเซลล์ (cell division) คือ กระบวนการซึ่งเซลล์เพิ่มจำนวนจากหนึ่งเซลล์ เป็นหลายเซลล์
สิ่งมีชีวิตต้องมีการแบ่งเซลล์ เพื่อ • 1. เพิ่มจำนวนเซลล์เมื่อมีการเจริญเติบโตมีการเพิ่ม • ปริมาณ 2. ทดแทนเซลล์เก่าที่ตายไป 3. เมื่อมีการสร้างเซลล์สืบพันธุ์
การนับชุดโครโมโซม(จำนวน n) การนับจำนวนโครโมโซม ให้นับบริเวณที่เป็นรอยคอด หรือเซนโทรเมียร์ 1 โครโมโซม มี 2 โครมาทิด 1 โครโมโซม มี 1 โครมาทิด
โฮโมโลกัส โครโมโซม (homologous chromosome) คู่ของโครโมโซมคู่เหมือนมาเข้าคู่กัน ซึ่งจะมียีนที่เหมือนกัน หรือคล้ายกันมาก มีขนาดเท่ากัน จะควบคุมลักษณะเดียวกัน ร่วมกันทำงาน
การนับชุดโครโมโซม(จำนวน n ) ให้ดูจาก homologous chromosome ว่า แต่ละ homologous chromosome เข้าคู่กันทีละกี่โครโมโซม จากภาพ homologous chromosome เข้าคู่กันที่ละ 2 เขียนจำนวนได้คือ 2 n = 46
มี 1 โครโมโซม homologous ไม่เข้า คู่กันเลย จึงมี 1 n จะได้ว่า n = 3 มี 9 โครโมโซม homologous chromosome เข้ากันทีละ 3 โครโมโซม จะได้ว่า 3 n = 9
องค์ประกอบต่างๆ ที่ควรรู้ เส้นใยสปินเดอร์ เยื่อหุ้มเซลล์ นิวเครียส โครโมโซม
การแบ่งเซลล์ จะแบ่งเป็น 2 ช่วงด้วยกันคือ ช่วงที่ 1 การแบ่งนิวเคลียส (Karyokinesis) มี 2 แบบคือ 1. การแบ่งนิวเคลียสแบบไมโตซิส (Mitosis) 2. การแบ่งนิวเคลียสแบบไมโอซิส (Meiosis) ช่วงที่ 2 การแบ่งไซโตพลาสซึม (Cytokinesis) เมื่อจบการแบ่งนิวเคลียส มาเข้าสู่การแบ่งไซโตพลาสซึมเมื่อการแบ่งเรียบร้อยแล้ว ถ้าเป็นการแบ่งนิวเคลียสแบบไมโตซิสก็จะได้เซลล์ลูก 2 เซลล์ ถ้าเป็นการแบ่งนิวเคลียสแบบไมโอซิส จะได้เซลล์ ลูก 4 เซลล์
ขั้นตอนโดยรวมของการแบ่งเซลล์ขั้นตอนโดยรวมของการแบ่งเซลล์ การแบ่งเซลล์ = การแบ่งนิวเครียส + การแบ่งไซโตพลาซึม Cell division (karyokinesis) (cytokinesis) การเกิดร่องแบ่ง (furrow type) การเกิดผนังกั้นเซลล์ Cell playe type แบบไมโทซิส (mitosis) แบบไมโอซิส (meiosis)
การแบ่งนิวเคลียส(karyokinesis) แบ่งออกได้เป็น 2 แบบคือ 1. การแบ่งนิวเคลียสแบบไมโทซิส (mitosis) 2. การแบ่งนิวเคลียสแบบไมโอซิส (meiosis)
การแบ่งเซลล์แบบไมโทซิสการแบ่งเซลล์แบบไมโทซิส • เกิดที่ร่างกายเพื่อการเจริญเติบโต โดย • เพิ่มจำนวนเซลล์ร่างกายจาก 1 เซลล์เป็น 2 เซลล์ • จำนวนชุดของโครโมโซมเท่าเดิม คือ 2n 2n • - พบที่เนื้อเยื่อเจริญปลายยอด , ปลายราก , แคมเบียม ของพืชหรือเนื้อเยื่อบุผิว • ไขกระดูกในสัตว์ , การสร้างสเปิร์ม และไข่ของพืช • - มี 5 ระยะ คือ • อินเตอร์เฟส ( interphase), โพรเฟส ( prophase), เมทาเฟส (metaphase), • แอนาเฟส ( anaphase) และเทโลเฟส ( telophase)
วัฏจักรของเซลล์ ( cell cycle) ระยะนี้เป็นระยะเตรียมตัว ที่จะแบ่งเซลล์ในวัฏจักรของเซลล์ แบ่งออกเป็น 3 ระยะย่อย คือ ระยะ G1 เป็นระยะก่อนการสร้าง DNA ซึ่งเซลล์มีการเจริญเติบโตเต็มที่ ระยะนี้ จะมีการสร้างสารบางอย่าง เพื่อใช้สร้าง DNA ในระยะต่อไป • ระยะ S เป็นระยะสร้าง DNA (DNA replication) โดยเซลล์มีการเจริญเติบโต และมีการสังเคราะห์ DNA อีก 1 ตัว หรือมีการจำลองโครโมโซม อีก 1 เท่าตัว แต่โครโมโซมที่จำลองขึ้น ยังติดกับท่อนเก่า ที่ปมเซนโทรเมียร์ ( centromere) หรือไคเนโตคอร์ ( kinetochore) ระยะนี้ใช้เวลานานที่สุด • ระยะ G2 เป็นระยะหลังสร้าง DNA ซึ่งเซลล์มีการเจริญเติบโต และเตรียมพร้อม ที่จะแบ่งโครโมโซม และไซโทพลาสซึมต่อไป
2. ระยะ M (M-phase) ระยะ M (M-phase) เป็นระยะที่มีการแบ่งนิวเคลียส และแบ่งไซโทพลาสซึม ซึ่งโครโมโซม จะมีการเปลี่ยนแปลงหลายขั้นตอน ก่อนที่จะถูกแบ่งแยกออกจากกัน ประกอบด้วย 4 ระยะย่อย คือ โพรเฟส เมทาเฟส แอนาเฟส และเทโลเฟส วัฏจักรเซลล์
ขั้นตอนต่างๆของโมโทซิสขั้นตอนต่างๆของโมโทซิส ไมโทซิส
การแบ่งเซลล์แบบไมโอซิสการแบ่งเซลล์แบบไมโอซิส • เกิดที่อวัยวะสร้างเซลล์สืบพันธุ์ • เพื่อสร้างเซลล์สืบพันธุ์ จาก 1 เซลล์ เป็น 4 เซลล์ • เกิดในวัยเจริญพันธุ์ ของสิ่งมีชีวิต โดยพบในอัณฑะ ( testes), • รังไข่ ( ovary), และเป็นการแบ่ง เพื่อสร้างสปอร์ ( spore) ในพืช • ซึ่งพบในอับละอองเรณู ( pollen sac) และอับสปอร์ ( sporangium) • หรือโคน ( cone) หรือในออวุล ( ovule) • แต่จำนวนชุดของโครโมโซมลดลงครึ่งหนึ่ง คือ 1 n n
ขั้นตอนการแบ่งเซลล์แบบไมโอซิสขั้นตอนการแบ่งเซลล์แบบไมโอซิส ไมโอซิส
ระยะเทโลเฟส I ของการแบ่งเซลล์แบบไมโอซีสI