Fusio nuklearra

1. Fusio nuklearra Zentral nuklearrak

2. Zer da energia nuklearra¿? Zertarako aprobetxatu al da¿? • Energia nuklearra elementu kimiko batzuen isotopoek erreakzio nuklearrak egiteko duten ahalmenetik dator, eta hortik askatzen duten energiatik. Erreakzio nuklearra elementu kimiko baten nukleoa eraldatzen denean suertatzen da, eta prozesuaren ondorioz elementua beste batean bihurtzen da. • Erreakzio hauen beroa bi moduz aprobetxa daiteke: fisio nuklearra, non nukleo atomikoa hainbat partikula txikiagotan banatzen den, eta fusio nuklearra, non gutxienez bi nukleo atomiko batzen diren.

3. Fusio nuklearra. • Bi pisu gutxiko nukleo biltzen dira gehiago pisatzen duen nukleo bat osatzeko. Etorkizunean fisioren ordez fusioa erabiltzea pentsatu dute, energia kantitate handiagoa sortzen da eta. Fusioa eguzkia bezalako izarretan gertatzen da. Lehen fusio planta Frantzian eraikiko dutela uste dute, dagoeneko hasi dira erakina eraikitzen . Prozesu hau bi nukleo arin hartu eta bakar batean batzean datza eta horretarako oso tenperatura handiak behar dira (eguzkian bezalakoa) eta erabilitako erregaia plutonio edo uranioa izan beharrean hidrogenoa izango dela diote. Bonbardaketa baten ondoren lehen fusio artifiziala 1930. urtean gertatu zen. Eskala handiko lehen fusioa (artifiziala) bonbardaketa termonuklear baten ondoren gertatu zen 1950. hamarkadan, hala ere oso denbora laburrean gertatu zen eta berriz egin nahi izango bazuten ezingo zen energia hori energia elektriko bihurtu. Arazoa, fusioa gertatzeko oso tenperatura altuak behar direla da. 100000 gradu baino gehiagoko tenperatura. Gainera zentral mota hauek abantaila gehiago dute fisiozkoek baino, zeren eta, alde batetik, diotenez, itsasoko deuterioa, energia mota honen erregaia, ez da agortzen eta betirakoa izan daitekeela. Bestetik erreaktorean istripu bat egotea oso zaila da zeren eta erregai gutxi erabiltzen da. Bukatzeko, hondakin erradiaktiboek, erreadioaktibitate gutxiago dute eta askoz ere garbiagoa da.

4. Fisio nuklearra • Fisioko energia gaur egun ezagutzen dugun energia nuklearra da eta uranioarekin aplikatzen da. Nahiz eta CO2 ez duen kanporatzen (erregai fosilik ez delako erabiltzen) hondakin erreaktibo asko sortzen ditu eta horregatik ekologistek gogor kritikatzen dute. • Proportzioan astuna den atomo bat beste atomo arinago batzuetan banatzen da, partikula erradiaktiboak sortzen dituen eta energia handia sortzen duen erreakzio batean. Erreakzio hori arrunta da bonba nuklearrak sortzean eta gaur egungo zentral nuklearretan erabiltzen da energia elektrikoa sor dadin. Ingurugiroko arazoak sor ditzake, sortzen dituen hondar erradiaktiboak garraiatzeko eta biltzeko beharraren jatorria dela eta; horiek ekiditeko, segurtasuneko kontrol gogorrak egon behar dira, bestela, gatazka handiak gerta daitezke eta mutazio eta antzekoak sortu, hori dela eta, ez da oso gomendagarria zentral hauetatik gertu bizitzea.

5. Eguskiak ere nahi du fusio nuklearraren prosezua errepikatu¿? • Lortu ere egin da, nolabait.Orain arte egindako saiakuntzarik handienean, JET erreaktorean, segundo bateko fusio erreakzioaren bidez 16 MW sortzea lortu dute. Baina, hala ere, sortutako energia hori erreakzioa sortzeko emandako energiaren % 70 besterik ez da. Esperimentuetan lortutako emaitzak denbora luzeagoan errepikatzeko gai izan behar dugu. Eta, argi dagoenez, fusio nuklearra erabilgarria izan dadin, fusio nuklearraren bidez sortutako energiak fusio hori sorrarazteko erabilitakoa baino nahiko handiagoa izan beharko du.

6. Eguzkia eta fusio nuklearra! • Honen bitartez erakutsi ahal dizuet aurreko diapositibakoa egia zela.

7. Fusioan dauden atomoak. • Hauek fusioan dauden atomoen antzekoak dira eta hauek atomo positiboak dira eta oso arinak baita ere.