نظام بودجه در ایران

1. نظام بودجه در ایران روشهای پیش بینی درآمد و هزینه ها استاد محترم جناب آقای موهبتی

2. تهیه کنندگان: • آدینانی • عرب • صیفی • هاشمی • زهرایی

3. دانشگاه علمی کاربردی بیرجند • رشته کارشناسی مدیریت فرهنگی • اردیبهشت 1393

4. مباحث این فصل : • الف) پیش بینی درآمد ها • ب) برآ ورد هزینه ها

5. الف)روشهای پیش بینی درآمد ها 1- روش سال ماقبل آخر 2- روش حد متوسط 3- روش پیش بینی مستقیم 4- روش سنجیده منظم

6. 1- روش سال ماقبل آخر درآمد پیش بینی شده = درآمد قطعی سال ماقبل آخر مزایا: 1- قوۀ مجریه نمیتواند به دلخواه ارقام درآمد را بنا برسیاست و میل خودپیش بینی نماید. 2- پیش بینی درآمد بر اساس مبالغی که به صورت قطعی وصول گردیده،میتواند تضمینی برای حفظ تعادل بودجه باشد.

7. معایب: 1- بین سال بودجه و سال ماقبل آخر یکسال نادیده گرفته می شود. 2- در شرایط رکود و رونق اقتصادی،وصول برخی درآمدها از سالی به سال دیگر ممکن است به مقدار قابل توجهی تغییر کند. 3- صلاحیت و تجربه مدیران نادیده انگاشته می شود. 4- به سایر عوامل در پیش بینی درآمد توجهی نمی شود.

8. 2-روش حد متوسط: در این روش حد متوسط افزایش یا کاهش هر یک از انواع درآمدها را در دوره های سه یا چنج ساله به دست آورده و بر اساس آن درآمد سال آینده را چیش بینی مینمایند.

9. 3- روش پیش بینی مستقیم: طبق این روش کارشناسان با انجام بررسی های دقیق در مورد اوضاع و احوال اقتصادی موجود و سال های گذشته وتأثیر عوامل گوناگون برهر یک از درآمها را مورد تجزیه و تحلیل قرار میدهند و با اتکا به تخصص وتجربیات خویش مبادرت به پیش بینی درآمدمی نمایند.

10. 4- روش سنجیده منظم : در این روش پیش بینی درآمد با استفاده از دو تکنیک تجزیه و تحلیل همبستگی ها و جمع آوری پرسشنامه های نمونه انجام می شود. اصول کلی پیش بینی درآمد : سیاستهای مالی و اقتصادی دولت و مقررات مربوط. مبالغ وصولی درآمد در سا ل یا سالهای ماقبل. تجزیه و تحلیل اوضاع دوره اقتصادی و تعیین همبستگی آنها با مقدار درآمدها. اظهار نظر و قضاوت کارشناسان.

11. ب ) بر آورد هزینه ها • 1-بودجه متداول سنتی • 2-بودجه ریزی افزایشی • 3- بودجه برنامه ای • 4- بودجه عملیاتی • 5- بودجه ریزی به روش نظام برنامه ریزی طرح ریزی و بودجه ریزی(P.P.B.S) • 6- بودجه ریزی بر مبنای صفر

12. 1- بودجه متداول سنتی : بیشترین تاکید بر نقش ان به عنوان ابزار ما لی و حسابداری دریافت ها و پرداخت ها در بخش دولتی است و نظارت مجلس و پارلمان بر حفظ و کنترل مخارج دولت در چارچوب اعتبارات مصوب است. مراحل: 1- شناسایی کامل وضع موجود دستگاه اجرایی. 2- پیش بنی نیازهای سال بودجه ای. 3-تبدیل نیازهای پیش بینی شده به ارزش پولی.

13. 2- بودجه ریزی افزایشی: عملیات بودجه ریزی دستگاه اجرایی ثابت فرض شده وافزایش یا کاهش هزینه ها در برابر حجم عملیات ثابت مقایسه و پیش بینی می شود. نگهداشت سطح: اگر حجم عملیات را ثابت فرض کرده و تغییرات قیمت کالا و خدمات را به صورت افزایش یا کاهش تعدیل شوند این عمل را نگهداشت سطح گویند. کار جدید : وظیفه جدید که بر حسب قانون ه دستگاهی واگذار شود یا ازدستگاهی منتزع شده به دستگاه دیگری انتقال یابد.

14. 3- بودجه برنامه ای : نوعی طبقه بندی که قصد دارد با برقراری ارتباط میان مواد هزینه وعوامل به کار گرفته شده و نتایج حاصل ازانجام برنامه ها نشان دهد که درسال بودجه ای چه کالاها و خدماتی به صورت محصول نهایی فعالیتهای بخشهای دولتی برای رسیدن به اهداف مصوب دولت تولید یا ارائه شده است.

15. مزایای بودجه برنامه ای: بهبودتنظیم برنامه و کنترل عملیات تجدید نظر و تصویب براورد های بودجه عدم تمرکز در برآورد هزینه ها هماهنگی عملیات بهبود روابط با مردم

16. 4- بودجه عملیاتی: • همان بودجه برنامه ای به شکل پیشرفته تر است که به نحو دقیق تر و روشن تری اجرای برنامه ها را از دیدگاه هزینه و فایده تجزیه و تحلیل مینماید و با روش اندازه گیری حجم کار،قیمت تمام شده تولید یا خدمت را به دست آورده و با نورمها واستانداردها مقایسه تطبیقی و تحلیلی نموده و به علل افزایش قیمت تمام شده واقف میگردد. • عملیات دولت از نظر قابلیت اندازه گیری: • الف- عملیات قابل اندازه گیری • ب- عملیات غیر قابل اندازه گیری

17. تفاوت بودجه برنامه ای با بودجه عملیاتی: 1-بودجه برنامه ای درسطحی بالاترازبودجه عملیاتی قراردارد 2- بودجه برنامه ای هزینه ها را به صورت چکی و فقط در سطح برنامه مطرح می کند درحالیکه بودجه عملیاتی هزینه ها را به جزئی ترین شکل ممکن گزارش میکند. 3- بودجه برنامه ای اینده نگر است . در حالیکه بودجه عملیاتی برروند گذشته وتجارب بدست امده و استاندارد های موجود تکیه دارد. 4- از نقطه نظر ماهیت بودجه برنامه ای تصویری کلی از عملکرد دستگاه اجرایی و نتایج حاصله از منابع مورد استفاده در سطح برنامه بدست می دهد در حالیکه بودجه عملیاتی پایه هرم بودجه هر دستگاه اجرایی بوده که حجم کار هر فعالیت را مشخص می سازد.

18. 4-بودجه ریزی به روش نظام برنامه ریزی، طرح ریزی و بودجه ریزی(P.P.B.S) درکنارهم قرارگرفتن مفاهیم برنامه ریزی ،طرح ریزی وبودجه ریزی و تلقی آن به عنوان یک سیستم است. چند تعریف از این نظام: کاربری منظم بودجه بندی برنامه ای عناصر پیش بینی کوتاه مدت و میان مدت را در جریان تهیه و تنظیم تقسیمات عمومی ترکیب میکند و بر این اعتقاد است که دولت باید به عنوان یک عامل مهم اقتصادی در اخذ تصمیم به محاسبه اقتصادی اقدام نماید.

19. مزایای استفاده از این نظام: 1- مخارج براساس محصولات مختلف فعالیتهای عمومی به وظایف ارتباط داده شده و با انجام این عمل امکان مقایسه مطلوبیت مجموعه مخارج گوناگون فراهم می شود. 2- گستره پیش بینی و تصمیم وسعت یافته و بودجه سالانه به یک برنامه چند ساله ارتباط داده می شود. 3-با مقایسه ((هزینه- فایده)) به تجزیه و تحلیل مسائل اقتصادی پرداخته بدینوسیله تصمیم های صحیح اتخاذ می شود.

20. 6- بودجه ریزی بر مبنای صفر: • این نوع بودجه ریزی پایه کار خود را بر توجیه مجدد هر فعالیت ازمبنای صفر قرار داده و برای هر فعالیت باید توجیهی برای ادامه و قطع ان وجود داشته باشدوهزینه ها از صفر شروع می شوند.هزینه ها به جای آنکه بر مبنای سطح جاری محاسبه شوند از صفر شروع می شوند.

21. فرایند بودجه ریزی بر مبنای صفر: • فعالیتها به فعالیت های فرعی تقسیم می شوند . • تمامی فعالیتها ارزیابی شده و بر اساس مزایای ان ها برای سازمان اولویت بندی شده و فعالیت هایی که دارای اولویت بیشتری باشند انتخاب می شوند . • به لحاظ محدودیت منابع در دسترس سازمان در این مرحله منابع بر اساس ترجیحات و اولویت برنامه ها تخصیص می یابد .

22. با تشکر ازهمراهی شما عزیزان موفق باشید.