KONUMUZ DİN FELSEFESİ

1. KONUMUZ DİN FELSEFESİ

2. Din felsefesinin konusu • Dinin temel iddiaları üzerinde nesnel kuşatıcı ve tutarlı bir biçimde düşünme çabasına din felsefesi denir. • Dinin temel iddialarını dinin kendisini çeşitli görüntülerini veya türlerini, temel kavramlarını felsefenin eleştirel, akla uygun tutarlı sistemli incelemenin konusu yapmaktır • Din denilince, animizm, totemizm gibi en ilkel dinlerden Yahudilik, Hıristiyanlık, İslamiyet gibi tek tanrılı dinlere kadar tüm dinler kastedilmektedir.

3. 1. DiN NEDiR? Din, insan ve evren hakkında ilgi veren bir sistemdir • Din; • Sıradan veya bilimsel bilgiden farklı olarak metafizik bir bilgidir. • Tanrı, evren, evrenin sonu, insanın özü, kaderi, insan ile tanrı arasındaki ilişki gibi konulardan başka bir yaşam tarzı teklif eder. • Emrettiği bilgilere uygun yaşamayı teklif eden bir ahlak sistemidir. • En önemli öğeinanç, iman tavrıdır. • Ahlaktan farklı olarak tapınma, ayin gibi merasimleri vardır.

4. 2.DİN FELSEFESİNİ TEMEL KAVRAMLARI • Vahiy: Yaratıcının,insan için hayatın anlam ve amacını, iyi ve kötünün ne olduğunu bildiren bilgilerin toplamı. • Peygamber: Tanrını dini bilgileri insana aktarmak için seçtiği işi. • İman:Dinin temel doğrularını kabul etme, inanma. • İbadet:Tanrıya saygı ve tapınmanın ifadesi olarak belli zamanlarda tekrarlanan davranışlar. • Kutsal:Dinin bir varlığı dokunulmaz kabul etmesi.

5. 2. DİN FELSEFESİ VE TEOLOJİ • Din felsefesi, dinleri genel olarak ele alırken, • teoloji,belli bir dini ele alır. • Teoloji,dinin inanç ve uygulamalarını doğru olarak kabul edip, akli, entelektüel savunmasını diğer dinlere ve ideolojilere karşı yapar. • Din felsefesi ise, herhangi bir dinin öğretilerini, uygulamalarını savunmak değil din-ahlak ilişkisini dini yapısını, dinin doğasını, temel iddiaları konusundaki farklı görüşleri, kanıtları, problemleri rasyonel olarak anlamak, açıklamak sorgulamayı amaçlar.

6. 4. Din Felsefesinin Temel Soruları • Umut ve inanma nedir? • İnsanla Tanrı arasındaki ilişki nasıl bir ilişkidir? • Çeşitli dinler nasıl ortaya çıkmaktar? • İnsan hayatında din ne anlam taşır? • Her din kendi iddialarının doğruluğunu nasıl öne sürebilir?

7. 5. Din Felsefesinin Temel Problemleri • Tanrının varlığı problemi • Evrenin yaratılış problemi • Din dilinin niteliği problemi • Vahyin imkanı problemi • Ruhun ölümsüzlüğü problemi

8. A)TANRININ VARLIĞINA İLİŞKİN FARKLI YAKLAŞIMLAR • Tanrının varlığını kabul edenler: • TEİZM(Tanrıcılık): • Tanrı öncesiz, sonsuz, ve evreni her şeyiyle yaratan, bilen irade sahibi bir güçtür. • Tanrı zamanı ve mekanı da yaratmıştır, fakat kendisi zaman ve mekanla sınırlandırılamaz. • Tanrı tüm varlıkların varlık şartıdır, fakat O şartlardan bağımsızdır. • DEİZM(Yaratancılık): • Tanrı evreni yaratmakla birlikte evrene hiçbir müdahalede bulunmamıştır. • Dolayısıyla evrenin kendi kanunlarına göre işlediğini savunan yaklaşım. • PANTEİZM(Tüm Tanrıcılık): • Tanrı ile evrenin bir olduğunu savunan yaklaşım. • Yani Tanrı, evrenden ayrı veya onu aşkın bir varlık değil, evren bütünü bakımından • Tanrıdır veya evrende etkide bulunan güçler kanunlar tanrıyı oluştururlar.

9. Tanrının varlığını reddedenler: • ATEİZM(Tanrıtanımazlık): Tanrıyı inkar edip. evren ve tabiat tek varlık olduğunu savunan öğreti. • AGNOSİTİZM(Bilinemezcilik): Her bireyin duyusu kendine göre olduğundan bilgi de herkese göre değişir. Yani tanrının varlığı ve yokluğu hakkında hiçbir şey bilinemez. Bu yaklaşım metafizik konuların insan aklının bilemeyeceğini, ileri sürer.

10. TANRININ VARLIĞINI KABUL EDENRİN İLERİ SÜRDÜKLERİ DELİLER • ONTOLOJİK KANIT(VARLIK KANITI): • Ben, sen veya bir dinsiz Tanrı derken en yüksek, en mükemmel, her türlünoksanlıktan uzak bütün olumlu nitelikleri taşıyan bir varlık olarak anlamaktadır. • Bu anlamda iki görüş ileri sürülebilir; • Tanrı sadece zihinsel bir varlıktır. • Tanrı hem zihinde hem de dış dünyada var olan bir varlıktır. • Birinci görüş noksan bir tanrı anlayışıdır. • Çünkü Tanrı kavramına yüklenen anlam ile Tanrının sadece zihinsel bir varlık olarak iddia edilmesi çelişiktir. • O halde Tanrı mümkün olan en mükemmel varlık olduğuna göre, sadece düşünülen Tanrı anlayışı, Tanrının en mükemmel olmaması anlamına gelir. • O halde Tanrı vardır.

11. TANRININ VARLIĞINI KABUL EDENRiN İLERİ SÜRDÜKLERİ DELİLER • KOZMOLOJİK KANIT(Evrenin varlığından hareket eden kanıt): • Evrende birtakım varlıklar ve olayların olduğu açıktır. • Her varlığın ve olayın da bir var olma nedeni olduğu da gözlenebilmektedir. • Hiçbir şey nedensiz olmadığı da açıktır. • Herhangi bir olay izlendiğinde onun bir meydana getirici nedeni, bu nedenin de bir başka nedeni olması ve bu durumun geriye doğru gitmesi gerektiği açıktır. • Bu durumda iki şık söz konusudur: • Birincisi,bu nedenler dizisi sonsuza dek gidecek, • İkincisi, kendisi artık nedensel bir açıklama gerektirmeyen bir varlıkta sona erecek.

12. NİZAM(DÜZEN) KANITI:  • Tabiat ve evreni gözlemlediğimiz düzen. • İnsan eliyle yapılan nesnelerde de bir plan ve düzen var. • O halde, atomlardan mevsimlere, mevsimlerdeki düzen... yasalarının belli bir düzene bağlı olmasına oradan • Yıldızlara, izledikleri yörüngelere kadar, hiçbir kaos, karmaşa olmadan mükemmel bir düzen ve plan içinde gerçekleşmesi,mükemmel bir mimarın yani Tanrının varlığını göstermektedir.  • DİNİ TECRÜBE(VİCDAN) KANITI: • İnsan kendi özel dini yaşantısı içinde yani vicdanında Tanrıyı hisseder.  • AHLAK KANITI • İnsanın ahlaki yaşantısından ve bununla ilgili verilerinden hareket eder.

15. TANRININ VARLIĞINI REDDEDENLERİN KANITLARI Kötülük kanıtı: La Mettire, Holback gibi ateist filozoflar evrende gördükleri kusurlar yetersizlikler ve kötülüklerden hareketle tanrının var olmadığını göstermeye çalışmışlardır. Ahlak kanıtı: Sartre’ nin varoluşçu yaklaşımına göre açıklanmaktadır. Anlamsızlık kanıtı: Tanrının varlığını dile getiren önermelerin deneyle doğrulanamayan metafizik nitelik taşıyan önermeler olması dolayısıyla boş ve anlamsız olduğunu ileri sürerler.