450 likes | 829 Views
ŞİDDET, AİLE İÇİ ŞİDDET. AFYONKARAHİSAR İL SOSYAL ETÜT VE PROJE MÜDÜRLÜĞÜ. Hedefler. Aile içi şiddet (AİŞ) çeşitlerini sayabilmek AİŞ’nin nedenlerini açıklayabilmek AİŞ’nin dünya ve TR’deki yaygınlığını sayabilmek Şiddetin birey üzerindeki etkilerini açıklayabilmek
E N D
ŞİDDET, AİLE İÇİ ŞİDDET AFYONKARAHİSAR İL SOSYAL ETÜT VE PROJE MÜDÜRLÜĞÜ / 41
Hedefler • Aile içi şiddet (AİŞ) çeşitlerini sayabilmek • AİŞ’nin nedenlerini açıklayabilmek • AİŞ’nin dünya ve TR’deki yaygınlığını sayabilmek • Şiddetin birey üzerindeki etkilerini açıklayabilmek • Şiddetle ilgili yasal düzenlemeleri sayabilmek • Şiddet çemberini açıklayabilmek • Şiddeti tarama yollarını sayabilmek / 41
Tanım Şiddet, güç ve baskı uygulayarak insanların bedensel veya ruhsal açıdan zarar görmesine neden olan bireysel veya toplu hareketlerin tümüdür. / 41
Eşi veya birlikte olduğu kişi tarafından uygulanan Fiziksel veya Cinsel şiddet • Aşağıdakilerden en az biri yaşandıysa • Tokat atılmış ya da canını yakacak bir şey fırlatılmış • İtilmiş, tartaklanmış ya da saçı çekilmiş • Yumrukla ya da can yakacak bir şeyle vurulmuş • Tekmelenmiş, sürüklenmiş ya da dövülmüş • Boğazı sıkılmış ya da bir yeri yakılmış • Bıçak, silah gibi aletlerle tehdit edilmiş ya da ona karşı bu aletler kullanılmış • İstemediği halde fiziksel güç kullanılarak zorla cinsel ilişkiye girilmiş • İstemediği halde olacaklardan korktuğu için cinsel ilişkiye girmek zorunda kalmış • Cinsel olarak aşağılayıcı ya da küçük düşürücü bulduğu bir şey yaptırılmış / 41
Eşi veya birlikte olduğu kişi tarafından uygulanan duygusal istismar • Aşağıdakilerden en az biri yaşandıysa: • Hakaret edilmiş ve kendisini kötü hissetmesi sağlanmış • Başkalarının önünde küçük düşürülmüş ya da aşağılanmış • Korkutulmuş ya da tehdit edilmiş, örneğin: bakışlarla bağırarak ya da bir şeyleri kırıp dökerek • Yakınlarına zarar vermekle tehdit edilmiş / 41 http://www.ksgm.gov.tr/tdvaw/doc/Ana_Rapor_Mizan_1.pdf
Çeşitleri • Lakap takma • Konuşturmama • Ailesi veya arkadaşlarıyla görüşmesini engelleme • Parasız bırakma • İş sahibi olmasını engelleme • Fiziksel zarar • Cinsel saldırı • Takip etmek • Korkutmak • … / 41
Felsefi temeli(Teoriler) • Otorite sistemleri • Hiyerarşi • Patriyarşi • Cinsiyet • Misogyny (güvenilmez, mantıksız, kötü, sorumsuz, saf, çocuksu) • Polarite: erkekle kadın birbirinin zıttıdır. History at Bristol Community College Virginia Winstanley dl.mass.edu/stoptheviolence/pages/his.html / 41
Neden hiyerarşi ve patriyarşi? • İçgüdü • Mülk edinme ve alanını belirleme isteği • Savaşçının rolündeki değişim • Avlanmak için savaşan erkek, yerleşik düzende mülkü korumayı amaçlıyor. / 41
Şiddetin Tarihi • Family (Aile) : Latince “familia”; hizmetçi; bir erkeğe ait olan kadın, çocuk ve kölelerin toplamı • Cadı avı: orta çağda (500-1500) cadı olduğu düşünülen kadınlar öldürülürdü. (9 milyon ölüm?) • İngiliz kanunları (1500): Kadınları fazla dövmeyin. • İngiltere 1782 Hakim Sir Francis Buller “rule of thumb” (başparmak kuralı)(http://www.phrases.org.uk/meanings/rule-of-thumb.html) / 41
ABD (1824): Missisipi’de bir mahkeme: karısını dövmek erkeğin hakkıdır ABD (1874): erkek karısını hiçbir şekilde dövemez. (Ancak dövmesi halinde bir cezası yok.) 1960-70: kadın hareketleri 1971: İngiltere’de ilk sığınak ABD (1980): eşine tecavüz eden erkek cezalandırıldı Günümüzde ? / 41
/ 41 http://www.ksgm.gov.tr/tdvaw/doc/Ana_Rapor_Mizan_1.pdf
Türkiye’de Aile İçi Şiddet Sıklığı • Anne babanın geçmişinde dayak • %70 • Fiziksel • %34 • Sözlü • %53 • Çocuklara şiddet • %46 • Cinsel • %9 Aile Araştırma Kurumu Başkanlığı 1994. http://aile.gov.tr/hbdetay.asp?id=108 / 41
ABD • Kadınlara Yönelik Şiddet 4.5 Milyon/yıl • 500 BİNİ TECAVÜZ • Aile içi şiddet %29 • Hafif şiddet eklenirse %40 • 5.8 milyar $ / yıl aile içi şiddete bağlı sağlık masrafı.(CDC 4/03) / 41
Kanada • Genç eşler • 2001’de polise intikal eden şiddet suçlarının 1/4’ü aile içi şiddet • 2/3’ü eş veya önceki eş tarafından • Mağdur taraf %85 kadın • Yaşlılar • 100 binde 157 • Çocuklar • Cinsel saldırıların %60’ı • Fiziksel saldırıların %20’si Canadian center for justice statistics. Family violence in Canada: a statistical profile 2003. / 41
Nedenleri • Biyolojik, psikolojik, sosyal • Cinsiyet (erkeklik hormonları ?) • Ailede şiddet • Yaş • Fakirlik • Aile nüfusu • Aile içi dayanışma • Alkol • Eğitimsizlik • TV • … / 41
Bazı gerçekler • 19-29 yaş kadınlara yönelik şiddette yakınların rol alma oranı daha yüksek • Eşlerine şiddet uygulayan erkeklerin %50’si çocuklarına da şiddet uygulamakta • Şiddet uygulanan ailelerde yetişen çocukların eş olarak şiddet uygulama ihtimalleri diğerlerinden 1000 kat fazla / 41
Şiddetle ilgili dilimize yerleşen sözler • Kızını dövmeyen dizini döver � • Kadının karnından sıpayı, sırtından sopayı eksik etmeyeceksin � • Karı kocanın arasına girilmez � • Öğretmenin vurduğu yerde gül biter • Eti senin kemiği benim � • Dayak cennetten çıkmadır � / 41
Halbuki… İslam Dini • Ana babaya “öf” deme, onları azarlama.. (İsra 23-24) • Cennet anaların ayakları altındadır (Hadis) • Allah’ın rızası babanın rızasında, Allah’ın gazabı da babanın gazabındadır (Hadis) Musevilik • Cennette Hz Musa’nın komşusu olacak kişinin kıssası Hristiyanlık • Sana taş atana sen ekmek at • Affetmek en büyük erdemdir / 41
Kadınlar Neden Dayanıyor? • Suçlayıcı tavırlar: kendisi istemese olmaz.. • Düşük benlik saygısı • “Çok seviyorum..!” • Çocuk • Ekonomik bağımsızlık • Korku / 41
Terkedilmek ve çocuklarının alınmasından korkarlar Yaşam standartları düşebilir Kadının inanışı Yetkililer şiddeti bir aile içi tartışma olarak görebilir Kadınlara güvenli ortam sağlayacak yeterli sığınak yok Desteklerden ve haklarından habersizdir / 41
Kadınlar boşanmanın çare olduğuna inanmayabilir Şiddet uygulayan baba babasızlıktan iyidir Kadınlar evliliği yürütmek üzere eğitilirler “koca değil mi ? Hem döver hem sever” Şiddet uygulanan kadınlar izole olurlar- gidecek kimseleri kalmaz Eşinin davranışlarını mantığa bürümeye çalışırlar Bir erkeğe sahip olmak kimlik ve varlık nedenidir Aralarda romantik ve iyi bir adam olabilir / 41
Şiddet çemberi / 41 Lenore Walker
TaramaWomen Abuse Screening Tool WASTKadına yönelik şiddet tarama aracı Brown JB J Fam Pract 2000;49(10):896-903 / 41
AİŞ’yi % 91 duyarlılık, % 100 özgüllükle saptar (erkekler için de kullanılabilir) İlişkinizi genel anlamda nasıl tanımlarsınız? Çok gerilimli (80.8% positive for abuse) Biraz gerilimli (15.4% positive) Gerilim yok (3.8% positive) Eşinizle sorunları nasıl aşarsınız? Çok zorlukla (69.2% positive) Biraz zorlukla (23.1% positive) Kolayca (7.7% positive) / 41
ŞİDDETE MARUZ KALDIĞIMIZDA BAŞVURABİLECEĞİMİZ KURUMLAR • Vizite bir fırsattır! • Şiddeti önlemeye çalışmalı • Erken fark edebilmeli • Yönlendirebilmeliyiz • Destek kuruluşları • Sosyal Hizmetler Müdürlüğü • Kadın Konukevleri • Polis Merkezleri, Jandarma Karakolları • Alo 183 Kadın Çocuk Özürlü Danışma Hattı • Cumhuriyet Başsavcılığı/ İl Denetimli Serbestlik ve Yardım Merkezi Şube Müdürlüğü • Belediyelerin Kadın Danışma Merkezi • Kadın Sivil Toplum Kuruluşları / 41
Ailenin Korunmasına Dair Kanun • Ocak 1998; 4320: “Türk Medeni Kanunu’nda öngörülen tedbirlerden ayrı olarak, eşlerden birinin veya çocukların veya aynı çatı altında yaşayan diğer aile bireylerinden birinin aile içi şiddete maruz kaldığını kendilerinin veya Cumhuriyet Başsavcılığının bildirmesi halinde Sulh Hukuk Hakimi re’sen meselenin mahiyetini göz önünde bulundurarak, Kanunda sayılan tedbirlerden bir ya da bir kaçına veya uygun göreceği benzeri başkaca tedbirlere hükmedebilir.” / 41
4320: Kusurlu eşin; a) şiddete veya korkuya yönelik davranışlarda bulunmaması, b) müşterek evden uzaklaştırılması, evin (aile konutunun) şiddete uğrayan eşe ve çocuklarına tahsis edilmesi, şiddet uygulayan eşin eve yaklaşmaması, c) ev eşyalarına zarar vermemesi, d) aile bireylerini iletişim vasıtalarıyla rahatsız etmemesi, e) varsa silah ve benzeri araçlarını zabıtaya teslim etmesi, f) alkollü veya uyuşturucu herhangi bir madde kullanmış olarak ortak konuta gelmemesi, / 41
Avrupa Birliği • 30 Nisan 2002 • Tavsiye Kararı Rec(2002)5 • Temel insan haklarından biri sayılan kadın erkek eşitliği konusu, Kadın-Erkek Eşitliğini İzleme Komitesi’nin (CDEG) sorumluluğundadır. Komite’yi oluşturan (ve her biri bir ülkeyi temsil eden) uzmanlar hem ulusal düzeyde, hem de Avrupa Konseyi nezdinde etkin biçimde kadın erkek eşitliğinin sağlanması için girişimleri teşvik etmekle görevlendirilmişlerdir. CDEG bu amaçla tahlil, araştırma ve değerlendirmeler yapar, strateji ve siyasi önlemler saptar ve gerektiğinde uygun hukuki araçların çerçevesini çizer. / 41
Diğer düzenlemeler • BM 1991: Kadınlara karşı her türlü ayrımcılığın önlenmesi sözleşmesi (CEDAW) • BM 1993: Kadınlara karşı şiddetin önlenmesine dair bildirge • AB 1991: Avrupa çapında kadınlara karşı şiddete sıfır hoşgörü • AB 2000: Daphne programı • TR 2003: İş Kanunu Madde 24: cinsel taciz yapan işten atılır. • Ocak 2003 aile mahkemeleri Y.Kaynak: Prof. Dr. Zekeriya AKTÜRK / 41
Neler Öğrendik? Afyonkarahisar İl Sosyal Etüt ve Proje Müdürlüğü / 41