АРИЛЖААНЫ АРБИТРЫН ОЛОН УЛСЫН БАГА ХУРАЛ

1. АРИЛЖААНЫ АРБИТРЫНОЛОН УЛСЫН БАГА ХУРАЛ Блью Скай цамхаг, Улаанбаатар 2014 оны 3 дугаар сарын 27

2. Арбитрын хөгжил ба шинэчлэл ГүржУлсын туршлага Лаша Гогиберидзе Гүрж дэх Америкийн худалдааны танхимын ТУЗ-ийн гишүүн, “BGI зөвлөх болон хуулийн үйлчилгээ” компанийн үүсгэн байгуулагч Board Member of AmCham in Georgiaand Founder of BGI Advisory Services

3. Танилцуулга • Арбитрын тухай хууль анх 1997 оны 4 сард батлагдсан: • 90-ээд оны сүүлээс 2000 оны эхэн үе хүртэл дотоодын арбитрын байгууллагууд аажмаар хөгжиж эхэлсэн; • 2004 онд Засгийн газар татварын системийн шинэчлэлтэй холбоотой сонирхолтой туршилт хийсэн ч удалгүй хүчингүй болгосон; • 2005-2008 онд арбитрын хэрэг (гомдол)-ийн тоо эрс өссөн; • Гүйцэтгэх, шүүх засаглалын зүгээс арбитрын үйл ажиллагаанд нэлээд шахалт үзүүлсэн. • 2009 онд Арбитрын шинэ хууль гаргаж, 1997 оны хуулийг хүчингүй болгосон

4. Хоёр хуулийн ялгаа, онцлогууд

5. 1997 оны хууль: Шаардлага • Арбитрын гэрээг бичгээр үйлдсэн байх шаардлагатай; • Бусад шаардлага, нөхцөл: • Талуудын нэр • Арбитрын маргаан • Гэрээ байгуулсан газар, огноо

6. 2009 оны хууль: Шаардлага • Арбитрын гэрээг бичгээр үйлдсэн байх шаардлагатай ГЭХДЭЭ; • “бичгээр үйлдсэн гэрээ”-ний хамрах цар хүрээг тэлсэн. Тухайлбал: • Цахим харилцаа; • Арбитрт гомдол гаргах, гомдлын хариу өгөх; • Бусад асуудлуудыг 1997 оны хуульд байснаас илүү тодорхой, нарийвчлан заасан. • ГЭВЧ: • Хувь хүн оролцож буй арбитрын гэрээнд илүү тодорхой шаардлага тавьсан. Тухайлбал : • Тухайн талд үйлчилж буй хуульч гэрээнд заавал гарын үсэг зурсан байх ёстой эсвэл • Нотариатаар батлуулсан байх ёстой

7. Хориг тавих • 1997 оны хууль илүү ерөнхий нөхцөлтэй байсан: • Аль нэг тал нь хориг тавих хүсэлт гаргах боломжтой. • 2009 оны хуульд илүү нарийвчласан процедураар зааж өгсөн. Тухайлбал: • Талууд арбитр хандан хориг тавих хүсэлт гаргах журам тогтоосон; • Нөгөө талын учруулсан хохирол/зохисгүй үйл ажиллагаанаас үүдэлтэй (буруу эсвэл үндэслэлгүй гомдлын) хохиролднөхөн олговор олгох тухай тодорхой заалт орсон; • Хоригийг хүлээн зөвшөөрөх, хэрэгжүүлэх журмыг илүү нарийвчилсан; • Арбитрын гэрээ байгуулсан талууд хориг тавиулахаар шүүхэд хүсэлт гаргаж болох талаар тодорхой заалтыг багтаасан.

8. 1997 оны хууль: Хэрэгжилт • Давж заалдах нөхцлийг дараах байдлаар тодорхойлсон: • Арбитрын шийдвэр нь захиргааны ба эрүүгийн хуулийн заалтуудтай зөрчилдөх тохиолдолд; • Процедурын хувьд зөрчилдөх тохиолдолд; • Арбитрчийн эсрэг эрүүгийн хэрэг үүсгэсэн: • Төрийн байгууллагууд түлхүү ашиглаж байсан

9. 2009 оны хууль: Хэрэгжилт • Ерөнхийдөө Нью-Йоркийн Конвенцийн шаардлагыг дагаж мөрддөг: • Онцгой ялгаа байхгүйч конвенцитэй зэрэгцэн мөрдөгдсөн • Дотоодын ба гадаадын арбитрын шийдвэрийг гүйцэтгэх тус тусын байгууллагатай: • Гадаадын шүүхийн шийдвэрийг хүлээн зөвшөөрөх процедур

10. Бусад асуудлууд • 2004 оны татварын “туршилт”: • Маш богино хугацаанд хүчингүй болгосон:хүчингүй болгох үндэслэлийг янз бүрээр таамаглаж байсан. • Эрүүгийн нэхэмжлэлүүд: • Арбитрчдын эсрэг эрүүгийн хэрэг үүсгэх замаар засгийн газар нь 1997 оны хуульд заасан онцгой нөхцлийг ашиглах ордлого хийсэн • Харамсалтай нь зарим хэрэг нь нэлээд үндэслэлтэй байсан • Сонирхлын зөрчилтэй холбоотой асуудлууд • Өмгөөлөгчид “туслах үзүүлбэр” хийх маягаар арбитрын шүүх хурал зохион байгуулж түүнийгээ үйлчлүүлэгчдийн гэрээнд тусгаж өгдөг – асуудал эсэх? • Ил тод байдал болон нотлох баримтыг нийтэд дэлгэх байдал хангалтгүй

11. Анхаарах асуудлууд Хуулийн төсөл боловсруулах болон хэрэгжилтийн үед

12. Арбитрын асуудал • Бүх маргааныг (түгээмэл маргааныг оролцуулан) арбитраар шийдвэрлүүлэх боломжтой/шаардлагатай эсэх: • Газрын маргаан; • Худалдааны тэмдгийн маргаан; • Компанитай холбоотой тодорхой асуудлын талаархи маргаан • Давхардал гардаг тул доорхи асуудлыг нарийвчлан шийдвэрлэх шаардлагатай: • Зээл болон холбогдох үнэт цаасны гэрээ; • Компаниас гаргасан шийдвэр болон хувь нийлүүлэгчдийн маргаан; • Зээлийн барьцааг худалдан борлуулах болон холбогдох зээлийн баримт бичигтэй холбоотой маргаан; • Газрын өмчлөл болон үл хөдлөх хөрөнгийг борлуулах гэрээтэй холбоотой маргаан • Дээрх бүх асуудлын дотоодын ба олон улсын цар хүрээ

13. Талуудын арбитрт оролцох чадвар/чадавхи • Хуулийн этгээд: • Дотоодын болон гадаадын, өмчлөлийн болон холбогдох хязгаарлалтууд: • Газартай холбоотой • Өмчлөлтэй холбоотой; • Улсын салбартай холбоотой • Төрийн байгууллага: • Олон улсын концесс; • Олон улсын зах зээл (ECM/DCM); • Дотоодын худалдан авалт/төрийн байгууллага хоорондын гэрээ • Бусад

14. Талуудын арбитрт оролцох чадвар/чадавхи (үргэлжлэл) • Хувь хүн • Арбитрын гэрээнд оролцох ерөнхий чадавхийн давуу болон сул тал • Шийдвэрийг тууштай гүйцэтгэх, процедурыг дагаж мөрдөхөд хувь хүнд тавигдах шаардлага • Хөдөлмөрийн гэрээний асуудлууд • Хэрэглэгчдийн эрхийг хамгаалах асуудал • Дээрх асуудлыг хувь хүнийг арбитрт оролцохыг хориглохтой харьцуулах нь зүйтэй

15. Хоёрдмол/Тэгш бус арбитрын заалтууд • Талуудын аль нэг нь шүүхэд (дотоодын эсхүл гадаадын) хандан гомдол гаргахыг зөвшөөрсөн заалт; • Гаргасан гомдлыг шүүх ойшоохгүй байх хандлага; • Ийм учраас тодорхой байх нь оновчтой: өөр хоорондоо холбоотой гэрээг харгалзан үзэх – зээл болон харгалзах үнэт цаасны гэрээнүүд)

16. Шийдвэрийг хүлээн зөвшөөрөх, гүйцэтгэх • Дотоодын арбитрыг гадаадын арбитраас хялбар байдлаар зохион байгуулах: • Тухайн нөхцөл байдлаас шалтгаалан Нью Йоркийн Конвенцийг шууд хэрэглэх боломж • Шийдвэр гүйцэтгэх (шүүхээр дамжуулан?) • Шүүх байгууллагаас гадуур шийдвэр гүйцэтгэх боломж (талууд урьдчилан тохиролцсоны үндсэн дээр/шийдвэр гүйцэтгэх байгууллагад шилжүүлэх): “хоёр иртэй илд”

17. Бусад • Төрийн бодлого болон нийгмийн хэв журам (Гүржийн хуульд заасны дагуу): анхаарах асуудлууд: • Гүрж Улсын хэмжээнд сайн жишиг болохуйц тодорхой, албан ёсны эх сурвалж байгаа эсэх • Ил тод болон “хаалганы цаадах” бодлого (ISDA буюу Олон улсын своп, деривативийн холбооны асуудал, шийдвэр гүйцэтгэл – ОХУ); • Бусад

18. BGI Advisory Services Georgia 18, Rustaveli Ave Tbilisi, Georgia bgilegal@bgi.ge