Fot. NASA

1. ZAGRAJMY W EKSPERYMENTY! Fot. NASA

3. KOORDYNATOR EUROPEJSKI Telecentre Europe KOORDYNATORZY POLSKIEJ EDYCJI Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego Stowarzyszenie Miasta w Internecie Fundacja Pomocy Matematykom i Informatykom Niesprawnym Ruchowo Kampanię wspiera Włodzimierz Marciński – Lider Cyfryzacji w Polsce

4. PARTNERZY KAMPANII „TYDZIEŃ Z INTERNETEM 2013” Microsoft Polska Fundacja Orange UPC Polska Centrum Wspierania Aktywności Lokalnej CAL Centrum Edukacji Europejskiej Federacja Inicjatyw Oświatowych Forum Kraków Laboratorium EE Związek Harcerstwa Polskiego

5. ZAGRAJMY W EKSPERYMENTY!

6. Szklana orkiestra Czy na naczyniach szklanych wypełnionych wodą można zagrać? Wykonaj eksperyment… …i przekonaj się!

7. CZY WIESZ…? • Dlaczego szklane naczynia grają? • Kiedy dźwięki są wyższe, a kiedy niższe? • Czy możemy zagrać na szklanym naczyniu (kieliszku, szklance, butelce) w inny sposób niż pocierając brzeg palcem? • Co to są „anielskie organy”?

8. ODPOWIEDZI • Pocierając palcem brzeg naczynia wywołujemy wibracje, które wytwarzają w powietrzu fale dźwiękowe. • Wysokość dźwięku zależy od ilości wody w naczyniu: im więcej wody, tym niższy dźwięk. • Możemy uderzać pałeczką w ścianki naczynia, możemy też zagrać na butelce dmuchając w jej otwór. • „Anielskie organy” to instrument muzyczny zbudowany z kieliszków.

9. Tak wyglądała szklana harmonika - instrument skonstruowany w XVIII wieku przez Benjamina Franklina Źródło: Wikimedia Commons

10. … a tak na kieliszkach gra się współcześnie. Źródło: Wikimedia Commons

11. Czy na kieliszkach można zagrać… Chopina? http://www.youtube.com/watch?v=Jrj8DGuUkcc&list=UUS9JV-OmWlIn7vROXZ38Dew&index=2

12. STAŁE CZY PŁYNNE? POZNAJEMY CIECZ NIENEWTONOWSKĄ Jeśli zmieszamy mąkę ziemniaczaną z wodą, otrzymamy…… płyn czy ciało stałe? Czy można chodzić po płynie? Fot. macrj CC BY-2.0 Wykonaj eksperyment i przekonaj się!

13. CZY WIESZ…? • Dlaczego ciecz nazywa się „nienewtonowska”? • Kiedy ciecz zachowuje się jak płyn, a kiedy jak ciało stałe? • W jakich sytuacjach właściwości cieczy nienewtonowskiej mogą być pomocne?

14. ODPOWIEDZI • Ciecz nazywa się „nienewtonowska”, bo nie można do niej zastosować hydrodynamicznego prawa Newtona. • Ciecz twardnieje i zachowuje się jak ciało stałe gdy szybko się po niej poruszamy (działamy na nią z gwałtowną siłą). • Właściwości cieczy mogą chronić człowieka przed gwałtownym uderzeniem (np. podobna substancja została wykorzystana w kamizelkach kuloodpornych).

15. Gdy ciecz nienewtonowską umieścimy na włączonym głośniku, zacznie przybierać fantastyczne kształty. Fot. macrj CC BY-2.0 http://www.flickr.com/photos/macrj/5393228259/in/photostream/

16. Czy po cieczy nienewtonowskiej można jeździć na rowerze? http://www.youtube.com/watch?v=U5dB5Qsgj2g

17. PACHNĄCE PARY – ROZPOZNAJEMY I ZAPAMIĘTUJEMY RÓŻNE ZAPACHY Czy masz „dobrego nosa”? Jak działa nasz zmysł węchu? Wykonaj eksperyment i dowiedz się!

18. CZY WIESZ…? • Czy ludzie tak samo rozpoznają i zapamiętują różne zapachy? • Jakie zapachy są zwykle bardziej intensywne niż inne? • Pies ma bardziej wyczulony węch niż człowiek. Dlaczego? • Zapach jest „bohaterem” wielu książek – jakie to książki?

19. ODPOWIEDZI • Wrażliwość na zapachy jest cechą indywidualną każdego człowieka: każdy z nas inaczej rozpoznaje i zapamiętuje zapachy. • Zapachy odczuwamy dzięki specjalnym komórkom – receptorom węchu. Człowiek ma ich ok. 5 milionów, a pies kilkadziesiąt razy więcej. • Książki, w których ważną rolę odgrywa zapach, to np. „W poszukiwaniu straconego czasu” Marcela Prousta, „Pachnidło” Patricka Süskinda czy „Zapachy miast” Davida Rosenbauma.

20. PRÓG SMAKU Jak odczuwamy smaki? Czy woda i sól zawsze smakują tak samo? Fot. Bill Ebbesen CC BY-3.0 Wykonaj eksperyment i dowiedz się!

21. CZY WIESZ…? • Czy wszyscy ludzie tak samo odczuwają smak tej samej potrawy? • W jakiej sytuacji moglibyśmy pomylić smak jabłka ze smakiem cebuli? • Jak smakuje umami? W jakich potrawach / produktach obecny jest ten smak?

22. ODPOWIEDZI • Każdy może inaczej odczuwać intensywność smaku danej potrawy. • Smaki odczuwamy nie tylko za pomocą kubków smakowych, korzystamy też z innych zmysłów: wzroku i węchu. Jeśli nie widzimy tego, co jemy, i utraciliśmy powonienie (np. z powodu kataru), możemy nie rozpoznać smaku nawet dobrze znanej nam potrawy. • Umami (smak kwasu glutaminowego) występuje m.in. w potrawach mięsnych, serach pleśniowych, zupkach chińskich i sosie sojowym.

23. ZABAWA Z ILUZJĄ Co widzimy na obrazku? Fot. Brocken Inaglory CC BY-SA 3.0 Zobaczmy inne obrazy ze złudzeniami optycznymi – na stronie: http://www.zludzenia.pl/home,6,24,obracajaca-sie-postac.html

24. ZAGRAJMY W EKSPERYMENTY... w plenerze Uwaga: następne eksperymenty należy przeprowadzić poza budynkiem!

25. TĘCZOWE BAŃKI Woda, płyn do mycia naczyń i gliceryna. Z tego utworzymy piękne kolorowe bańki. Fot. Brocken Inaglory CC BY-SA 3.0 Jak duże bańki można zrobić? Czy zawsze będą miały kształt kuli? Wykonaj eksperyment i dowiedz się!

26. CZY WIESZ…? • Dlaczego bańki tak szybko pękają? • Z czym kojarzą nam się bańki mydlane? Jakie sytuacje, metafory czy porównania przychodzą nam na myśl, kiedy widzimy bańki? • Skąd biorą się na bańkach tęczowe barwy? W jakich innych sytuacjach możemy zobaczyć podobne kolory?

27. ODPOWIEDZI • Bańki pękają, bo woda spływając w dół sprawia, ze górna część bańki staje się coraz cieńsza. • „Nadzieja prysła jak bańka mydlana” – bańki to symbol nietrwałości, ulotności, kruchości życia i przemijania. • Tęczowe barwy bańki mydlanej powstają w efekcie zjawiska iryzacji. Podobne kolory możemy zobaczyć na plamach benzyny na asfalcie.

28. Tęczowe bańki powstają w efekcie zjawiska iryzacji Fot.  Threetwoone CC-BY-2.5 http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Thinfilmbubble.jpg

29. Źródło: Wikimedia Commons

30. Jak duże mogą być bańki mydlane? http://www.youtube.com/watch?v=w6vbDKTh5R0

31. MENTOS + COCA-COLA = … GEJZER! To połączenie jest naprawdę wybuchowe. Wykonaj eksperyment i przekonaj się! Fot. Dewet CC BY-SA 2.0

32. CZY WIESZ…? • Dlaczego mentos wrzucony do coli wywołuje tak gwałtowną reakcję? Czym różni się od innych cukierków? • Dlaczego dietetyczna cola „wybucha” bardziej niż cola zwykła? • Co to jest film wiralny? Czy taki film może zachęcić widzów do tego, żeby bardziej zainteresowali się nauką?

33. ODPOWIEDZI • Za gwałtowną reakcję odpowiedzialna jest porowata powierzchnia mentosa, na której szybko tworzą się bąbelki powietrza. • Dietetyczna cola zawiera słodzik, który bardziej niż cukier zmniejsza napięcie powierzchniowe płynu. • Film wiralny, to taki, który niezwykle szybko zyskuje popularność w Internecie – ogląda go bardzo wiele osób przekazując sobie (i kolejnym znajomym) link i informację o nim.

34. Magia czy nauka? Fot. Woodleywonderworks CC BY-2.0 http://www.flickr.com/photos/73645804@N00/2444358922

35. Czy eksperyment naukowy może podbić świat? http://www.youtube.com/watch?v=fLwfevZ606w

36. PODSUMOWANIE • Dziękuję w imieniu swoim i naszych wolontariuszy za wspólnie spędzony czas! • Dziękuję tym, którzy pomogli nam zorganizować dzisiejsze spotkanie.