Download
1 / 12
E N D
Język niemiecki Geneza, pochodzenie, ortografia…
Język niemiecki (niem. deutsche Sprache, Deutsch) – język z grupy zachodniej rodziny języków germańskich. W rzeczywistości stanowi on grupę kilku języków zachodniogermańskich, które często są określane jako języki niemieckie; standardowy język niemiecki (Standard Hochdeutsch) oparty jest na Biblii Marcina Lutra, która z kolei opiera się na języku mówionym w Górnej Saksonii i Turyngii. Ogólnie o języku
Alfabet niemiecki jest odmianą alfabetu łacińskiego i składa się z 30 liter. Oprócz 26 liter klasycznych zawiera także przegłosy ä, ö i ü (tzw. Umlaut) oraz ß (tzw. Es-Zett lub scharfes S). Przy braku odpowiednich czcionek muszą one być zastępowane odpowiednimi dwuznakami (ä = ae, ö = oe, ü = ue, ß = ss). Ortografia
A Ä B C D E F G H I J K L M N O Ö P Q R S T U Ü V W X Y Z a ä b c d e f g h i j k l m n o ö p q r s ß t u ü v w x y z Alfabet
Cechą charakterystyczną niemieckiej ortografii jest pisownia wszystkich rzeczowników wielką literą (występująca współcześnie ponadto jedynie w ortografii jęz. luksemburskiego; do 1948 r. obowiązywała ona również w języku duńskim). • W 1998 r. wprowadzono reformę (potem kilkakrotnie modyfikowaną) niemieckiej ortografii, która polega m.in. na wariantowym zniemczeniu pisowni niektórych wyrazów obcych, zwiększeniu liczby wyrażeń pisanych rozdzielnie oraz wielką literą, jak również zastąpieniu ß występującego po krótkiej samogłosce przez ss oraz zwiększeniu częstotliwości używania litery ä zamiast e. Nowa pisownia formalnie obowiązuje już w Niemczech i Austrii, jest jednak ignorowana przez największe wydawnictwa prasowe Cechy charakterystyczne
Wygląd szkolnego pisma ręcznego w języku niemieckim był ściśle uregulowany. Do 1925 r. było to pismo zwane Kurrentschrift (kurrenta; inaczej Spitzschrift), a w latach 1935–1941 Sütterlinschrift (inaczej Deutsche Schrift). Do dzisiaj widać te wpływy w piśmie ręcznym starszego pokolenia Niemców. • Dla niemieckiego ze Szwajcarii i Liechtensteinu charakterystyczny jest brak litery ß w pisowni, zastępuje się ją podwójnym "s" (ss). Cechy charakterystyczne cd.
Akcent wyrazowy w języku niemieckim pada w zdecydowanej większości wyrazów na pierwszą sylabę w wyrazie, np. dol·met·schen. W wyrazach złożonych z dwóch samodzielnych wyrazów np. Plat·ten-spie·lerwyróżnia się dwa akcenty – główny na pierwszą sylabę pierwszego członu i poboczny na pierwszą sylabę drugiego członu. Wyjątkami są: • czasowniki i imiesłowy z nieakcentowanym przedrostkiem, np. übersetzen, gemachtoraz utworzone od nich rzeczowniki, np. Übersetzung, das Gemachte; • niektóre wyrazy pochodzenia obcego np. Partei; • samogłoski długie są akcentowane. Akcent wyrazowy
Niemiecki jest językiem urzędowym w: -Austria-Belgia-Liechtenstein-Luksemburg-Niemcy -Szwajcaria-Unia Europejska (język oficjalny i roboczy) Świat niemieckojęzyczny
Górno-niemiecki (Niemcy południowe, Szwjcaria, Lichtenstain, Austria, pólnocno-wschodnia Francja, pólnocne Włochy) • Szwabsko-alemański • Bawarski • Wschodniofrankoński pospolicie nazywany: frankońskim • Południowofrankoński (pólnocnaWirtenbergia, środkowa Badenia) • Środkowo-niemiecki (pas między Luksemburgiem i Görlitz) • Średnio-frankoński pospolocie zwany: rainlandyjskim • Reńskofrankoński • Turyngijski • Górno-saksoński pospolicie nazywany: saksońskim • Łużycki (dawny śląski) • Berliński (od około roku 1500, wcześniej dolno-niemiecki) • Języki dolno-niemieckie (Niemcy pólnocne, podobne do języków holenderskich i ewentualnie skandynawskich) • Dolnofrankoński (Niederrhein) • Język dolnosaksoński • Westfalski • Ostfalski (południowo-wschodnia Dolna Saksonia, zachodnia Saksonia-Anhalt) • Pólnocno-dolnosaksoński (Schleswig-Holstein, Hamburg, północna Dolna Saksonia, Weser-Ems, Brema, wschodnia Fryzja) • Meklenburski • Wschodnio-pomorski • Marko-brandenburski Dialekty
Różnice np. pomiędzy dolnoniemieckim a bawarskim są większe niż pomiędzy polskim a serbsko-chorwackim[potrzebne źródło]. Pogląd o "jednym" języku niemieckim jest w dużej mierze spuścizną czasów Bismarcka i Hitlera, bowiem centralistycznym dążeniom Berlina różnice językowe pomiędzy poszczególnymi częściami państwa nie były na rękę. • Języki niemieckie (często w kontakcie z innymi językami) odegrały kluczową rolę w kształtowaniu się kilku innych języków. Przykładem jest tu wykształcony w średniowieczu język jidysz. W XIX wieku natomiast z kilku etnolektów niemieckich w Pensylwanii wykształciła się odmiana pensylwańska. • Język niemiecki ma swoich użytkowników w wielu krajach, gdzie nie ma statusu oficjalnego. Są to: Stany Zjednoczone, Brazylia, Kanada, Francja, Argentyna, Rosja, Kazachstan, Australia, Holandia, Wielka Brytania, Hiszpania, Chile, Paragwaj, Węgry, Republika Południowej Afryki, Meksyk, Izrael, Rumunia i Czechy. Ciekawostki
