بسم الله الرحمن الرحیم

1. بسم الله الرحمن الرحیم السلام علیک یا بقیة الله فی ارضه

2. دکتر مهدی عليزاده پزشک و هیأت علمی دانشکده طب سنتی دانشگاه علوم پزشکی تهران

3. تعریف حکمت (در زمان گذشته) حکمت به مجموعه دانشهای زمان اطلاق می شد

4. حكمت و حكيم

5. تعريف (حد) طب از ديدگاه حكما

6. طب علمی است... • که طبيب بدان علم اندر حالهای مردم و درستی و بيماری او نگاه کند(احوال بدن انسان را از حیث سالم یا بیمار بودن بشناسد)... • تا چون درست باشد؛ تندرستی بر وی نگاه دارد ... • و چون بيمار گردد او را به حال تندرستی باز آرد ... • چندانکه ممکن گردد.

7. موضوع طب شناخت اسباب تن درستی و بيماری و احوال آن و کيفيـت تصرف اندر آن

8. طبقه بندي علم طب از ديدگاه حكما • نظری( علمی): علم مبانی و اصول بدن و کارکرد آن بدون قصد یا انجام عمل • امور طبیعیه: ارکان، امزجه، اخلاط، اعضا، ارواح، قوا و افعال(هستی و قوام و حفظ کمالات جسمی بدن به آن وابسته است) • احوال صحت و مرض • اسباب و علل: اسباب صحی و مرضی(سته ضروریه) • دلایل و علایم: نشانه های صحت و بیماری • عملی: علم چگونگی و طریقه انجام عمل پیشگیری یا درمان بدون انجام آن: • حفظ الصحه • معالجات: • تدبیر با سته ضروریه • دارو درمانی • درمان با اعمال یداوی یا کارهای دستی(غمز، دلک، فصد و حجامت، جراحی، کی، زالو)

9. فایده طب

10. بدن انسان جسمی مرکب از : • مادت • صورت

13. علم طب

14. فایده طب ياری دادن طبيعت و حفظ کردن سلامتی و درمان بیماری به استعمال چيزهای سودمند و دور داشتن چيزهای زيان کار

15. فایده جزء علمی و عملی طب جزء علمی: • شناخت تن درستی • و بيماری • و اسباب هر دو جزء عملی: • طبيعت را چگونه ياری توان داد • و تن درستی را چگونه نگاه توان داشت • و بيماری را چگونه زايل توان کرد • بداند که چگونه عمل کند

16. موضوع طب شناخت اسباب تن درستی و بيماری و احوال آن و کيفيـت تصرف اندر آن

17. اسباب اربعه جمله کاينات • اسباب مادّتی • اسباب فاعلی • اسباب صوری • اسباب تمامی يا غايی

18. اسباب تمامی يا غايی اسباب فاعلی اسباب صوری اسباب مادّتی

19. اسباب طبیعت(قوه مدبره بدن) • اسباب فاعلی: مسبب الاسباب –> روح شرعی-> طبیعت -> اسباب سته ضروریه • اسباب مادّتی: • ارکان(1) • اخلاط(3) • اعضا(4) • ارواح(5) • اسباب صوری: • امزجه(2) • قوا(6) • اسباب تمامی يا غايی: • افعال(7)

20. اسباب فاعلی سلامتی هرگاه: کيفيت مناسب و کمّيت مناسب و زمان مناسب باعث حفظ سلامتی انسانها باشد

21. اسباب فاعلی بیماری هرگاه: کيفيت نامناسب يا کمّيت نامناسب يا زمان نامناسب باعث بیماری شود

22. اسباب فاعلی اسباب الستّه الضروريه

23. اسباب الستّه • هوا و آنچه به آن پيوسته است احوال: شهرها جايها فصلهای سال • طعام وشراب • حرکت و سکون • خواب و بيداری • احتباس و استفراغ • اعراض نفسانی

24. اركان امور طبيعيه امزجه اخلاط اعضاء ارواح قوا افعال

25. کیفیت

26. جوهر و عرض • ماده: جوهر • کیفیت (چگونگی): عرض

27. يکسانی مادت(جوهر) ؛ گوناگونی صورت(عرض) ماده/ گوهر صورتهای مختلف

28. کیفیـات انواع كيفيات: رنگ، بو، مزه... • کیفیت مشترک: در همه اجسام مثل سبکی و سنگینی • کیفیت غیر مشترک: لزوما همه اجسام آن را ندارند و ملاک قیاس اجسام نمی توانند قرار بگیرند. مثل رنگ و بو

29. کیفیات چهارگانه • گرمی: ویژگی تفارق اجزاء جسم • سردی: انجماد و کثافت اجزاء جسم • خشکی: ویژگی شکل دهی و ثبات اجزاء • تری: ویژگی سیالیت و روانی اجزاء

30. کیفیات فاعله در برابر کیفیات منفعله

31. 0- کیفیات چهارگانه

32. گرمی سردی

33. خشكـی تری

34. گرمی و تری گرمی و خشكی معتدل سردی و تری سردی و خشكی

35. 1-ارکان

36. سبب مادی1

37. رکن - عنصر- اسطقس

38. عنصری مثل هوا عنصری مثل آتش عنصری مثل خاك عنصری مثل آب

39. کیفیت غالب و بارز در برابر کیفیت مغلوب و پنهان

40. مواد مركب

41. تعريف عناصر(ارکان) • اجسام بسيطی که غير قابل تقسيم به اجسام مختلفه بوده و اجزای اوليه بدن انسان و غير انسان را تشکيل می دهند.

42. آیا از دیدگاه فلسفی عناصر جدول مندلیف هم می توانند عنصر باشند؟

43. سبک مطلق سبک سبک نسبی سنگین نسبی سنگین سنگین مطلق

45. خاک عنصری • طبع: سرد و خشک • منفعت: • هرچيز بدو پای دار گردد(استحکام و پایداری) • برآن نهاد که بنهند،بماند(ثبات و حفظ اشکال و شکل دهی)

46. آب عنصری • طبع: سرد و تر • خاصيت: • آسان پراکنده شدن و آسان بهم باز آمدن و جمع شدن(تعريف تری) • زود نقش پذيرفتن و زود از دست دادن* • خلاصه:شکل پذیری و قابلیت انعطاف • شاهد بالینی ص 26 مروری بر کلیات

47. هوای عنصری • طبع:گرم و تر • منفعت: • ايجاد سبکی، تخلخل و گشادگی در هرچيز که با آن در آميزد

48. آتش عنصری • طبع:گرم و خشک • منفعت: • آميختن با اشياء و لطيف نمودن آنان • پختن اشياء • رسانيدن اشياء • نفوذ اجزای هوا به قدرتش درون اجسام و ايجاد تخلخل • شکستن غايت سردی آب و خاک عنصری

49. 2-امزجه

50. سبب صوری1