Słownik interaktywny o wodzie

1. Słownik interaktywnyo wodzie Spis Haseł Źródła

2. A Algi aluwium Asocjacja Asymilacja wody Autodysocjacja B Backflow Back Pressure Back siphonage Bakteryjne zanieczyszczenie wody Bed load Bilans wodny Bioakumulacja Biocyd Biomonitoring Bioremediacja Budowa polarna bufor Bzt C Chloraminy Energia kinetyczna Erozja Eutroficzny Eutrofizacja f Fitoplankton Fotosynteza g Geotermalne wody Gestosc wody h H2o Holding pond Hydraty Hydrofilowy Hydrofobowy Hydrogeologia Hydrograf hydroliza Hydrosfera Hasła: Chlodnia kominowa chzt Cisnienie hydrosttyczne Cisnienie krytyczne Czas kontaktu Czas zatrzymania D Dealkanizacja Deflouryzacja Dekarbonizacja Denitryfikacja Detergent Destylacja Dezynfekcja Dipol Domowy sys. Dop. Wody Dorzecze Dwuweglany E Elektrodializa Elektrolit Elektrownia wodna Energia geotermalna PowrótDalej

3. I Iloczyn jonowy Indykacyjny organizm Indykacyjny test Indykator Infiltracja Infrastruktura oczyszczajaca j Jakosc wod Jednostka tworzaca kolonie Jezioro K Katoda Kapilarna strefa Kapilarne membrany Kapilarne zjawisko Kondensat Konsumpcyjne zuzycie wody Konwencjonalny system kanalizacji Korozyjnosc O OBIEG WODY Ocean Ocena jakosciowa wody Ocena ilosciowa wody Odgazowywanie Odplyw miejski Odwrócona osmoza Osadnik tubowy Osady Osady miejskie Oszczedzanie wody P Pamiec wody Plywy morskie Podchloryn wapnia Poglebianie Pojem. Neutralizacji kwasow(cna) Pory powinowactwo Prawo archimedesa Prawo pascala prad • Kwasowosc • Klasy czystosci wod • *Klasa I • *Klasa II • *Klasa III • *Klasa IV • *Klasa V • L • Laguna • Laguna napowietrzna • Lepkosc • Limnologia • Linie transmisyjne • Lodowiec • M • Masa czasteczkowa • Mech. Napowietrzanie • Mezotroficzny • Metnosc • Miareczkowanie • Morze • n • Napiecie powierzchniowe • Napowietrzanie • Nawadnianie • Nawilzanie • Nieprzepuszczalny Wstecz Dalej

4. Prady morskie Proba zbiorcza Przemiany fazowe Podział morz Publiczny system wodny Punkt potrojny R Recyrkulacja Retencja w obnizeniach rodzaje rzek Rodzaje wód *Adhezyjna *Amoniakalna *Ciężka *Demineralizowana *Destylowana *Głębinowa *Gorzka *Gruntowe *Kotłowa *Krystalizacyjna *Miękka *Oligoceńska *Opadowa *Pitna *Pogazowa *Powierzchniowe *Przemysłowa *Słodkie *Słone *Twarda *Utleniona *Wapienna *Wodociągowa *Zaskórne *Źródlane Rozlewisko Rozpuszczalnosc wodna Rozszezalnosc cieplna Rzeka s sedymentacja Sposoby oczyszczania *biologiczne *chemiczne *mechaniczne STANY SKUPIENIA *Ciekły *Para Wodna *Stały stezenie Strefa bentosu Strefa nienasycona Susza System wodny duzy System wodny sredni T Temperatura krytyczna Temperatura topnienia Tlen rozpuszczony Toksyczne zanieczyszczenia transpiracja TwardoSC Wody: *niewęglanowa *ogólna *węglanowa U Utlenialnosc wody Utlenianie za pomoca uv Uzycie energii hydroelektrycznej Wstecz Dalej

5. W Wapno Warstwa wodonosna Wawoz Wietrzenie chem. WlAsCIWOsCI WODY Wodny Wplyw Wspolczynnik wodoprzepuszczalnosci Wyciek Wylot Wyrzutnik Z ZANIECZYSZCZENIA WODY *komunalne *powodujące „niedogodnosc” *przemysłowe *rolnicze *składnikami odżywczymi *termalne Zasadowosc Zastrzyk Zawor kontrolny Zbiornik napowietrzajacy Zbiornik utleniajacy ZIEMIA Zlewnia Zrzut do gruntu Zrzut miejski Wstecz Strona Główna

6. Algi… Jedno- lub wielokomórkowe organizmy występujące powszechnie w wodach powierzchniowych. Produkują one własne substancje odżywcze w procesie fotosyntezy. Grupa alg jest podzielona na algi zielone i algi niebieskie. Niebieskie mogą być niebezpieczne dla zdrowia człowieka. Nadmierny wzrost alg może powodować nieprzyjemny smak i zapach wody. Rozkład alg zmniejsza dostęp tlenu w wodzie Powrót

7. Aluwium… Osad nagromadzony w wyniku procesów erozji, zwykle w strumieniach.  Ujemnie naładowany jon powstały w wyniku dysocjacji soli, kwasów lub zasad w roztworze. Powrót

8. Asocjacja… to wiązanie się pojedynczych cząsteczek związków chemicznych w zespoły cząsteczkowe (asocjaty). Asocjacja występuje przede wszystkim w czystych cieczach i ich mieszaninach, (np. w wodzie i alkoholu metylowym ). Powrót

9. Asymilacja… Zdolność wody do samooczyszczania się z zanieczyszczeń Zdolność naturalna wody do przyswajania ścieków lub toksycznych materiałów bez negatywnego wpływu i szkód dla wodnych organizmów lub ludzi.   Powrót

10. Autodysocjacja autoprotoliza wody to samorzutna dysocjacja elektrolityczna cząsteczek H2O zachodząca w wodzie ciekłej, rodzaj dysocjacji elektrolitycznej, w której czysty (ciekły) związek chemiczny w postaci cząsteczkowej rozpada się na jony pod wpływem innych cząsteczek tego samego związku, pełniąc przy tym rolę zarówno kwasu jak zasady. Autodysocjacja tego typu jest możliwa, gdyż cząsteczki wody mają budowę polarną. Polarność wody czyni ją dobrym rozpuszczalnikiem substancji polarnych (np. słabe elektrolity) oraz jonowych (sole) dzięki hydratacji powstałych jonów. Powrót

11. Backflow Przepływ wody w medium w kierunku przeciwnym do normalnego. Przepływ jest często zawracany w systemach oczyszczania, jeśli woda  jest mocno zanieczyszczona. Powrót

12. Back Pressure Ciśnienie, które powoduje "backflow" wody (przepływ w odwrotnym kierunku) do miejsca dostarczania wody, jeśli ciśnienie w systemie użytkownika wody jest wyższe niż to w systemie publicznym. Powrót

13. Back siphonage Odwrócone sączenie się wody w systemie dystrybucji. Powrót

14. Bakteryjne zanieczyszczenie Wody Obecność niechcianych bakterii w wodzie Powrót

15. Bed Load… Cząsteczki osadu zalęgające na lub blisko dna kanału, które są pchane lub toczone wzdłuż przez przepływ wody.  Powrót

16. Bilans Wodny… jest to zestawienie strat i zysków wody w ciągu roku hydrologicznego (od listopada do października) ZYSKI WODNE *Opady atmosferyczne *Pozostałości poprzedniego okresu *Dopływ powierzchniowy lub podziemny z sąsiednich terenów STRATY WODNE *Parowanie *Wsiąkanie *Odpływ powierzchniowy i podziemny do sąsiednich terenów Powrót

17. Wzrost stężenia związków w żywych organizmach w wyniku pobierania zanieczyszczonej wody, powietrza, pożywienia przy wolnym metabolizmie i wydalaniu. Bioakumulacja… Powrót

18. Biocyd… Związek chemiczny toksyczny dla mikroorganizmów. Są one często używane do eliminowania bakterii i innych mikroorganizmów z wody. Powrót

19. Biomonitoring Użycie żywych organizmów do określenia czy ścieki nadają się do zrzutu do odbiorników oraz do określania jakości wody w dole strumienia od miejsca zrzutu ścieków Powrót

20. Bioremediacja Biologiczne oczyszczanie wody i osadów, poprzez indukowanie rozkładu materii organicznej i wodorowęglanów do dwutlenku węgla i wody.  Powrót

21. Budowa Polarna… Budowa polarna cząsteczki polega na tym, iż elektrony przesuwają się w jedną stronę tej cząsteczki – w wodzie wiązanie kowalencyjne spolaryzowane skierowane jest w kierunku atomu tlenu. Na skutek tego atom tlenu ma ładunek ujemny, natomiast atomy wodoru posiadają ładunek dodatni. Atom tlenu przyciąga atomy wodoru sąsiedniej cząsteczki – wtedy powstaje wiązanie wodorowe. Powrót

22. Bufor… Substancja, która reaguje z wodorem lub jonami hydroksylowymi w roztworze, aby zapobiegać zmianom pH.  Powrót

23. BZT-Biologiczne Zapotrzebowanie na Tlen (BOD) Ilość tlenu (w mg/L) potrzebna do rozkładu materii organicznej przez mikroorganizmy w warunkach laboratoryjnych. Używana do określania zanieczyszczenia wody materią organiczną. Powrót

24. Chloraminy Chemiczne kompleksy składające się z chloru i amoniaku. Służą  jako środki odkażające wody zamiast chloru w publicznych urządzeniach dostarczania wody, ze względu na to, że chlor może łączyć materie organiczną tworząc niebezpieczne produkty. Forma ich występowania zależy od fizyko-chemicznych właściwości wody. Powrót

25. Chłodnia kominowa Wysoka wieża używana do przenoszenie ciepła w wodzie chłodzącej z elektrowni lub fabryki do atmosfery albo poprzez bezpośrednie parowanie lub przez konwekcje i przewodzenie Powrót

26. CHZT- Chemiczne zapotrzebowanie na tlen Ilość tlenu zużywana (w mg/L) w procesie utleniania substancji organicznej i utleniającej się w warunkach laboratoryjnych. Używana do określania całkowitej zawartości substancji organicznej i nieorganicznej w zanieczyszczonej wodzie. W przeciwieństwie do BZT, prawie wszystkie substancje moga zostać utlenione.  Powrót

27. CIŚNIENIE HYDROSTATYCZNE Jest to ciśnienie, jakie wywiera na otaczające ciała ciecz nie będąca w ruchu. Rozprzestrzenianie się ciśnienia hydrostatycznego w płynie opisuje prawo Pascala oraz wpływ sił masowych w tym grawitacji. Wzór: p = ρcieczy · g· h Znaczenie symboli: p – ciśnienie hydrostatyczne (w ukł. SI w paskalach g – przyspieszenie grawitacyjne (ziemskie) (w ukł. SI w m/s2) h – głębokość zanurzenia w cieczy (w ukł. SI w metrach) Powrót

28. CIŚNIENIE KRYTYCZNE Ciśnienie krytyczne jest to ciśnienie pary nasyconej w temperaturze krytycznej. Powrót

29. Czas kontaktu Długość czasu w jakim dana substancja jest w kontakcie z woda, przed usunięciem jej w wyniku filtracji lub reakcji chemicznej. Powrót

30. Czas zatrzymania Właściwy czas, w którym mała ilość wody znajduje się w osadniku lub w urządzeniu gdzie zachodzi wytrącanie. W zbiornikach do przechowywania termin oznacza długość czasu, w którym woda będzie przechowywana.  Powrót

31. Dealkanizacja Każdy proces służący zmniejszeniu zasadowości wody.  Powrót

32. Defluoryzacja Usuwanie fluorków z wody pitnej, aby uniknąć uszkodzeń zębów.  Powrót

33. Dekarbonizacja Proces usuwania dwutlenku węgla z wody, przy użyciu tak zwanych "contact to towers" lub "air scrubbers". Proces, podczas którego dwutlenek węgla jest wprowadzany w postaci bąbelków do wody oczyszczanej w celu obniżenia jej pH.  Powrót

34. Denitryfikacja Usuwanie azotu i produktów azotu z wody w celu osiągnięcia danych standardów jakości wody.  Powrót

35. Detergent Rozpuszczalny w wodzie środek czyszczący, inny niż mydło.  Powrót

36. Destylacja Metoda oczyszczania wody, podczas której woda jest doprowadzana do wrzenia a następnie kondensowana (skraplana) w osobnym zbiorniku. Zanieczyszczenia o wyższej od wody temperaturze wrzenia nie parują i pozostają w kolbie do wrzenia. Powrót

37. Dezynfekcja Oczyszczanie cieczy lub powierzchni; wiele technik dostępnych, np. dezynfekcja ozonem. Często wiąże się z usuwaniem obecnych mikroorganizmów z użyciem biocydu.  Powrót

38. Dipol z gr. dipolos - dwa bieguny) to układ dwóch różnoimiennych ładunków. Powrót

39. Domowy/ indywidualny system dostarczania wody System doprowadzania wody do indywidualnego użytkownika/domu. Powrót

40. Dorzecze Obszar interakcji pomiędzy rzeka a przybrzeżnymi wodami, gdzie w wyniku plywow i przepływu rzeki wody słodkie i słone mieszają się. Dlatego woda w zlewni ma zwykle słonawy charakter.  Powrót

41. Dwuwęglany Sole zawierające anion HCO3-. Kiedy dodawany jest kwas, jon ten rozpada się na H2O i CO2, i działa jak bufor. Powrót

42. Elektrodializa Proces używający prądów elektrycznych aplikowanych do membran przepuszczalnych, w celu usunięcia minerałów z wody.  Powrót

43. Elektrolit Substancja, która dysocjuje kiedy znajduje się w wodzie.  Powrót

44. Elektroliza Proces, w którym energia elektryczna zamienia się na energie chemiczna. Proces zachodzi w elektrolicie, roztworze wodnym lub rozpuszczającej się soli, który daje jonom możliwość przemieszczania się pomiędzy dwoma elektrodami. Elektrolit zapewnia powiązanie pomiędzy dwoma elektrodami podłączonymi pod prąd. Jeśli zaaplikujesz prąd elektryczny, jony naładowane dodatnio wędrują do katody, a te naładowane ujemnie migrują do anody. Na elektrodach kationy zostają zredukowane, a aniony utleniane.  Powrót

45. Elektrownia Wodna Zakład przemysłowy zamieniający energię spadku wody na elektryczną. Elektrownie wodne dzieli się na: "duże" i "małe", przyjmując, że małe elektrownie wodne (określane skrótem MEW) to te o mocy poniżej 5 MW. Podział ten jest dość umowny (w Skandynawii i Szwajcarii granicą są 2 MW, a w USA 15 MW), ale dość ważny, gdyż MEW są zaliczane do niekonwencjonalnych, odnawialnych i ekologicznych źródeł energii. Natomiast duże elektrownie wodne są tak na świecie rozpowszechnione (20% światowej produkcji energii elektrycznej), że traktowane są często jako konwencjonalne źródło energii, a duży stopień ingerencji w środowisko naturalne powstrzymuje wielu badaczy od nazywania dużych elektrowni wodnych ekologicznymi. Elektrownie wodne można także podzielić na elektrownie przepływowe produkujące energię elektryczną oraz elektrownie szczytowo-pompowe, które służą głównie do magazynowania energii elektrycznej wyprodukowanej w inny sposób. Powrót

46. EnergiaGeotermalna Energia geotermalna jest to energia zakumulowana w głębi Ziemi w postaci gorących skał i wód. Jest ona praktycznie niewyczerpalna gdyż pochodzi z wnętrza Ziemi w wyniku konwekcji i przewodzenia. Geotermia opiera się na gorących skałach lub wodach poniżej 1000 m, na mniejszych głębokościach temperatury skał i wód nadają się jedynie do wykorzystania w płytkiej geotermii wspomaganej przez pompy ciepła. Źródłem ciepła wnętrza Ziemi są reakcje rozpadu pierwiastków promieniotwórczych 238U, 235U, 232Th oraz 40K. Rocznie Ziemia traci 1021 J ciepła. Skorupa ziemska zbudowana jest ze skał osadowych i wulkanicznych o różnej przewodności cieplnej. Im skorupa jest bardziej skonsolidowana i starsza tym stanowi lepszy ekran dla przewodnictwa ciepła. Energię geotermalną na szeroką skalę wykorzystuje się w Islandii, a w Polsce m.in. na obszarze Podhala. Powrót

47. Energia kinetyczna Energia poruszającej się wody. Powrót

48. Erozja "Ścieranie" powierzchni ziemi pod wpływem działania wiatru, wody, lodu, lub innych czynników geologicznych. Erozja to zjawisko naturalne zachodzące pod wpływem czynników pogodowych lub odpływu ale jest ono zwykle wzmożone przez działalność człowieka.  Powrót

49. Eutroficzny Odnoszący się do wody bogatej w składniki odżywcze takie jak azot czy fosfor Powrót

50. Eutrofizacja Wzbogacenie wody, co powoduje nadmierny rozwój roślinności wodnej i wzrastającą aktywność mikroorganizmów beztlenowych. W wyniku tego poziom tlenu w wodzie spada tworząc niesprzyjające warunki dla życia tlenowych organizmów wodnych. Powrót