450 likes | 683 Views
УНИВЕРЗИТЕТ “ СВ. КИРИЛ И МЕТОДИЈ ” ФАКУЛТЕТ ЗА ФИЗИЧКА КУЛТУРА – СКОПЈЕ. БИОМЕХАНИЧКИ СТАТУС И НИВОТО НА РАЗВОЈ НА ОСНОВНИТЕ МОТОРНИ ВЕШТИНИ КАЈ ДЕЦА НА ВОЗРАСТ ОД 7 ДО 10 ГОДИНИ. - докторска дисертација -. м-р Александар Ацески. Мај, 2013.
E N D
УНИВЕРЗИТЕТ “СВ. КИРИЛ И МЕТОДИЈ” ФАКУЛТЕТ ЗА ФИЗИЧКА КУЛТУРА – СКОПЈЕ БИОМЕХАНИЧКИ СТАТУС И НИВОТО НА РАЗВОЈ НА ОСНОВНИТЕ МОТОРНИ ВЕШТИНИ КАЈ ДЕЦА НА ВОЗРАСТ ОД 7 ДО 10 ГОДИНИ - докторска дисертација - м-р Александар Ацески Мај, 2013.
Основни моторни вештини – ОМВВоведни-есенцијални градбени блокови и предуслов за учење на други посложени и поспецијализирани движења. Застапени во сите курикулуми по предметот физичко и здравствено образование за деца од предучилишната и оддленската настава. ВОВЕД
ОСНОВНИ МОТОРНИ ВЕШТИНИ (ОМВ) БИОМЕХАНИЧКИ СТАТУС НИВО НА РАЗВОЈ (ВЛАДЕЕЊЕ)
1.Истражувања кои се однесуваат на утврдување на биомеханичкиот статус на основните моторни вештини, како и други видови на динамички стереотипови.- Утврдување на биомеханичките карактеристики, биомеханичката структура, оптималната методска поставеност за учење односно усовршување на динамичките стереотипови и сл. ДОСЕГАШНИ ИСТРАЖУВАЊА 2. Истражувања кои се однесуваат на утврдување на нивото на развој (владеење) на основните моторни вештини. - Утврдување на застапеноста на квалитативните аспекти од ОМВ кај различни возрасти, влијанието на наставните програми врз успешноста во изведбата на ОМВ, релацијата на антропометрискиот, моторичкиот и другите сегменти од антрополошкиот статус на човекот врз манифестирањето на ОМВ и сл.
ПРЕДМЕТ НА ИСТРАЖУВАЊЕТО ОСНОВНИТЕ МОТОРНИ ВЕШТИНИ (ЛОКОМОТОРЕН И МАНИПУЛАТИВЕН ВИД) ЗАСТАПЕНИ ВО КУРИКУЛУМИТЕ ПО ФЗО ВО ПРЕДУЧИЛИШНОТО ОБРАЗОВАНИЕ И ОДДЛЕНСКАТА НАСТАВА ОД 1 ДО 4 ОДД. ЦЕЛ НА ИСТРАЖУВАЊЕТО БИОМЕХАНИЧКИОТ СТАТУС И НИВОТО НА РАЗВОЈ (ВЛАДЕЕЊЕ) НА ОСНОВНИТЕ МОТОРНИ ВЕШТИНИ
- Да се утврдат биомеханичките карактеристики на ОМВ од локомоторен и манипултивен вид, но и двете групи третирани во целина.- Да се утврди степенот на биомеханичка сличност, силата на биомеханичка поврзаност, степенот на хомогеност кај ОМВ од локомотрен и манипултивен вид, но и двете групи третирани во целина.- Да се формираат групи на ентитети со слична биомеханичка структура во латентниот простор кај ОМВ од двете групи дефинирани со ординални варијабли.- Да се утврди нивото на развој (владеење) кај основните моторни вештини од локомотрен вид. - Да се утврди нивото на развој (владеење) кај основните моторни вештини од манипулативен вид. - Да се утврди тежината на критериумите за изведба кај сите моторни вештини.- Да се утврди факторската структура на ОМВ од двете групи третирани во целина кои се дефинирани со дисретни-рацио варијабли. ЗАДАЧИ НА ИСТРАЖУВАЊЕТО
Група на хипотези за биомеханичкиот статус и факторската структура на ОМВХ1- Биомеханичката структура на ОМВ анализирани со ординални варијабли ќе биде составена од две групи (локомоторни и манипулативни).Х2 – Факторската структура на ОМВ анализирани со дискретни-рацио варијабли ќе биде составена од две групи (локомоторни и манупулативни). ХИПОТЕЗИ НА ИСТРАЖУВАЊЕТО Група на хипотези за нивото на развој на ОМВХ3 – Ќе постои статистички значајна разлика во нивото на развој помеѓу групите испитаници кај сите моторни вештини.Х4 – Ќе постои статистички значајна разлика во нивотото на развој помеѓу групите испитаници кај секоја од двете групи на вештини третирана како целина. Х5 – Ќе постои монотоно растечки тренд во просечниот скор од критериумите кај секоја моторна вештина.
МЕТОД НА ИСТРАЖУВАЊЕТО ПРИМЕРОК НА ОМВ ОСНОВНИ МОТОРНИ ВЕШТИНИ (ОМВ) ЛОКОМОТОРНИ ВЕШТИНИ (6) МАНИПУЛАТИВНИ ВЕШТИНИ (6)
ЛОКОМОТОРНИ ВЕШТИНИ ТРЧАЊЕ
ГАЛОПИРАЊЕ ЛОКОМОТОРНИ ВЕШТИНИ
ГАЛОПИРАЊЕ ВО СТРАНА ЛОКОМОТОРНИ ВЕШТИНИ
ПОТСКОКНУВАЊЕ СО ЕДНА НОГА ЛОКОМОТОРНИ ВЕШТИНИ
ПРЕСКОКНУВАЊЕ ЛОКОМОТОРНИ ВЕШТИНИ
ХОРИЗОНТАЛЕН СКОК ЛОКОМОТОРНИ ВЕШТИНИ
ФРЛАЊЕ НА ТОПЧЕ МАНИПУЛАТИВНИ ВЕШТИНИ
ТРКАЛАЊЕ НА ТОПЧЕ МАНИПУЛАТИВНИ ВЕШТИНИ
ВОДЕЊЕ НА ТОПКА СО РАКА ВО МЕСТО МАНИПУЛАТИВНИ ВЕШТИНИ
ФОРХЕНД УДАР МАНИПУЛАТИВНИ ВЕШТИНИ
ШУТ НА ТОПКА ОД ПОД МАНИПУЛАТИВНИ ВЕШТИНИ
Испитаници – 137 машки(ОУ 11-ти Октомври - Скопје)7 год. – 32 испитаници8 год. – 33 испитаници9 год. – 38 испитаници10 год. – 34 испитаници ПРИМЕРОК НА ИСПИТАНИЦИ
“Test of Gross Motor Development”“Fundamental Motor Skills” ПРИМЕРОК НА ТЕСТОВИ (ОБРАСЦИ) ЗА ПРОЦЕНКА НА НИВОТО НА РАЗВОЈ НА ОМВ
4 групи на информации- Цел- Почетна и завршна положба- Функционално-анатомски карактеристики- Механички карактеристики ПРИМЕРОК НА БИОМЕХАНИЧКИ ВАРИЈАБЛИ
БИОМЕХАНИЧКИ МЕТОДИ И ОБРАБОТКА НА ПОДАТОЦИТЕ ОСНОВНИТЕ МОТОРНИ ВЕШТИНИ СЕ АНАЛИЗИРАНИ СО КВАЛИТАТИВНА БИОМЕХАНИЧКА АНАЛИЗА ОРДИНАЛНА МАТРИЦА СИМЕТРИЧНА МАТРИЦА НА НОРМИРАНИ МЕРКИ НА СЛИЧНОСТ ЦЕЛОСНА БИОМЕХАНИЧКА СЛИЧНОСТ, СИЛАТА НА БИОМЕХАНИЧКА ПОВРЗАНОСТ, СОСЕДНА БИОМЕХАНИЧКА СЛИЧНОСТ
Потоа е анализирана латентната биомеханичка структура на двете групи вештини во целина, преку факторизација на матрицата на интерсличност со примена на “Методата на главни компоненти” SPSS 16, ONLINE AGE CALCULATOR
ЗА УТВРДУВАЊЕ НА НИВОТО НА РАЗВОЈ СЕКОЈА МОТОРНА ВЕШТИНА Е СНИМЕНА СО 2 КАМЕРИ ИСТОВРЕМЕНО ПРИЛАГОДЕНА НА БРЗИНА ОД 120 fps.НАПРАВЕНИ СЕ 6576 СНИМКИ ОД КОИ 3288 ВО ФРОНТАЛНА И 3288 ВО САГИТАЛНА РАМНИНА.ЗА УТВРДУВАЊЕ НА НИВОТО НА РАЗВОЈ ВО ПРЕДВИД Е ЗЕМЕН СЕКОЈ ПОЕДИНЕЧЕН РЕЗУЛАТ (СКОР) ОД ВЕШТИНАТА.ТЕСТИРАЊЕТО НА РАЗЛИКИТЕ ПОМЕЃУ ГРУПИТЕ ИСПИТАНИЦИ Е ИЗВРШЕНО СО ПРИМЕНА НА ПАРАМЕТРИСКА И НЕПАРАМЕТРИСКА(ANOVA) ОДНОСНО Kruskall-Wallis тестот. ЗА УТВРДУВАЊЕ НА ЗНАЧАЈНОСТИТЕ ВО РАЗЛИКИТЕ ПОМЕЃУ СЕКОЈА ГРУПА ОДДЕЛНО ПРИМЕНЕТ Е LSD ТЕСТОТ ОДНОСНО Mann-Whitney тестот.
- Биомеханичка сличност- Биомеханичка хомогеност- Сила на биомеханичка поврзаност- Соседна биомеханичка сличност РЕЗУЛТАТИ И ДИСКУСИЈА БИОМЕХАНИЧКИ СТАТУС НА ОМВ
БИОМЕХАНИЧКИ СТАТУС НА ОМВ – Локомоторен вид Нормирани мерки на биомеханичка сличност меѓу основните моторни вештини од локомоторен вид, коефициент на биомеханичка сличност на целиот систем од моторни вештини (КЦБС)
Коефициенти на сила на биомеханичка поврзаност на една моторна вештина со останатите (КСБП) Коефициенти на соседна биомеханичка сличност (КСБС) кај најдобрите 10 редоследи за усовршување на локомоторните вештини
БИОМЕХАНИЧКИ СТАТУС НА ОМВ – Манипулативен вид Нормирани мерки на биомеханичка сличност меѓу основните моторни вештини од манипулативен вид, коефициент на биомеханичка сличност на целиот систем од моторни вештини (КЦБС)
Коефициенти на сила на биомеханичка поврзаност на една основна моторна вештина со останатите (КСБП) Коефициенти на соседна биомеханичка сличност (КСБС) кај најдобрите 10 редоследи за усовршување на манипулативните вештини
Нормирани мерки на биомеханичка сличност меѓу основните моторни вештини од двете групи, коефициент на биомеханичка сличност на целиот систем од моторни вештини (КЦБС)
Коефициенти на сила на биомеханичка поврзаност (КСБП) на сите моторни вештини како целина
БИОМЕХАНИЧКА СТРУКТУРА НА ОМВ ВО ЦЕЛИНА Тестови за утврдување на адекватност на матрицата на интерсличност за факторизација (Kaiser-Meyer-Olkin Measure of Sampling Adequacy и Bartlett's Test of Sphericity) Значајни карактеристични корени (Eigenvalues), процент од тоталната варијанса на значајните главни компоненти (%Total Variance), кумулативно значајни катрактеристични корени (Cumulative Eigenvalues) и кумулативно процент од тоталната варијанса на значајните главни компоненти (Cumulative %).
Проекции на елементите врз дефинираните компоненти (C), големина на објаснет дел од тоталната варијанса на секоја компонента (Total) и коефициент на објаснет дел од тоталната варијанса на секоја компонента (% of Variance)
ПРОЦЕНКА НА НИВОТО НА РАЗВОЈ НА ОМВ (Локомоторен вид) За проценка на нивото на развој на локомоторните вештини користена е батеријата “Test of Gross Motor Development”која содржи квалитативно-биомеханички критериуми (компоненти) преку кои се проценува успешноста во изведбата.
ПРОЦЕНКА НА НИВОТО НА РАЗВОЈ НА ОМВ (Локомоторен вид во целина) Графички приказ на просечниот вкупен скор од локомоторните вештини Униваријантна анализа на варијанса (АНОВА) кај групите испитаници
Процентуална застапеност и број на регистрирани критериуми на вештините
ПРОЦЕНКА НА НИВОТО НА РАЗВОЈ НА ОМВ (Манипулативен вид) За проценка на нивото на развој на манипулативните вештини користена е батеријата “Test of Gross Motor Development”и “Fundamental Motor Skills” кои содржат квалитативно-биомеханички критериуми (компоненти) преку кои се проценува успешноста во изведбата.
ПРОЦЕНКА НА НИВОТО НА РАЗВОЈ НА ОМВ (Манипулативен вид во целина) Графички приказ на просечниот вкупен скор од манипулативните вештини Kruskall-Wallisтест за манипулативните вештини
Процентуална застапеност и број на регистрирани повторувања на критериумите од вештините
ФАКТОРСКА СТРУКТУРА НА ОМВ Тестови за утврдување на адекватност на матрицата на интерсличност за факторизација (Kaiser-Meyer-Olkin Measure of Sampling Adequacy и Bartlett's Test of Sphericity) Значајни карактеристични корени (Eigenvalues), процент од тоталната варијанса на значајните главни компоненти (%Total Variance), кумулативно значајни катрактеристични корени (Cumulative Eigenvalues) и кумулативно процент од тоталната варијанса на значајните главни компоненти (Cumulative %).
Проекции на елементите врз дефинираните компоненти (C), големина на објаснет дел од тоталната варијанса на секоја компонента (Total) и коефициент на објаснет дел од тоталната варијанса на секоја компонента (% ofVariance)
ЗАКЛУЧОК • Врз основа на добиените резултати од истражувањето може да се заклучи следното: • ОМВ од локомоторен вид имаат релативно ниска хомогеност. • Најголема сила на биомеханичка поврзаност е присутна кај вештината “Прескокнување” што ја покажува нејзината доминантна улога во процесот на усовршување кај овие вештини. • Најоптимален пат (редослед) за усовршување на локомоторните вештини според коефициентот на соседба биомеханичка случност е (ГАЛОП-ПРЕСКОК-ГАЛСТРА-ГАЛОП-ПОТСКОК-ХСКОК). • ОМВ од манупулативен вид имаат ниска хомогеност. • Најголема сила на биомеханичка поврзаност е присутна кај вештината “Фрлање на топче над рамо” што ја покажува нејзината доминантна улога во процесот на усовршување кај овие вештини. • Најоптимален пат (редослед) за усовршување на манипулативните вештини според коефициентот на соседба биомеханичка случност е (ТРТОП-ФРТНР-ВОТРМ-ФОУДАР-ФАЌА-ШУТТОП). • ОМВ третирани како една целина имаат ниска хомогеност. • Биомеханичката структура на ОМВ е дефинирана со три групи на вештини. Според ова хипотезата Х1 не се прифаќа.
Статистички значајна разлика е утврдена во нивото на развој кај вештините Галопирање, Потскокнување, Хоризонтален скок, Фрлање на топче над рамо, Тркалање на топче, Водење на топка со рака во место, Форхенд удар, Шутирање на топка од под. Според ова хипотезата Х3 не се прифаќа во целост. • Постои статистички значајна разлика во нивото на развој кај локомоторните и манипулативните вештини третирани како целина. Според ова хипотезата Х4 се прифаќа. • Постои монотоно растечки тренд во просечниот скор од критериумите кај сите моторни вештини. Врз основа на ова хипотезата Х5 се прифаќа. • Генерално е присутно ниско ниво на развој (владеење) кај ОМВ во однос на истражувања од автори спроведени во други земји.