Aistriú ón mbunscoil go dtí an iarbhunscoil

1. An Tionscnamh um Phleanáil Fhorbartha Scoile Aistriú ón mbunscoil go dtí an iarbhunscoil

2. Aistriú • Gné thimthriallach de shaol na scoile • Dea-phleanáil de dhíth • Tréimhse chasta do na mic léinn • Deiseanna agus dúshláin • Taighde suntasach in Éirinn • Gá le teagmháil agus comhordú níos fearr idir an dá earnáil • Foghlaim agus teagasc – malairt modheolaíochtaí

3. Wow! Scoil mhór amárach………

4. Moving Up -ESRI/NCCA 2004

5. Mothúcháin ar an gCéad Lá • Spreagtha • Sona • Sásta • Neirbhíseach • Caillte • Scanraithe 0 20 40 60 80 100 Moving Up -ESRI/NCCA 2004

6. Difríochtaí Inscne: Comhthéacs Sóisialta Is cosúil go mbíonn níos mó imní ar chailíní ná ar bhuachaillí • ..Is mó a chuireann ísliú meanma as do chailíní ná do bhuachaillí de dheasca an phróisis aistrithe… agus is mó a théann féiníomhá chailíní maidir lena ndealramh i bhfeidm ar a bhféinmheas • ..tagann laghdú ar iontaoibh na mbuachaillí as a ngníomhú acadúil féin, rud a chuireann isteach ar a bhféinmheas Moving Up -ESRI/NCCA 2004

7. Deacrachtaí aistrithe • Easpa leanúnachais sa churaclam • Níos mó ábhar—an iomarca, b’fhéidir? • Aistriú ranganna • Luas méadaithe foghlama sna hardranganna i scoileanna a bhfuil sruthú ar siúl iontu • Imní faoi bhulaíocht • Aineolas faoi cad is féidir a bheith ag súil leis (teagmháil & faisnéis neamhfhoirmeálta) • Struchtúir fhoirmeálta (éilimh agus atmasféar) Moving Up -ESRI/NCCA 2004

8. Dúshláin an Aistrithe • Aistriú ó thimpeallacht a bhfuil siad eolach air go timpeallacht mhór choimhthíoch • Scaradh lena gcairde ón mbunscoil • Ógántacht • Éilimh intleachtúla • Strus síceolaíochta & fisiciúil • Clár ama • Níos mó daoine fásta <> níos mó múinteoirí • Cinntí agus freagrachtaí • Bainistiú ama agus scileanna eagrúcháin An bhfuil aon dúshláin eile?

10. Tacaíochtdo Mhic Léinn • OSPS (SPHE) • NBSP (HSCL) • Tréadchúram: Cinn Bhliana... • Tacaíocht Foghlama • Treoir • Roghnú Ábhar • Polasaithe • Comhairle Mac Léinn • Meantóireacht/Ionduchtú • Meantóireacht Acadúil • DEIS • Cláracha: TSCS (JCSP), AF (LCA), CI (TY), CGAT (LCVP) • Imeachtaí Seach-Churaclaim • Aon ní eile?

11. Ceardlann 1 • Machnaigh ar an réimse tacaíochtaí do mhic léinn • Cad atá á thairiscint i do scoil-se? ( Féach Bileog Oibre T 1)

12. Moving Up -ESRI/NCCA 2004 Cad a chabhraíonn le daltaí socrú síos? Cáirde ón mbunscoil Córas meantóireachta ‘dlúthchara’ Lá oscailte Cuairteanna ar an mbunscoil Teagascóirí Ranga Múinteoirí Gníomhaíochtaí seach-churaclaim Clár ionduchtaithe Siblín níos sine

13. Cigireacht Ábhar – Moltaí ó na Tuarascálacha • Roinn Tacaíocht Foghlama i dteagmháil leis na Bunscoileanna • Ranna Ábhar – Nascanna foirmiúla leis an Roinn Tacaíocht Foghlama • Ranganna struchtúrtha—cuspóirí leagtha síos ón tús • Acmhainní cuí • Timpeallacht foghlama tharraingteach • Modhanna teagaisc gníomhacha • Freastal ar stíleanna foghlama éagsúla • Úsáid éifeachtach as obair bhaile • Measúnú agus aiseolas • Gníomhaíochtaí comhchuraclaim • Ionchais arda • Cumas measctha vs sruthú • Eagrú ranga • Clár comhtháite scileanna staidéir

14. Roghnú Ábhar • Taithníonn cláracha ‘tástálaithe’ le mic léinn • Baintear úsaid as foinsí eolais neamhfhoirmeálta • Uaireanta bíonn baint ag an ngrúpáil ábaltachta le roghnú ábhar • Deacrachtaí ag mic léinn áirithe déileáil leis an líon méadaithe ábhar Céard faoi Threoir sa Chéad Bhliain?

15. Leanúnachas Curaclaim Curriculum continuity (students) Gaeilge Béarla Matamaitic Níos Fusa Mar an gCéanna Níos Deacra Leibhéal deacrachta san iarbhunscoil de réir na mac léinn Moving Up -ESRI/NCCA 2004

16. Athruithe i dTriailscóir i rith na Chéad Bhliana (Moving Up -ESRI/NCCA 2004) Ísliú Seasmhach Ardú Léitheoireacht Comhaireamh

17. An Chéad Bhliain Rang a Sé • ? • ? • ? • ? • ? • Modheolaíocht Ghníomhach • Measúnacht Chomónta • Measúnú chun Foghlama • Polasaí Obair Bhaile • Foghlaim Ghníomhach Ceardlann 2: Cad a tharlaíonn sa Chéad Bhliain?

18. Ag deireadh na Chéad Bhliana …. • Faoi dheireadh na bliana, is lú an dearcadh dearfach a bhí ag na daltaí sa staidéar seo i leith na scoile • Bhí an treocht seo níos suntasaí i scoileanna ina raibh socrú síos níos deacra • Ghlac sé níos mó ama socrú síos i scoileanna a raibh sruthú ar siúl iontu • Modhanna múinte traidisiúnta (‘cailc is caint’) a bhí in úsáid de ghnáth • 1 go 1.5 uair sa lá a bhí á chaitheamh ar obair bhaile agus staidéar • Bhí éagsúlacht scileanna matamaitice & léitheoireachta ag daltaí ag tús na chéad bhliana. I gcás a bhformhór níor tháinig aon fheabhas orthu. Moving Up -ESRI/NCCA 2004

19. Roinnt Torthaí … • Tá sé tábhachtach go dtuigfeadh na múinteoirí san iarbhunscoil na cinealácha cur chuige teagaisc agus foghlama a bhíonn á gcleachtadh sa bhunscoil • Is fearr an ghrúpáil cumas measctha ná an sruthú sa Chéad Bhliain mar éiríonn aisti dul chun cinn níos fearr sa litearthacht agus san uimhearthacht agus tugann sí níos mó muiníne do dhaltaí mar fhoghlaimeoirí Moving Up -ESRI/NCCA 2004

20. Cad is féidir le scoileanna a fhoghlaim ón staidéar seo? • Tá teagmháil réamhiontrála na hiarbhunscoileleis na daltaí atá ag teacht isteach agus lena dtuismitheoirí nó lena gcaomhnóirítábhachtach chun imní na ndaltaí a laghdú agus chun an próiseas aistrithe a éascú • Tá sruth maith faisnéise idir an bhunscoil friothálach agus an iarbhunscoil riachtanach, go háirithe faoi ghnóthachtáil agus láidreachtaí foghlama na ndaltaí agus faoina bhfuil déanta acu sna hábhair éagsúla sa bhunscoil Moving Up -ESRI/NCCA 2004

21. Cleachtais a chabhraíonn leis an socrú síos • Cuairt lucht na hiarbhunscoile ar na bunscoileanna • Lá oscailte • Próiseas ionduchtaithe • Struchtúr agus eagrú ranga • Turas thart ar an scoil chun cabhrú leis na daltaí éirí eolach air • Córas meantóireachta daltaí • Teagascóir ranga/múinteoir ranga • Nasc Baile-Scoile-Pobail • Gníomhaíochtaí seach-churaclaim/clubanna • Cruinnithe múinteoirí is tuismitheoirí • Na polasaithe is tábhachtaí (frith-bhulaíocht, m.sh.) a mhúineadh

22. Tréadchúram Éifeachtach--Achoimre (1) • Cur chuige ilghnéitheach • Ceann bliana • Teagascóir ranga • OSPS (SPHE) • NBSP (HSCL) • Tacaíocht foghlama • Séiplíneach • Comhairle mac léinn • Nuachtlitreacha • Dialann mac léinn • Múineadh polasaithe & cód!

23. Tréadchúram Éifeachtach—Achoimre (2) • Polasaí éifeachtach frith-bhulaíochta • Córas meantóireachta • Oiliúint cheannasaíochta • Rannpháirtíocht tuismitheoirí • Gníomhaíochtaí seach-churaclaim & comhchuraclaim • Ionchais arda & spreagadh • Modheolaíochtaí ghníomhacha teagaisc • Béim ar an teagasc & ar an bhfoghlaim • Foireann choimhdeach

24. Plean Gnímh Samplach don Aistriú Ceardlann 3: Féach Bileog Oibre T2

25. Torthaí Breise: Daltaí an Dara Bliain (ESRI/NCCA, May 2006) • Meath in iompar na ndaltaí • Baineann a bhformhór taitneamh as an scoil—go háirithe na cailíní • Is fearr le daltaí uile timpeallacht eagraithe foghlama • Gá le níos mó treorach • Gá le straitéisí chun ‘gafacht’ na ndaltaí in imeachtaí na scoile a spreagadh