1 / 19

Bashkësitë e numrave në civilizimet e famshme

Bashkësitë e numrave në civilizimet e famshme. Arsimtari: Ramiz Iljazi Dhjetor 2008. Numrat tek Gumulgal ët ( paraardhës të australianëve ). Ne për të gjithë numrat shfrytëzojmë vetëm dy fjalë: urapon dhe ukasar. Kjo ndoshta është primitive, por…. 1  urapon 2  ukasar

mercia
Download Presentation

Bashkësitë e numrave në civilizimet e famshme

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. Bashkësitë e numrave në civilizimet e famshme Arsimtari: Ramiz Iljazi Dhjetor 2008.

  2. Numrat tek Gumulgalët(paraardhës të australianëve) Ne për të gjithë numrat shfrytëzojmë vetëm dy fjalë: urapondheukasar. Kjo ndoshta është primitive, por…. 1  urapon 2  ukasar 3  ukasar-urapon 4  ukasar-ukasar 5  ukasar-ukasar-urapon 6  ukasar-ukasar-ukasar ... ... dhe do ta mendojnë makinën digjitale llogaritëse e cila do të llogarit vetë me numrat 0dhe1. ... një ditë njerëzit fjalët urapondhe ukasardo të ndërojnë me shifrat 0dhe1... baza 2

  3. 20 flamur 400 kashta e misrit 8000 kukulla misri Numrat tek Actekët(Amerika qendrore, shekulli 15.-16.) Neve kemi përdorur vetëm katër simbole. 1 kokra misri  Bashkësia e numrave është ndërtuar me bazë 20.

  4. 1  20  400  8000  Numrat tek Actekët(Amerika qendrore , shekulli 15.-16.)  mbledhje  shumzim  pjestim (është fjala për thyesat) 20 + 15 + 4 = 39 8000+ 400+400+200 = 9000 8000 + 3 · 400 + 4 · 20 + 7 = 9287

  5. 0  shtëp. e kërm ose 1  pikë 5  vizë Numrat teka Majët(fis indian në Amerikën qendrore, shekulli 3.-10.) Na numrat i kemi shënura vetëm me ndihmën e 3 simboleve:

  6. Numrat tek Egjiptianët(3000. vjet para erës sonë.) Shkrimet tona përbëhen nga simbole dhe fotografiza të ndryshme të quajtura hijeroglife. Ndërsa ndërjmet tyre ka 7 simbole me ndihmët e të cilëve i kemi shënura të gjithë numrat: baza 10

  7. Numrat tek Egjiptianët(3000 vjet para erës sonë.) sistemi numeirk aditiv 125 1973 2235102

  8. për 1 (ose 60) mvarësisht nga pozita për 10 Numrat tek Babilonasit(afër 2000. vjet para erës sonë) Në fillim kemi përdorur 5 simbole: Por më vonë kemi kuptuar se të majftueshëm janë vetëm dy: baza 60 ... orën në 60 minuta, kurse minutat në 60 sekonda. Na rrethin e kemi ndarë ne 360 shkallë...

  9.  1 ose 60  10 Numrat tek Babilonasit(afër 2000. vjet p. e. sonë) Si atëher mund ti shfrytëzojmë vetëm dy simbole për shënimin e të gjithë numrave? Më tutje? Ja p.sh., nurmi 95 shënohet: 60 + 30 + 5

  10. Numrat tek Kinezët (rreth 1400.-1100. p.e.re sistemi numerik aditiv-multiplikativ Na kemi pasur simbolet për numrat nga 1 deri 10, pastaj 100, 1000 dhe 10000. 4359 5080 Zeron e kemi llogaritur me zbrazëtirë baza 10

  11. VERTIKALISHT HORIZONTAL (4. shekuj p.e.re) Numrat tek Kinezët (rreth 1400.-1100. p.e.re.) Më vonë kemi zhvilluar bahskësitë për të treguar numrat me ndihmën e shkopinjëve… sistemi“vlera vendore”  Për njëshet, qindëshet,...  dhjetëshët, mijëshet,… ... Të cilët paraqesin numrat e vënë nga 1 deri 9… 40698

  12. Numrat tek Indasët Na kemi zhvilluar tre lloje të sistemeve numerike: • KHAROSTHI(rreth 400.-200. p.e.r.) • BRAHMI(rreth 300. p.e.r.) • GWALIOR(rreth 850. pas e. re.) Al-Biruni baza 10

  13. Numrat tek Indasët - Brahmi(1. shekull pas erës se re.) Sistemi Brahmi është më i intresantëshmi… • nuk ka kuptimin e “vlerës vendore” • Për veç numri 1, pastaj nga 4 deri 9, kanë pasur simbole të veçanta për numrat më të mëdhenj: 10, 100, 1000, ... 20, 30, 40, ... , 90 200, 300, 400, ..., 900. …pasi nga ai do të zhvillohet sistemi numerik arab.

  14. Numrat tek Grekët(rreth 900.vjet p.e.re – 200.vjet pas erës se re.) I pari ka qenë i bazuar në shkronjat fillestare të emrit të numrit: Na kemi pasur dy sisteme numerike krahasuese. 5678

  15. Numrat tek Grekët(rreth 900.vjet p.e.re – 200.vjet pas erës se re.) I dyit ka përdorur të gjitha shkronjat e alfabetit grek dhe tre nga alfabeti fenikas: baza 10 269

  16. Numrat tek Romakët(400. pr. Kr. - 600. poslije Kr.) Për shëminim e numrave neve kemi përdorur vetëm 7 simbole: Sistemi i jonë numerik do ët përdoret deri në paraqitjen e numrave arab… 1 I 5  V 10X 50 L 100 C 500D 1000  M ... që më vonë, p.sh. për shënimin e viteve ose numrave të orës. MCMLXXIV Sistemi aditiv-suptraktiv 1974 ? sistemi jopozicional

  17. 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Numrat tek Arabët(rreth 650 pas erës se re.) Kurse na kemi zhvilluar dy sisteme numerike: Sistemin Lindor(Arabija dhe Persija): Sistemi Perëndimor, nga i cili janë zhvilluar numrat e sotshëm: baza 10 Sistemi numerik pozicional

  18. Numrat nga 1-10 në tërë botën

  19. Autor i prezantimit: Ramiz Iljazi

More Related