بررسی تسلیم مبیع در کنوانسیون بیع بین المللی کالا و آثار آن

2. بررسی تسلیم مبیع در کنوانسیون بیع بین المللی کالا و آثار آن موضوع ارایه : گردآورندگان : عارف نو پــور سجـاد محمد حسیــنی بیع بین المللی 2 استاد گرامی: جناب آقای دکتر فیضی چکاب

3. مقدمه • اهمیت موضوع و طرح سوال • تعهد به تسلیم و مفهوم آن • زمان و مکان تسلیم • تسلیم کالا قبل موعد • تسلیم اسناد و مدارک • تعهدات فرعی • تسلیم مبیع و انتقال ضمان معاوضی

4. CISG تعهد به تسلیم تعهدات بایع تسلیم کالا تشکیل قرارداد تعهدات مشتری آثار قرارداد بیع تسلیم اسناد و مدارک تعهدات مشترک

5. CISG • اختصاص بخش سوم کنوانسیون به تعهدات بایع و مشتری • اصلی ترین تعهد بایع • آیا تسلیم مبیع معیوب و ناقص ، تسلیم محسوب می گردد؟ و آیا لزوم مطابقت کالا در هنگام تسلیم وجود دارد؟ • در صورت عدم ذکر در قرارداد، زمان و مکان تسلیم با چه قاعده ای مشخص خواهد شد؟ • آیا فروشنده می تواند قبل سر رسید ؛ کالا را تحویل مشتری دهد و در این صورت آیا مشتری ملزم به قبول آن است؟ • تسلیم مدارک پیش از موعد چه آثاری را به می آورد ؟ • راه حل پذیرفته شده در کنوانسیون در خصوص ضمان معاوضی کدام است ؟ • جایگاه انتقال مالکیت به عنوان یکی از آثار تسلیم مبیع در کنوانسیون کدام است ؟

6. CISG • کنوانسیون تعریفی از تسلیم ارائه نداده است • استنباط از ماده 31 : تسلیم عبارت است از دادن مبیع به تصرف مشتری یا گذاشتن مبیع در اختیار او .. • تعریف مفسرین حقوقی : تسلیم عبارت است از از هر نوع اقدامی که به خریدار اجازه دهد کالا را تحت تصرف و سلطه ی خود در آورد تسلیم عبارت است از دادن مبیع به تصرف مشتری ، به نحوی که متمکن از انحاء تصرفات و انتفاعات باشد و قبض عبارت است از استیلاء مشتری بر مبیع . ماده 367 قانون ایران تسلیم وقتی حاصل می شود که مبیع تحت اختیار مشتری گذاشته شده باشد اگرچه مشتری آن را هنوز عملا تصرف نکرده باشد. ماده 368 • عنصر اصلی تسلیم، در اختیار نهادن و مستولی کردن خریدار بر مبیع است و قبض مادی ابزار عرفی تحقق آن می باشد.

7. CISG بر اساس کنوانسیون : بر اساس کنوانسیون مفهوم تسلیم شامل مطابقت کالا با قرارداد نمی شود ماده 30 و 31 کنوانسیون حقوق فرانسه : لزوم مطابقت کالا با قرارداد از توابع تعهد به تسلیم ، با کنوانسیون متفاوت است. حقوق کامن لا : منطبق با کنوانسیون 1980 مقررات UCC : منطبق با کنوانسیون 1980 در حقوق ایران: نصی وجود ندارد اما می توان همانند کنوانسیون لزوم مطابقت را از توابع تعهد به تسلیم ندانست. (بر اساس مواد 367 و 368 و اصول حقوقی ) استثناء : تسلیم مبیع کلی معیوب امکان پذیر نیست .

8. CISG حاکمیت اراده : مبنی ماده 6 و به طور ضمنی ماده 30 ماده 30 : بایع مکلف است به ترتیبی که در قرارداد و این کنوانسیون مقرر شده کالا را تسلیم کند ، هرگونه مدرک مربوط به کالا را تحویل نماید و مالکیت را انتقال دهد. در رابطه با تسلیم کالا در وهله ی اول بر طبق قرارداد عمل می گردد. (ماده 31 و بند الف ماده 33 ) قاعده نخست قاعده دوم رویه ی معمول طرفین و عرف و عادت : ( ماده 8 بند 3 و ماده 9 بند 1 ) قاعده سوم قواعد تکمیلی: در خصوص تعیین مکان و زمان تسلیم متفاوتند.

9. CISG قرارداد بیع متضمن حمل کالا است (بند1 ماده 31) : تعهد به تسلیم عبارت است از تحویل کالا به اولین موسسه حمل و نقل جهت ارسال به مشتری 1 • اولین موسسه : موسسه ای که با توافق صریح یا ضمنی طرفین به عنوان متصدی حمل و نقل مشخص می گردد. • متصدی حمل باید شخصی غیر از فروشنده باشد و به عبارتی مستقل باشد . قرارداد بیع متضمن حمل کالا نیست (بند2 ماده 31) : ممکن است کالا عین معین یا کلی در معین باشد، یا عین کلی باشد که باید ساخته یا تولید شود. هرگاه طرفین در حین قرارداد بدانند که کالا در محل معین است یا باید در محل معین ساخته یا تولید شود؛ بایع باید در همان محل کالا را در اختیار مشتری قرار دهد. 2 • فرضی که کالا در حال حمل فروخته می شود مشمول این بند نمی شود. • بایع باید در محل تجارت خود در زمان قرارداد، کالا را تحویل مشتری بدهد. (بند 3 ماده 31) • تعدد محل تجارت : اعمال ماده 10 کنوانسیون 3

10. CISG • قاعده: ابتدا زمان تسلیم طبق قرارداد و مرحله بعد با توجه به عرف و رویه بین طرفین در غیر این دو صورت : ماده 33 کنوانسیون 1- زمان مشخصی در قرارداد مشخص شده یا بر اساس آن قابل تعیین باشد: تسلیم در همان زمان 2- در فرضی که یک دوره زمانی برای تحویل کالا معین شده باشد، یا یک دوره زمانی بر اساس قرارداد قابل تعیین باشد، بایع مخیر است در زمانی که طی این مدت تعیین می کند کالا را تحویل مشتری دهد، مگر اینکه تعیین زمان با مشتری باشد. 3- در غیر موارد بالا بایع باید در مدت متعارف پس از انعقاد کالا را تسلیم مشتری کند. مدت متعارف : بر حسب ماهیت کالا و در دسترس بودن یا نبودن آن معین می شود و همچنین با رعایت اصل حسن نیت .

11. CISG • حاکمیت اراده طرفین در تعیین زمان و مکان تسلیم مبیع : • ماده 375 ق.م( مکان تسلیم) : • مبیع باید در محلی تسلیم شود که عقد بیع در آنجا واقع شده است مگر عرف و عادت .. یا محل مخصوصی معین شده باشد. • ماده 344 ق.م ( زمان تسلیم) : • ... مگر اینکه بر حسب عرف و عادت ... موعدی معهود باشد، اگرچه در قرارداد ذکر نشده باشد. • و مکان بر اساس در صورت عدم تصریح به آن در قرارداد ،هرگاه عرفی وجود داشته باشد، زمان آن بوسیله عرف تعیین می شود. • شباهت با کنوانسیون: • تفاوت با کنوانسیون:در صورتی که توافقی و عرفی در خصوص مکان . محل تسلیم وجود نداشته باشد،مبیع باید در محل انعقاد قرارداد تسلیم شود ؛ اما کنوانسیون محل تجارت را مکان تسلیم در نظر می گیرد.

12. CISG بند 1 ماده 52 : در صورتی که بایع کالا را پیش از موعد تعیین شده تسلیم نماید ، مشتری مخیر است آن را قبض نماید ، یا از قبض آن امتناع ورزد. بند 2 ماده 86 : چنانچه کالای ارسال شده جهت مشتری در مقصد مورد نظر در اختیار او قرار داده شود و او از حق رد استفاده کند ، مکلف است به نیابت از بایع ، کالا رادر تصرف خود نگاه دارد. به شرط آنکه این امر بتواند بدون پرداخت ثمن و بدون زحمت نامتعارف یا هزینه های نا معقول صورت گیرد. • در حقوق ایران : • نصی وجود ندارد .. • اجل به نفع متعهد (فروشنده) باشد : • اجل به نفع طرفین است – مفهوم ماده 344 • ثابت نشد اجل به نفع کیست :

13. CISG چنانچه بایع مکلف به تحویل اسناد و مدارک مربوط به کالا باشد ، باید آن ها را در زمان و مکان و نیز به شکلی که در قرارداد مقرر شده است، تحویل نماید. ماده 34 تسلیم اسناد قبل از موعد

14. CISG 1- مشخص نمودن کالا 2- ترتیب و سازماندهی حمل 3- دادن مدارک و اطلاعات لازم برای بیمه کالا با توجه به ماده 32

15. CISG سه راه حل کلی در خصوص انتقال ضمان معاوضی یا خطر در حقوق داخلی وجود دارد : 1 – تاریخ انعقاد قرارداد سوئیس 2- تاریخ انتقال مالکیت فرانسه 3- زمان تسلیم مبیع ایران

16. CISG • راه حل دوم در کنوانسیون پذیرفته نیست. (ماده 4) • از دو راه حل دیگر کنوانسیون زمان تسلیم را به عنوان قاعده اصلی (ماده 67) و به طور استثنائی در بعضی موارد راه حل اول (زمان انعقاد قرارداد) را قبول کرده است ( ماده 68 )

17. CISG حسب اینکه قرارداد متضمن حمل باشد متفاوت است: الف – تسلیم کالا به متصدی حمل ب – مشخص شدن کالا بر اساس ماده 67 1- متضمن حمل است :

18. بند 1 ماده 67 : هرگاه قرارداد بیع متضمن حمل باشد و بایع ملزم به تسلیم آن ها در محل معینی نباشد ، از زمانی که کالا مطابق قرارداد بیع ، جهت ارسال به مشتری تسلیم اولین متصدی حمل و نقل می شود، ضمان به مشتری منتقل می گردد. هرگاه بایع ملزم به تسلیم کالا به متصدی حمل و نقل در محل معینی باشد، تا زمانی که کالا تسلیم متصدی حمل و نقل در محل مزبور نشده است، ضمان به مشتری منتقل نخواهد شد. این امر که بایه مجاز باشد اسناد کالاها را نزد خود نگه دارد ، اثری در انتقال ضمان نخواهد داشت بند 2 ماده 67 : با این وصف ، تا زمانی که کالاهای موضوع قرارداد، خواه از طریق علامت گذاری روی آن ها ، خواه به وسیله بارنامه و خواه با اخطار به مشتری یا به نحو دیگر، کاملا مشخص نشده باشد، ضمان به مشتری منتقل نخواهد شد

19. CISG 2- قرارداد متضمن حمل نیست 1- در غیر موارد مندرج در مواد 67 و 68 از تاریخی که مشتری کالا را قبض می کند، یا چنانچه در موعد مقرر اقدام به قبض ننماید، از تاریخی که کالا در اختیار وی قرار داده شده است و به لحاظ قصور در قبض، مرتکب نقض قرارداد می گردد، ضمان به ذمه ی او منتقل می شود. 2- معهذا چنانچه مشتری ملزم به قبض کالا در محلی غیر از محل تجارت بایع باشد، با فرا رسیدن موعد تسلیم و اطلاع مشتری از این که کالا در محل مزبور در اختیار او قرار داده شده است، ضمان به وی منتقل می شود. 3 – چنانچه قرارداد راجع به کالایی باشد که در زمان انعقاد مشخص نگردیده است، تا زمانی که مشخص که کالای تحویلی مربوط به قرارداد می باشد، فرض بر این است که آن کالا در اختیار مشتری قرار نگرفته است. ماده 69

20. CISG در موردی است که کالا در حال حمل فروخته شود. در مورد مبیعی که در حال حمل (در راه) فروخته می شود ، ضمان از تاریخ انعقاد قرارداد به مشتری منتقل می شود. مع هذا اگر از اوضاع و احوال چنین برآید، از تاریخ تسلیم کالا به موسسه حمل و نقلی که اسناد مربوط به قرارداد حمل را صادر می کند ، ضمان بر ضمه مشتری مستقر خواهد شد . با این وصف، چنانچه بایع در زمان انعقاد نسبت به تلف کالا یا زیان دیدن آن اطلاع داشته یا می یابد اطلاع می داشت و این امر به آگاهی مشتری نرسانده باشد ، ضامن تلف یا زیان خواهد بود. ماده 68

21. کتاب ها : • رسوق ، محسن . تسلیم مبیع و ثمن و آثار آن در کنوانسیون بیع بین المللی کالا 1980 وین و مقایسه آن با فقه و حقوق ایران و سوریه ، انتشارات دانشگاه امام صادق ، سال 1390 . • صفایی ، سید حسین . عادل ، مرتضی . کاظمی ، محمود. میرزانژاد،اکبر ؛ حقوق بیع بین المللی با مطالعه تطبیقی ، موسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران ، سال 1387 . • کاتوزیان ، ناصر . دوره مقدماتی حقوق مدنی درسهایی از عقود معین ، گنج دانش ، سال 1390 • مقالات : • تعهدات بایع در کنوانسیون بیع بین الملی کالا (مطالعه تطبیقی) • تاثیر تسلیم بر مالکیت در قرارداد های بین المللی – دکتر ابوالفضل شیرعلی زاده • بررسی تطبیقی قواعد انتقال ضمان معاوضی در کنوانسیون بیع و اینکوترمز 2000 – محمد باقر فیجان • علل رافع مسئولیت بایع و مشتری در کنوانسیون بیع – مهدی دهقانی و قربانعلی ماده • تارنما ها (وب سایت) : • www.adla.ir - www.irannamaye.ir - www.noormags.ir

22. تشکر از توجه و نگاه شما