670 likes | 1.37k Views
بسم الله الرحمن الرحیم. Solution –focused family therapy. خانواده درمانی راه – حل محور. این دیدگاه درمرکز خانواده درمانی میلواکی( BFTC )توسط دیشیزر واینسوکیم برگ شکل گرفت.
E N D
Solution –focused family therapy خانواده درمانی راه – حل محور
این دیدگاه درمرکز خانواده درمانی میلواکی(BFTC)توسط دیشیزر واینسوکیم برگ شکل گرفت
خانواده درمانی راه حل-محور بر یافتن راه حلها تاکید دارد.این دیدگاه حداقل تاکید را به مشکل عرضه شده دارد.
مشکلات و راه حل ها واقعیتهای خارجی نیستند بلکه در ذهن مراجع بوده و به همین دلیل هیچ راه حل منحصر به فردی برای هیچ مشکلی وجود ندارد.راه حلها ی متعدد فراوانند. فقط باید آنها را کشف کرد.
خانواده درمانی راه حل-محور ديد گاهی قابلیت –محور است که به جای تمرکز بر رفتارها ی مشکل آفرین بر رشد و پرورش راه حلها تمرکز دارد
دیدگاه راه حل –محور یک دیدگاه غیر بیماری شناختی نسبت به مراجع دارد و به اینجا و اکنون تمرکز دارد.
دیشیزر عنوان می کند مشکلاتی که مراجعان عرضه می کنند به منزله د رهایی هستند که اگر مراجعین کلید های آنها را پیدا کنند می توانند به یک زندگی رضایت بخش تر وارد شدند.
در مان راه حل –محور ایده ای اساسی درباره تغییر ،تعامل و رسیدن به اهداف است
بر اساس دیدگاه راه حل –محور تغییر و دگرگونی امری اجتناب ناپذیر بوده و مخصوصا تغییرات سازنده امکان پذیر است .بنابر این در این دیدگاه تمرکز بر روی مسائلی است که احتمال تغییر درآنها وجود دارد نه بر زمینه های سخت و غیر قابل تغییر.به همین دلیل مشاوره راه حل -محور به مشاوره امیدواری شهرت یافته است.
فلسفه زیر بنایی رویکرد راه حل-محور بر پایه این ایده که تغییر مداوم و اجتناب ناپذیر است بنا نهاده شده است.در این مدل به جای مشکلات تاکید برقابلیتهای و راه حل هاست
اصول اساسی خانواده درمانی راه حل –محور: • 1-تمرکز بر آینده ،راه حل و موارد مثبت تغییر را درمسیر مطلوب هدایت می کند بنابر این تمرکز اساسی بر صحبت راه حل-محور به عوض صحبت ،مشکل مدار است. • 2-استثنائات به هر مشکل می توانند به وسیله درمانگر و مراجع خلق شوندکه درساختن راه حلها کمک می کنند. • 3-در همه زما نها تغییر درحال وقوع است. • 4-تغییر جزیی به تغییر بزرگتر منجر می شود. • 5-مراجعان همیشه در حال همکاری کردن هستند آنها نشان می دهند که درباره ایجاد تغییر فکر می کنند اگر تفکر شان را درک کنیم و بر طبق آِن عمل کنیم ،همکاری اجتناب ناپذیر است.
6-مردم همه آن چیزی که برای حل مشکلاتشان لازم است را دارند. 7-معنا و تجربه به طور تعاملی ساخته می شوند 8-اعمال و توصیفات دوره ای هستند 9-معنای پیام پاسخی است که شما دریافت می کنید. 10-درمان یک کوشش متمرکز به راه حل یا هدف با مراجع،به عنوان یک متخصص است. 11-هرتغییری در اینکه چگونه مراجعان هدف را توصیف کنند و اینکه چه می کنند ، بر تعاملات آینده با همه افراد دیگر تاثیر می گذارد. 12-اعضای گروه درمانی کسانی هستند که دراحساس اینکه یک هدفی وجود دارد مشارکت می کننند و تمایلاتشان را برای انجام کاری که به وقوع آن منجر شود بیان می کننند.
در مشاوره راه حل-محور راه حل ها ابداع می شوند.پیش فرضهای زیر بنایی که درساختن راه حل ها به مشاور و مراجع کمک می کنند عبارتنداز: 1-راه حلها وجود دارند. 2-بیشتر از یک راه حل وجود دارد. 3-راه حلها قابل ساخته شدن هستند. 4-ما (مراجع و درمانگر )می توانیم راه حل ها را بسازیم. 5-ما به عوض کشف را ه حلها آنها را ساخته و ابداع می کنیم. 6-فرایند یا فرایند هایی وجود دارند که می توانند مدل سازی شوند.
در پاسخ به این سوال که راه حل ها چگونه ساخته می شوند باید به موارد زیر توجه کنیم؟ اول:توجه به اینکه مراجع چه می خواهد؟(هدف) دوم :توجه به اینکه چه چیز کار آیی دارد و انجام بیشتر آن؟ سوم:اگرآنچه را که مراجع انجام می دهد کار آیی ندارد او را وادار می کنیم که کار دیگری انجام دهد.
بعضی از پیش فرضهای نظریه راه حل –محور: • -مشکلات ممکن است به دلیل بعضی رفتارهای نگه دارنده مشکل دردنیای بین فردی مراجع ادامه پیدا کنند.اگر رفتار نگه دارنده تغییر کند،رفتار تغییر خواهد کرد. • -تغییر یک عضو خانواده یا زوج می تواند افراد دیگر سیستم را تغییر دهد. • -عموما در مان راه حل-محور برای مراجعانی که تمایل کمی به درمان دارند خوب عمل میکند .این مراجعان ممکن است توسط شخص سومی به درمان وارد شده باشند. • -درمان راه حل –محور به مراَجعان با درجات متفاوت تمایل و آمادگی برای درمان کمک می کند.سطوح چندگانه انگیزش در بین مراجعان وجود دارد که عبارتند از مشتریان،مدعیان،مهمانان • -شکایت عرضه شده نشانه از چیز عمیق تر نیست. • -وقتی یک تغیر ادراکی یا رفتاری ایجاد می شودکه به دنبال آن مشکل مراجع کاهش پیدا می کند در مان صورتگرفته است.فقط ایجاد یک شکاف درمشکل کافی است تا بتوان آن را کاهش داد.در درمان راه حل-محور از مراجع خواسته نمی شودکه مشکل رااز بین ببرد بلکه ازاو خواسته می شود بر تحسبن کوچکی از آن غلبه کند.
درمانگر هرگزعنوان نمی کند که مشکل از بین می رود او نشان میدهد که مشکل به میزان زیادی بهبود پیدا می کند وحتی ممکن است یک باقی مانده حل نشده نیز باقی بماند که مراجع به تنهایی می تواند آنرا اداره کند . -در مشاوره راه حل –محور مشخص کردن هدفهای درمان با همکاری مراجع و درمانگر ضروری است. -اهداف باید معین،ملموس و قابل اندازه گیری باشند. با اطمینان می توان گفت کلی گویی ها ی مبهم و سر درگم کننده باعث گفتگوی درهم و برهم بین مشاور و مراجع می شود. هدف مبهم : نمی خواهم هبچوقت غمگین باشم. روشن:امشب به آرامی به همسرم خواهم گفت که درحال حاضر مهمترین چیز برایم این استکه آخر هفته هواهر و براد رها را به مهمانی شام دعوت کنم. -زوج درمانی شبیه خانواده درمانی است به جز اینکه به طور طبیعی درمانگر به رابطه بین دو نفر از یک نسل می پردازد
-مراجعان قابلیت ها و منابعی برای حل مشکلات د ارند و باید از آن قابلیتها استفاده کرد. -معمولا راشتن اطلاعات زیاد درباره تاریخچه مشکل لازم نیست.درمان راه حل –محور یک درمان حال و آینده است و بیشتر به این مطلب توجه می کندکه چگونه مشکل کاهش پیدا می کند .
ویژگیهای اهداف خوب سازمان با در مشاوره راه حل-محور: 1-نمایانگر حضور چیزها به جای عدم حضور آنهاست. 2-واقع گرایانه است. 3-مورد توافق مراجع و درمانگر است. 4-این اهداف با همگاری مراجع و مشاور تدوین می شوند. 5-قابل حصول هستند. 6-در ابتدا کوچک به نظر می رسند اما قابل گسترش هستند. 7-واقعی ،ویژه و رفتاری بوده و قابل مشاهده و اندازه گیری هستند. 8-این ویژگیها اگر در تدوین هدفها مورد توجه قرار گیرند،درزمان کوتاهی نتایج قابل توجهی حاصل می شود.
مشکلاتی که زوجها با آنها : بنا بر فلسفه ساختار گرایی که زیر بنای مشاوره را ه حل-محور است مشکل هرفرد منحصر به فرد است،در این بین آنچه که اهمیت دارد این است که زوجین مشکلات را چگونه ادراک وتعبیر وتفسیرمی کنند.درمانگر ازتشخیص استفاده نمی کند.درمانگران راه حل –محور به جای تشخیص علت ایجادمشکلات به تشخیص الگوهای عملکردی می پردازند.
روشها وتکنیکهای درمانی: برای استفاده از تکنیکها لازم است که درمانگر در زمانهای خاص از خلاقیت خود استفاده کند.بعضی از تکیکهای ایجاد تغییر ،از دیدگاه راه حل-محور عبارتند از: -بر جسته کردن قابلیتها و منابع: -تحسین کردن:درمشاوره راه حل –محور یافتن نکات مثبت فرد اهمیت اساسی دارد.در واقع تحسین کردن باعث نمایان شدن شجاعت و تیزبینی و استقامت مراجع می شود. نحوه تحسین کردن مراجع در طرحی با عنوان الگوی تحسین ازائه شده که در زیر می آید. 1-گفتن عباراتی مناسب و معمولی درباره مشکل ایجاد شده. 2-گفتن عباراتی که بین آنچه که قبلا گفته شده و آنچه که د رآینده انجام خواهد شد ارتباط منطقی بر قرار کند. 3-باز سازی در باره عبارات.
4-گفتن عباراتی مبنی بر تاکید قابلیتها و شایستگی های فرد. 5-ارائه پیشنهادهایی که برای مراجع ساده وقابل اجرا باشد. -استفاده از زبان آینده با اتخاذ موضع پیش فرضانه: اتخاذ موضعی تغییر –محور اهمیت اساسی دارد. -تغییر دیدگاه: -بافتن و برجسته کردن استثنائات: استثنائات به زوج نشان می دهد که انسانها می توانند تغییر کنند بدین وسیله زوجین دیگر به دنبال عیوب یکدیگر نمی گردند بلکه به دنبال رفتارهای نسبت یکدیگر می گردند.
-پرسش معجزه آسا : فرض کنید یک شب معجزه ای رخ می دهد .وقتی که شما درخواب هستید مشکلی که شما به خاطرآن اینجا آمده اید حل می شود.چگونه می فهمید؟چه چیزی متفاوت خواهد بود؟صبح فردای آنروز متوجه چه چیزی می شویدکه به شما می گوید معجزه ای رخ داده است؟همسر شما به چه چیزی توجه خواهد کرد؟ -استفاده از راز مهم ”به جای“: -به جای فریاد کشیدن بر سر همسرت چه کا ردیگری می توانستی انجام دهی؟ -به جای قهرکردن چه کاردیگری میتوانستی انجام دهی؟ -سوالات درجه بندی -کلیدهای استخوان بندی: -نوشتن،خواندن وسوزاندن - مبارزه با ساختار -تکلیف تعجب انگیز