BİLİM,SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI SANAYİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Makina Sanayi Şubesi Abdullah KARAHAN

1. BİLİM,SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI SANAYİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Makina Sanayi Şubesi Abdullah KARAHAN

2. AB’DE GAD SÜRECİ • TÜRKİYE’DE GAD SÜRECİ 01 Nisan 2002 2004 2008 01.04.2011/27892 90/396/EEC 90/396/AT 90/396/AT 2009/142/AT 17 Eylül 1984 1986 1988 1990 2009 84/530/EEC 86/312/EEC 88/665/EEC 90/396/EEC 2009/142/EC 84/531/EEC

3. Amaç (Madde 1) Gaz yakan cihazların ve donanımların, normal olarak kullanıldığında insanların, evcil hayvanların ve eşyaların güvenliğini tehlikeye atmayacak şekilde piyasaya arz edilmesini ve/veya hizmete alınmasını sağlamaktır.

4. Kapsam (Madde 2) a)Cihazlar: Gaz Yakan Cihazlar Yönetmeliği şu amaçla kullanılan cihazları kapsar:    - pişirme    - ısıtma    - sıcak su üretimi    - soğutma    - aydınlatma    - yıkama (ütülemeyi kapsayan) Ayrıca cebri üflemeli brülörler ve bu brülörler ile teçhiz edilen ısıtma elemanları

5. Kapsam Dışı • Yönetmelik, normal su sıcaklığı 105 ˚C'yi aşan cihazlara uygulanmaz. • Endüstriyel tesislerde gerçekleştirilen endüstriyel işlemlerde kullanılmak üzere özel olarak tasarımlanan cihazlar bu Yönetmeliğin kapsamı dışındadır.

6. Kapsam (Madde 2) b) Donanımlar: Cebri üflemeli brülörler ve bu tür brülörler ile teçhiz edilen ısıtma elemanları dışında kalan, ticari amaçlarla kendi başına pazarlanan, gaz yakan cihazlara takılmak üzere tasarımlanan veya monte edildiğinde böyle bir cihaz meydana getiren emniyet, kontrol ve ayarlama teçhizatını ve bunların kısmi montajları Cebri çekişli brülörler tutuşturma havasının bir fan yardımı ile sağlandığı yakıcılardır.

7. GAZ YAKAN CİHAZLARA BAZI ÖRNEKLER • Pişirme         - pişirici         - barbekü /ızgara         - pasta börek ekmek fırını (ayrıca dükkan tipi)         - fırın (ayrıca dükkan tipi)         - kuzine         - buhar yapıcı         - ızgara         - kızartma ızgarası         - ekmek kızartma makinası          - fritöz                 - nemlendiriciler (ısının üretim yöntemi üzerinde temellendirilmiş, cihaz ayrıca ısıtma için kullanılır) • Hariç Tutulanlar:          -fabrika tipi ekmek fırını

8. Isıtma:          - cebri üflemeli brülör         - ısıtma elemanı (cebri üflemeli brülörle teçhiz edilmiş)         - konveksiyonlu ısıtıcı         - katalitik ısıtıcı         - borulu veya borusuz hava ısıtıcısı         - yukarıdan plaka tipli radyan ısıtıcı         - yukarıdan radyan tipli ısıtıcı         - kazan (bölgesel ısıtma içeren)         - ısı pompası (emme ve sıkıştırma)         - sera ısıtıcısı • Hariç Tutulanlar: - üflemeli lamba - kesme/prinç lehimleme ekipmanı - laboratuvar brülörü - yakma fırını - endüstriyel kullanım için limonluk ısıtıcısı

9. Sıcak su üretimi       - anlık su ısıtıcıları       - depolu su ısıtıcıları       - kombi       - yüzme havuzu ısıtıcısı       - büyük hacimli su kazanı • Hariç Tutulanlar: - normal su sıcaklığı 105 ˚C'den yüksek olan cihazlar

10. Soğutma         - buzdolabı         - soğutucu         - derin dondurucu         - klima • Yıkama         - yıkama kazanı         - çamaşır makinesi         - kurutma kabini         - bulaşık makinesi         - ütüleme makinesi Hariç Tutulanlar:          - endüstriyel çamaşırhane • Aydınlatma           - gaz lambası           - aydınlatma cihazları      

11. DONANIMLAR - cihaz regülatörü- çok fonksiyonlu kontrol- solenoid valf- alev denetleme tertibatı- brülör kontrol sistemi- küresel vana- gaz valfi- düşük basınç kesme vanası- gaz musluğu- termostat- aşırı ısınma güvenlik vanası- baca gazı termostatı- basınç sensörü- filtre- tutuşturucu

14. Tanımlar (Madde4) Gaz Yakan Cihazın Normal Kullanımı: Bu Yönetmeliğin amacı doğrultusunda, bir cihazın “normal kullanımı”, imalatçının talimatlarına göre, doğru olarak tesis edilmesi ve düzenli olarak bakımının sağlanmasını, gaz yakıt kalitesindeki normal sapmalar ve besleme basıncındaki normal dalgalanmalar altında kullanılmasını, üretim amacına uygun olarak veya öngörülebilecek şekilde kullanılmasını, Gaz Yakıt: l bar basınç altında 15°C sıcaklıkta gaz halinde bulunan her türlü yakıtı ifade etmektedir.

15. Gazların sınıflandırılması

16. Gazların sınıflandırılması

17. Gazların sınıflandırılması Kategori I’deki cihazlar, sadece tek bir tür ya da ya da tek bir grubun gaz kullanımı için tasarlanmış ürünlerdir. Kategori II Cihazları ikinci tür gazlar ile kullanılmak üzere tasarlanmışlardır. Kategori III cihazları üçünçü gaz türü ile kullanılabilecek şekilde tasarlanmıştır. Bu kategori yaygın bir kullanıma sahip değildir.

18. EMNİYET HÜKÜMLERİ (Madde 5) • (EK–I)’de belirtilen, kendilerine uygulanabilir temel gereklere uygun olmak zorundadır. • Temel gereklere uygunluk; • Kendilerine uygulanabilen ve referans numaraları Avrupa Birliği Resmi Gazetesinde yayımlanmış olan uyumlaştırılmış standartlarıuygulayan ve referans numaraları Bakanlık tarafından yayımlanmış ulusal standartlara uygunluk. • b) Uyumlaştırılmış standartların olmadığı durumlarda, kendilerine uygulanabilen ulusal standartlara uygunluk.

19. TEMEL GEREKLER (EK I) • 1 - GENEL ŞARTLAR • 1.1.Cihazlar, bu Yönetmeliğin 5 inci maddesinde tanımlandığı biçimde ve normal koşullarda kullanıldığında güvenli bir şekilde çalışarak insanları, evcil hayvanları ve malları tehdit etmeyecek şekilde tasarımlanmalı ve üretilmelidir. • 1.2.Piyasaya sürüldüğünde: • Aşağıdakiler Gaz Yakan Cihaz ile beraber verilmelidir • Montajcıya yönelik teknik talimatname • Kullanıcıya yönelik kullanım ve servis talimatnamesi • Gaz Yakan Cihaz ambalajı uygun uyarı bilgilerini taşımalıdır • Tüm uyarı ve talimatnameler Türkçe veya gönderildiği ülkenin dilindeya da dillerinde olmalı

20. TEMEL GEREKLER (EK I) (devam) EK I Madde 1.2.1: Talimatlar özellikle; • Kullanılan gazın türü • Gazın besleme basıncı • Gerekli temiz hava akışı • Tehlikeli yanmamış gaz karışımının oluşumu engellemek için yanma ürünlerinin dışarı atılma koşulları • Cihazların bitmiş şekliyle ilgili temel gereklere uygunluğunun sağlanmasını desteklemek amacıyla cebri üflemeli brülörlerle teçhiz edilecek ısıtma elemanlarına, ait özellikler, montajla ilgili gereksinimler ve yerine göre imalatçı tarafından önerilen kombinasyonların listesini içermelidir.

21. TEMEL GEREKLER (EK I) (devam) 1.3.Cihazın bir parçası olacak donanım, talimatlara uygun şekilde monte edildiğinde öngörülen amaçları doğru olarak yerine getirebilecek şekilde tasarımlanmış ve üretilmiş olmalıdır. İlgili donanıma yönelik montaj, ayar, işleyiş ve bakım talimatları sağlanmalıdır.

22. TEMEL GEREKLER (EK I) (devam) 2 – MALZEMELER • Kullanım amaçlarına uygun olmalı • Kimyasal, teknik ve termik koşullara • dayanıklı olmalı • Önem arz eden malzemelerin nitelikleri üreticisiveya tedarikçisince garanti edilmeli

24. Sızdırmazlıkla ilgili malzeme ‘e uymalıdır. Korozyon engellenmeli; paslanma olmamalıdır.

26. TEMEL GEREKLER (EK I) (devam) • EK I - 3 . TASARIM VE KONSTRÜKSİYON : • 3.1. Genel • Güvenlik unsurunu tehlikeye sokabilecek kararsızlık, şekil bozukluğu, kırılma veya aşınma olmayacak şekilde yapılmalı • İlk çalıştırılmalarında kullanım esnasında ortaya çıkan yoğunlaşmanın cihazın güvenliğini etkilememeli • Dış etkenlerden kaynaklanan yangın durumunda patlama riski asgari düzeye inecek şekilde yapılmalı 4. Gaz devresine su ve istenmeyen havasızıntısı oluşmayacak şekilde yapılmalı

27. TEMEL GEREKLER (EK I) (devam) • EK I - 3 . TASARIM VE KONSTRÜKSİYON : • 3.1. Genel • Yardımcı enerji kaynağındaki normal dalgalanmalarda cihaz güvenli olarak çalışmaya devam etmeli • Yardımcı enerji kaynağında oluşan anormal dalgalanmalar ve kesintiler ile enerjinin eski haline gelmesi güvensiz bir durum yaratmamalı • Cihazın basınç altındaki tüm parçaları, güvenliği etkileyici deformasyon olmadan, etkilendikleri mekanik ve ısıl gerilemeleredayanmalı

28. Cihazların konstrüksiyonu normal kullanıldıklarında, yanma ürünlerini kazara ortama yaymayacak şekilde yapılmalıdır.

30. EK I - 3.2. YANMAMIŞ GAZ ÇIKIŞI : • Cihazların konstrüksiyonu: • Yanmamış gazın cihaz içinde tehlike yaratacak birikimini önlemek için ateşleme, yeniden ateşleme ve alevin sönmesinden sonraki gaz çıkışını sınırlayacak şekilde yapılmalıdır. • Gaz sızıntı miktarı tehlikeli boyutta olmayacak şekilde yapılmalıdır.

33. EK I - 3.2. YANMAMIŞ GAZ ÇIKIŞI : Cihazların konstrüksiyonu: • Kapalı mekanlarda ve odalarda kullanılacak cihazlar, söz konusu mahallerde yanmamış gazın tehlike yaratacak birikimini engelleyen özel bir donanıma sahip olmalıdır . • Bu tip donanımlarla donatılmamış olan cihazlar, yanmamış gazların birikip tehlikeli boyutlara ulaşmasının önlenmesi için sadece yeterli derecede havalandırmaya sahip alanlarda kullanılmalıdır.

34. EK I - 3.2. YANMAMIŞ GAZ ÇIKIŞI : Üreticinin uyumlaştırılmış Avrupa Standardını seçmesi halinde 31.03.2010 tarihinden itibaren zorunlu uygulamaya giren EN 30-1-1: 2008 no.lu standart kapsamında yönetmelik doğrultusunda üretilen Set Üstü Ocakların Kapalı Mekanlarda kullanımlarında alev kesme sistemi kullanılmalıdır. Ayrıca Dış Mekan için TS EN 484/Mart standardı kapsamında yönetmelik doğrultusunda üretilen set üstü ocakların sadece dış mekanda kullanılmalıdır.

35. EN 30-1-1: 2008 no.lu standart Kapsamı: Bağlantısı olmayan serbest ocaklar, Bağlantısı olmayan gömme ocaklar, Bağlantısı olmayan ocaklar ve ızgaralar, Set üstü ocaklı fırınlar, Serbest fırınlar, Gömme fırınlar, Serbest veya gömme ızgaralar, Bek tavaları (griddles), Serbest ocaklı fırınlar, Gömme ocaklı fırınlar

36. Bu standard aşağıdaki cihazlara uygulanmaz: a) Bina dışında kullanılan cihazlar, b) Yanma ürünleri tahliye kanalına bağlanan cihazlar, c) Pirolitik gaz fırını olan cihazlar, d) Madde 5.2.8.2.2’nin yapılış şartlarına uygun olmayan kapalı beki olan cihazlar, e) Alev denetleme tertibatı ihtiva eden ve tasarım nedeni ile ateşleme teşebbüs süresinin sınırlandığı bir otomatik ateşleme tertibatına sahip cihazlar, f) Otomatik açma/kapama tertibatının kontrolü altında periyodik olarak ateşlenen ve sönen bir bekle teçhiz edilmiş cihazlar, g) Aşağıdaki nedenlerle bir fana sahip bir fırınla ve/veya bir ızgara ile teçhiz edilmiş cihazlar: 1) Yanma havasının temini veya yanma ürünlerinin tahliyesi veya 2) Bölmelerinde yanma ürünlerinin dolaşımının sağlanması h) Madde 7.1.2’de belirtilenden daha büyük basınçlarda beslenen cihazlar, i) Söz konusu bek/bekler, kullanıcısı mevcut olmaksızın çalıştırmak için zaman kontrollü

37. TS EN 484 standardı Bu standard, sıvılaştırılmış petrol gazı (LPG) yakan bağımsız ocaklara (ızgara ihtiva eden ocaklar da dahil olmak üzere, İlgili standardın 4.1 de belirtilen (Üçüncü aile, sıvılaştırılmış petrol gazları grubu) gazlarla çalışan, dış mekanlardaki kullanımlar için, Standardın Madde 3.39.(Bir veya daha fazla kapalı veya açık brülörle ve varsa bir veya birkaç temaslı ızgara veya radyant ızgara ile birleşik halde bulunan pişirme cihazı.) tanımlanan bağımsız ocakları (ızgara ihtiva edenler de dahil) kapsar.

38. EK I - 3.3. ATEŞLEME : • Cihazlar normal kullanıldıklarında; • Ateşlemenin ve yeniden ateşlemenin düzgün gerçekleşmesi • Çapraz ateşlemeyi garanti etmesi gerekmektedir.

39. EK I - 3.4. YANMA : Cihazlar: • Normal kullanıldığında alev kararlılığını temin edecek ve yanma ürünlerindeki sağlığa zararlı maddeler kabul edilebilir şekilde olmalıdır. • Yanma ürünlerini kazara ortama yaymamalı • Bacaya bağlı konstrüksiyonu anormal çekiş koşullarında bulunduğu mekana tehlikeli miktarda yanan ürünü yaymamalı • Bağımsız olarak kullanılan bacasız ısıtma cihazları ve şofbenler bulundukları mekanlardainsan sağlığını tehdit edecek şekilde karbon monoksit gazı oluşuna sebep olmamalı

41. Her baca bir yakıcı cihaza hizmet vermelidir. Adi bacalar ve şönt bacalarda doğal gaz cihazları kullanılmazlar

42. EK I - 3.5. ENERJİNİN RASYONEL KULLANIMI İÇİN • Cihazın konstrüksiyonu • Teknolojik bilgi ve teknik durum • Emniyet • Avrupa veya ulusal düzenlemeler, dikkate alınmalıdır.

43. Cihaza yerleştirilen parçalar çevrede tehlike oluşturacak sıcaklıklara ulaşmamalıdır. Cihazlarda müdahale edilebilecek düğme ve kolların yüzey sıcaklığı kullanıcı için tehlike oluşturmamalıdır Gıda maddeleri ve temizlik amaçlı su bulunan alandaki Avrupa Topluluğu kuralları saklı kalmak kaydıyla, bir cihazın üretiminde kullanılan malzeme ve parçalar, temas halinde bulunabilecekleri gıda maddelerinin veya temizlik amaçlı kullanılan suyun kalitesini bozmamalıdır.

44. Uygunluk Değerlendirme Usulleri (Madde 8) Seri olarak üretilen cihazların uygunluk değerlendirmeleri aşağıda belirtildiği şekilde yapılır. a) (EK–II)’nin 1 inci maddesine göre yapılan AT tip incelemesi. b) Cihazların piyasaya arzından önce imalatçının aşağıdaki yöntemlerden birisini seçerek yapacağı uygunluk değerlendirmesi. • 1) Ek 2’nin 2 nci maddesine göre AT Tip Uygunluk Beyanı. • 2) Ek 2’nin 3 üncü maddesine göre AT Tip Uygunluk Beyanı (Üretim Kalite Güvencesi). • 3) Ek 2’nin 4 üncü maddesine göre AT Tip Uygunluk Beyanı (Ürün Kalite Güvencesi). • 4) Ek 2’nin 5 inci maddesine göre AT Doğrulaması.

45. Cihazın yalnız bir adet ya da az miktarlarda üretilmesi durumunda, imalatçı (EK–II)’nin 6ncı maddesine göre AT birim doğrulamasını seçebilir. Bu işlemlerin tamamlanmasından sonra, imalatçı 10 uncu maddeye göre CE uygunluk işaretini iliştirir.

46. Donanımlar: • Donanımlar için üreticilerin bu yönetmeliğin ( Gaz Yakan Cihazlar Yönetmeliği) koşullarına uygun olduğunu ve özelliklerinin belirtildiğini gösteren bir belge hazırlanmalıdır. • Birleştirilmiş olan cihaz ya da montaj süreci ile ilgili bilgiler nihai cihazın temel gerekliliklerinin tamamlaması için gereklidir. • Hazırlanan belge donanımlarla birlikte sunulmalıdır.

47. EK IV – TASARIM BELGELERİ: • Tasarım belgeleri aşağıdaki bilgileri içermelidir: • - Cihazın genel tanımı • - Kavramsal tasarımlar ve üretim çizimleri ve bileşenlerin, ara montajların, devrelerin vb. krokileri • - cihazın işletilebilmesi için gerekli olan tanımlar ve açıklamalar; • kısmen ya da tamamen uygulanmış olan standartların listesi ve standartların uygulanmadığı durumlarda temel gerekliliklerin karşılanması amacıyla uygulanan çözümler.

48. EK IV – TASARIM BELGELERİ: • Tasarım belgeleri aşağıdaki bilgileri içermelidir: • - Test raporlarını, • - Kurulum ve kullanım kitapçıkları • - Cihazda birleştirilmiş olan ekipmanlara ait sertifikalar • - Üretim yöntemleri ve/veya incelemeler ve/veya cihaz görüntüleme ile ilgili sertifika ve onaylar • - Onaylanmış kuruluşun değerlendirmesini destekleyen her türlü belge

49. UYGUNLUK DEĞERLENDİRME PROSEDÜRLERİ

50. AT TİPE UYGUNLUK BEYANI VEYA KALİTE GÜVENCESİ (ÜRETİM) AT TİP İNCELEMESİ VE VEYA 0049 KALİTE GÜVENCESİ (ÜRÜN) VEYA VEYA AT DOĞRULAMASI AT BİRİM DOĞRULAMASI EK II- UYGUNLUĞUN SERTİFİKALANDIRILMASI PROSEDÜRÜ KALİTE GÜVENCESİ (ÜRÜN) AT TİPE UYGUNLUK BEYANI KALİTE GÜVENCESİ ÜRETİM) AT TİP İNCELEMESİ KALİTE GÜVENCESİ (ÜRÜN) AT DOĞRULAMASI