410 likes | 785 Views
Tachtigjarige Oorlog. De vrijheidsoorlog tegen Spanje. Vervolging ‘ketters’. Onze gebieden hoorden bij Spanje. Spanje was tegen mensen die op een andere manier wilden geloven. Hervorming Lutheranen en Calvinisten. Ze werden gemarteld en verbrand. Smeekbrief.
E N D
Tachtigjarige Oorlog De vrijheidsoorlog tegen Spanje
Vervolging ‘ketters’. • Onze gebieden hoorden bij Spanje. • Spanje was tegen mensen die op een andere manier wilden geloven. Hervorming Lutheranen en Calvinisten. • Ze werden gemarteld en verbrand.
Smeekbrief • Willem van Oranje; Egmont en Hoorne en vele andere edelen bieden een ‘smeekschrift’ aan aan Margaretha van Parma. • Raadgever van Marrie: ce se sont que des Gueux Het zijn maar bedelaars Geuzen werd een erenaam. • Er veranderde niets.
Beeldenstorm • De vervolging door de katholieke rechtbanken (inquisitie) was heel erg. • Veel mensen waren zeer arm, terwijl de kerk steeds geld vroeg. • Uitbarsting: kerken en kloosters werden vernield en geplunderd.
Alva • Philips heel boos stuurt Alva met een leger en een extra strenge rechtbank: ‘Bloedraad’. • Velen vluchten de zee op watergeuzen • Ook velen vluchten in de bossen bosgeuzen. • Veel mensen uit Vlaanderen vluchten naar Holland. wordt rijker!
Begin oorlog • In de slag bij Heiligerlee (Groningen) wint Lodewijk van Nassau van een Spaans leger. (1568) Later moet hij de Eems overzwemmen om aan de Spanjaarden te ontkomen.
Aanval Willem van Oranje • Willem valt met een leger huurlingen aan, maar Alva gaat hem steeds uit de weg geld op; leger valt uit elkaar.
Inname Den Briel • 1 april 1572 inname Den Briel door de Watergeuzen (Lumeij; Blois van Treslong; Simon de Rijk) • Vlissingen en veel andere steden verklaren zich ook voor de prins.
Tegenaanval Alva/Don Frederick • Veel steden worden heroverd en zwaar geplunderd! • Haarlem wordt belegerd: ook vrouwen vechten mee: Kenau Simonsdochter Hasselaer. Ze maken pekkransen; kokende olie; laden haakbussen en vechten met speer en zwaard!!! • Honger en overgave moord en plundering!
Van Alkmaar begint de victorie • Houden vol, want Haarlem is ook geplunderd. • Spanjaarden trekken weg bang voor onder water zetten! • Alva weg: Requesens komt. • Leiden wordt belegerd, maar wordt ontzet door de geuzen: haring en wittebrood. • De Spanjaarden vluchten voor het stijgende water!
Slag op de Mokerhei • Op de Mokerhei in Limburg wordt een leger van de broers Lodewijk en Hendrik van Nassau verslagen: hun leger wilde eerst geld, voordat ze gingen vechten!!
Veel plunderingen in vooral Vlaanderen en Brabant • Het land wordt steeds opnieuw leeggeroofd door soldaten, die geen geld krijgen. • Ook hele steden, zoals Antwerpen (Spaanse Furie) worden heel erg leeggeplunderd. • De legers gaan steeds heen en weer.
Willem in de ban • Willem wordt door koning Philips II in de rijksban gedaan Je Maintiendrai • -kwijtschelden straf -25.000 gouden dukaten -verheffing in adelstand • Aanslag in Antwerpen • Geslaagde aanslag in Delft. (1584 door Balthasar Gerards alias Francois Guillaume)
De Spaanse Armada • Philips II besloot in 1 klap de Engelsen en de Nederlanden uit te schakelen. • Hij liet een vloot samenstellen van minstens 130 schepen. • Door verschillende oorzaken werden ze door de Engelsen en de Hollanders verslagen.
Maurits/Johan van Oldebarneveld • Johan van O. zorgt ervoor, dat de zoon van Willem stadhouder wordt van Holland en Zeeland. • Maurits werkt veel samen met zijn neef Lodewijk van Nassau. • Bestudeerde ook oude geschriften Turfschip van Breda!!!! • Veel veroveringen door listen; loopgraven en ondermijningen.
Twaalfjarig bestand • 1609-1621 • Veel handel • ‘Fabriekjes’ • Kerkruzies: Arminius en Gomaris • Johan van Oldenbarneveld op ‘t schavot. • Hugo de Groot gevangen en ontsnapt in de boekenkist.
Na het 12-jarig bestand • In 1621 eindigt het twaalfjarig bestand en gaat de oorlog verder tegen Spanje. • In Duitsland begint dan ook een oorlog om de godsdienst: dertigjarige oorlog. • In 1625 sterft Maurits en neemt zijn broer Frederik Hendrik (getrouwd met Amalia van Solms) zijn taak over. • Eerst gaat het niet zo best: Spanjaarden onder Spinola vallen steeds aan.
Piet Heyn • Piet Heyn, die eerder al San Salvador en Aruba, Bonaire en Curaçao had veroverd, weet met 30 schepen de zilvervloot van de Spanjaarden te veroveren. • De schepen brengen 15 miljoen op!!!! • Piet Hein wordt luitenant-admiraal van de oorlogsvloot en maakt deze beter. • Hij sneuvelt echter tegen de Duinkerker kapers.
De Stedendwinger • Na het veroveren van de zilvervloot gaat het stukken beter tegen de Spanjaarden. • Frederik-Hendrik weet weer een aantal steden terug te veroveren. • Aangevallen door Duitsland, maar ook weer geholpen door Franse legers. • Dit gaat door tot 1648 Vrede van Munster!
Strijd op zee • Beroemde zeehelden na Piet Heyn: • Witte de With • Maarten Harpertszoon Tromp (verslaat in 1639 de tweede Spaanse Armada 40 Spaanse galjoenen gekelderd en 14 buitgemaakt! Zelf 1 schip verloren.)
Willem II • Willem II volgt zijn vader Frederik Hendrik op in 1647. (trouwde met Mary Stuart) • Hij wil de oorlog voortzetten, maar de Staten weten dit te voorkomen Vrede van Munster. • De Zeeuwen willen eerst niet tekenen, vanwege de winstgevende kaapvaart!