1 / 40

YAŞLILIKTA FİZYOLOJİK DEĞİŞİKLİKLER

Dr. Tanju Beğer İÜCTF. İç H. A B D. Geriatri BD. YAŞLILIKTA FİZYOLOJİK DEĞİŞİKLİKLER. 1. Yaş nedir?. Kronolojik Biyolojik Sosyal WHO  ≥65 Yaşlanma: " Çevresel faktörlere uyum sağlayabilme yeteneğinin azalması ". Dünya nüfusu. Petsko Genome Biology 2008  , 9 :113.

montague-santos
Download Presentation

YAŞLILIKTA FİZYOLOJİK DEĞİŞİKLİKLER

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. Dr. Tanju Beğer İÜCTF. İç H. ABD. Geriatri BD. YAŞLILIKTA FİZYOLOJİK DEĞİŞİKLİKLER

  2. 1. Yaş nedir? • Kronolojik • Biyolojik • Sosyal • WHO ≥65 Yaşlanma:"Çevreselfaktörlereuyumsağlayabilmeyeteneğininazalması"

  3. Dünya nüfusu Petsko Genome Biology 2008 , 9:113

  4. Türkiye Nüfus Piramidi* • Nüfus: 71.517.100 • Nüfus artış hızı: %0,13 • Yaşlı  %135 artış • 4.893.423’ü ≥65 yaş (%6,8); (%56 K), • 60.176’sı ≥ 90 yaş * Türkiye İstatistik Kurumu Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) Veri Tabanı (31.12.2008)‏

  5. Asıl hedef kitle: Kırılgan yaşlı !... • İstemsiz kilo kaybı • Bitkinlik-tükenmişlik hissi • Kas güçsüzlüğü • Yavaş yürüme • Fiziksel aktivitede azalma (3’ünün varlığı)‏

  6. Morfolojik Değişimler Genel prensip: • Yaşlanmakla organların parankim dokusu Azalır • ATROFİ

  7. Hücre ve Dokulardaki Morfolojik Değişimler:

  8. Fonksiyonel Değişimler • A.

  9. Deri • Kurur (ter b. Azalır) • İncelir • Esnekliği (↓) • Yağ d. (↓) • Kapiller frajilite + • Isı-ağrı-UV duyarsız • Pigmentasyon • Kıl f. beyazlaşır.

  10. Seboreik&Aktinikkeratoz(Bowen H.)‏

  11. Patolojik: Katarakt Glokom Makuler dejenerasyon Diyabetik retinopati Hipertansif retinopati Göz • Fizyolojik: • Görme keskinliği (↓) • Arkus senilis • Karanlığa yavaş adaptasyon zor, • Parlak ışık rahatsızlığı • “Presbiyopi”

  12. Arcus senilis&Presbiyopi

  13. Katarakt & Glokom

  14. Makuler dejenerasyon (kuru&yaş)‏

  15. Diyabetik/Hipertansif retinopati

  16. İşitme • Koklear tüylü hücrelerde atrofi • Ossiküllerde dejenerasyon • Yağ guddelerinde azalma • İşitme nöronlarında azalma • Serumen, enfeksiyonlar • Presbiakuzi • Östaki kanalında tıkanıklık • İşitme cihazı

  17. Tad Diş eti çekilmeleri Tükrük azalması Papillalarda atrofi Çene kemiğinde osteoporoz

  18. Koku Olfaktor bulbus atrofisi Koku ayırt etme bozuk

  19. Kalp ve damarlar: • Fibröz d.↑, miyozit ↓; boyutları↑, LVH • Erken diastolik dolum yavaşlar, dolum b. ↑ • SA, AV nod hc. ↓ • LA genişler  AF, Kalp y. • Diastolik disfonksiyon • Kalsifikasyon , skleroz Valvuler stenoz • Baro./ adrenerjik reseptör duyarlılığı ve sayısı ↓ • Aorta / Büyük arterlerde: • Dilatasyon, uzama, intimal duvarkalınlaşması, media elastikiyetinde azalma Lümenleri küçülür. • Damar sertliğinde artış  Afterload artışı  Sistolik HT veateroskleroz • C.O. (↓) • Ortostatik Hipotansiyon

  20. SOLUNUM SİSTEMİ • Parankim ve elastisitede (↓), alveol sayısı (N), • Kostokondral kalsifikasyon, kaslarda zayıflama, diafragma düzleşmesi: •  RV %20 (↑), VK %40 (↓),TAK (değişmez) • Senil amfizem: Alveoler septum hasarı; yüzey alanı azalır, fizyolojik ölü boşluk artarDiffüzyon kapasitesi ve PaO2 düşer

  21. Solunum sistemi defans mekanizmaları • Mukosilier aktivite ve etkili öksürük refleksi (↓) • Ekstrensek antijenlere akut antikor cevabı (↓) (Pnömokok ve influenza aşıları) • Hücresel immünite azalması  Tbc !! • Egzersiz kapasitesi (↓) • Hipoksi, hiperkapni  Kemoreseptör fonksiyon cevabında azalma  Solunum sayısı ve kalp hızı ve cevabı %40-50 azalır  “Pnömoni, KOAH, uyku apne sendromu” gibi hastalık riskini artırır.

  22. GASTROİNTESTİNAL SİSTEMAğız: • Tat duyusu azalır. • Ayırt edebilme kabiliyeti azalır. • Tokluk hormonu (Kolesistokin): Anoreksia. • Bazal tükürük salgısı azalır. • Dişler frajil, gingivalarda çekilme • Dilin gücü azalır. • Lingual papillalar azalır.

  23. Özofagus: • Üst özofagus sifinkter basıncı azalır  Yutmayla uyarılan gevşeme gecikir. • Alt özofagus sifinkter basıncı değişmez • “Presbiözofagus” : Kontraktil gücünde azalma, polifazik dalgalar, parsiyel sifinkter relaksayonu ve özofagial dilatasyon  Nörolojik ve vasküler hastalıklarda sıktır

  24. Mide: • Asit üretimini azaltan durumlar sıktır. • Mukozal kan akımı, mukozal prostaglandin, glutatyon, bikarbonat ve mukussekresyonu gibi sitoprotektif faktörler (↓) • Peptik ülser riski artar. • Sıvı gıdaların boşalmasında gecikme daha belirgindir (Komorbidite ve polifarmasi).

  25. İnce barsaklar: • Emilim: Ca, Zn hariç etkilenmez. • D vit. reseptörleri azalır  İntestinal D vit. duyarlılığı azalır  Ca aktif transportu bozulur • Laktoz intoleransı sık  Diyetle alınan Ca azaltır. • Villuslarda kısalma, yüzeyinde azalma.

  26. Kolon • Divertikülozis: > 50 yaş 1/3; > 80 yaş 2/3 : Lifli gıda alımının azalması, hareketsizlik, intraluminal basınç artışı, elastin ve kollajen birikimi  Kolonun kompliyansını azaltır. • >65 yaş konstipasyon sık: Sol kolon geçişi yavaş • Fekal inkontinans: Anal sifinkter basıncı azalır.

  27. Hepatobiliyer sistem: • Kan akımı, kc. kitlesi ve volümü azalır. • Metabolik fonksiyonu (↓), enzim aktiviteleri, fonksiyon testleri ve albumin değişmez. • Kan akımına bağımlı “faz I metabolizma” (↓) (oksidasyon, redüksiyon, hidroliz) • Sitokrom P450 enzim sistemi genellikle (N) • Faz II met. (konjügasyon) ise çok az etkilenir. • Safra taşı insidansı artar: >80 yaş, K: %40

  28. Pankreas: • Kitlesinde orta derecede azalma • Egzokrin fonksiyonu değişmez. • Fibrozis ve yağlanma  Ekojenitesi artar. • Pankreatik duktusun çapı artar (>3 mm) • Pankreatik B-hücre sekresyonu insülin rezistansı varsa düşüktür.

  29. ÜRİNER SİSTEM • Böbrek fonksiyonları: Ekstrasellüler sıvı dengesi, volüm regülasyonu ve atık maddelerin uzaklaştırılması için yeterlidir. • Streslere cevap verebilme kabiliyeti (↓) • Kas kitlesi azalması  Kreatinin üretimi (↓) Kreatinin tek başına yetersiz!... • Plazma renin ve aldosteron: %30-50 (↓) • Akut sıvı kayıplarını dengelemeleri zordur.

  30. Böbrekler: • Kortikal kan akımı azalır  Nefroskleroz ; JGA şunt , epitelyal hücreler azalır • Filtrasyon >40 yaş: 1 mL/dak/1.73 m2 • Glomerüler permabilite yaşla değişmez. • Distal nefronda divertikül, retansiyon kistleri (↑) • İdrarı dilue/konsantre, asit ekskrese etme kabiliyeti GFR ile paralel gider. • Glikoz için böbrek eşiği artar  Hiperosmolar nonketotik koma!...

  31. Sinir sistemi: • Nöronların sayısı azalır • Beyin ağırlığı azalır, sulkuslar genişler, kortikal atrofi artar • Sinir liflerinde impuls iletimi yavaşlar • Vibrasyon hissi azalır, refleksler zayıflar, pupillaların ışığa cevabı yavaşlar • Lipofüksin, amiloid, senil plak, nörofibriler yumak oluşumu artar • Asetilkolinesteraz, GABA, serotonin, katekolaminler azalır, MAO artar

  32. KAS-İSKELET SİSTEMİ • >50 yaş kemik yoğunluğu progresif azalır. • Kemik kaybı hem aksiyal (trabeküler), hem de appendiküler (kortikal) iskeleti etkiler. • Boy kısalması ve dorsal kifoz gelişir. • Kıkırdaktaki değişiklikler • Bağ dokusu değişiklikler • Kas dokusu değişiklikler (Sarkopeni)

  33. HEMATOPOETİK SİSTEM: • Hb ve Htc: Hafifçe azalır • Erirosit yaşam süresi, total kan volümü, eritrosit volümü ve trombositlerin morfolojik özellikleri yaşla değişmez. • Trombosit sayısı normal veya hafifçe azalmış olabilir. Trombosit fonksiyonları değişkendir.

  34. Lenfoid sistem değişiklikleri: • Antikor cevabı azalır • Otoantikor üretimi, infeksiyon ve malignitelere eğilim artar. • Hematopoetik doku, doğumdan 30 yaşına kadar progressif olarak azalır. • Yeterli retikülosit ya da lökosit cevabı oluşturamazlar

  35. ENDOKRİN SİSTEM • Tiroid: T4 üretimi %30 azalır; düşük VKİ, metabolizma yavaşlaması, dokuların hormon kullanımı azalması  T4 (N) ! • T3 ve f-T3 hafifçe azalır. • TRH’ya TSH yanıtının azalması sıktır. • (Parsiyel empty sella) • Hipotalamo-hipofizer-adrenal aks: • ACTH değişmez, Kortizol sekresyonu (↓), (N). • DHEA , DHEAS, yaşlanmayla progresif azalır (OP,KAH ile ilişkili). Yağsız kas kitlesi ve kas gücünü artırır.

  36. Gonadal fonksiyonlar: • Erkekte seksüel aktivite, libido ve fertilite azalır. • Gonadotropin-RH (hipotalamo-hipofizer akstaki yetersizlik) Testosteron azalır (sekonder hipogonadizim). • > 70 yaş E %70’i hipogonadaldir. •  LH ve FSH artar. • T Kognitif fonksiyonlar, kas kitle ve gücünü + • Menopoz: Overial E2 azalır; Gonadotropinler artar (FSH > LH); adrenokortikal androjenlerin üretimi devam eder.

  37. Growth hormon: • Somatostatin artar GH salınımını inhibe GH ve IGF-I azalır. • Kas kitlesi ve gücünde azalma, halsizlik, yorgunluk, subkutan doku ve kemik dansitesinde azalma ve yağ dokusunda artış.

  38. Özetle “YAŞLANMAK bir dağa tırmanmak gibidir. Çıktıkça yorgunluğunuz artar, nefesiniz daralır, ama görüş açınız genişler". (Ingmar Bergman) TEŞEKKÜRLER…

More Related