DUYUMDAN DAVRANIŞA

1. DUYUMDAN DAVRANIŞA Prof.Dr. Süheyla Ünal

3. Bilgi işleme süreci • Duyusal girdi----modulator nöronlar----motor program----geri bildirim

4. Bilgi işleme süreci • Dış dünyayı algılamak • Nesneleri tanımak • Bazı uyaranlara dikkati yöneltmek • Bilgiyi kaydetmek ve depolamak • Kavramlar ve bilgi oluşturmak • Dil aracılığı ile iletişim kurmak • Karar vermek • Yaratıcı davranış sergilemek • Akılcı neden bulmak

5. Biliş anatomisi Düşünce Duygu Davranış Neokorteksve hipokampus Limbik sistem Prefrontal korteks, bazal gangliyonlar ve serebellum Duygu Düşünce Davranış

6. Düşünce sistemi Düşünce Dorsal prefrontal Inferior parietal Superior temporal Thalamus Prefrontal korteks önde gelmek üzere tüm kortikal alanlar Hipokampus

7. Mamillary body Ant thalamic nuclei Cingulate Fornix Amygdala Hippocampus Duygu sistemi- Limbik sistem

8. Dorsolateral PFK /Yönetici) v Kaudat Putamen Ventromedial PFK ve singulat (değerlendirici) Davranış sistemi Prefrontal korteks Bazal gangliyonlar Serebellum

9. Davranış

10. Duyum • Çevremizdeki enerji değişikliklerinin yani uyaranların sinir akımı haline dönüştürülerek beynimize ulaştırılmasına duyum denir. • Duyu organları enerji değişikliklerini sinir akımına dönüştürürler.

11. Reseptörden nörona • Duyu organlarımızda belirli bir enerji türüne duyarlı olan reseptörler aracılığı ile kaydedilen uyaranlar sinir lifleri yoluyla nöronlara aktarılırlar.

12. transdüksiyon Periferik SS reseptör Santral sinir sistemi Uyaran

13. Duyu yolları • Nöronlar kendilerine aktarılan uyarıyı aksiyon potansiyeline dönüştürerek, paralel yollar aracılığı ile birincil duyusal kortekse, oradan da bağlantı korteksine iletirler.

14. Duyunun algıya dönüştürülmesi • Her bağlantı sadece bir duyu modalitesi taşır. • Paralel yollar bilginin hızlı aktarılmasını sağlar. • Her duyusal modalite farklı bir nöral sistem aracılığı ile birincil kaynağından sırasıyla spinal kord, beyin sapı, talamus ve serebral kortekse ulaştırılır.

15. Duyunun algıya dönüştürülmesi • Unimodal alanlar multimodal duyusal bağlantı alanlarına projekte olur. Burada birden fazla duyu modalitesi birleştirilir. • Örn. görme bağlantı korteksi beyne farklı yollardan ulaşan renk, şekil, hareket gibi bilgileri bütünleştirir.

16. Duyusal Bilginin Bütünleştirilmesi • Görsel, işitsel ve somatik bilgi multimodal bağlantı alanlarında birleştirilerek zihinsel temsilciler oluşturulur.

17. Duyusal Bilginin Bütünleştirilmesi • Örn. inferior parietal lobdaki bağlantı alanı karşı taraf görme alanındaki objeye görsel dikkatin yöneltilmesi ile ilgilidir. • Bu alandaki nöronlar uyaranın dünya içindeki pozisyonu kadar, bireyin uzaysal ilişkisini de algılar.

18. Duyunun algıya dönüştürülmesi

19. Algı • Beynin ilgili bölgeleri gelen bilgiyi bellekteki bilgilerle karşılaştırarak anlamlı yaşantılar haline dönüştürür (algı=adlandırma)

20. Algı • Algı, gelen uyaranın basitçe kopyalanmasından öte bir şeydir. Beyindeki sistemlerde geliştirilir, yeniden düzenlenir ve çevreyi kendi yararı doğrultusunda etkileyici davranışla sonuçlanır.

21. Talamus, bilginin beyne taşınmasında “kapıcı” görevi görür, bazı bilgilerin geçişini arttırırken, bazılarının geçişini önler. SEREBRUM Talamus SPINAL KORD

22. Bellek

23. Bellek yapıları • hipotalamus, beyin sapı ve limbik sistem; hayatta kalmak için gerekli biyolojik düzenleme bilgilerini taşır

24. Bellek yapıları • Yüksek kortikal ve korteks altı yapılar; deneyimlerle edinilmiş, hareket etme, plan yapma, akıl yürütme, yaratıcılık için kullanılan, imgeye dönüşebilecek bilgileri içerir.

25. Bağlantı modeli • Normal bilgi işleme süreci için bu bellek yapılarının bağlantılı olarak çalışması gereklidir.

26. Bağlantı Korteksinin Özellikleri • Üç talamik nukleustanişlenmemiş bilgiyi alır. • Kortikokortikal bağlantılarla bilginin bütünleştirilmesini sağlar.

27. Bilgi İşleme Sürecinin Motor Sistemdeki Dönüşümü • Motor planlama davranışın genel bir taslağının oluşturulması ile başlar. • Motor yolakdaki işlemler aracılığı ile somut davranışa dönüştürülür.

28. Birincil Korteks • Birincil duyusal korteks duyusal bilginin kortikal düzeyde işlenmesini sağlar. • Birincil motor alanlar ise motor komutların kortikal sürecinin son aşamasıdır.

29. Davranışı anlamak için • Davranışı bileşenlerine ayırmak, • Her bileşene katkıda bulunan beyin bölgelerini tanımlamak • Davranışa katılan bölgelerin birbirlerine nasıl bağlandıklarını analiz etmek gerekir.

30. En basit davranışta bile beynin birçok bölümü devreye girer.

31. Tenis oynama sırasında • Gelen topun yönünü ve hızını saptamak için görsel bilginin değerlendirilmesi (Görme korteksi) • Oyuncunun kolu, bacağı, gövdesinde uygun pozisyonun alınması için proprioceptif bilginin değerlendirilmesi

32. Duyusal bilginin bağlantı alanları aracılığı ile geçmiş deneyimlerle birleştirilmesi (hipokampus) • Davranışın planlanması sırasında duyguların ve sosyal davranışın hesaba katılması (amigdala) • Amigdalanın otonom sinir sistemini etkinleştirmesi • Hipotalamusun oynamaya güdülemesi

33. Premotor korteksin motor program geliştirmesi • Spinal kordun kol ve bacak kaslarını aktive etmesi • Serebellum tarafından motor hareketin ince ayarının yapılması • Beyin sapının kalp hızı, solunum, uyanıklık sağlaması