710 likes | 1.37k Views
Λεϊσμανίαση. Γεωργιάδου Σάρα Παθολόγος - Λοιμωξιολόγος Επιμελήτρια Β΄ Πανεπ/κη Παθολογική Κλινική Λάρισας. Leishmaniasis or Black fever or Dum Dum fever. The disease is named after Sir William Boog Leishman ( 1865-1926 ), who first described it in London in 1903
E N D
Λεϊσμανίαση Γεωργιάδου Σάρα Παθολόγος - Λοιμωξιολόγος Επιμελήτρια Β΄ Πανεπ/κη Παθολογική Κλινική Λάρισας
Leishmaniasis or Black fever or Dum Dum fever • The diseaseisnamedafterSirWilliamBoogLeishman (1865-1926), whofirstdescribedit in London in 1903 • Charles Donovan (1863-1951) independentlyfoundsuchbodies in otherkala-azarpatients, and recognizedas the protozoan whichcauseskala-azar, Leishmaniadonovani
Global epidemiology Asymptomatic cases have been estimated at 30-100/1 symptomatic case http://www.who.int, http://www.cdc.gov, http://www.hopkins-id.edu
Λεϊσμανίαση -Ευρώπη Dujardin et al, Emerg Infect Dis 2008
Λεϊσμανίαση - Επιδημιολογία • Λεϊσμανίαση και ανοσοκαταστολή • HIV λοίμωξη • Μεταμόσχευσηοργάνων Campos-Varela et al Liver Transpl 2008, Walker et al CID 2006, Alvar et al Clin Microbiol Rev 2008, Karp et al CID 2007, Cruz et al Indian J Med Res 2006
Introduction of TNF blockadeinto the clinicalpracticeisassociatedwithincreasingreports of leishmaniasis in patientswithautoimmunerheumaticdiseaseswholive in leishmaniasis-endemicareas ofEurope Emerg Infect Dis 2009
Επίπτωση σπλαχνικής λεϊσμανίασης στην Ελλάδα ανά 100,000 πληθυσμού καιανά νομό 1981-1997 (n=688) 1998-2011 (n= 558) Gkolfinopoulou K et al, Eurosurveillance 2013
Λεϊσμανίαση - Ελλάδα • Ο υψηλός επιπολασμός της λεϊσμανίασης στα σκυλιά στην Ελλάδα αποτελεί παράγοντα κινδύνου για την εξάπλωση της νόσου στους ανθρώπους • Μέση συχνότητα επιπολασμού στα σκυλιά 22.1% 3.87% anti-Leishmania IgG (+) Ntais P, Am J Trop Med Hyg 2013 Athanasiou LV, Acta Trop 2013 Antoniou M et al, Emerg Infect Dis 2009
Λεϊσμανίαση - Μετάδοση • Φλεβοτόμος από σκυλιά και τρωκτικά • Κοινή χρήση βελονών (IVDU) • Ατύχημα με βελόνη • Κάθετη μετάδοση • Μεταγγίσεις • Μεταμόσχευση οργάνου Herwaldt B et al, Lancet 1999
Reservoirs Zoonotic Visceral Leishmaniasis • L. donovani • L. infantum Anthroponotic Visceral Leishmaniasis • L. donovani
Κύκλος Ζωής Centers for Disease Control and Prevention
Λεϊσμανίαση – μορφές νόσου • Ασυμπτωματική νόσος (>30:1 στην Ευρώπη) • Σπλαχνική • Δερματική • Βλεννογονο-δερματική
Σπλαχνική Λεϊσμανίαση Η πλειοψηφία των περιπτώσεων αφορά τις εξής χώρες:Μπαγκλαντές, Βραζιλία, Αιθιοπία, Ινδία, Νεπάλ και Σουδάν
Visceral Leishmaniasis Queiroz M et al, J Pediatr 2004
Σπλαχνική Λεϊσμανίαση With time, untreated disease in any agegroupcan produce profound cachexia, multisystemdisease, bleeding from thrombocytopenia, susceptibility tosecondary infections, and death in 75-95%
Δερματική λεϊσμανίαση 90% της δερματικής λεϊσμανίασης αφορά το Αφγανιστάν, Ιράν, Σαουδική Αραβία, Συρία, Βραζιλία και Περού
Δερματική λεϊσμανίαση • Localized cutaneous leishmaniasis • Leishmaniasis recidivans • Diffuse cutaneous leishmaniasis • Post Kalaazar Dermal Leishmaniaisis (PKDL)
Δερματική λεϊσμανίαση Εντοπισμένη Δερματική: αφορά το δέρμα στο σημείο του δήγματος
PKDL Post Kalazar Dermal Leishmaniasis
Βλεννογονο-δερματική Λεϊσμανίαση 90% των περιπτώσεων αφορά τη Βραζιλία, τη Βολιβία και το Περού
Βλεννογονο-δερματικήΛεϊσμανίασηΒλεννογονο-δερματικήΛεϊσμανίαση Βλεννογονοδερματική: αφορά τους βλεννογόνουςτου στόματος και της μύτης μετά από επέκταση από μια γειτονική δερματική βλάβη
Λεϊσμανίαση και αιμοφαγοκυτταρικό σύνδρομο Levy L et al, PLoS Med 2009 Rajagopala S et al, J Infect 2008
Λεϊσμανίαση - διάγνωση Μη ειδικά εργαστηριακά ευρήματα • Αναιμία • Θρομβοπενία • Λευκοπενία (ουδετεροπενία, ηωσινοπενία) • Υπολευκωματιναιμία • Διαταραχή ηπατικών ενζύμων – ίκτερος • Πολυκλωνικήυπεργαμμασφαιριναιμία • Αντιπυρηνικά αντισώματα • Ρευματοειδής παράγοντας Herwaldt B et al, Lancet 1999
Λεϊσμανίαση και αυτοανοσία Makaritsis et al Int J Infect Dis 2009, Atta et al J Autoimm 2007, Ossandon et al ClinExper Rheum 2006, Rizos et al Rheum Int 2005, Granel et al Lupus 2000, Skoutelis et al J Infect 1994, Argov et al ClinExpImmunol 1989, Pearson et al J Inf Dis 1983
Λεϊσμανίαση - διάγνωση Μικροσκοπική αναγνώριση του παρασίτου • Σπλήνας (ευαισθησία 93-99%) • Μυελός των οστών (ευαισθησία 55-85%) • Λεμφαδένας (ευαισθησία 53-65%) • Περιφερικό αίμα σε ανοσοκατεσταλμένους με μεγάλο φορτίο παρασίτου • Δερματική βλάβη Chappuis et al, Nature Rev 2007 Murray et al, Lancet 2005 Pearson et al, CID 1996 Martinez et al AIDS 1993
Λεϊσμανίαση - διάγνωση Ιστολογική εξέταση • Κοκκιώματα με ή χωρίς την παρουσία ορατών παρασίτων Καλλιέργεια • Σε ειδικά καλλιεργητικά μέσα (ΝΝΝ, Schneider’s medium ή σε hamsters) • Επώαση τουλάχιστον 4 εβδομάδες • Ευαισθησία 60-85%
Λεϊσμανίαση - διάγνωση Ορολογικές μέθοδοι • ELISA (ευαισθησία >90%) • Indirect Immunofluorescence (IFA) • Direct Agglutination tests (DAT) • Χρήσιμες στη διάγνωση της σπλαχνικής λεϊσμανίασης • Δε μπορούν να διακρίνουν ενεργό από παλαιά λοίμωξη • (+) <10 >30% σε ενδημικές περιοχές • Χαμηλή ευαισθησία στους ανοσοκατασταλμένους • Διασταυρούμενη αντίδραση με άλλα παράσιτα • Δεν είναι χρήσιμες για το follow-up των ασθενών Chappuis et al, Nature Rev 2007
Λεϊσμανίαση - διάγνωση Νεώτερες ορολογικές μέθοδοι rΚ39 ELISA • Ανασυνδυασμένη Κ39 πρωτεΐνη της L. donovani complex • Ευαισθησία >95%, ειδικότητα 98% σε ανοσοεπαρκείς ασθενείς με VL • Χρήσιμη στο follow-up των ασθενών Chappuis F et al, Nature Rev Microbiol 2007
Λεϊσμανίαση - διάγνωση rΚ39 – Immunochromatographic Strip tests • Εύκολη χρήση, χρήσιμα σε ενδημικές περιοχές (rapid test) • Χαμηλή ευαισθησίαστους ανοσοκατεσταλμένους ασθενείς • Χρήσιμη για τη διαγνωση VL και της PKDL από L. donovani, L. chagasiκαι L. Infantum • Μια μετα-ανάλυση 13 μελετών ανέδειξε ευαισθησία και ειδικότητα 93.9% και 95.3% κυρίως σε ενδημικές περιοχές (πχ.Ινδία) αντίστοιχα • Δεν είναι χρήσιμο στο follow-up των ασθενών Chappuis et al, BMJ 2006
Λεϊσμανίαση - διάγνωση Ανίχνευση αντιγόνου (στα ούρα) • Kala-azar Latexagglutinationtest (KATEX) • Χρήσιμη στη δερματική και σπλαχνική λεϊσμανίασηκαι σε ανοσοκατεσταλμένους ασθενείς • Διάκριση μεταξύ ενεργού και παλαιάς λοίμωξης χρήσιμο στο follow-up • Όχι διασταυρούμενες αντιδράσεις • Ευαισθησία <70% Chappuis F et al, Nature Rev Microbiol 2007 Islam M et al, Am J Trop Med Hyg 2008
Λεϊσμανίαση - διάγνωση PCR • Υψηλή ευαισθησία (92-99%) και ειδικότητα (100%)σε ορό-μυελό • Αναγνώριση του είδους της Leishmania • Εφικτή σε όλους τους ιστούς • Χρήσιμη στη δερματική και σπλαχνική λεϊσμανίαση • Χρήσιμη στο follow-up των ασθενών Antinori S et al, Clin Infect Dis 2007
Montenegro (leishmanin) skin test • Ένεση νεκρών προμαστιγοτών παρασίτων ενδοδερμικά • Επιβραδυνόμενου τύπου υπερευαισθησία (2-24 μ μετά την ανάρρωση) • (+) αν > 5mm σε 48h • Έκθεση στη νόσο • >70% (+) σε ενδημικές περιοχές • Σχεδόν πάντα (-) σε ενεργό VL Sundar et al, Clin and Diagn Lab Immunol 2002
Βλεννογονο / δερματική Λεϊσμανίαση - Θεραπεία
Λεϊσμανίαση - Θεραπεία Pentavalent antimonial compounds • Sodium antimonylgluconate (Pentostam) • Meglumineantimoniate (Glucantine) • Αναστολή των ενζύμων της γλυκόλυσης εντός των παρασίτων • «Κλασσική» θεραπεία για > 60 έτη • Ποσοστά ίασης δερματικής λεϊσμανίασης 68-100% • Ποσοστά ίασης σπλαχνικής λεϊσμανίασης 90-95% σε Λ.Αμερική, Σουδάν, Μεσόγειο και Μέση Ανατολή (L.chagasi, donovani, infantum) • Ανεπιτυχής αγωγή > 30% των ασθενών στην Ινδία με VL και στο 25% των HIV(+) με 80% υποτροπή • Ανεπιθύμητες ενέργειες: καρδιοτοξικότητα, παγκρεατίτιδα, αυξηση ηπατικών ενζύμων, μυελοτοξικότητα (αναμία, λευκοπενία, θρομβοπενία), εξάνθημα, ΓΕΣ Davidson et al Drugs 1998, Evans et al Infect Dis Clin North Am 1993, Seaman et al Ann Intern Med 1996, Morales et al J Infect Dis 2002
Λεϊσμανίαση - Θεραπεία Αμφοτερικίνη Β (δεοξυχολική, λιποσωμιακή, λιπιδιακή μορφή) • Η λιποσωμιακή μορφή φάρμακο εκλογής για την VL στη Μεσόγειο και την Ινδία • Σύνδεση με τις στερόλες της μεμβράνης δτχ της διαπερατότητας • Δόση 3mg/kg/ d1-5και d14, d21και 4mg/kg d1-5,d10, d17, d24, d31, d38σε HIV ασθενείς • Ανεπιθύμητες ενέργειες: αντιδράσεις κατά την έγχυση, νεφροτοξικότητα Bern et al CID 2006, Davidson et al Lancet 1991, Seaman J et al CID 1995, Sundar S et alJID 2006
Λεϊσμανίαση - Θεραπεία Clin Infect Dis 2003;36 Clin Infect Dis 1999; 28
Λεϊσμανίαση - Θεραπεία Miltefosine (ανάλογο φωσφοχολίνης) • Αναστολή σύνθεσης μεμβρανών (αρχική χορήγηση ως αντι-νεοπλασματικό) • Δυνατότητα perosχορήγησης σε VL και CL • Μεγάλος χρόνος ημίσειας ζωής κίνδυνος ανάπτυξης αντοχής • Αντένδειξη στην εγκυμοσύνη • Ανεπιθύμητες ενέργειες: ΓΕΣ, αύξηση των ηπατικών ενζύμων Jha TK et al NEJM 1999, Sundar S et al NEJM 2002, Bhattacharya SK et al JID 2007, Sundar S et al CID 2000, Sindermann H et al, CID 2004
Λεϊσμανίαση - Θεραπεία CID 2008;47
Λεϊσμανίαση - Θεραπεία Paromomycin (aminosidine) • Αμινογλυκοσίδη με αντι-λεϊσμανιακή δράση • Συνεργική δράση με τα άλατα αντιμονίου • Χορήγηση στην Ινδία (2007) και Κολομβία σε δόση 11mg/kg IM για 21d σε VL • Χορήγηση τοπικά σε CL • Χαμηλό κόστος • Μικρός κίνδυνος ανάπτυξης αντοχής • Ανεπιθύμητες ενέργειες: νεφροτοξικότητα, ωτοτοξικοτητα, αύξηση των ηπατικών ενζύμων Seaman et al J Infect Dis 1993, Jha et al MBJ 1998, Thakur et al Trans R SocTropMedHyg 2000, Melaku et al Am J Trop Med Hyg 2008
Λεϊσμανίαση - Θεραπεία ΝEJM 2007;356
Λεϊσμανίαση - Θεραπεία Conclusions:The 17 day SSG & PM combination treatment had a good safety profile and was similar in efficacy to the standard 30 day SSG treatment, suggesting suitability for VL treatment Musa et al, Plos Negl Trop Med 2012