Asgari İşçilik Uygulamaları

1. Asgari İşçilik Uygulamaları Murat ÖZDAMAR İstanbul Sosyal Güvenlik İl Müdür Yrd. SGK Denetmeni

2. Ölçümleme; işyeri kayıt ve belgelerinde yer alan işçiliklerin tümünün Kuruma bildirilmiş olup olmadığının araştırılması amacıyla getirilmiş bir sistemdir. ÖLÇÜMLEME SİSTEMİ

3. Sigorta primlerine esas kazançlar toplamının, Prim ödeme gün sayılarının, Prim belgelerinin, 915 sayılı “Sosyal Sigorta İşlemleri Tüzüğü”nde belirtilen usul ve esaslar dahilinde düzenlenmez ve ihtara rağmen verilmez ise ölçümleme yapılırdı. ÖLÇÜMLEMEDEN ASGARİ İŞÇİLİĞE (1964 - 1978 Dönemi)

4. Her türlü inşaat, tamirat, tadilat, tesisat ve benzeri işleri yapan işverenler tarafından düzenlenen belgeler ile Kuruma bildirilen kazançlar arasında “Sosyal Sigorta İşlemleri Tüzüğü”nde belirtilen kıstaslara uygun olarak Kurumca hesaplanacak kazançlar toplamının %70 inden az olması durumunda Kurumca ölçümleme yapılırdı. ÖLÇÜMLEMEDEN ASGARİ İŞÇİLİĞE (1978 – 1987 Dönemi)

5. 09.07.1987 tarihinde yürürlüğe giren 3395 sayılı yasa ile ölçümleme sistemine son verilmiş, bunun üzerine idari para cezaları sistemi getirilmiştir. Dolayısıyla 1987-1994 devresinde ölçümleme veya asgari işçilik uygulaması söz konusu olmamıştır. ÖLÇÜMLEMEDEN ASGARİ İŞÇİLİĞE (1987 – 1994 Dönemi)

6. SSK Kanunu’ nun 01.12.1993 günü kabul edilen, 3917 sayılı Yasası ile; “Sigorta Müfettişlerinin, işverenin Kuruma, emsaline veya yapılan işin nitelik ve kapsamına göre işin yürütümü için gerekli olan sigortalı sayısının, çalışma süresinin veya prime esas kazanç tutarının altında bildirimde bulunduğunu saptamaları halinde, … Sigorta Müfettişi raporuna dayanılarak… Sosyal Sigortalar Yasasının 80 . maddesine göre tahsil olunacağı, ASGARİ İŞÇİLİK UYGULAMASI(3917 sayılı Yasa - 1994)

7. İşin yürütümü için gerekli olan asgari işçilik miktarı; yapılan işin niteliği, bünyesinde kullanılan teknoloji, işyerinin büyüklüğü, benzeri işletmelerde çalıştırılan işçi sayısı, ilgili meslek veya Kamu kuruluşlarının görüşü, gibi unsurlar dikkate alınarak Sigorta Müfettişlerince saptanacağı, belirtilmiştir. ASGARİ İŞÇİLİK UYGULAMASI

8. SSİY’ de “… asgari işçilik oranı Kurumca belirlenir”, şeklinde bir değişiklik yapılmış ve 07.07.1994 tarih 16-86 Ek sayılı genelge ile bu oranlar yayımlanmıştır. Bu oranların altındaki bildirimlerde Sigorta Müfettişi tarafından inceleme yapılmaktaydı. SSK Yönetim Kurulu’nun Kararına istinaden, Kurumca belirlenen asgari işçilik oranının altında bildirimde bulunulması durumunda da fark işçilik tutarının denetim yapılmaksızın Kuruma yatırılarak ilişiksiz belgesi verilme imkanı getirilmiştir (17.11.1995 tarih 16-118 Ek sayılı Genelge). ASGARİ İŞÇİLİK UYGULAMASI

9. ASGARİ İŞÇİLİK DEVAMLI İŞYERLERİ İHALE KONUSU İŞ ÖZEL BİNA İNŞAATI ASGARİ İŞÇİLİK UYGULAMALARI

10. Asgari işçilik uygulaması temelde; işverenin Kuruma bildirdiği prime esas kazançlar toplamının, ihaleli işlerde istihkak bedeline ve özel bina inşaatlarında da yaklaşık maliyet bedeline uygulanacak işçilik oranları sonucunda hesaplanan işçilik tutarlarının karşılaştırılmasına dayanır. Eğer Kuruma bildirilen sigorta primine esas kazançlar tutarı, hesaplama neticesinde bulunan işçilikten fazla ise işverenin yeterli işçilik (yani bir anlamda yanında çalıştırdığı bütün sigortalıları bildirmiş olduğu) bildirdiği kabul edilir. Asgari işçilik bir anlamda varsayıma dayanır. ASGARİ İŞÇİLİK

11. Asgari işçilik uygulaması 01.01.1994 tarihi baz alınarak uygulanır. Özel bina inşaatlarında asgari işçilik uygulamasını yapabilmek için bazı bilgilerin bilinmesi gerekir. Bunlar; İnşaatın yasa kapsamına alınış tarihi (İnşaatta ilk defa sigortalı çalıştırılmaya başlanılan tarih) İnşaatın bitiş tarihi İnşaatın sınıf ve grubu İnşaatın toplam alanı Yapının tamamlanma alanı ve oranı Uygulanacak birim fiyatı Uygulanacak işçilik oranı’dır. ÖZEL BİNA İNŞAATLARINDA ASGARİ İŞÇİLİK UYGULAMALARI

12. Bir inşaatın 5510 sayılı Yasa kapsamına alınması için gerekli ve yeterli şart hizmet akdine dayalı olarak işçi çalıştırılmasıdır. Sigortalı çalıştırılmaya başlandığı tarih itibariyle işverenin inşaatın bulunduğu çevredeki Sosyal Güvenlik Kurumunun ilgili Ünitesine işyeri bildirgesi vermesi gerekir. İNŞAATIN BAŞLAMA VE BİTİŞ TARİHİ (FAALİYET SÜRESİ)

13. Bir inşaata ilk kazma vurulduğu gün itibariyle inşaat için dosya açılmalı, yapı denetim firması tarafından işin yüzde yüzünün bittiğini belirtir tutanak tutulduğu anda inşaat dosyası kapatılmalıdır. İNŞAAT DOSYASI NE ZAMAN AÇILMALI?

14. 5510 sayılı Kanun'un 11. maddesine göre; "Valilikler, belediyeler ve ruhsat vermeye yetkili diğer kamu ve özel hukuk tüzel kişileri, yapı ruhsatı ve diğer tüm ruhsat işlemlerine ilişkin bilgi ve belgeler ile varsa bunların verilmesine esas olan istihdama ilişkin bilgileri, verildiği tarihten itibaren bir ay içinde Kuruma bildirmekle yükümlüdürler." ibaresi mevcuttur.

15. Eğer işveren inşaat için işyeri bildirgesi vermezse Kurum ünitesi verilen ruhsata dayanarak Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği'nin 29. maddesi uyarınca ruhsat sahibi adına dosya açarak inşaatı resen tescil eder.

16. Eğer işveren işyeri bildirgesi vermiş ve dosya açtırmışsa, inşaatın başlangıcı olarak BİLDİRGEDE YAZAN TARİH dikkate alınır. İşveren işyeri bildirgesi vermezse veya inşaat ruhsatsız (kaçak) olarak yapılmışsa, bu durumda inşaatın başlangıç ve bitiş tarihi Kurum veya işveren tarafından belgelenemiyorsa, ruhsat tarihi işin başlama, yapı kullanma izin belgesi işin Belediyeye başvuru tarihi de işin bitiş tarihi sayılır.

17. Ruhsatsız veya ruhsata aykırı olarak yapıldığı anlaşılan bina inşaatlarının faaliyet sürelerinin belge ile kanıtlanması öncelikle işverenlerden istenir, mümkün olmaması halinde ise, şüpheli bir hal mevcut olmadıkça, işverenlerin bu husustaki beyanlarına itibar edilir. Ancak şüphe olması durumunda bu bilgilerin tespiti Kurumca yapılır. Aynı işveren tarafından yaptırılan ve birden fazla yapı ruhsatı bulunan özel bina inşaatı işyerlerinde, parsellerinin bitişik ya da yakın olması ve sigortalıların birbirine karışması şartıyla inşaatların tek sicil numarasında yürütülmesine ünitece izin verilebilir.

18. İnşaatın hangi sınıfa ve gruba girdiği belediyelerce verilen inşaat ruhsatlarında belirtilmektedir. Aksi bir tespit yoksa, inşaat ruhsatında yer alan sınıf ve grup baz alınır. İNŞAATIN SINIF VE GRUBU

19. Ruhsatsız veya ruhsata aykırı olarak yapıldığı anlaşılan bina inşaatlarının nitelik olarak hangi sınıfa dahil olduklarının belge ile kanıtlanması öncelikle işverenden istenir. Mümkün olmaması halinde ise, şüpheli bir hal mevcut değilse işverenin beyanı kabul edilir. Ancak şüphe olması durumunda bu bilgiler Kurumca tespit edilir.

20. İnşaat ruhsatında yer alan m² baz alınır. İnşaatın ruhsatnamesi yoksa inşaatın yüz ölçümü ilgili SGK Merkez Müdürlüğündeki SGK Denetmeni/ S.G.K. Kontrol Memurlarınca veya SGK teknik elemanlarınca tespit edilir. TOPLAM İNŞAAT ALANI

21. Yapımına çok katlı olarak başlanılan, ancak bir bölümü yapılan binaların bitirilen bölümleri için prim borcu bulunmadığına ilişkin belge istenilmesi durumunda, inşaatın tamamlanan kısmının toplam bina maliyeti içindeki % oranını gösteren tablo dikkate alınır. YAPININ TAMAMLANMA ORANI

22. Ek 11 Tablosu

23. Ek 11 Tablosu

24. Ek 11 Tablosu

25. Ek 11 Tablosu

26. Ek 11 Tablosu

27. Ek 11 Tablosu

28. Ek 11 Tablosu

29. 01.10.2008 tarihinde yürürlüğe giren SSİY uyarınca; asgari işçilik oranları; Kurum bünyesinde oluşturulan Asgari İşçilik Tespit Komisyonunca belirlenecek ve Resmi Gazete'de yayımlanacak, Tebliğ ile kamuoyuna duyurulacaktır. Asgari İşçilik Oranları Tebliğ olarak Resmi Gazete de yayınlanmıştır. UYGULANACAK İŞÇİLİK ORANLARI

30. 16-192 Ek Sayılı Genelge Eki Asgari İşçilik Oranları Listesi

31. 16-192 Ek Sayılı Genelge Eki Asgari İşçilik Oranları Listesi

32. 16-192 Ek Sayılı Genelge Eki Asgari İşçilik Oranları Listesi

33. 16-192 Ek Sayılı Genelge Eki Asgari İşçilik Oranları Listesi

34. 16-192 Ek Sayılı Genelge Eki Asgari İşçilik Oranları Listesi

35. 16-192 Ek Sayılı Genelge Eki Asgari İşçilik Oranları Listesi

36. 16-192 Ek Sayılı Genelge Eki Asgari İşçilik Oranları Listesi

37. 16-192 Ek Sayılı Genelge Eki Asgari İşçilik Oranları Listesi

38.  Tebliğ Eki Asgari İşçilik Oranları Listesi

39.  Tebliğ Eki Asgari İşçilik Oranları Listesi

40.  Tebliğ Eki Asgari İşçilik Oranları Listesi

41.  Tebliğ Eki Asgari İşçilik Oranları Listesi

42.  Tebliğ Eki Asgari İşçilik Oranları Listesi

43.  Tebliğ Eki Asgari İşçilik Oranları Listesi

44.  Tebliğ Eki Asgari İşçilik Oranları Listesi

45.  Tebliğ Eki Asgari İşçilik Oranları Listesi

46.  Tebliğ Eki Asgari İşçilik Oranları Listesi

47. Hesaplamada kullanılan rakamlar Bayındırlık ve İskan Bakanlığınca yayınlanan birim maliyet bedelleridir. SSİY uyarınca; iki yıldan fazla süren bina inşaatlarında, hesaplamada, inşaatın bittiği yıldan önceki birim fiyatlar dikkate alınmaktadır. Eskiden olduğu gibi yılların ortalaması değil inşaatın bittiği yıldan önceki yılın birim fiyatı dikkate alınır. UYGULANACAK BİRİM FİYATI

48. YILLAR İTİBARİYLE YAPI YAKLAŞIK BİRİM MALİYET BEDELLERİ TABLOSU

49. YILLAR İTİBARİYLE YAPI YAKLAŞIK BİRİM MALİYET BEDELLERİ TABLOSU

50. YILLAR İTİBARİYLE YAPI YAKLAŞIK BİRİM MALİYET BEDELLERİ TABLOSU