Download
1 / 33
420 likes | 1.03k Views
موضوع : تئوری محدودیت (TOC). استاد : دکتر گرگز گردآورنده: کمال رحمن زاده بهار91. مقدمه. بیشتر واحدهای تولیدی یا خدماتی برای بقادر بازار جهانی ناگزیرند که با توجه به منابع محدود وکمبودها ،ترکیب محصولاتی را انتخاب کنند که حداکثرسود را ایجاد کنند،وبرای
E N D
موضوع :تئوری محدودیت(TOC) • استاد: دکتر گرگز • گردآورنده:کمال رحمن زاده • بهار91
مقدمه بیشتر واحدهای تولیدی یا خدماتی برای بقادر بازار جهانی ناگزیرند که با توجه به منابع محدود وکمبودها ،ترکیب محصولاتی را انتخاب کنند که حداکثرسود را ایجاد کنند،وبرای رسیدن به این اهداف بامحدودیتهای گوناگونی مواجه است . طبق تئوری محدودیتها هر شرکت در فرآیند خود دارای یک محدودیت است که به نوعی در عملیات آن مانع ایجاد میکند . اگر شرکتها با هیچ گونه محدودیتی روبه رو نباشند میتوانند به میزان نا محدودی آنچه به خاطر آن تلاش میکنند (سودیا ارائه خدمات بهتر)به دست آورند.
تئوری محدودیت : هر عاملی که عملکرد سیستم را در راستای اهدافش محدود میکند.
انواع محدودیت: الف:محدوديتهایداخلی ب:محدوديتهایفروش و بازاريابی ج:محدوديتهایخط مشیو سياستگذاری
محدودیت منابع داخلی: این محدودیت که همان محدودیت فیزیکی هست که به راحتی قابل مشاهده است مانند مواد ماشن آلات ،موادنیروی انسانی ....وراحتتر میتوان در مورد آن تصمیم گرفت.
محدوديتهایفروش و بازاريابی این محدودیت نیز مانند محدودیت داخلی فیزیکی است ومربوط به فروش ومحدودیت تقاضا میباشد مثال: سیستمی که دارای 5واحدتولید است وباید 4واحد آنرا بفروشد ولی فقط 2واحد آنرا میفروشد
محدوديتهای خط مشی و سياستگذاری این محدودیت غیر فیزیکی است و قابل مشاهده نیست وشامل تصمیم گیری اشتباه مدیریت ونیز شامل محدودیت های سیاسی،قوانین رسمی،که باعث محدودشدن ظرفیت تولید شود.
تئوری محدودیت دارای پنچ مرحله است: 1)شناسایی محدودیت 2) تصمیم گیری در موردچگونگی بهره برداری ازمحدودیت سیستم تاحدامکان 3)فرمانبرداری همه بخش ها از محدودیت جهت بهره برداری بیشترازمحدودیت 4)افزایش سطح عملکرد محدودیت سیستم 5)بعد از رفع محدودیت دوباره مراحل را از اول انجام رهیم
شناسایی محدودیت همواره حداقل یک منابع در هر کارخانه ،جریان گردش رادر آن کارخانه محدود میکند.همانطور کهدر هر زنجیره یکبخش وجود دارد که دارای ضعیفترین استحکام است،جهت بهبود جریان تولید یعنی بهبود ،استحکام زنجیر یا ضعیفترین حلقه باید شناسایی گردد.
تصمیم گیری در موردچگونگی بهره برداری ازمحدودیت سیستم تاحدامکان اکنون که محدودکننده جریان تولید شناسایی شد باید بیشترین استفاده ازآن به عمل آید.هر دقیقه اتلاف در این منبع ،معادل یک دقیقه اتلاف در تولید است .
فرمانبرداری همه بخش ها از محدودیت جهت بهره برداری بیشترازمحدودیت همه منابع باید آهنگ خود رابا محدودیت تنظیم کنند،نه بیشتر ونه کمتر ،بطوریکه اجازه ندهند خطر کسری وفقدان موجودی مواد وقطعات ،محدودیت ودر نتیجه عملکرد کل سیستم راتهدید کند. در صورتیکه آهنگ حرکت منابع دیگر بیشتر از سرعت گلوگاه باشد میزان تولید سیستم افزایش نخواهد یافت، بلکه فقط کار در جریان ساخت افزایش خواهد رفت .
افزایش سطح عملکرد محدودیت سیستم در مرحله دوم تلاش شده تا حداکثر بهره برداری از محدودیت صورت پذیرد،در این مرحله ظرفیت تولید را افزایش می دهند.
بعد از رفع محدودیت دوباره مراحل را از اول انجام دهیم با تقویت ضعیفترین حلقه ،به نقطه ایی میرسیم که دیگر حلقه مورد نظر به هیچ وجه ضعیف ترین حلقه نیست البته بدین معنی هم نیست که دیگر حلقه ضعیف نداریم ،بلکه نیاز داریم مراحل 1تا4را دوباره تکرار کنیم تا حلقه ضعیف جدید را پیدا کنیم.
گلوگاه: نقطه ای که نسبت به سایر نقاط دیگر فعالیت کند تری داردومدت زمان بیشتر ی راصرف میکند وبه نیروی کمکی نیاز داردتا به فعالیت سایر نقاط برسد.
در شرکتهای تولیدی ار آنجا که هر مرحله ار مراحل تولید به مراحل دیگر وابسته هستند ،وجود محدودیت درفرآیند تولید منجر به پوشانده ماندن عیوب بشود. از طرفی برای اینکه شرکتها در بازار های رقابتی به صورت کارا واثر بخش رقابت کنند ،باید کالا وخدمات را به موقع تحویل دهند در نهایت از آنجایی که وجود محدودیت در فرآیند تولید باعث افزایش ظرفیت بلا استفاذه در سایر بخش های شرکت می شود،بنابرین با رفع محدودیتها میتوان حداکثر استفاده رابه کارگرفت.
قاعده های طلایی تئوری محدودیت: یك ساعت از دست رفته در گلوگاه به معناي يك ساعت از دست رفته در كل سيستم است. يك ساعت صرفه جويي در ايستگاه غيرگلــــوگاهي كمكي به خروجي سيستم نمي كند. گلوگاهها خروجي و موجودي سيستم را تعيين مي كنند. سيستم مانند زنجيري است كه ضعيفترين حلقه آن، قابليتهاي سيستم را محدود مي كند. ايده ها، راه حل نيستند. (به عمل كار برآيد نه به حرف). اينرسي بزرگترين دشمن بهبود مستمر است. (تنبلي محدوديت اساسي است).
ابزارهاي موردنياز براي كاربرد تئوري محدوديتها درخت واقعيتهاي جاري:ابزاري براي تحليل مسئله و بررسي وضعيت جاري با منطق علت و معلولي است. پس از بررسي وضعيت فعلي، به تعداد محـــدودي علت اصلي و ريشه اي دست پيدا مي كنيم.
نمودار رفع ناسازگاري: اين نمودارمي تواند به عنوان موتوري خلاق براي ايجاد راه حلهاي نو و بنيادين براي مشكلات عمل كند و مبتني بر اين عقيده است كه مشكلات اصلي و مزمن سازمان به دليل برخي از ناسازگاريها و تضادهاي زيربنايي و نهفته كه راه حل مستقيم و مشخص براي آنها امكان پذير نيست، به وجود مي آيند.
درخت واقعيتهاي آینده : اين مرحله با دو هدف عمده به وجود مي آيد، نخست صحت مطلوب بودن نتيجه حاصل از تغيير و دوم بررسي اثرات نامطلوب احتمالي جديد و تلاش در جلوگيري از ايجاد و گسترش آنها.
درخت پيش نياز: اين مرحله چگونگي انجام تغيير را در اختيار ما قرار مي دهد و در به اجرا درآوردن مراحل عملي تصميم اتخاذشده كمك مي كند، اين ابزار موانع را تعيين كرده و بهترين راه حل را ارائه مي نمايد، علاوه بر آن توالي عمليات ضروري براي انجام مراحل را نيز مشخص مي كند.
DBRچیست؟ گلوگاه تولید (DRUM):عاملی که به ظرفیت محدود منابع که با عملکرد نیروی انسانی ویا ماشین آلات مربوط میشود اشاره دارد. موجودی احتیاطی(BUFFER):به منظور جلوگیری از توقف تولید باید یک موجودی احتیاطی در گلوگاه تولید بوجود آید.که این موجودی متناسب با تولید افزایش یا کاهش یابد. مدت زمان رساندن مواد به گلوگاه(ROPE):مدتی زمانی که مواداولیه وارد فرآیند تولید شود ،واطمینان حاصل میکند که قبل از اینکه گلوگاه تولید با مشکل مواجه شود موجودی احتیاطی را دریافت کرده باشد.
نتیجه گیری: شناسایی عوامل محدود کننده تولید یکی ابزار های مهم در فرآیند تصمیم گیری وبهبود مستمر است.و مدیران باید به فکر شناسایی و بهبود این محدودیت ها باشند تا بتوانند به بهبود مستمر دست یابند .گلوگاه ومحدودیت مانند بیماری است که اگر شناسایی شوند میتواند راحتتر درمان شود ولی اگر دیر به فکر شناسایی آن بپردازیم ممکن است باعث کاهش سود وحتی ور شکستگی شرکت بشود.اگر در سازمانها علت شکست در استراتزیهای عدم شناخت گلوگاه باشد ،مدیران میتوانند با وارد کردن درخت واقعیت جاری وتشخیص موارد بوجود آورنده انها مشکل را به راحتی حل کنند.
خالقا گر نیک وگر بد کرده ام هرچه کرده ام با تن خود کرده ام عفوکن دون همتی های مرا محو کن بی حرمتی های مرا )منطق الطیر عطار)
سوال نقش تئوری محدودیت در حسابداری مدیریت را بحث کنید؟
