“Succes is een keuze!”

1. “Succes is een keuze!” Prof. dr. Frans J.M. Feron Department of Social Medicine Faculty of Health Medicine and Life Sciences Maastricht University f.feron@maastrichtuniversity.nl

2. Canon van de geneeskunde:...het meisje van Yde...(1e eeuw na Chr.) Referenties: Huisman, van Lieburg; Canon van de Geneeskunde, 2009; Drents Museum, Assen: www.drentsmuseum.nl

3. Canon van de Jeugdgezondheidszorg Maatschappelijke context begin vorig eeuw: • Hoge kindersterfte • Slechte hygiëne • Infectieziekten • Armoede

4. Pioniers in de JGZ voor het jonge kind: Dr. B.J.B. Plantenga (1870-1955) A.G. van Hulst (1868-1930) Aletta Jacobs (1854-1929)

5. 1900: leerplichtwet

6. 1904: eerste schoolarts in Nederland

7. Canon van de JGZ anno 2010: …van de…

8. Jeugdgezondheidszorg:succesvolle keuzes… • Lage kindersterfte • Reductie morbiditeit/mortaliteit door effectieve vaccinaties • Reductie SIDS • Effectieve screeningen • Hoog draagvlak / bereik • Laagdrempeligheid

9. Jeugdgezondheidszorg Maatschappelijke context anno 2010: • Psychosociale problemen • Overgewicht / obesitas • Onveilige omgeving • Middelengebruik / verslaving • Chronische ziekten

10. Jeugdgezondheidszorg:bedreigingen • Preventieparadox • Neiging om belang preventie te onderschatten • omdat de ziekten, dankzij preventie, niet meer bestaan… • Toenemende bureaucratie • Vormdiscussies (CJG, ZAT, DD-JGZ, integrale JGZ) • Keurslijf t.g.v. regelgeving (“BTP: minimum = maximum”) • Contactmomenten schoolgaande leeftijd (= 0,0015%) • Spanningsveld programma <- - > risicozorg • Jaarlijks begrotingsdiscussies • Chronisch recidiverende bezuinigingsdreiging • Onvoldoende anticiperen op maatschappelijke context, bijvoorbeeld:

11. Psychosociale problemen

12. NRC 15 december 2010:één op de elf kinderen groeit op in ’armoede’

13. Overgewicht / obesitas BMI….? Euhh….

14. Middelengebruik / verslaving

15. Onveilige omgeving • Kindermishandeling • Huiselijk geweld • Pesten • Ongevallen • Criminaliteit

16. Chronisch zieke kinderen: impact voor kind en omgeving

17. Bio-ecologische transactionele model

18. Bio-ecologische transactionele model

19. Biopsychosociale model Ref: Brunner & Marmot, 2006

20. Biopsychosociale model Ref: Brunner & Marmot, 2006

21. Genomics  prospective health care: Ref: Snyderman R. The role of genomics in enabling prospective health care. In: Willard H, Ginsburg GS, eds. Genomic and personalized medicine. Durham, NC: Elsevier, 2009:378–85.

22. Vanderbiltdoinglong-termstudy of child health Dec. 3, 2010, 3:03 a.m. CST AssociatedPress NASHVILLE, Tenn. (AP) — VanderbiltUniversityMedical Center in Nashville and others have begun a major long-termstudy of child health in the United States. The National Children'sStudywillexaminehow environment, behavior and genetics impact children's health, development and growth. Itwill track 100,000 childrenfrombeforebirth to age 21.

23. Vanderbilt doing long-term study of child health Dec. 3, 2010, 3:03 a.m. CST Associated Press NASHVILLE, Tenn. (AP) — Vanderbilt University Medical Center in Nashville and others have begun a major long-term study of child health in the United States. The National Children's Study will examine how environment, behavior and genetics impact children's health, development and growth. It will track 100,000 children from before birth to age 21.

24. “Klassiek” voorbeeld: hielprik

25. “Klassiek” voorbeeld: hielprik

26. Voorbeeld: ADHD Russell A. Barkley, 2006 The totality of evidence indicates that neurological and genetic factors play a substantial role in the origins and the expression of this disorder

27. ADHD: genetic contribution is a “fact in the bag” • Evidence-based genetic association with ADHD: • DRD4 - dopamine D4 receptor • DRD5 - dopamine D5 receptor • DAT - dopamine transporter gen • DBH - dopamine β-hydroxylase • 5-HTT - serotonin transporter gen • HTR1B - serotonin receptor gen • SNAP-25 - synaptosomal-associated protein 25 Faraone et al, Biol Psychiatry, 2005;57:1313

28. Voorbeeld: schisis

29. Voorbeeld: early life stress

30. Voorbeeld: Kindermishandeling Ref: Nature Neuroscience 2009, vol. 12 no. 8

31. Samenhang preventiebegrippen

32. Paradigmashift:

34. Challenges and benefits PH-Genomics for child and youth health care… • To develop and make family history tools available for prevention • To understand health effects of gene-environment interaction via public health investigations • To improve quality of life for our children & families • To reduce health costs through early detection and intervention • To improve long-term health outcomes in a life course perspective, with children transitioning to healthy and productive adults Child Health Genomics Working Group, Canada 2008

35. Concerning child and youth health… • Many of the most complex and devastating diseases of childhood have a strong genetic basis: • Birth defects • Neurodevelopmental diseases • autism • mental retardation • ADHD • schizophrenia • Obesity and type-2-diabetes • Auto-immune, inflammatory and allergic disease • type 1 diabetes • asthma • Childhood cancer

36. Paradigmashift(s) in de JGZ: • Universele  specifieke benadering • Collectieve  individuele aanpak • Preventieve  preëmptieve JGZ • Rationalisme  pragmatisme • Loketfunctie  outreachend • Output  outcome • Public health  public health genomics

37. “….equalizing Youth Health Care…” universeel specifiek individueel collectief preventief preëmptief loketfunctie outreachend rationalisme pragmatisme output outcome public health public health genomics

39. Gouden regels voor succes in de JGZ: Stel concrete doelen Richt je op de ‘unique selling-points’ van JGZ Haal voordeel uit veranderingen Focus op outcome (“wat heeft het kind eraan…”) Anticipeer op ‘needs and demands’ van kinderen & ouders Bouw je reputatie op integriteit, kwaliteit en waarde Persisteer in je passie voor de JGZ Denk creatief Wees veelbelovend…en biedt meer Werk slimmer, niet harder… Overleef je eigen succes…

40. Namens de doelgroep van JGZ… …wens ik u veel succes bij het maken van de juiste keuzes!

41. …met dank vooruwaandacht Ede, 2010 - Prof. dr. Frans J.M. Feron