Wraak - Octavianus en Marcus Antonius

1. Kenmerk 6: De groei van het Romeinse imperium, waardoor de Grieks-Romeinse cultuur zich in Europa verspreiddeLes 4: Octavianus a.k.a. Augustus

2. Artikel VII & IX Wraak- Octavianus en Marcus Antonius • Met de moord op caesar hoopten zijn tegenstanders de republiek weer in ere te herstellen, maar dit lukte niet • Het driemanschap Octavianus, Marcus Antonius en generaal Lepidus namen de macht over (43 VC) • In 42 VC versloegen Octavianus en Marcus Antonius de vijand én namen wraak in de slag bij Philippi (42 VC). Daarna zetten zij Lepidus aan de kant en verdeelden de macht • Marcus – die het bevel voerde over het oostelijk deel – ging zich daar steeds meer als oostelijk vorst gedragen. Dit zeer tegen de zin van Octavianus in! • Uiteindelijk verpletterde Octavianus Marcus en zijn nieuwe vrouw Cleopatra in de zeeslag Actium (31 VC) • Nu was Octavianus alleenheerser.

4. Marcus Antonius Octavianus

5. Artikel VII & IX Octavianus- De bestuurder • Hoe vormde Octavianus zijn machtsbasis • Het leger wist hij aan zich te binden / achter zich. • Doordat hij de burgeroorlogen beëindigde genoot hij veel aanzien / informele macht. • Als staatsman plaatste hij zichzelf altijd boven de partijen • Daarnaast verklaarde hij zoon van een god (Divifilius), hetgeen mogelijk was doordat hij eerst Caesar een goddelijke status had laten geven. • Hij absorbeerde republikeinse bestuurfuncties in één persoon, zijn persoon. • Buiten Rome slaagde hij erin de paxRomana– hier paxAugusta – af te dwingen • Velen, waaronder ook menig senator, verkozen de rust die hij bracht boven de chaos die daarvóór had geheerst

6. Artikel VII & IX Octavianus- De alleenheerser • Hoe vormde Octavianus Augustus werd • In eerste instantie was hij formeel niet meer dan een princeps in de senaat, onderdeel van een clubje wijze/oude senatoren die grote invloed op de stemmingen in de senaat hadden • Echter, in 21 VC kreeg hij in de senaat de titel “Verhevene” er werd hij ook formeel de belangrijkste princeps • Zijn invloed op de wetgeving en magistraatskeuze was enorm. Hierbij gaf het advies, hetgeen feitelijk altijd leidde tot directe doorvoering van zijn advies/idee/voorstel • De volksvergaderingen werden feitelijk overbodig. Onder zijn opvolger Tiberius werd het werk van hen ook overgeheveld naar de senaat • Toen 14 VC Augustus stierf was de het fundament voor het keizerschap stevig gelegd

7. Artikel VII & IX Octavianus- PaxAugusta • Na wederkeer van de rust, wachtte er nog meer werk • Een moreel herstelprogramma, de virtutes. Terug naar de oude waarden. Hieronder veel ook een groot godsdienstige herleving. • Beeldende kunst, architectuur en literatuur kende ook een enorme bloei onder zijn bewind. • De bloei van de cultuur in ruime zin had natuurlijk ook een propagandistische waarde én toonde de macht van de keizer.

8. Artikel VII & IX Keizers en hun bestuur • De opvolger van Augustus – door hem zelf nog aangewezen – Tiberius was een bekwaam bestuurder. Alleen, bij hem zien we al de kwalijke kanten van het keizerschap • Steeds vaker kwamen er keizers op de troon, die niet vanwege hun bekwaamheid de functie zouden vervullen • Daarnaast werd intolerantie jegens andersdenkende een normale gang van zaken • De senaat verviel steeds meer in de rol van behoedzame adviesclub • In de derde eeuw NC – een periode waarin de interne en externe druk op het rijk steeds groter werd (hier komen we nog over) – komen de keizers lange tijd alleen nog maar aan de (wankele) macht met de steun van het leger. • Eind derde eeuw slaagde Diocletianus erin de rust terug te brengen en bestuurlijke hervormingen door te voeren. Oost en West worden bestuurlijk gesplitst!!!

9. Splitsing rijk onder Diocletianus