การก้าวไปสู่ตลาดการค้าข้าวเสรีของอาเซียน

1. การประชุมเวทีข้าวไทยปี 2555 ครั้งที่ 10 วันที่ 1 มิถุนายน 2555 ณ อาคาร 50 ปี มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ การก้าวไปสู่ตลาดการค้าข้าวเสรีของอาเซียน 1 สถาบันคลังสมองของชาติ

2. การก้าวไปสู่ตลาดการค้าข้าวเสรีของอาเซียน(ต่อ)การก้าวไปสู่ตลาดการค้าข้าวเสรีของอาเซียน(ต่อ) ความเป็นมาของประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน 2510 2540 2527 2535 2538 2539 กำหนดวิสัยทัศน์ให้เป็นกลุ่มที่มีความมั่นคงทางเศรษฐกิจ ลาวและพม๋าเข้าเป็นสมาชิก ก่อตั้งสมาคม ASEAN มีสมาชิก 5 ประเทศ บรูไนเข้าร่วมเป็นสมาชิก บรรลุข้อตกลงการเป็นเขตการค้าเสรีอาเซียน(AFTA) เกิดกรอบตกลงการค้าและบริการ(AFAS) เกิดเขตการลงทุนอาเซียน(AIA) เวียดนามเข้าร่วมเป็นสมาชิก เกิดความร่วมมือด้านอุตสาหกรรมของอาเซียน(AICO) 18ปี 2545 2546 2542 2541 2550 2553 2558 เป็นประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน(AEC) ประเทศอาเซียนเดิมลดภาษีเป็น 0% ไปสู่ประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน(AEC) เกิดปฏิญญาบาหลีเพื่อไปสู่ประชาคมอาเซียน (ASEAN Community) เริ่มใช้เขตลงทุนอาเซียน(AIA) จัดทำแผนปฏิบัติการฮานอยเพื่อบรรลุวิสัยทัศน์อาเซียน เกิดปฎิญญา Cebuเพื่อจัดตั้งประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน(AEC)และเร่งการเป็นประชาคมอาเซียนจากปี 2563 มาเป็น 2558 กัมพูชาเข้าร่วมเป็นสมาชิก อาเซียนมีสมาชิกครบ 10 ประเทศ เกิดแนวคิดการจัดตั้ง ประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน (AEC) ในการประชุมสุดยอดอาเซียน ครั้งที่ 8 ณ กัมพูชา 2 ที่มา :ปรับปรุงจากข้อมูลที่ปรากฎใน www.dtn.moc.go.th (กรมเจรจาการค้าระหว่างประเทศ) และ www.asean.org ,

3. การก้าวไปสู่ตลาดการค้าข้าวเสรีของอาเซียน(ต่อ)การก้าวไปสู่ตลาดการค้าข้าวเสรีของอาเซียน(ต่อ) ประชาคมอาเซียน 2015 (2558) (ASEAN Community) กฎบัตรอาเซียน(ASEAN Charter ประชาคมความมั่นคงอาเซียน(ASC) ประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน(AEC) ประชาคมสังคม-วัฒนธรรมอาเซียน(ASCC) เป้าหมายของการรวมกลุ่ม โดยจะมีตลาดและฐานการผลิตร่วมกัน(Single Market and Production Base) และจะมีการเคลื่อนย้ายสินค้า บริการ การลงทุน เงินทุน และแรงงานฝีมืออย่างเสรี ที่มา:ASEAN Economic Community FactBook

4. การก้าวไปสู่ตลาดการค้าข้าวเสรีของอาเซียน(ต่อ)การก้าวไปสู่ตลาดการค้าข้าวเสรีของอาเซียน(ต่อ) ประชาคมอาเซียน (ASEAN Economic Community: AEC) เป็นตลาดและฐานการผลิตร่วม สร้างเสริมขีดความสามารถแข่งขัน สินค้าเคลื่อนย้ายได้อย่างเสรี e-ASEAN(พาณิชย์-electronic ทำธุรกิจบริการได้อย่างเสรี นโยบายภาษี ลงทุนได้อย่างเสรี นโยบายการแข่งขัน AEC 2515 แรงงานฝีมือไปทำงานได้อย่างเสรี สิทธิทรัพย์สินทางปัญญา การคุ้มครองผู้บริโภค เงินทุนเคลื่อนย้ายได้อย่างเสรีมากขึ้น การพัฒนาโครงสร้างพื้นฐาน การบูรณาการเข้ากับเศรษฐกิจโลก การพัฒนาเศรษฐกิจอย่างเสมอภาค ลดช่องว่างการพัฒนาระหว่างสมาชิกเก่า-ใหม่ ทำข้อตกลง FTAs กับประเทศนอกอาเซียน เช่น ASEAN+3 ขยายความร่วมมือทางเศรษฐกิจ กับประชาคมเศรษฐกิจต่างๆ สนับสนุนการพัฒนา SMEs ที่มา:ASEAN Economic Community FactBook

5. การก้าวไปสู่ตลาดการค้าข้าวเสรีของอาเซียนการก้าวไปสู่ตลาดการค้าข้าวเสรีของอาเซียน การเปิดตลาดเสรีอาเซียนรวมทั้งสินค้าข้าว เริ่มมาตั้งแต่ 1 มกราคม 2553 เป็นการปูทางไปสู่ AEC ในปี 2558 การเปิดเสรีในการค้าจะทำให้ตลาดการค้าข้าวอาเซียนรวมกันเป็นตลาดเดียว มีประชากร 595 ล้านคนและ มีขนาดของ GDP 1.5 ล้านล้าน US$ 5

6. การก้าวไปสู่ตลาดการค้าข้าวเสรีของอาเซียน(ต่อ)การก้าวไปสู่ตลาดการค้าข้าวเสรีของอาเซียน(ต่อ) ความตกลงในการเปิดตลาดข้าวของแต่ละประเทศในอาเซียน ● กลุ่มประเทศสมาชิกอาเซียนเดิมที่พร้อมลดภาษีสินค้าข้าวเป็น 0% ในวันที่ 1 ม.ค. 2553 ได้แก่ ไทย สิงคโปร์ บรูไน ● กลุ่มประเทศสมาชิกเดิมที่ได้ทยอยลดภาษีข้าวลงแต่ยังไม่เป็นศูนย์ ได้แก่ มาเลเซียลดจาก 40% มาเป็น 20% ในปี 2553 อินโดนีเซียลดจาก 30% มาเป็น 25% ในปี 2558 ฟิลิปปินส์จะลดจาก 40% เป็น 35% ในปี 2558? ●กลุ่มสมาชิกใหม่(CLMV) ในปี 2558 เวียดนามจะลดจาก 20% เป็น 0% ลาว เขมร พม่า จะลดจาก 5% เป็น 0% แต่สินค้าข้าวจะไม่อยู่ในสินค้าที่นำมาเจรจา ภายใต้ทวิภาคีอาเซียน+ 3 (จีน ญี่ปุ่น เกาหลี) 6

7. การก้าวไปสู่ตลาดการค้าข้าวเสรีของอาเซียน(ต่อ)การก้าวไปสู่ตลาดการค้าข้าวเสรีของอาเซียน(ต่อ) จำนวนประชากร การผลิต และการบริโภคข้าวของอาเซียนและของโลก ปี 2554 ที่มา : 1/ World Food Statistic and Kyushu University, Faculty of Agriculture 2/ Grain: World Markets and Trade , Mach 2012 USDA

8. การก้าวไปสู่ตลาดการค้าข้าวเสรีของอาเซียน(ต่อ)การก้าวไปสู่ตลาดการค้าข้าวเสรีของอาเซียน(ต่อ) ประเทศผู้ส่งออกข้าวสำคัญของอาเซียนและของโลก 2554  ประเทศผู้ผลิตข้าวสำคัญของโลก ที่มา: Grain: World Market and Trade, USDA, March 2012

9. การก้าวไปสู่ตลาดการค้าข้าวเสรีของอาเซียน(ต่อ)การก้าวไปสู่ตลาดการค้าข้าวเสรีของอาเซียน(ต่อ) ข้าวส่วนเกินในอาเซียนและ ผู้ส่งออกข้าวที่สำคัญในปี 2554 การส่งออกจากกลุ่มประเทศอาเซียน  ผู้ส่งออกของอาเซียนที่สำคัญ ไทย 10.5 ล้านตัน  เวียดนาม 7.0 ล้านตัน  พม่า+เขมร 1.8 ล้านตัน  รวมการส่งออกข้าว 19.3 ล้านตัน • ●ผู้นำเข้าของอาเซียนที่สำคัญ: • ฟิลิปปินส์ 1.2 ล้านตัน • อินโดนีเซีย 2.8 ล้านตัน • มาเลเชีย และสิงคโปร์ 1.5 ล้านตัน • จำนวนรวม 5.5 ล้านตัน 9 ที่มา : Grain : World Market and Trade, USDA ; May 2011

10. การก้าวไปสู่ตลาดการค้าข้าวเสรีของอาเซียน(ต่อ)การก้าวไปสู่ตลาดการค้าข้าวเสรีของอาเซียน(ต่อ) ประเทศในกลุ่มอาเซียนและสินค้าข้าว การผลิต การบริโภคและการค้าอาเซียนและอาเซียน + 3 ที่มา : ข้อมูลจำนวนประชากร จาก World Food Statistic and Graphic,Kyushu University, Faculty of Agriculture , ข้อมูลข้าว จาก Grain : World Market and Trade, USDA ; March 2012

11. การก้าวไปสู่ตลาดการค้าข้าวเสรีของอาเซียน(ต่อ)การก้าวไปสู่ตลาดการค้าข้าวเสรีของอาเซียน(ต่อ) สัดส่วนการผลิต การบริโภคข้าวอาเซียนเทียบกับของโลก สัดส่วนของอาเซียน สต็อกข้าวของประเทศที่สำคัญ การบริโภคของ ASEAN คิดเป็น ร้อยละ 22 ของการบริโภคข้าวโลก จีน 43.6 ล้านตัน อินเดีย 21.6 ล้านตันอินโดนีเซีย 6.4 ล้านตัน ไทย 6.1 ล้านตัน เวียดนาม 1.8 ล้านตัน การผลิตข้าวของ ASEAN คิดเป็นร้อยละ 24% ของการผลิตข้าวโลก ปริมาณการนำเข้าของตลาดอาเซียนประมาณร้อยละ 15 ของปริมาณการค้าข้าวโลก 11 ที่มา: Grain: World Market and Trade, USDA, May 2011

12. การก้าวไปสู่ตลาดการค้าข้าวเสรีของอาเซียน(ต่อ)การก้าวไปสู่ตลาดการค้าข้าวเสรีของอาเซียน(ต่อ) ข้าวประเภทไหนที่ไทยส่งออกมาก? ประเภทของข้าวที่ไทยส่งออกไปในเอเชีย ประเภทของข้าวที่ไทยส่งออกไปนอกเอเชีย 12 ที่มา : ข้อมูลการส่งออกข้าวของไทยจาก สภาหอการค้าแห่งประเทศไทย

13. การก้าวไปสู่ตลาดการค้าข้าวเสรีของอาเซียน(ต่อ)การก้าวไปสู่ตลาดการค้าข้าวเสรีของอาเซียน(ต่อ) คู่แข่งของไทย (เวียดนาม) มีลักษณะการถือครองตลาดอย่างไร? การส่งออกของไทยปี 2554 การส่งออกของเวียดนามปี 2554 7 ล้านตัน 10.66 ล้านตัน ทีมา : คำนวณจากฐานข้อมูลปริมาณการส่งออกข้าวไทยของสถาหอการค้าแห่งประเทศไทย ที่มา : Vietnam Grain and Feed Annual 2012, USDA and and Vietnam’s Rice Industry in 2011, Agroinfo, Vietnam ที่มา : คำนวณจากฐานข้อมูลปริมาณการส่งออกของสภาหอการค้าไทย ที่มา : Vietnam Grain and Feed Annual 2012, USDA and and Vietnam’s Rice Industry in 2011, Agroinfo, Vietnam, 2012

14. การก้าวไปสู่ตลาดการค้าข้าวเสรีของอาเซียน(ต่อ)การก้าวไปสู่ตลาดการค้าข้าวเสรีของอาเซียน(ต่อ) ข้าวประเภทไหนที่คู่แข่งของไทย(เวียดนาม) ถือครองตลาด? ปริมาณการส่งออกข้าวแต่ละประเภทไปในตลาด Asia ปี 2554 ปริมาณการส่งออกข้าวแต่ละประเภทไปในตลาดนอก Asia ปี 2554 ที่มา : ฐานข้อมูลสภาหอการค้าแห่งประเทศไทย และ Vietnam Grain and Feed Annual 2012 ที่มา : ฐานข้อมูลสภาหอการค้าแห่งประเทศไทย และ Vietnam Grain and Feed Annual 2012

15. การก้าวไปสู่ตลาดการค้าข้าวเสรีของอาเซียน(ต่อ)การก้าวไปสู่ตลาดการค้าข้าวเสรีของอาเซียน(ต่อ) ราคาข้าวส่งออกของไทยเทียบกับประเทศผู้ส่งออกที่สำคัญๆ ที่มา: http://oryza.com/Rice-News/14687.html

16. การก้าวไปสู่ตลาดการค้าข้าวเสรีของอาเซียน(ต่อ)การก้าวไปสู่ตลาดการค้าข้าวเสรีของอาเซียน(ต่อ) ความสามารถในการแข่งขันของภาคการผลิตข้าวไทยกำลังถดถอยลง ต้นทุนการผลิตข้าวของไทยปรับตัวสูงขึ้นตลอดช่วงทศวรรษที่ผ่านมา ต้นทุนการผลิตข้าวของไทยสูงกว่าเวียดนามเกือบหนึ่งเท่าตัวในปี 2551 ต้นทุนการผลิต 2538 3.86 บาทต่อ ก.ก. 2551 7.14 บาทต่อ ก.ก. เกษตรกรไทยเข้าสู่ภาวะสูงวัย และ มึบุตรหลานจำนวนน้อยมากที่สืบต่ออาชีพการทำนา เกษตรกรรายเล็กๆจะหายไปจากอาชีพทำนาและจะเกิดเป็นธุรกิจฟาร์มขนาดใหญ่ขึ้นทดแทน 16 ที่มา: 1/ สมพร อิศวิลานนท์(2552) 2/ Nguyen Tri Khiem (2010)

17. ขอบคุณ