انگور

1. انگور گردآورنده: مهندس زارع

2. معرفی: انگور متعلق به تیره ی vitaceae می باشد که شامل 10 جنس مختلف از جمله vitis،cissus،Ampelopsis، parthenucissus و ... می باشد. انگورهای تجاری و قابل خوراکی به جنس vitis تعلق دارند . منشا انگورمربوط به نواحی بین دریای خزر و دریای سیاه می باشد و در نواحی گرمسیری، و نیمه گرمسیری و معتدل پراکنده اند. از مهمترین کشورهای تولید کننده ی انگور می توان اسپانیا، ایتالیا، فرانسه، و شوروی را نام برد که جمعا بیش از 55% از کل سطح زیر کشت جهان را در بر می گیرند. از مهمترین مراکز زیر کشت انگور در ایران استان مرکزی، استان فارس، استان خراسان و استان آذربایجان غربی می باشند. مهمترین کشورهای تولید کننده ی کشمش، آمریکا، یونان، ترکیه، استرالیا و ایران می باشند.

3. گل: • گل های انگور بسیار کوچک بوده و در انشعابات فرعی گل اذین خوشه ای ظاهر می شود. گلدهی 2-5/1 ماه بعد از بیدار شدن جوانه ها در اواخر خرداد الی نیمه ی اول تیر انجام می گیرد. • گل های انگور ممکن است به صورت کامل، گل های نر، گل های کامل با مادگی رشد نکرده، گل های ماده با پرچم های عقیم واژگون و گل های ماده با پرچم های عقیم افراشته باشند. اکثر ارقام تجاری آسیایی- اروپایی گل های کامل دارند.

4. اصلاح و بهنژادی انگور: اصلاح انگور به صورت علمی از نیمه ی دوم قرن 19 در فرانسه شروع شد. دراین موقع حشره ای به نام فیلوکسرا به ریشه های انگور حمله کرده و شروع به تغذیه کرده و تولید گال در برگ ها می کرد. در این هنگام ارقام گونه ی vinifera بر روی پایه های مقاوم به فیلوکسرا پیوند زده شد و تلاقی بین گونه ای برای یافتن ارقام مقاوم مورد استفاده قرار گرفت. تغییراتی که در ارقام مختلف انگور به صورت طبیعی یا مصنوعی انجام می گیرد به صورت تغییرات ژنوتیپی یا فنوتیپی می باشد که این تغییرات ایجاد شده نظیر قدرت رشد بوته ها، اندازه ی خوشه و حبه قابل روئت می باشند. برخی مواقع تغییرات نظیر ترکیب شیمیایی داخل گیاه به طور ظاهری قابل تشخیص نمی باشد.

5. نحوه ی گرده افشانی گیاه در تنوع ژنتیکی اثر دارد. در گیاهان دگرگشن به دلیل تبادل ژنتیکی و جدایی های صفاتی که ایجاد می شود تنوع ژنتیکی فراوان بروز می کند اما در خودگشن ها تنوع کمتر است. در گونه های viniferaعمدتا خودگرده افشانی صورت می گیرد. چون تکثیر انگور از طریق غیرجنسی صورت می گیرد نژادگان گیاه مادری حفظ شده و به جز مواردی مانند جهش تغییری دیده نمی شود. برای تغییر ارقام یک موستان و جایگزینی ارقام برتر می توان از پیوند زدن استفاده کرد که پایه ها می بایستی پررشد، مقاوم به سرما، آفات و بیماری ها، آهک و خشکی و شوری باشد.

6. اهداف بهنژادی انگور: • حاصل نمودن ارقام مناسب برای تهیه ی کشمش • تهیه ی ارقام مناسب برای تازه خوری • تولید ارقام سازگار به شرایط محیط • تولید محصول بیشتر و کیفیت بهتر • مقاوم کردن گیاه به امراض و آفات • تهیه ارقام مناسب برای آب انگور

7. روش های اصلاح و بهنژادی انگور: • وارد کردن • انتخاب • تولید ارقام خالص • دو رگه گیری • پلی پلوئیدی • تولید ارقام بیدانه • جهش

8. وارد کردن: در این روش ارقام و نمونه های جدید که دارای صفاتی بهینه بوده و در منطقه وجود ندارند از کشورهای دیگر وارد شده و با ارقام محلی مورد مقایسه قرار می گیرند و باید تحت کنترل دولت بوده و از نظر آفات و بیماری ها قرنطینه شوند. انتخاب: انتخاب به دو روش طبیعی و مصنوعی صورت می گیرد. در روش مصنوعی نیز به دو صورت توده ای و تک گیاه انتخاب صورت می گیرد. گاهی برای اخته کردن از موادی مانند مالئیک هیدرازید، جیبرلین، اسید نفتالین استیک اقدام به نر عقیمی ارقامی که به عنوان والد مادر استفاده خواهند شد می نمایند.

9. دورگه گیری: این روش به منظور گردآوری دو یا چند صفت مطلوب در یک رقم انجام می گیرد. در ارقامی از انگور که مادگی فعال دارند اما پرچم های آنها عقیم است نیاز به اخته کردن نمی باشد اما در ارقامی که پرچم ها فعال است اقدام به حذف پرچم ها می نمایند. به دلیل اختلاف درتعداد کروموزوم های ارقام تلاقی داده شده دورگ های عقیم حاصل می شوند و هیبریدهای عقیم را می توان از طریق پلی پلوئیدی به دورگ های بارور تبدیل کرد.

10. انواع دورگه گیری: • تلاقی بین ارقام وینیفرا (سازگاری بالا با شرایط محیطی) • تلاقی بین ارقام آمریکایی (پایه مقاوم به شته ی فیلوکسرا) • تلاقی بین ارقام وینیفرا و آمریکایی (محصول دهی بالا) • تلاقی بین گونه های آمریکایی (پایه مقاوم به شته ی فیلوکسرا) • تلاقی بین وینیفرا و موسکادینیا (مقاوم به آفات و امراض)

11. پلی پلوئیدی: با این روش می توان ارقام دیپلوئید را به تتراپلوئید تبدیل کرد که یا به صورت طبیعی یا با استفاده از برخی ترکیبات شیمیایی نظیر کلشی سین به غلظت 50-25 درصد که در گلیسیرین حل شده به صورت مصنوعی ایجاد می شود. این ترکیب به نوک شاخه هایی که در شرایط تاریک رشد کرده اند پاشیده می شود. هدف از پلی پلوئیدی تولید محصول بیشتر و خوشه و حبه ی درشت تر می باشد. .

12. از دورگ گیری بین ارقام تتراپلوئید به عنوان والد نر و ارقام دیپلوئید به عنوان والد مادری ارقام تریپلوئید حاصل می شود که اکثرا عقیم اند اما به دلیل رشد رویشی زیاد به عنوان پایه مورد استفاده قرار می گیرند. در تلاقی گیاهان تتراپلوئید و دیپلوئید برای افزایش زیوایی بذرهای تولید شده بهتر است که گیاه تتراپلوئید به عنوان گیاه پدری استفاده شود و گرده ی آن را بر روی مادگی گیاه دیپلوئید قرار دهند. در گیاه تتراپلوئید گل ها، گرده ها، بذرها، حبه ها و روزنه های گیاهان بزرگتر از گیاه دیپلوئید می باشد اما در مقدار ویتامین های میوه تفاوتی ندارند.

13. تولید ارقام بیدانه: بیدانگی در تلاقی های بین ارقام دانه دار و بیدانه توسط ژن های غالب و یا مغلوب ، ژن های مغلوب، مرکب، دو ژن کنترل کننده یکدیگر و یا ژن های کمی کنترل می شود. در اثر تلاقی بین ارقام دانه دار و بیدانه ارقام بکربار کاذب (استنوسپرموکارپی) حاصل می شوند که بذر تشکیل می شود اما در مراحل رشد و نمو سقط می گردد و بقایای جنین و دانه در داخل حبه به صورت ریز و نرم مشاهده می شود. بیدانگی ناشی از والد مادری بوده و یک عامل مغلوب مرکب این پدیده را کنترل می کند. در ارقام بکربارحقیقی (پارتنوکارپی) بذرها اصلا رشد نمی کنند و فاقد دانه می باشند.

14. تولید ارقام خالص: هنگامی که بذرهای انگور کشت می شدند به دلیل ناخالصی گیاهان به وجود آمده شبیه پایه ی مادری نمی باشند و تفرق صفات دارند. برای تولید ارقام خالص آزمایشاتی انجام گرفته که توسط کشت دانه گرده به روش کشت بافت گیاهان هاپلوئید حاصل می شوند سپس با استفاده از کلشی سین در نوک شاخه های گیاهان حاصل شده ارقام دیپلوئید خالص به وجود می آورند.

15. اصلاح از طریق جهش: جهش تغییرات ناگهانی در ساختار ژنتیکی یاخته های زنده بوده و به صورت طبیعی و مصنوعی انجام می گیرد که این تغییرات احتمال دارد موجب بروز صفات مطلوب و نامطلوب درگیاه گردد. جهش مصنوعی توسط برخی ترکیبات شیمیایی نظیرکلشی سین، اتیل متان سولفات و یا دی اتیل سالفیت و توسط اشعه های ایکس،گاما،P32، S32 و اشعه های کبالت انجام می گیرد. تنش گرمایی نیز موجب جهش می شود. کلشی سین باید در نوک مریستم شاخه مورد استفاده قرار گیرد . جهش های به وجود آمده ممکن است غالب یا مغلوب باشند. جهش در راستای بیدانه شدن حبه ها اهمیت دارد و در مورد رقم کنگورد انجام گرفته است.

16. موتاسیون ها باعث ایجاد رنگ پوست در انگور می گردند.Japan-2004 ژن Mybشامل ژن هایی مانند VlmybA1-2و VlmybA1 می باشد که بیوسنتز آنتوسیانین را تنظیم می کنند. در کولتیوار V.Labruscana موتاسیون باعث جابجایی ژن VlmybA1 شد. دو کولتیوار پوست قرمز Ruby و Flame به وسیله ی جهش جوانه به وجود آمده اند که از کولتیوارهای پوست سفید Italia و Alexandriaگرفته شده اند. در این بررسی ها دو نسخه برداری در ژن های کولتیوارهای پوست سفید و سه نسخه برداری در کولتیوارهای پوست قرمز رخ داد. نسخه برداری ژن VvmybA3 و VvmybA2 در هر چهار کولتیوار (Fl-Al-Ru-It) و نسخه برداری ژن VvmybA1 در کولتیوارهای قرمز رخ داد. موتاسیون باعث ایجاد پیگمان های قرمز در بافت های پوست انگور های سفید می شود که این کار از طریق جابجایی ژنها، تغییر بیان ژن ها و یا کدگذاری ساختمان پروتئین ها انجام می گیرد.

17. قطعه های کوچکتر PCR ژن VvmybA1 را در کولتیوارهای رنگی تست شده نشان می دهد و جابجایی در ژن VvmybA1 پایه ی مولکولی رنگ سفید را در کولتیوارهای It وAl ایجاد می کند. در شکل B-PCRنسخه برداری ژن VvmybA1 را در مسیر 8-1در کولتیوارهای سفید و در مسیر 15-9در کولتیوارهای رنگی نشان می دهد.

18. اصلاح انگورهای بیدانه در گونه های وحشی با روش نجات جنین با هدف افزایش مقاومت به بیماری ها بیماری های قارچی بزرگترین تهدیدV.vinifera می باشد. چندین گونه ی وحشی چینی حاوی ژن های مقاومت به بیماری ها می باشند و برای توسعه ی مقاومت به بیماری ها از این گونه های وحشی استفاده شد. در هیبریداسیون از V.vinifera به عنوان والد ماده بیدانه استفاده شد و از گونه های وحشی به عنوان والد نر استفاده شد. برای نجات جنین از کراس Emerald بیدانه و Beichum استفاده شد.

19. 7 هفته بعد از گرده افشانی تخمک ها از میوه های نابالغ جدا شدند و در محیط کشت قرار گرفتند. در طول 12-8 هفته ی بعد جنین ها از تغییر تخمک ها حاصل شدند و به محیط کشت دیگر انتقال یافتند. بعد از اینکه جنین ها جوانه زدند رشد کردند و به گیاهچه تبدیل شدند که هیبریدهای حاصل از این کراس ها بودند.

20. okayama-1993 به دست آوردن انگور های تریپلوئید بوسیله ی کشت بافت تخمک و جنین با کراس بین کولتیوار های دیپلوئید و تتراپلوئید بین کولتیوارهای تتراپلوئید و دیپلوئیدMuscut کراس صورت گرفت. سپس تخمک های نابالغ به صورت کشت بافت کشت گردید.50 روز بعد از کراس تخمک های نمونه برداری شده می توانند در محیط کشت MS به جنین هایی توسعه یابند.

21. جنین های توسعه یافته از 30-20% تخمک هایی که از کراس 4n × 2n بودندبدست آمدند و70-50% آنها از کراس4n 2n ×بدست آمدند. جنین ها 65-55 روز بعد از کشت تخمک ها بدست آمدند و به محیط کشت دیگر انتقال یافتند. بعد از جوانه زنی جنین ها نشاها به یک محیط کشت متوسط برای ریشه دار شدن انتقال یافتند.

22. جنین هایی که از کراس 2n × 4n بودند به طور موفقیت آمیز گیاهچه های ریشه دار تولید کردند و جنین های حاصل از کراس4n×2nبه خاطر نقص ریشه ها نمی توانستند رشد کنند. حالت پلی پلوئیدی گیاهان حاصل توسط محتوای تعداد کرومزوم های سلول های نوک ریشه بوسیله ی آنالیز سلول ها با استفاده از آنزیم ها توسط شخص Shuang مشخص شد.

23. منابع: 1- تفضلی، عنایت الله، جمشید حکمتی، پرویز فیروزه، 1370، انگور، انتشارات دانشگاه شیراز، 343صفحه 2- جلیلی مرندی، رسول، 1384، میوه های ریز، جهاد دانشگاهی ارومیه، 297 صفحه 3.Kobayashi.S.2004.Retrotransposon-induced mutations in grape skin color. Japan.982

24. 4. Tian.L.and etal. 2008. Breeding of disease resistant seedless grapes using chinese wild Vitis spp in vitro embryo rescue and plant development.China.117:136-141. 5. Okamoto.G. and etal.1993.Obtaining triploid muscat grapes by in vitro culture ovules and embryos after crossing between diploid and tetraploid cultivars. Sci.Rep.Fac.Agr.Okayama univ.82: 25-29.

25. موفق باشید www.Hortilover.net