I. ĐẠI CƯƠNG

1. I. ĐẠI CƯƠNG - Bệnh tay-chân-miệng là bệnh truyền nhiễm lây từ người sang người, dễ gây thành dịch do vi rút đường ruột gây ra. Hai nhóm tác nhân gây bệnh thường gặp là Coxsackie virus A16 và Enterovirus 71 (EV71). - Biểu hiện chính : sốt nhẹ, mệt mỏi, đau họng, biếng ăn, tiêu chảy vài lần trong ngày.Tổn thương da, niêm mạc dưới dạng phỏng nước ở các vị trí đặc biệt như niêm mạc miệng (vết loét đỏ hay phỏng nước đường kính 2-3 mm ở niêm mạc miệng, lợi, lưỡi, gây đau miệng, bỏ ăn, bỏ bú, tăng tiết nước bọt), lòng bàn tay,lòng bàn chân, mông, gối. Bệnh có thể gây nhiều biến chứng nguy hiểm như viêm não-màng não, viêm cơ tim, phù phổi cấp dẫn đến tử vong nếu không được phát hiện sớm và xử trí kịp thời. - Bệnh lây chủ yếu theo đường tiêu hoá. Nguồn lây chính từ nước bọt, phỏng nước và phân của trẻ nhiễm bệnh.

2. Hình minh hoạ 1

3. Hình minh hoạ 2

7. Hình ảnh minh hoạ

8. - Bệnh tay-chân-miệng gặp rải rác quanh năm ở hầu hết các địa phương. Tại các tỉnh phía Nam, bệnh có xu hướng tăng cao vào hai thời điểm từ tháng 3 đến tháng 5 và từ tháng 9 đến tháng 12 hàng - Bệnh có thể gặp ở mọi lứa tuổi nhưng thường gặp ở trẻ dưới 5 tuổi, đặc biệt tập trung ở nhóm tuổi dưới 3 tuổi. Các yếu tố sinh hoạt tập thể như trẻ đi học tại nhà trẻ, mẫu giáo, đến các nơi trẻ chơi tập trung là các yếu tố nguy cơ lây truyền bệnh, đặc biệt là trong các đợt bùng phát.

9. II. PHÒNG BỆNH • 1. Nguyên tắc phòng bệnh: • - Hiện chưa có vắc xin phòng bệnh đặc hiệu. • - Áp dụng các biện pháp phòng ngừa đối với bệnh lây qua đường tiêu hoá, đặc biệt chú ý tiếp xúc trực tiếp với nguồn lây. • 2. Phòng bệnh ở trường mầm non, mẫu giáo: • Nhiệm vụ của giáo viên : • * Vệ sinh phòng học, bếp : • - Lau sàn nhà bằng dung dịch khử khuẩn Cloramin B 2% hoặc các dung dịch khử khuẩn khác như : xà phòng, Vim, Dung dịch Javel .... • - Cách pha Cloramin B để khử trùng bề mặt, vật dụng : Dùng 200 g Cloramin B 25% pha trong 10 lít nước. Tốt nhất pha và sử dụng trong ngày. Nếu không có cân có thể dùng thìa canh để đong bột hóa chất khử trùng, mỗi thìa canh đầy tương đương 10 g.

10. Quy trình khử khuẩn cần tiến hành qua 2 bước: • + Lau chùi sàn nhà bằng dung dịch khử khuẩn đã pha sẳn, để trong 15 phút (diệt khuẩn). Sau đó lau chùi sàn nhà bằng nước sạch (xóa sạch chất khử khuẩn đã sử dụng).Trước khi học sinh vào lớp hoặc khi ra về. • + Ngâm vật dụng hay đồ chơi của trẻ với dung dịch khử khuẩn pha sẳn, để trong 15 phút (diệt khuẩn). Sau đó rửa vật dụng hay đồ chơi bằng nước sạch (xóa sạch chất khử khuẩn đã sử dụng) rồi lau khô bằng khăn sạch hay phơi nắng. • - Nhà bếp phải bảo đảm điều kiện vệ sinh và cách biệt với nhà vệ sinh và nguồn ô nhiễm khác. • - Cơ sở phải có đủ nước sạch và xà phòng. Đủ vòi nước cho học sinh rữa tay • - Thùng rác phải có nắp đậy.

11. * Vệ sinh đối với dụng cụ : • - Phải được rửa sạch nhiều lần, giữ khô. Các dụng cụ như dao thớt và các dụng cụ khác khi dùng xong phải cọ rửa ngay và giữ gìn ở nơi sạch sẽ. • - Mặt bàn chế thực phẩm phải được làm từ các vật liệu không thấm nước và dễ lau sạch.Có dao thớt riêng cho thực phẩm chín và riêng cho thực phẩm sống. • * Đối với giáo viên và người chế biến thức ăn cho trẻ. • - Phải tự giữ vê sinh cá nhân sạch sẽ, cắt ngắn và giữ sạch móng tay, không đeo đồ trang sức, rửa tay bằng xà phòng và nước sạch khi: chế biến, cho trẻ ăn, chăm sóc trẻ, sau khi đi vệ sinh....(đặc biệt sau khi thay quần áo, tã, sau khi tiếp xúc với phân, nước bọt).Rửa dư­ới vòi n­ước ( running water).

12. Đối với trẻ :- Hướng dẫn cho trẻ có thói quen vệ sinh cá nhân, rửa tay bằng xà phòng dưới vòi nước chảy, trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh. • - Cho trẻ ăn chín, uống sôi • - Không ăn thức ăn tái, sống, không đảm bảo vệ sinh. • - Che miệng, mũi khi ho hay hắt hơi. Bảo đảm thoáng mát cho không khí lưu thông. Rửa sạch các vật dụng, đồ chơi mà chất tiết mũi họng của trẻ có thể bám vào bằng dung dịch. Rửa sạch đồ chơi, vật dụng, sàn nhà. • - Thay quần áo, cắt móng tay thường xuyên cho trẻ. • - Không dùng chung vật dụng cá nhân. Tránh tiếp xúc thân mật với người bệnh như hôn, vuốt ve • - Cách ly trẻ bệnh tại nhà và tại các cơ sở y tế. Không đến nhà trẻ, trường học, nơi các trẻ chơi tập trung trong 10-14 ngày đầu của bệnh. • - Khi phát hiện ca bệnh nghi ngờ, Nhà trường cần phải thông báo cho cơ sở y tế trên địa bàn để được hướng dẫn, xử lý.