سازمان‌هاي بین المللی مرتبط با سلامت

1. بسم الله الرحمن الرحیم سازمان‌هاي بین المللیمرتبط باسلامت دکتر مجتبی صداقت متخصص پزشکی اجتماعی دانشکده پزشکی تهران

2. اهداف درس • آشناييبامقررات بهداشتي بين المللي • آگاهی از نقش سازمان ملل متحد و سازمان‌هاي بين المللي وابسته به آن در توسعه سلامت جهاني • آشنايي با سوابق، وظايف و اهدافونقش سازمان جهاني بهداشتدر توسعه سلامت جهاني

3. چرا دانشجویان مرتبط با طب باید از قوانین بین المللی مربوط به سلامت آگاه باشند: • ابعاد بین المللی سلامت بدلیل: • تبادل منابع • ارتباطات گسترده ، عمیق و سریع • Nothing on earth is more International thanDisease • Quarantine-Failed

4. تعریف اقدامات بهداشت بین الملل : • حل مسایلی در زمینه بهداشت که نیازمند توجه و اقدام بیشی از یک کشور می باشد. • رسمی به وسیله دولت ها یا غیر رسمی توسط انجمن ها و سازمان های ملی و بین المللی این گونه اقدامات عبارتند از: • کنترل اپیدمی ها و بیماری های مسری شایع در بین چند کشور شامل تبادل • تبادل اطلاعات در زمینه وقوع بیماری های واگیر ضمن نگهداری حالتی یکسان در مقررات وقوانین قرنطینه. • تبادل بین المللی اطلاعات و تجربیات طبی و بهداشتی شامل ایجاد دفاتراطلاعاتی وکتابخانه های طبی،تامین بورس های آموزشي و انتشارات. • استاندارد کردن ا مار حیاتی و فرآ ورده های بیولوژیک ودارو های خطرناک و ‏غیره در سطح بین المللی. • تحقیقات مشترک و هماهنگی وکمک به تحقیقات بر روی مسایل خاص مشتر ک در بین کشور ها • کمک به کشور های درحال توسعه شامل کنترل اپیدمیها، برنامه ریزی و‏مدیریت طبی وآ موزش کارکنان. • توصیه به دولت ها و مسئولین در مورد مسایل بهداشتی حائز اهمیت بین المللی

5. تاریخچه • از سال 1851 به بعد به منظور مبارزه با انتشار وبا، تب زرد، طاعون، آبله و تيفوس در دنيا گردهمايي‌هاي بين‌المللي بسياري در زمينه سلامت برگزار شدو عهدنامه ها و مقررات عديده اي تدوين گرديد. • 1851اولين كنفرانس بهداشت بين‌المللي به منظور تهيه عهدنامه صحي بين‌المللي در پاريس • برگزار مي‌شود ولي شكست مي‌خورد. • 1902 اداره بهداشت بين‌المللي (International Sanitary Bureau) كه بعدا به اداره • بهداشت پان آمريكن (Pan American Sanitary Bureau) تغيير نام مي‌دهد در • واشنگتن تاسيس مي‌گردد. اين اداره طلايه‌دار سازمان بهداشت پان آمريكن • (Pan American health organization) است • 1907 اداره بين‌المللي بهداشت عمومي (l'Office International d'HygienePublique) در پاريس تاسيس مي‌شود. اين اداره داراي يك دبيرخانه و يك كميته دائمي است كه اعضاي آن مقامات بهداشتي ارشد دولت‌هاي عضو مي‌باشند. • 1919 اتحاديه ملل (League of Nations) به منظور رسيدگي به امور پيشگيري و كنترل بيماري‌ها تشكيل مي‌گردد. سازمان بهداشتي اتحاديه ملل (Health Organization of League Hations) ، به موازات اداره بين‌المللي بهداشت عمومي در ژنو مستقر مي‌شود

6. 1938 آخرين كنفرانس صحي بين‌المللي در پاريس برگزار مي‌شود. • 1946 كنفرانس بهداشت بين‌الملل در نيويورك، اساسنامه سازمان جهاني بهداشت (WHO) را تصويب مي‌كند. • 1948 اساسنامه سازمان جهاني بهداشت (WHO) در 7 آوريل (روز بهداشت جهاني) با امضاء 61 كشور عضو جنبه اجرايي پيدا مي‌كند. بعدا، اولين مجمع بهداشت جهاني با شركت نمايندگان 55 دولت كه به عضويت سازمان در آمده بودند، در ژنو برگزار مي‌شود • 1951 تصويب متن جديد مقررات صحي بين‌المللي به وسيله چهارمين مجمع بهداشت جهاني. • 1969 مقررات صحي بين‌المللي، در حاليكه تيفوس شپشي و تب راجعه از آن حذف مي‌شود و فقط وبا، طاعون، آبله و تب زرد در آن باقي مي‌ماند، به مقررات بهداشتي بين‌المللي تغيير نام مي‌دهد. • 1974 سازمان جهاني بهداشت برنامه توسعه ايمن سازي (Expanded Programme on Immunization) ـ را به منظور محافظت كودكان در برابر فلج اطفال ، سرخك ، ديفتري ، سياه سرفه ، كزاز و سل راه اندازي مي‌كند. • 1978 كنفرانس بين‌المللي مشترك بين سازمان جهاني بهداشت و يونيسف درآلماآتاي شوروي، اعلاميه مراقبت‌هاي اوليه بهداشتي را به عنوان كليد نيل به هدف سلامت براي همه تا سال 2000 تصويب مي‌كند

7. 1981 استراتژي جهاني سلامت براي همه تاسال 2000 پذيرفته مي‌شودوبه وسيله مجمع عمومي ملل متحد مورد تاييد قرار مي‌گيرد. مجمع عمومي ملل متحد ضمن تصويب استراتژي، ساير سازمانهاي بين‌المللي رابه همكاري با سازمان جهاني بهداشت دعوت مي‌نمايد. • 1988 چهلمين سالگرد تاسيس سازمان جهاني بهداشت جشن گرفته مي‌شود. • چهل و يكمين اجلاس مجمع بهداشت جهاني ريشه كني فلج اطفال تا سال 2000 را تصويب مي‌كند • در حاليكه آخرين مورد طبيعي آبله در سال 1977 اتفاق افتاده است، ريشه كني آبله در دنيا به وسيله يك كميسيون جهاني گواهي مي‌شود.

8. سازمان‌ها، برنامه ها و صندوق‌هاي ملل متحد 1 ـ سازمان‌ها و صندوق‌هايي كه مستقيما در توسعه سلامت نقش دارند: • 1ـ1 سازمان جهاني بهداشتWorld Health Organization : WHO) ( • 1ـ2 صندوق كودكان ملل متحد(United Nations Children's Fund : UNICEF) • 1ـ3 صندوق جمعيت ملل متحد (United Nations Population Fund : UNFPA) • 1ـ4 سازمان آموزشي، علمي و فرهنگي ملل متحد United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization: (UNESCO) 2ـ سازمان‌ها و برنامه هايي كه به طور غير مستقيم با سلامت در ارتباط مي باشند: • 2ـ1 برنامه عمران ملل متحد (United Nations Development Program : UNDP) • 2ـ2 اداره كميسارياي عالي ملل متحد • (Office of the United Nations High Commissioner for Refugees : UNHCR) • 2ـ3 برنامه محيط زيست ملل متحد(United Nations Environmental Program : UNEP) • 2ـ4 گروه بانك جهاني (World Bank Group) • 2ـ5 سازمان بين‌المللي كار (International Labor Organization : ILO)

9. 2ـ6 سازمان بين‌المللي تجارت (World Trade Organization : WTO) • 2ـ7 سازمان منع سلاح‌هاي شيميايي (Organization of the Prohibition of Chemical Weapons: OPCW) • 2ـ8 سازمان غذا و كشاورزي ملل متحد (Food and Agriculture Organization of United Nations : FAO) • 2ـ9 برنامه غذاي جهاني (World Food Program: WFP)

10. سازمان جهاني بهداشت WHO • نقش ويژه در توسعه سلامت ملي و بين‌المللي • مرور كوتاه بر تاريخچه، ساختار، تصميم گيري و منابع مالي سازمان • مهمترين برنامه ها و فعاليت‌هاي سازمان جهاني بهداشت در جمهوري اسلامي ايران • بيش از 50 سال عمر سازمان جهاني بهداشت، تعداد كشورهاي عضو از 61 كشور (در سال 1948) به 192 كشور (در حال حاضر(. • سه سطح عملياتي (اداره مركزي، ادارات منطقه اي و ادارات كشوري( • اداره امور سازمان جهاني بهداشت : سه هيئت اصلي شامل • مجمع بهداشت جهاني • هيئت اجرايي • دبيرخانه

11. كمك‌هاي فني سازمان جهاني بهداشت در چارچوب زير صورت مي‌گيرد: •   اعزام متخصص يا مشاور به كشورها. • كمك به آموزش نيروي انساني پزشكي و بهداشتي كشورها از طريق برگزاري دوره هاي آموزشي داخلي يا خارجي و يا اعزام نيروها به خارج از كشور به منظور بازآموزي يا طي دوره هاي تكميلي در زمينه برنامه هاي بهداشتي. • تامين لوازم و تجهيزات اساسي مورد نياز برنامه ها. • برگزاري گردهمايي‌هاي بين كشوري يا منطقه اي. • كمك به تبادل اطلاعات در زمينه مسائل پزشكي و بهداشتي.

12. مجمع بهداشت جهاني( نمايندگان كليه كشورهاي عضو) - وظيفه اصلي آن سياستگذاري، تصويب بودجه و انتصاب مدير كل است. اجلاس مجمع بهداشت جهاني همه ساله در ماه مه در ژنو برگزار مي‌شود. • هيئت اجرايي شامل 32 نفر عضو مي‌باشد كه توسط مجمع از بين كشورهاي عضو براي مدت سه سال انتخاب مي‌شوند. جلسات هيئت اجرايي سالي دوبار (ژانويه و مه( تشكيل مي‌شود. رسيدگي به امور فني، تهيه برنامه كار مجمع و بررسي بودجه سازمان از اهم وظايف هيئت اجرايي مي‌باشند. • سازمان جهاني بهداشت داراي شش منطقه (اروپا ، آمريكا ، آفريقا، آسياي جنوب شرقي ، غرب اقيانوس آرام ، مديترانه شرقي( و 141 اداره كشوري مي‌باشد

14. صندوق كودكان ملل متحد UNICEF • يونيسف بخشي از ملل متحد است كه منحصرا به كودكان اختصاص يافته است. اين سازمان در سال 1946 به عنوان جزئي از سيستم ملل متحد به منظور تسكين آلام كودكان به دنبال جنگ جهاني دوم پايه گذاري شد. يونيسف يك تجلي از روحيه رايج زمان يعني تعهد براي رويارويي و حل مشكلات به طور دسته جمعي بود. از سال 1950 كه مجمع عمومي ملل متحد اختيارات و تعهدات يونيسف را وسيعتر كرد، اين سازمان در كشورهاي در حال توسعه براي كودكاني كه آينده آن‌ها به واسطه فقر، بيماري‌هاي قابل پيشگيري، سوء تغذيه و فقدان فرصت‌هاي آموزشي به مخاطره افتاده است در تلاش بوده است. • يونيسف به وسيله پيمان نامه حقوق كودك كه در سال 1989 به تصويب مجمع عمومي ملل متحد رسيده است هدايت مي‌شود و با كمك همدستانش براي ساختن يك دنياي دوستدار كودك در جهت اهداف زير تلاش مي‌كند

15.   ارتقا و رعايت حقوق كودكان و حقوق انساني خصوصا زنان. •   هدايت قوانين، سياست‌ها و اقدامات مربوط به كودكان به وسيله اصولي كه بيشترين منابع را براي كودكان در بر دارند. •    فراهم كردن حداكثر امكان رشد براي كودكان به طوريكه بتوانند سالم زندگي كنند و زندگي فعالي داشته باشند، همچنين از فرصت‌هاي زيادي براي يادگيري و مشاركت در تصميماتي كه رفاه آنها را متاثر مي‌سازد برخوردار باشند. •    رعايت عدالت اجتماعي در تدوين سياست‌ها و برنامه هاي مربوط به كودكان. • محافظت از كودكاني كه در شرايط نامساعدي قرار دارند (كودكان جنگ، بلايا، فقر مطلق، انواع خشونت و استثمار)نمايد. همچنين در فوريت‌ها، يونيسف از حقوق كودكان محافظت مي‌كند

16. ـ در ایرانUNICEF • صندوق كودكان ملل متحد (يونيسف) از سال 1363 در ايران شروع به فعاليت نموده است. در سال 1379 دولت جمهوري اسلامي ايران و يونيسف برنامه پنج ساله جديدي را همزمـان با برنامـه سوم توسعـه كشور (1383-1379) آغاز كردند. برنامه حمايتي يونيسف همچنين با دوره هاي برنامه اي صندوق جمعيت و برنامه عمران ملل متحد همزماني دارد. • برنامه ريزي روش مند فعاليت‌ها با امضاي برنامه هاي عملياتي مربوط به پروژه هاي ساليانه مشترك بين يونيسف و همكاران كشوري براي اولين بار در سال 1379 رسميت يافته است.

17. برنامه حمايتي يونيسف - شامل پنج برنامه بخشي • پيشگيري از سوء تغذيه • بهبود كيفيت خدمات • كاهش نابرابري‌ها • كودكان نيازمند حمايت ويژه • ارتقا و پايش عهدنامه حقوق كودك

18. صندوق جمعيت ملل متحد UNFPA • تابع مجمع عمومي ملل متحد - 1969 • از بزرگترين منابع مالي بين‌المللي براي كمك به جمعيت در كشورهاي در حال توسعه • در امور مربوط به بهداشت باروري و جمعيتي از جمله سياست‌هاي جمعيتي

19. صندوق جمعيت ملل متحد UNFPA شوراي اجتماعي و اقتصادي ملل متحد در سال 1973 مسئوليت‌هاي صندوق جمعيت ملل متحد را به شرح زير تعيين كرده است: • آگاه سازي و ظرفيت سازي براي پاسخگويي به نيازهاي جمعيت و تنظيم خانواده. • ارتقا سطح آگاهي در كشورها اعم از توسعه يافته و در حال توسعه در مورد مشكلات مربوط به جمعيت و راهكارهاي مقابله با اين قبيل مشكلات. •   كمك به كشورهاي در حال توسعه براي حل مشكلات جمعيتي، در قالب نيازها و شرايط كشور درخواست كننده. •   به عهده گرفتن نقش رهبري در سيستم ملل متحد در ارتقاي برنامه هاي جمعيتي و هماهنگ كردن پروژه هايي كه توسط صندوق حمايت مي‌شوند.

20. وظایف صندوق جمعيت ملل متحد در ایرانUNFPA • بهبود وضعيت بهداشت باروري و تامين حقوق باروري براي كليه افراد •   دست يافتن به موازنه پايدار بين جمعيت، رشد اقتصادي و منابع •   ايجاد محيط مناسب براي كاهش نابرابري حقوق زن و مرد • ترويج بيشتر شرايط مساعد براي بهداشت باروري و تنظيم خانواده

21. سازمان آموزشي، علمي و فرهنگي ملل متحد UNESCO • هدف اصلي يونسكو مشاركت در صلح و امنيت در جهان است از طريق ارتقاي همكاري در بين ملل در زمينه آموزش، علم، فرهنگ و ارتباطات، به منظور تحقق احترام عالمگير براي عدالت، حاكميت قانون، حقوق انساني و آزادي‌هاي اساسي براي همه مردم دنيا بدون برتري نژاد، جنس يا مذهب، به ترتيبي كه در منشور ملل متحد آمده است.

22. به منظور نيل به اين اهداف، يونسكو وظايف پنجگانه زير را عهده دار مي‌باشد: • بررسي‌هاي آينده نگر : چه شكلي از آموزش، علم، فرهنگ و ارتباطات براي دنياي فردا؟ • پيشرفت، انتقال و سهم بردن از دانش : با تكيه بر فعاليت‌هاي پژوهشي، آموزشي و آموختني. • اقدام براي تعيين استانداردها : تهيه و تصويب اسناد بين‌المللي و توصيه هاي قانوني. • ارائـه نظريه فنـي : به كشورهــا براي تدوين سياست‌هــا و تهيه پروژه هاي مربوط به توسعه در قالب "همكاري فني" . • تبادل اطلاعات تخصصي.

23. برنامه عمران ملل متحد UNDP • برنامه عمران ملل متحد، نهاد اصلي براي هماهنگ كردن كار عمران ملل متحد مي‌باشد. بودجه سالانه برنامه مذكور 3/2 ميليارد دلار است وبا اين ترتيب بزرگترين سهم را در امر توسعه در سطح جهاني دارا مي‌باشد. • برنامه عمران ملل متحد در سياستگذاري و ظرفيت سازي براي رشد اقتصادي كشورها نقش مهمي را ايفا مي‌نمايد، ضمنا از طريق همكاري با بخش‌هاي دولتي و خصوصي امكان استفاده هرچه بيشتر از منابع كمكي را در مقابله با چالش‌ها و فرصت‌هاي حاصله از "جهاني شدن" فراهم مي‌نمايد.

24. سازمان بين‌المللي كار (ILO) سازمان بين‌المللي كار، يك آژانس تخصصي است كه مسئوليت اصلي آن ارتقاي عدالت اجتماعي و حفظ حقوق انساني كارگر مي‌باشد. اين سازمان در سال 1919 تاسيس شد و در سال 1946 به اولين آژانس تخصصي ملل متحد تبديل گرديد. مهمترين وظايف سازمان بين‌المللي كار و كارگر عبارتند از : • تعيين سياست‌ها و برنامه هاي بين‌المللي براي كمك به بهبود شرايط كار و زندگي • ايجاد استانداردهاي بين‌المللي به عنوان راهنماي مقامات كشوري در اجرايي كردن اين سياست‌ها • اجراي يك برنامه وسيع همكاري فني براي كمك به دولت‌ها در جهت موثر سازي سياست‌ها و مشاركت در برنامه هاي آموزشي و پژوهشي به منظور پيشبرد اين فعاليت‌ها. این سازمان بين‌المللي از اين نظر كه نمايندگان كارگر و كارفرما با نمايندگان دولت در تعيين سياست‌ها صداي يكسان دارند، دربين سازمان‌هاي جهاني، بي همتا مي‌باشد

25. سازمان غذا و كشاورزي ملل متحد FAO • رهبري در توسعه روستايي • هدف اصلي مبارزه با فقر و گرسنگي از طريق ترويج كشاورزي، بهبود تغذيه و پيگيري امنيت غذا (دسترسي همه مردم در همه اوقات به غذايي كه براي يك زندگي فعال و سالم به آن نياز دارند(. • سازمان غذا و كشاورزي در جريان يك كنفرانس در شهر كوبك (Quebec) در 16 اكتبر 1945 بنيان نهاده شد و از همان تاريخ، اين روز به روز جهاني غذا معروف شده است

26. سازمان‌هاي غير دولتي بين‌المللي و توسعه سلامت • سازمان‌هاي غيردولتي (NGOs) بين‌المللي تحت عناوين مختلف از قبيل سازمان، انجمن، اتحاديه، آژانس، كميسيون، گروه مشورتي، جمعيت، مركز، مجمع و فدراسيون در توسعه سلامت ملي و بين‌المللي نقش مهمي ايفا مي‌نمايند

27. صليب سرخ بين المللي: يك سازمان بشر دوستانه غير سياسي و غير رسمي است .كه علاقمند به خدمت به انسانها زمان صلح و جنگ است موسس آن هانري دونان تاجر سويسي بود كه به پيشنهاد وي در 1864 نخستين كنوانسيون آن در ژنو برگزار گرديد جمعيت هلال احمر ايران: در1302 با نام جمعيت شيرو خورشيد سرخ ايران تاسيس شد ، همكار صليب سرخ بين المللي است .

28. سازمان های دارای فعالیت های بهداشتی در ایران: • وزارت بهداشت درمان و آ‏موزش پزشکی • وزارت رفاه • سازمان انتقال خون ایران • جمعیت مبارزه با سرطان • جمعیت کمک به جذامیان • سازمان حفاظت از محیط زیست • هلال احمر ایران (شیروخورشید)

29. سازمان بیمه های اجتماعی (تامین اجتماعی) • ‏ انستیتو پاستور ایران • انستیتو رازی • بنگاه حمایت مادران و نوزادان • انجمن ملی حمایت کودکان • هیات کمک به آ‏سیب دیدگان • انجمن حمایت معلولین

30. ‏_سازمان نظام پزشکی ایران • ‏_ سازمان ملی رفاه خانواد ه • ‏_ سازمان ملی رفاه نابینایان • سازمان ملی رفاه ناشنوایان • انجمن حمایت زندانیان • _کانون کارآموزی کشور • ‏_ جمعیت حمایت کودکان بی سرپرست • _ بنیاد شهید • ‏_کمیته امداد امام • ‏_ جهاد سازندگی (کمیته بهداشت و درمان)

31. Websites • www.who.int • www.whosea.org • www.usaid.org • www.fordfound.org • www.dfidindia.org • www.whoindia.org • www.careindia.org