PRZEZNACZENIE

1. PRZEZNACZENIE ZASIĘG MAPY mapa przeznaczona jest do pracy dowódców i sztabów oddziałów, związków taktycznych i operacyjnych w wojskach lądowych, siłach powietrznych i marynarce wojennej. Służy do ogólnej oceny terenu, planowania i organizacji działań oraz do dowodzenia wojskami w działaniach taktycznych, operacyjnych i strategicznych. Wykorzystuje się ją również w działaniach manewrowych i w czasie przemarszów. mapa opracowywana jest przez służby geograficzne armii państw NATO na obszar całego Świata, stąd jej seria 1501 (gdzie poszczególne cyfry oznaczają: 1 - mapę na obszar Świata; 5 - skalę 1:250 000; 01 - pierwszą serię w tej skali). Obszar Polski mieści się w 28 arkuszach tej mapy. Jeden arkusz obejmuje obszar 2° długości geograficznej i 1° szerokości geograficznej.

2. SIATKA MELDUNKOWA GEOREF(Geographic Reference System) KONSTRUKCJA MAPY mapa skonstruowana jest w uniwersalnym poprzecznym odwzorowaniu walcowym Merkatora (UTM). Jest to odwzorowanie wiernokątne, sieczne. Do obliczeń geodezyjnych i odwzorowań kartograficznych przyjęto elipsoidę obrotową WGS 84. Na mapie wdrukowane są dwie siatki meldunkowe: UTM i GEOREF. służy do określania pozycji (położenia) na powierzchni Ziemi, podawanych następnie w rozkazach i meldunkach podczas operacji (działań) lotniczych i obrony powietrznej. Nie zastępuje ona siatki meldunkowej UTM. Pozycje są wyrażone w postaci dogodnej do meldowania i wykreślenia na każdej mapie mającej siatkę południków i równoleżników, niezależnie od odwzorowania kartograficznego. Na mapie linie siatki GEOREF, oparte na południkach i równoleżnikach, drukowane są w kolorze czarnym tworząc siatkę czworokątów zbliżonych do trapezów o wymiarach 15° na 15°(czworokąt podstawowy), na liniach siatki jest również zaznaczony podział jednominutowy. SIATKA MELDUNKOWA UTM(Universal Transverse Mercator) służy do określania miejsca na powierzchni Ziemi podawanego następnie w rozkazach i meldunkach. System podawania współrzędnych przy pomocy siatki UTM używany jest przez wojska lądowe oraz przez inne rodzaje sił zbrojnych podczas wspólnych operacji z wojskami lądowymi (Stanag 2211). Na mapie linie siatki UTM drukowane są w kolorze niebieskim, tworząc siatkę kwadratów o wymiarach 10 km na 10 km (4 cm na 4 cm na mapie).

3. Terytorium Polski 33U 34U 35U Mapa/siatka meldunkowa UTM PODZIAŁ NA STREFY I PASY (POLA STREFOWE) Powierzchnia Ziemi została podzielona począwszy od południka 180° długości geograficznej na sześciostopniowe strefy ponumerowane od 1 do 60 w kierunku wschodnim. Z kolei strefy pomiędzy 80° szerokości geograficznej południowej i 84° szerokości geograficznej północnej podzielono na 19. ośmiostopniowych pasów i dwunastostopniowy pas 20. (pomiędzy 72° i 84° szerokości geograficznej północnej). Pasy są opisane wielkimi literami alfabetu łacińskiego, z południa na północ, od litery C do W (bez liter I oraz O). Pas dwudziesty oznaczony jest wielką literą X (w rejonach podbiegunowych stosowana jest siatka meldunkowa UPS). Z podziału południkowego i równoleżnikowego powstały pola strefowe - Polska leży w polach strefowych 33U, 34U i 35U.

4. południki środkowe strefy południki środkowe strefy południki środkowe strefy 33U 34U 35U odległość od równika odległość od równika PODZIAŁ NA KWADRATY 100. KILOMETROWE Następnym stopniem podziału pola strefowego są kwadraty 100. kilometrowe, wykreślone w stosunku do południka środkowego w każdej strefie oraz w stosunku do równika w kierunku biegunów Ziemi. Podział ten jest naniesiony na mapę grubszymi niebieskimi liniami. Narożniki kwadratów są oznaczone na mapie za pomocą dwóch wielkich liter alfabetu łacińskiego również koloru niebieskiego.

5. W obrębie kwadratów 100. kilometrowych, dalszy, dokładniejszy podział siatki meldunkowej UTM oparty jest na siatce kilometrowej wykreślonej na mapie liniami w odstępach co 10 km - w kolorze niebieskim wraz z opisem (na liniach). Wyloty linii siatki opisane są za ramką arkusza, na czterech marginesach mapy. siatka kilometrowa 0 9 59 58 10 km 10 km 8 4 N E 6 5 7 58 4 0000m 0000m 4 4 4 PODZIAŁ NA KWADRATY KILOMETROWE 0 9 8 Opis siatki meldunkowej UTM

6. ZASADA ODCZYTYWANIA WSPÓŁRZĘDNYCH W SYSTEMIE UTM Zapis współrzędnych punktu (pozycji) w systemie meldunkowym UTM składa się z grupy liter i cyfr pisanych w sposób ciągły. 34U DD 514 962 Ilość cyfr w zapisie współrzędnych zależy od dokładności określenia poło-żenia punktu, ale musi być parzysta. Pierwsza połowa cyfr określa zawsze odległość od lewego boku kwadratu, druga od boku dolnego (według zasady right and up - w prawo i w górę). w górę up Niezależnie od ilości cyfr nie stosuje się pomiędzy nimi odstępów i znaków przestankowych. w praworight

7. Określić współrzędne meldunkowe m. Brodowo z dokładnością 100 m. 3 59 Stębark 2 59 PRZYKŁADOWY KWADRAT SIATKI 10 KM SAMPLE 10.000 METRE GRID SQUARE BEISPIEL 10.000 METER GITTER QUADRAT 4 5 4 4 OZNACZENIE KWADRATU 100 KM 100.000 m SQUARE IDENTIFICATION 100-KM-QUADRAT-BEZEICHNUNG 9 0 58 59 E: 514 Patrz treść mapy See Body of Map Siehe Karteninhalt N: 962 OZNACZENIE POLA STREFOWEGO GRID ZONE DESIGNATION ZONENFELDBEZEICHNUNG 34 U Współrzędne meldunkowe punktu m. Brodowo34UDD514962 4 8 N E 6 5 58 4 0000m 0000m 4 4 OKREŚLANIE WSPÓŁRZĘDNYCH PROSTOKĄTNYCH W SYSTEMIE UTM WSKAZANEGO PUNKTU NA MAPIE • Określić wartość wschodnią E (Easting) - w prawo, w kierunku wschodnim od lewego boku kwadratu 10. kilometrowego odczytać DUŻĄ liczbę opisującą PIONOWĄ linię siatki z lewej strony określanego punktu określić odległość między linią siatki, a punktem z dokładnością 100 m • Określić wartość północną N (Northing) - w górę, w kierunku północnym od dolnego boku kwadratu 10. kilometrowego: odczytać DUŻĄ liczbę opisującą POZIOMĄ linię siatki poniżej określanego punktu określić odległość między linią siatki, a punktem z dokładnością 100 m • Ustalić oznaczenie literowe kwadratu 100. kilometrowego • Ustalić oznaczenie pola strefowego na podstawie zamieszczonego na mapie schematu UWAGA Ilość cyfr w zapisie oznacza dokładność określenia położenia punktu np.: • czterocyfrowy zapis oznacza dokładność 1 km • sześciocyfrowy zapis oznacza dokładność 100 m • ośmiocyfrowy zapis oznacza dokładność 10 m Ilość cyfr w zapisie ZAWSZE musi być parzysta.

8. 3 59 Stębark 2 59 PRZYKŁADOWY KWADRAT SIATKI 10 KM SAMPLE 10.000 METRE GRID SQUARE BEISPIEL 10.000 METER GITTER QUADRAT 4 5 4 4 OZNACZENIE KWADRATU 100 KM 100.000 m SQUARE IDENTIFICATION 100-KM-QUADRAT-BEZEICHNUNG 0 9 59 58 Patrz treść mapy See Body of Map Siehe Karteninhalt Zadane są współrzędne meldunkowe punktu na mapie: 34UDD514962 OZNACZENIE POLA STREFOWEGO GRID ZONE DESIGNATION ZONENFELDBEZEICHNUNG 34 U 4 8 N E 6 5 58 4 0000m 0000m 4 4 OKREŚLANIE POŁOŻENIA PUNKTU NA MAPIE (NANIESIENIE PUNKTU NA MAPĘ) WG ZADANYCH WSPÓŁRZĘDNYCH • Ustalić oznaczenie pola strefowego Brodowo • Ustalić oznaczenie kwadratu 100. Kilometrowego • Ustalić położenie punktu na mapie (nanieść punkt na mapę) wg wielkości N (północnej): 962 wg wielkości E (wschodniej): 514 (pierwsze trzy cyfry z sześciocyfrowej liczby) - odnaleźć na dolnym i górnym marginesie mapy, od lewej strony do prawej, PIONOWĄ linię siatki opisaną DUŻĄ liczbą 5. Następnie, kolejne dwie liczby (tu - 14 = 1400 m, 5,6 mm na mapie) oszacować w stosunku do następnej pionowej linii siatki, (zaznaczyć na mapie oszacowaną wartość, przez którą wykreślić linię równoległą do pionowej linii siatki oznaczonej tu - dużą liczbą 5. wg wielkości E (wschodniej): 514 wg wielkości N (północnej): 962 (ostatnie trzy cyfry z sześciocyfrowej liczby) - odnaleźć przy lewym lub prawym marginesie mapy, z dołu do góry, POZIOMĄ linię siatki opisaną DUŻĄ liczbą 9. Następnie, kolejne dwie liczby (tu - 62 = 6200 m, 25 mm na mapie) oszacować w stosunku do następnej poziomej linii siatki, zaznaczyć na mapie oszacowaną wartość, przez którą wykreślić linię równoległą do poziomej linii siatki oznaczonej - tu dużą liczbą 9 lub 0. przecięcie wykreślonych uprzednio linii w danym kwadracie 10. kilometrowym wskazuje położenie określanego punktu - w podanym przykładzie m. Brodowo (podczas nanoszenia punktu na mapę, w miejscu przecięcia połączonych linii - oznaczyć punkt stosownym znakiem umownym). UWAGA W celu dokładnego naniesienia punktu na mapę wg siatki meldunkowej UTM, należy współrzędne określać z dokładnością 10 m (0,1 mm).

9. ZASADA ODCZYTYWANIA WSPÓŁRZĘDNYCH W SYSTEMIE GEOREF (Geographical ReferenceSystem) Siatka meldunkowa systemu GEOREF jest zbudowana na podstawie siatki geograficznej Ziemi, na mapie pokrywa się z siatką kartograficzną układu współrzędnych geograficznych. PK FJ 21 06 Zapis współrzędnych punktu (pozycji) w systemie meldunkowym składa się z: grupy liter oznaczenie czworokątów 15 ° na 15° czworokątów 1° na 1° grupy cyfr oznaczenie minut, ilość cyfr w zapisie współrzędnych zależy od dokładności określenia położenia punktu, ale zawsze musi być parzysta. w górę up pierwsza połowa cyfr określa odległość od lewego boku czworokąta, druga od boku dolnego, stosuje się więc zasadę right and up - w prawo i w górę. Niezależnie od ilości liter i cyfr nie stosuje się pomiędzy nimi odstępów i znaków przestankowych. w praworight

10. System dzieli powierzchnię Ziemi na czworokąty sferyczne (pola strefowe) o bokach 15° na 15°, wyznaczone południkami i równoleżnikami co 15° długości i szerokości geograficznej. Każdy czworokąt jest oznaczony za pomocą dwuliterowego kodu w następujący sposób: PODZIAŁ NA PIĘTNASTOSTOPNIOWE CZWOROKĄTY (15° - POLA STREFOWE) • Oznaczenie strefy (pierwsza litera) Strefy powstały z podziału powierzchni Ziemi południkami co 15° długości geograficznej, jest ich 24. Oznaczone są (począwszy od południka 180° na wschód) wielkimi literami od A do Z (bez liter I i O); 15° 15° P K • Oznaczenie pasów (druga litera) Pasy powstały z podziału powierzchni Ziemi równoleżnikami co 15° szerokości geograficznej, jest ich 12. Oznaczone są od bieguna południowego w kierunku północy wielkimi literami od A do M. (bez litery I). Z podziału na strefy i pasy otrzymano 288 czworokątów 15° (pól strefowych), z których każdy oznaczony jest dwoma wielkimi literami. czworokąt (pole strefowe) obejmujący obszar Polski ma oznaczenie - PK

11. 15° Q P N M L K J 15° H G F E 1° D } } C 1° B A Q A P B C D N E K M F G J L H PODZIAŁ NA JEDNOSTOPNIOWE CZWOROKĄTY (1°) W celu udokładnienia określenia współrzędnych geograficznych, każdy 15° czworokąt jest podzielony na 15. 1° stref po długości geograficznej, licząc od zachodniego boku czworokąta na wschód oraz 15. 1° pasów po szerokości geograficznej licząc od południowego boku czworokąta na północ. Strefy i pasy 1° oznaczone są wielkimi literami od A do Q (bez liter I oraz O). FJ GJ Przykładowo miejscowość Uzdowo znajduje się w czworoboku PKFJ Uzdowo

12. 15’ 5’ 1’ 15’ 5’ 1’ PODZIAŁ NA JEDNOMINUTOWE CZWOROKĄTY (1’) Położenie miejscowości Uzdowo wg siatki meldunkowej GEOREF z dokładnością 1’ prezentuje zapis liter i cyfrPKFJ0621. Każdy jednostopniowy czworokąt podzielony jest liniami poziomymi i pionowymi, tworzącymi siatkę o oczkach 15’ na 15’, opisanych na zewnątrz ramki arkusza. Z kolei oczka 15’ na 15’ oznakowane są odcinkami jednominutowymi (nieopisane). Określenie położenia z dokładnością do 1’ długości i szerokości geograficznej podaje się za pomocą czterech liter i czterech cyfr. Cztery litery określają 1° czworokąt, dwie pierwsze cyfry podają ilość minut długości geograficznej, a dwie następne ilość minut szerokości geograficznej w danym czworokącie jednostopniowym. Jeżeli ilość minut jest mniejsza niż 1°, to pierwszą cyfrą będzie 0. Uzdowo W celu jeszcze bardziej dokładnego określenia współrzędnych, każdy z 1’ czworokątów może być nadal dzielony na części dziesiętne, a nawet setne. W ten sposób cztery wielkie litery będą zawsze określać 1° czworokąt, zaś liczba cyfr dokładność np.: zapis PKFJ065210 (sześć cyfr) określa współrzędne z dokładnością do 0,1 minuty, a zapis PKFJ06542101 (osiem cyfr) - z dokładnością do 0,01 minuty. 21’ FJ 06’

13. Określić współrzędne meldunkowe m. Uzdowo z dokładnością 1’. OKREŚLANIE WSPÓŁRZĘDNYCH GEOGRAFICZNYCH W SYSTEMIE GEOREF WSKAZANEGO PUNKTU NA MAPIE Uzdowo • Ustalić oznaczenie literowe 15° czworokąta podstawowego GEOREF Współrzędne meldunkowe m. Uzdowo • Ustalić oznaczenie literowe 1’ czworokąta podstawowego GEOREF 06 21 PK FJ • Określić oznaczenie cyfrowe położenia punktu w czworokącie FJ, wyrażone w minutach długości i szerokości geograficznej ilość minut długości geograficznej, liczonych na wschód od południka 20° ilość minut szerokości geograficznej, liczonych na północ od równoleżnika 53° PK 21’ UWAGA Niezależnie od tego czy punkt (obszar, rejon), będzie położony na południe od równika lub na zachód od południka zerowego (Greenwich) - punktem początkowym jest ZAWSZE południowo-zachodni narożnik, a kierunek liczenia na wschód i północ. FJ GJ Oznaczenie czworokątów znajduje się na schemacie zamieszczonym na marginesie arkusza każdej mapy 06’

14. FJ GJ OKREŚLANIE POŁOŻENIA PUNKTU NA MAPIE (NANIESIENIE PUNKTU NA MAPĘ) WEDŁUG ZADANYCH WSPÓŁRZĘDNYCH Podane są współrzędne meldunkowe punktu na mapie: PKFJ0621 • Ustalić oznaczenie 15° na 15° czworokąta podstawowego PK 21’ 21’ Uzdowo • Ustalić oznaczenie 1° na 1° czworokąta FJ (20° - 21° na 53° - 54° ) • Ustalić położenie punktu: 06’ ustalić opisany 15’ czworokąt (20° 00’ - 20° 15’ na 53° 15’ - 53° 30’) stosując linijkę połączyć odpowiednie, przeciwległe kreski jednominutowe w czworokącie piętnastominutowym (6 minut w prawo od 20° i 21’ w górę od 53° 00’). Przecięcie się połączonych wcześniej linii wskazuje położenie szukanego punktu - w podanym przykładzie m. Uzdowo (podczas nanoszenia punktu na mapę - w miejscu przecięcia połączonych linii oznaczyć punkt stosownym znakiem umownym) PK UWAGA W celu naniesienia punktu na mapę wg współrzędnych geograficznych na podstawie siatki meldunkowej GEOREF, należy współrzędne określić z dokładnością 0,1 minuty i poprzez interpolacje odpowiednich odcinków jednominutowych nanosić dokładniej punkt na mapę. 06’

15. INFORMACJE POZARAMKOWE NA MAPIE OPERACYJNEJ JOINT OPERATIONS GRAPHICS (JOG) w skali 1 : 250 000

16. Identyfikator mapy Schemat położenia arkusza Mapa operacyjna w skali 1 : 250 000 zawiera informacje pozaramkowe, zgodne ze standardami NATO (STANAG3676). Zasób tych informacji wyczerpująco uzupełnia niezbędne dane o mapie operacyjnej i wspomaga użytkownika w korzystaniu z mapy. Dodatkowe opisy treści informacyjnych w języku angielskim i niemieckim zapewniają możliwości wykorzystania polskiej mapy operacyjnej również w państwach członkowskich NATO

17. Siatka UTM Siatka GEOREF identyfikator mapy SCHEMAT ARKUSZAMAPY OPERACYJNEJ legenda znaków umownych wysokości w metrach przelicznik wysokości oznaczenie czworokątów GEOREF dokładność mapy schemat położenia arkusza uwagi zasady określania współrzędnych punktu w systemie meldunkowym UTM dane o odwzorowaniu podziałka liniowa informacje o cięciu warstwicowym ostrzeżenie skala i nazwa arkusza słownik informacje o siatce UTM dane o wydawcy informacje o przeliczeniu współrzędnych identyfikator mapy identyfikator mapy uwagi użytkownika

18. Skala i nazwa arkusza Informacje o wydawcy Podziałka liniowa Informacje dotyczące cięcia warstwicowego, poziomu odniesienia, siatki UTM

19. PK FJ GJ Zasady określania współrzędnych meldunkowych UTM Oznaczenie czworokąta podstawowego Przelicznik wysokości

20. Informacja o jednostkach wysokości Parametry przeliczeniowe współrzędnych z układu WGS 84 do układu 1942 Informacja o dokładności mapy, układzie współrzędnych, poziomie odniesienia i odwzorowaniu

21. Słownik Uwagi Ostrzeżenie

22. LEGENDA ZNAKÓW UMOWNYCH Obszary zabudowane Drogi

23. LEGENDA ZNAKÓW UMOWNYCH Linie kolejowe Granice Roślinność Hydrografia

24. LEGENDA ZNAKÓW UMOWNYCH Znaki różne Wysokość terenu

25. LEGENDA ZNAKÓW UMOWNYCH ZNAKI UMOWNE - SPECJALNE Lotniska

26. LEGENDA ZNAKÓW UMOWNYCH Obiekty orientacyjne i przeszkody Anomalie magnetyczne

27. SKOROWIDZ ARKUSZY MAP W SKALI 1 : 250 000 (JOG) NA OBSZAR POLSKI